Следете не

На денешен ден

На денешен ден (14 март)

Објавено пред

на

869.- Почина словенскиот просветител познат по монашкото име Кирил, Грк од Солун, роден Константин. Заедно со неговиот брат Методиј е основоположник на словенската писменост и литература, а се смета дека Кирил е творец на тркалезната глаголица. Браќата превеле голем број библиски текстови и црковни ракописи на словенски.

1468.- Почина германскиот печатар Јохан Гутенберг, изумител на типографијата, изум кој означи пресвртница во цивилизацијата. Ја усовршил печатницата и основал печатница во родниот Мајнц. Во 1455 година, тој ја отпечатил Библијата во повеќе од 100 примероци, од кои околу четириесет се зачувани.

1663 – Канада стана француска кралска провинција.

1779.- Англискиот морепловец и истражувач Џејмс Кук е убиен во ненадејна пресметка со островјаните на Хаваи. Неговите патувања и откритија значително придонесоа за проширување на британската колонијална империја.

1797.- Британската флота командувана од адмиралот Џон Џервис и Хорацио ја порази шпанската армада кај Кејп Сент Винсент во јужна Португалија.

1804.- На соборот на српските старешини во Орашац кај Аранѓеловац било донесено решение за кревање востание против Турците. За лидер е избран Караѓорѓ Петровиќ.

1835.- На иницијатива на драматургот Јоаким Вујиќ, со финансиска помош на кнезот Милош Обреновиќ, во Крагуевац бил основан првиот театар во Србија. „Књажевско-српски театар“ поставуваше претстави за принцот и неговите службеници и гости еднаш неделно и на празници, а на репертоарот беа драмите на Вујиќ или неговите преводи на странски дела.

1922.- Италијанскиот инженер Гуљелмо Маркони го започнал првото редовно радио емитување од Англија.

1929.- Гангстерите на Ал Капоне убиле седум членови на ривалската банда Багс Моран во Чикаго за да спречат кражба на шверцувано виски. Тој настан беше наречен „Масакрот на Денот на Свети Валентин“.

1943.- Советската Црвена армија го ослободи Ростов од Германците во Втората светска војна.

1946.- На Американскиот универзитет во Пенсилванија е лансиран електронски мозок – компјутер кој ги претвора нормалните пресметковни часови во секунди. Се нарекува ENIAC (Електронски нумерички интегратор и компјутер).

1956.- Во Москва започна 20. Конгрес на Комунистичката партија на СССР, на кој лидерот на партијата Никита Хрушчов ја осуди политиката на Сталин и го отвори патот за процесот на десталинизација на Советскиот Сојуз.

1958.- Кралот Фајсал од Ирак и Хусеин од Јордан го објавија обединувањето на двете кралства во Арапската федерација со Фејсал како шеф на државата. Монархијата во Ирак беше соборена во јули истата година, кралот беше убиен и Федерацијата се распадна.

1972.- Советскиот вселенски брод Луна 20 беше лансиран на Месечината, од каде 11 дена подоцна извади примероци од лунарната почва.

1989.- Иранскиот верски водач ајатолахот Рухолах Хомеини нареди смртна казна на англискиот писател со индиско потекло Салман Ружди за неговото дело „Сатански стихови“, кое се смета за богохулење на исламот во Иран. Во 1998 година, иранската влада јавно се огради од смртната казна.

1997 – Меѓународната арбитражна комисија одлучи да ја стави спорната област на градот Брчко во Босна под меѓународен надзор до март 1998 година.

1998.- Босанските Срби Мирослав Тадиќ и Милан Симиќ доброволно му се предале на Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ) во Хаг. Ова беа првите обвинети за воени злосторства извршени за време на војните во поранешна СФРЈ во 1991-95 година. кои доброволно му се предале на Хашкиот трибунал.

2000.- Во обид да го изолира југословенскиот претседател Слободан Милошевиќ, Европската унија го прошири списокот од 600 на 900 имиња на претседателски помошници и луѓе блиски до неговиот режим на кои им е забранет влезот во земјите на ЕУ.

2001.- Српскиот парламент го укина Законот за информации од јавен карактер, според кој режимот на Слободан Милошевиќ ги репресираше слободните и независни медиуми во Србија. Од октомври 1998 година, кога беше донесен законот, до септември 2000 година, медиумите беа казнети со над 30 милиони динари, а на еден број му беше изречена забрана за работа.

2002 – Истражувачите од Американскиот универзитет во Тексас A&M успешно клонираа мачки од шест различни раси на мачки.

2002.- Умре германскиот диригент Гинтер Ванд, познат по својот напорен стил на работа и бројните концерти на Брукнер, Бетовен и Моцарт.

2003.- Хашкиот трибунал го обвини водачот на Српската радикална партија (СРС) Воислав Шешељ за злосторства против човештвото и кршење на законите или обичаите на војната. Шешељ доброволно му се предаде на тој суд на 24 февруари истата година.

2003.- По шест години живот, на првиот клониран цицач, овцата Доли, му била дадена смртоносна инјекција поради симптоми на прогресивна болест на белите дробови.

2004.- Српскиот претседател Борис Тадиќ ги посети српските енклави во Косово и разговараше со шефот на УНМИК во Приштина.

2005.- Во експлозија на бомба во Бејрут загина поранешниот либански премиер Рафик ал-Харири.

2009.- На Самитот во Рим, министрите за финансии и гувернерите на Г7 и на руската централна банка се согласија да работат заедно за да го поттикнат економскиот раст и вработеноста и да го зајакнат банкарскиот систем за да ја надмине најголемата финансиска криза во светот во последните 50 години.

2012.- На 76-годишна возраст во Загреб почина доајенот на хрватското театар, Златко Црнковиќ. Има остварено повеќе од 150 театарски улоги, има глумено во бројни филмови, а ја освои и Златната арена во Пула за улогата во филмот „Таму“.

2015.- Исламскиот екстремист Омар ал-Хусеин испука серија истрели во културен центар во Копенхаген, Данска, каде што се одржа состанок за слободата на говорот, при што уби двајца цивили и рани тројца.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (15 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

На денешен ден 15 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по ред:

1806 – Француски трупи под команда на Наполеон Бонапарта влегуваат во Варшава.

1840 – Ковчегот со останките на францускиот император Наполеон I е положен во „Homme des Invalides“ во Париз, 19 години по неговата смрт во егзил на островот Света Елена.

1914 – Битката кај Колубара завршува со ослободувањето на Белград во Првата светска војна. Победата, за која исклучителни заслуги му припаѓаат на командантот на Првата армија, генерал Живојин Мишиќ, го подигна угледот на Србија меѓу сојузниците и ја зајакна самодовербата на српската армија и народ.

1961 – Генералното собрание на Обединетите нации го отфрли советскиот предлог за прием на Народна Република Кина во светската организација.

1961 – Поранешниот нацистички функционер Адолф Ајхман, организатор и извршител на геноцидот врз Евреите во Втората светска војна, е осуден на смрт во Ерусалим, а потоа обесен. По војната, тој живеел во Аргентина под лажно име до 1960 година, кога бил откриен и уапсен од припадници на израелската тајна служба.

1991 – Околу 500 луѓе ги загубиле животите кога фериботот „Салем експрес“ удрил во корален гребен пред египетското пристаниште Сафага и потонал.

2000 – Нуклеарната централа Чернобил во Украина е затворена, каде што еден од блоковите на електраната експлодирал на 26 април 1986 година, предизвикувајќи ја најлошата нуклеарна катастрофа од почетокот на употребата на нуклеарните централи.

2001 – Кривата кула во Пиза во Италија повторно се отвора за посетители, по 12-годишна пауза поради реновирање.

2011 – Градското собрание на Белград официјално го именува Мостот на Ада.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (9 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

На денешен ден 9 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред:

1824

  • Во Перуанската војна за независност, силите на Симон Боливар ја победија шпанската војска во битката кај Ајакучо – клучна за независноста на Перу.

1825

  • Константин стана нов цар на Русија; веднаш беа ковани монети со неговиот лик – познатата Константинова рубља.

1890

  • Започна третото официјално светско првенство во шах (1890/91) помеѓу Штајниц и Гунсберг.

1905

  • Премиера на едночинката „Салома“ од Рихард Штраус во Дрезден, шокирана публика.
  • Франција донесе декрет за одвојување на црквата од државата.

1917

  • Турските трупи го предадоа Ерусалим на Британците во Првата светска војна.

1935

  • Во Загреб е основана Федерацијата за лизгање на мраз и хокеј.

1941

  • Кина им објавува војна на Јапонија, Германија и Италија во Втората светска војна.

1944

  • Даниловград е ослободен по неколкудневни борби од фашистичкиот окупатор.

1961

  • Тангањика добива независност во рамките на Британскиот Комонвелт со Јулиус Њерере за премиер.
    (1962 – станува република, ист ден)

1967

  • Николае Чаушеску станува претседател на Романија.

1978

  • Се игра првиот натпревар од Женската професионална кошаркарска лига (WBL) – Чикаго Хасл vs. Милвоки Доус.

1985

  • Поранешните аргентински лидери Хорхе Видела и Емилио Масера осудени на доживотен затвор.
  • ГС на ОН едногласно усвојува резолуција за осуда на сите терористички акти.

1987

  • Протестите во Појасот Газа ја започнаа Првата Интифада; потоа се прошири во Западен Брег и Ерусалим.

1990

  • Лех Валенса победува на претседателските избори во Полска.
  • На првите повеќепартиски избори во Србија победи Социјалистичката партија; Милошевиќ станува претседател.

1991

  • Касарните на Трсат и командата на Риечкиот корпус предадени на хрватската армија; последниот војник на ЈНА ја напушта Риека.

1992

  • ФИФА ѝ забранува на Југославија да учествува во квалификациите за СП 1994, согласно санкциите на ОН.

1994

  • Шин Фејн започнува мировни преговори со британската влада по повеќе од 70 години.

1995

  • Врховниот суд на Полска ја потврдува победата на Квашњевски и ја отфрла жалбата за Валенса.

1996

  • ОН го одобрува договорот „нафта за храна“ – Ирак се враќа на светскиот нафтен пазар по 1990.

1999

  • Српските власти ја осудуваат Флора Бровина на 12 години затвор; ослободена во 2000 по заминувањето на Милошевиќ.

2000

  • Југославија и Словенија воспоставуваат дипломатски односи.

2002

  • „Јунајтед ерлајнс“ поднесува барање за банкрот – најголем во историјата на авиоиндустријата.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (1 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

  • 1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.

  • 1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.

  • 1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.

  • 1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.

  • 1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.

  • 1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.

  • 1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.

  • 1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.

  • 1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.

  • 1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.

  • 1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.

  • 1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.

  • 1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.

  • 1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.

  • 1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.

  • 1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.

  • 1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.

  • 1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.

  • 1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.

  • 1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.

  • 2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.

  • 2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.

  • 2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Скопје2 часа

(ФОТО) Успешно реализиран првиот четиридневен „Startup Revolution AI Summit“ во Скопје со над 1200 учесници од регионот и пошироко

Четиридневниот Startup Revolution AI Summit, одржан од 27 до 30 ноември 2025 година, го претвори Скопје во најголемиот собирен простор...

Кичево3 часа

ТППЕ Кичево вчера со полни раце работа, интервенирале врз опожарен автомобил и зграда

На 14.12.2025 во 20:45 часот во ОВР Кичево е пријавено дека настанал пожар во зграда на улица „Маршал Тито“ во...

Фото: Steven Ungermann @ unsplash Фото: Steven Ungermann @ unsplash
Lifestyle4 часа

Идеално решение за мувла во бањата: експертски совети за ефикасна превенција

Мувлата во бањата е чест проблем со кој се соочуваат речиси сите домаќинства. Сепак, со неколку едноставни и практични мерки...

Фото: Taylor Beach @ unsplash Фото: Taylor Beach @ unsplash
Lifestyle4 часа

Патник споделува трикови за паметно пакување: „Носете ги најтешките предмети врз себе“

Паметното пакување може значително да ви заштеди простор, тежина и стрес при патување. Искусни патници советуваат дека со неколку едноставни...

ФОТО: Levart_Photographer @ Unsplash.com ФОТО: Levart_Photographer @ Unsplash.com
Магазин4 часа

Disney инвестира 1 милијарда долари во OpenAI и ги отвора своите легендарни ликови за вештачка интелигенција

Компанијата Walt Disney објави дека инвестира 1 милијарда долари во OpenAI и потпишала тригодишен договор за лиценцирање, со кој корисниците...

Фото: William Hook @ unsplash Фото: William Hook @ unsplash
Магазин4 часа

По iOS 26.2, Apple оди чекор понатаму: 10 клучни функции доаѓаат со идните верзии на iOS

Протечени информации од внатрешниот програмски код на Apple откриваат амбициозни планови за идните верзии iOS 26.4, iOS 27 и iOS...

Фото: Laurenz Heymann @ unsplash Фото: Laurenz Heymann @ unsplash
Магазин4 часа

Apple ги објави најпопуларните апликации и игри за iPhone и iPad во 2025 година

Apple ја објави официјалната листа на најпреземаните апликации и игри за iPhone и iPad уредите за 2025 година, откривајќи кои...

На денешен ден7 часа

Времеплов: На денешен ден (15 декември)

На денешен ден 15 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед...

Спорт17 часа

Ракометар од битолски ракометен клуб по завршувањето на мечот во „Биљанини Извори“ нападнал помошен тренер на охридскиот ракометен клуб по меѓусебниот натпревар

На 14.12.2025 година во 20.20 часот, во СВР Охрид приведен е Д.М. (33) ракометен играч од Скопје, член на ракометен...

Хороскоп17 часа

Хороскоп за понеделник (15 декември)

ОВЕН Може да очекувате генерално поволен ден. Ако вашата работа е поврзана со продажба, ќе имате голем успех. Можно е...

НАЈЧИТАНИ