На денешен ден
На денешен ден (14 март)

869.- Почина словенскиот просветител познат по монашкото име Кирил, Грк од Солун, роден Константин. Заедно со неговиот брат Методиј е основоположник на словенската писменост и литература, а се смета дека Кирил е творец на тркалезната глаголица. Браќата превеле голем број библиски текстови и црковни ракописи на словенски.
1468.- Почина германскиот печатар Јохан Гутенберг, изумител на типографијата, изум кој означи пресвртница во цивилизацијата. Ја усовршил печатницата и основал печатница во родниот Мајнц. Во 1455 година, тој ја отпечатил Библијата во повеќе од 100 примероци, од кои околу четириесет се зачувани.
1663 – Канада стана француска кралска провинција.
1779.- Англискиот морепловец и истражувач Џејмс Кук е убиен во ненадејна пресметка со островјаните на Хаваи. Неговите патувања и откритија значително придонесоа за проширување на британската колонијална империја.
1797.- Британската флота командувана од адмиралот Џон Џервис и Хорацио ја порази шпанската армада кај Кејп Сент Винсент во јужна Португалија.
1804.- На соборот на српските старешини во Орашац кај Аранѓеловац било донесено решение за кревање востание против Турците. За лидер е избран Караѓорѓ Петровиќ.
1835.- На иницијатива на драматургот Јоаким Вујиќ, со финансиска помош на кнезот Милош Обреновиќ, во Крагуевац бил основан првиот театар во Србија. „Књажевско-српски театар“ поставуваше претстави за принцот и неговите службеници и гости еднаш неделно и на празници, а на репертоарот беа драмите на Вујиќ или неговите преводи на странски дела.
1922.- Италијанскиот инженер Гуљелмо Маркони го започнал првото редовно радио емитување од Англија.
1929.- Гангстерите на Ал Капоне убиле седум членови на ривалската банда Багс Моран во Чикаго за да спречат кражба на шверцувано виски. Тој настан беше наречен „Масакрот на Денот на Свети Валентин“.
1943.- Советската Црвена армија го ослободи Ростов од Германците во Втората светска војна.
1946.- На Американскиот универзитет во Пенсилванија е лансиран електронски мозок – компјутер кој ги претвора нормалните пресметковни часови во секунди. Се нарекува ENIAC (Електронски нумерички интегратор и компјутер).
1956.- Во Москва започна 20. Конгрес на Комунистичката партија на СССР, на кој лидерот на партијата Никита Хрушчов ја осуди политиката на Сталин и го отвори патот за процесот на десталинизација на Советскиот Сојуз.
1958.- Кралот Фајсал од Ирак и Хусеин од Јордан го објавија обединувањето на двете кралства во Арапската федерација со Фејсал како шеф на државата. Монархијата во Ирак беше соборена во јули истата година, кралот беше убиен и Федерацијата се распадна.
1972.- Советскиот вселенски брод Луна 20 беше лансиран на Месечината, од каде 11 дена подоцна извади примероци од лунарната почва.
1989.- Иранскиот верски водач ајатолахот Рухолах Хомеини нареди смртна казна на англискиот писател со индиско потекло Салман Ружди за неговото дело „Сатански стихови“, кое се смета за богохулење на исламот во Иран. Во 1998 година, иранската влада јавно се огради од смртната казна.
1997 – Меѓународната арбитражна комисија одлучи да ја стави спорната област на градот Брчко во Босна под меѓународен надзор до март 1998 година.
1998.- Босанските Срби Мирослав Тадиќ и Милан Симиќ доброволно му се предале на Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ) во Хаг. Ова беа првите обвинети за воени злосторства извршени за време на војните во поранешна СФРЈ во 1991-95 година. кои доброволно му се предале на Хашкиот трибунал.
2000.- Во обид да го изолира југословенскиот претседател Слободан Милошевиќ, Европската унија го прошири списокот од 600 на 900 имиња на претседателски помошници и луѓе блиски до неговиот режим на кои им е забранет влезот во земјите на ЕУ.
2001.- Српскиот парламент го укина Законот за информации од јавен карактер, според кој режимот на Слободан Милошевиќ ги репресираше слободните и независни медиуми во Србија. Од октомври 1998 година, кога беше донесен законот, до септември 2000 година, медиумите беа казнети со над 30 милиони динари, а на еден број му беше изречена забрана за работа.
2002 – Истражувачите од Американскиот универзитет во Тексас A&M успешно клонираа мачки од шест различни раси на мачки.
2002.- Умре германскиот диригент Гинтер Ванд, познат по својот напорен стил на работа и бројните концерти на Брукнер, Бетовен и Моцарт.
2003.- Хашкиот трибунал го обвини водачот на Српската радикална партија (СРС) Воислав Шешељ за злосторства против човештвото и кршење на законите или обичаите на војната. Шешељ доброволно му се предаде на тој суд на 24 февруари истата година.
2003.- По шест години живот, на првиот клониран цицач, овцата Доли, му била дадена смртоносна инјекција поради симптоми на прогресивна болест на белите дробови.
2004.- Српскиот претседател Борис Тадиќ ги посети српските енклави во Косово и разговараше со шефот на УНМИК во Приштина.
2005.- Во експлозија на бомба во Бејрут загина поранешниот либански премиер Рафик ал-Харири.
2009.- На Самитот во Рим, министрите за финансии и гувернерите на Г7 и на руската централна банка се согласија да работат заедно за да го поттикнат економскиот раст и вработеноста и да го зајакнат банкарскиот систем за да ја надмине најголемата финансиска криза во светот во последните 50 години.
2012.- На 76-годишна возраст во Загреб почина доајенот на хрватското театар, Златко Црнковиќ. Има остварено повеќе од 150 театарски улоги, има глумено во бројни филмови, а ја освои и Златната арена во Пула за улогата во филмот „Таму“.
2015.- Исламскиот екстремист Омар ал-Хусеин испука серија истрели во културен центар во Копенхаген, Данска, каде што се одржа состанок за слободата на говорот, при што уби двајца цивили и рани тројца.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
19 век
- 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
- 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
- 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
- 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
- 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
- 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
- 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
- 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
- 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.
20 век
- 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
- 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
- 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
- 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
- 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
- 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
- 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
- 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.
Кон крајот на 20 век и 21 век
- 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
- 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
- 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
- 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
- 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
- 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
- 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
- 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
- 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
- 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
- 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
- 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ
- 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
- 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.
⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ
- 1876 – Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
- 1950 – Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
- 1991 – Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
- 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.
🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ
- 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
- 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
- 2024 – Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.
🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ
- 1993 – Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
- 2005 – Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
- 2023 – Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.
🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ
- 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
- 1975 – Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.
🎤 ПОП КУЛТУРА
- 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за понеделник (30 јули)
-
Македонија4 часа
МВР истакна важна информација која стартува од утре 1 јули
-
Кичево1 ден
(ФОТО) Се запали дива депонија покрај пат кај с.Пополжани, интервенираше ТППЕ Кичево
-
Скопје2 дена
Во Скопје посебен режим на сообраќај за утре и задутре
-
Lifestyle2 дена
Не е вода: Пијалокот што го хидрира телото најдобро
-
Хроника2 дена
МВР со детали за трагичниот настан на Дебарско езеро
-
Lifestyle2 дена
Внимавајте кога излегувате од ладна просторија на летното сонце: Еве зошто!
-
Lifestyle2 дена
Три начини на кои тестенините можат да ви помогнат да ослабете