На денешен ден
На денешен ден: 16 јануари
1547.- Иван IV Василевич е крунисан за прв руски цар во Москва. Тој е познат по многу важни реформи во Русија, но и по суровоста кон болјарите што ја применувал во обид да ја централизира власта и по убиството на сопствениот син, поради што го добил името Грозни. Тој ја основал првата печатница во Русија во 1553 година, а во 1584 година го изградил градот Архангелск за да ја зајакне трговијата со Западна Европа. Ги поразил Монголите и го освоил Казан во 1552 година и Астрахан во 1556 година, а потоа го анектирал Сибир.
1778.- Франција ја призна независноста на САД за време на американската војна за независност од британското колонијално владеење (1775-83). Во февруари истата година, во Париз беше потпишан договор за сојуз во таа војна и илјадници доброволци тргнаа да им помогнат на Американците, вклучувајќи ги Лафајет, Сент, Сент и Кошјушко.
1794.- Умре англискиот историчар Едвард Гибон, автор на книгата „Падот и падот на Римската империја“, која се смета за една од најважните во светската историографија.
1864.- Австрија и Прусија и поставија ултиматум на Данска да го укине уставот со кој Шлезвиг и Холштајн станаа составен дел на Данска. Во војната што следела, Данците биле поразени, а спорните војводства потпаднале под заедничка управа на Прусија и Австрија.
1908.- Во Белград бил отворен хотелот „Москва“, изграден на местото на кафеаната „Голема Србија“. Зградата е проектирана од архитектот Јован Илкиќ и група архитекти од Санкт Петербург.
1920.- Во САД стапија на сила забраните, законските забрани за производство и продажба на алкохол.
1927.- Умре српскиот географ Јован Цвијиќ, основач на антропогеографијата и геоморфологијата и на Географското друштво во Белград (1910). Претседател на Српската кралска академија од 1921 година до неговата смрт и почесен доктор на повеќе странски универзитети и академии, претседател на Територијалната комисија за мировни преговори во Версај (1919-20), „Антропогеографски проблеми на Балканскиот Полуостров“, „Балкански Полуостров и јужнословенски земји“, „Етногеографски карти“ југословенски земји“).
1945.- Германската офанзива во Ардените, Белгија, заврши со победа на сојузничките сили под команда на генералите Бернард Монтгомери и Омар Бредли. Германците во таа операција изгубиле 220.000 војници (110.000 затвореници), а сојузничките сили изгубиле 77.000 (21.000 затвореници).
1957.- Умре италијанскиот диригент Артуро Тосканини, еден од најважните во 20 век. Диригирал во Миланската скала и Метрополитен операта во Њујорк, каде што организирал и симфониски оркестар.
1969.- Во центарот на Прага, чешкиот студент Јан Палах изврши самоубиство со палење во знак на протест против окупацијата на Чехословачка од советските членови на Варшавскиот пакт во август 1968 година.
1969.- Советските космонаути во вселенското летало „Сојуз 4“ Владимир Шаталов и „Сојуз 5“ Борис Вољанов, Алексеј Јелисејев и Евгениј Крунов за прв пат во историјата поврзале две летала со екипаж во орбитата околу Земјата.
1979.- Иранскиот шах Реза Пахлави ја напушти земјата под притисок на следбениците на ајатолахот Хомеини, кои подоцна ја презедоа власта.
1987.- Водачот на кинеската Комунистичка партија Ху Јаобанг поднесе оставка, прифаќајќи ја вината за политичките грешки што предизвикаа студентски немири. Жао Зијанг ја презеде функцијата генерален секретар на партијата.
1991.- САД и западните сојузници ја започнаа операцијата „Пустинска бура“ во Заливската војна со масивни воздушни напади врз воени и индустриски цели во Ирак и Кувајт, 19 часа по ултиматумот на ОН до Багдад.
1993.- Во опколеното Сараево, кое со месеци е без струја и вода, осум лица загинаа, а 19 се ранети од граната која паднала на место каде што луѓето чекале ред за вода.
1996.- Рускиот премиер Анатолиј Чубаис, креатор на програмата за приватизација, поднесе оставка.
1998.- Во експлозија на метан во рудникот Соко во Читлук кај Сокобања загинаа 29 рудари.
2000 – Рикардо Лагос е избран за претседател на Чиле. Тој е првиот социјалистички претседател по соборувањето на Салвадор Аљенде, кога беше убиен во 1973 година од пучистите предводени од генералот Аугусто Пиноче.
2001 – Во обид за државен удар во Демократска Република Конго (Заир) беше убиен претседателот Лоран Дезире Кабила, а неговиот син Џозеф ја презеде функцијата. Кабила дојде на власт во мај 1997 година по бунтот, поддржан од Уганда и Руанда, против тогашниот диктатор Мобуту Сеса Секо.
2001.- Во Љубљана умре Сергеј Крајгер, познат словенечки и југословенски политичар од комунистичката ера. Бил член на Претседателството на СФР Југославија од 1970 година и претседател на Претседателството од мај 1981 до мај 1982 година.
2002.- Советот за безбедност на ОН едногласно усвои санкции против Ал Каеда и Талибанците во Авганистан и во странство.
2003.- Шатлот Колумбија беше лансиран од вселенскиот центар Кенеди во Флорида. Непосредно пред слетувањето на Флорида (1 февруари) по 16-дневна мисија, шатлот се распадна во пламен над Тексас. Загинаа сите седум астронаути, вклучувајќи го и првиот израелски астронаут, Илон Рамон.
2004 – Врховниот суд на Шпанија ја потврди забраната за радикалната баскиска сепаратистичка партија Батасуна, за која долго се веруваше дека е политичко крило на баскиската вооружена терористичка група ЕТА. Батасуна е првата партија која е забранета во Шпанија од 1975 година.
2005.- На изборите во Хрватска, претседателот Стјепан Месиќ во вториот круг доби нов петгодишен мандат.
2006.- Американец кој дезертирал од маринците за време на Виетнамската војна, бил уапсен во Тексас по 36 години во бегство.
2009.- Умре белградскиот новинар, публицист и еден од најпознатите филмски критичари Богдан Тирнаниќ.
2014 – Повеќе од 1.000 луѓе се убиени во двенеделни борби, најжестоки од судирите меѓу ривалските бунтовнички групи во Сирија, соопшти Сириската опсерваторија за човекови права.
2014.- Димитрије Јаниќијевиќ, кандидатот на Независната либерална партија за градоначалник на Косовска Митровица е убиен пред својата куќа во северниот дел на овој град.
2016 – Таи Инг Вен (59) е избрана за прва жена претседател на Тајван како лидер на Прогресивната демократска партија (ДПП), која отворено се залага за независност на Тајван од Кина.
2016 – Укинати се санкциите кон Иран, врз основа на договорот на оваа земја и шесте светски сили (САД, Русија, Кина, Велика Британија, Франција и Германија) од 14 јули 2015 година, со што се ограничува нуклеарната програма на Иран во замена за укинување на меѓународните санкции. .
2017 – Во Киргистан, во несреќата на транспортен авион на турска компанија загинаа 37 лица, главно жители на село недалеку од Бишкек, каде што авион се урна при обид да слета во густа магла.
2018.- Убиен е Оливер Ивановиќ, претседател на Граѓанската иницијатива СДП, откако непознато лице испукало неколку истрели кон него во северниот дел на Косовска Митровица.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
-
Кичево1 денОВР Кичево го пронајде возачот кој предизвика сообраќајна несреќа во Кичево и го напушти местото на настанот
-
Македонија1 ден„ЛУКОИЛ Македонија“ во своите малопродажни објекти го враќа купувањето со „VISA“ дебитните и кредитни картички, од денес во целосна функционалност може да се користат услугите за плаќање
-
Хороскоп2 денаХороскоп за среда (26 ноември)
-
Кичево7 часаОВР Кичево поднесе кривична за лице од скопско, најдена банкарска картичка употребил за купување на производи
-
Хороскоп20 часаХороскоп за четврток (27 ноември)
-
Временска прогноза18 часаПопоски: Врнежите од дожд не престануваат, особено внимание во недела, каде можни се врнежи од снег и на превоите до 1000 нмв.
-
Lifestyle6 часа„Travelers Cycling Macedonia“ – Кичево ја лансира првата андроид мобилна апликација за велосипедизам во Македонија
-
Магазин1 денGoogle Photos добива шест нови AI-функции: Подобрено уредување, пребарување и креативност
