Следете не

На денешен ден

На денешен ден: 19 јануари

Објавено пред

на

419 – Во Стогодишната војна меѓу Франција и Англија, градот Руан му се предаде на англискиот крал Хенри V, со што заврши освојувањето на Нормандија.

1736.- Роден е шкотскиот инженер и физичар Џејмс Ват. Тој ја развил и усовршил конструкцијата на парната машина (1765), која станала главен иницијатор на Индустриската револуција од втората половина на 18 век.

1785.- Во Нови Сад умре Захарија Стефановиќ Орфелин, поет, историчар, научник, теолог, издавач, картограф, калиграф, преведувач, лексикограф и фармацевт. Роден во Вуковар во 1726 година, тој беше еден од најпросветените Срби во 18 век. Неговото најзначајно книжевно дело е „Животот на Петар Велики“, а неговото дело „Калиграфија“ (1778) му донесе членство во Виенската академија на уметностите.

1809.- Роден е американскиот писател Едгар Алан По. Речиси непознат во текот на неговиот живот, тој стана еден од највлијателните поети кога вредноста на неговото дело ја открија француските поети Бодлер, Маларм и Валери. Во книгата „Филозофија на композицијата“ ја анализирал поетската постапка на најпознатата песна „Гавран“. Неговите раскази се сметаат за претходник на детективскиот роман.

1853.- Во Рим за првпат е изведена операта „Трубадур“ од Верди.

1878.- Српската војска во војната со Турција го освоила Врање.

1899.- Велика Британија и Египет воспоставија заедничка контрола над Судан.

1902.- Во Петроград е роден византискиот научник Георгије Острогорски. Тој е долгогодишен професор по византиска историја на Универзитетот во Белград и основач на Византискиот институт на Српската академија на науките и уметностите и е едно од најголемите имиња во византиологијата на 20 век. Во бројни дела ги проучувал сите аспекти на византискиот живот, а неговата „Историја на Византија“ е преведена на повеќе светски јазици.

1916.- Првите единици на српската војска почнаа да пристигнуваат на грчкиот остров Крф во Јонското Море по повлекувањето низ Албанија во Првата светска војна. До април, 140.000 српски војници пристигнаа на Крф.

1918.- Болшевиците го распуштија Уставотворното собрание на Русија во Санкт Петербург.

1919.- Кралството на Србите, Хрватите и Словенците во Србија и Црна Гора го замени јулијанскиот календар со грегоријанскиот календар, кој веќе беше во употреба во другите делови на новосоздадената држава. Српската православна црква го запази Јулијанскиот календар.

1938.- Умре Бранислав Нушиќ, најголемиот српски и југословенски комичар, член на Српската кралска академија. Негови примери беа Гогољ и поранешните српски комичари Стерија и Трифковиќ. Неговите комедии сè уште се на театарските репертоари („Сомнително лице“, „Госпоѓа министерка“, „Пратеничка“, „Заштита“, „Ужаленото семејство“, „Покојникот“).

1938.- Генералот Франциско Франко ги бомбардираше Барселона и Валенсија за време на шпанската граѓанска војна. Загинаа најмалку 700 луѓе.

1945.- Советската Црвена армија го зазеде Берлин за време на Втората светска војна и го зазеде полскиот град Краков.

1966.- Индира Ганди е избрана за премиер на Индија, осум дена по ненадејната смрт на премиерот Лала Бахадур Шастри. Сиките екстремисти, членови на нејзиното лично обезбедување, ја убиле на 31 ноември 1984 година, пред нејзината резиденција во Њу Делхи.

1983.- Умре докторот и научник Александар Костиќ, автор на првите југословенски учебници „Основи на хистологијата“ и „Основи на ембриологијата“ и „Медицински речник“ кои се преведени на повеќе странски јазици.

1983.- Во Боливија е уапсен воениот злосторник Клаус Барби, озлогласениот нацистички бос на Лион во Франција под германска окупација за време на Втората светска војна.

1989.- Советскиот Сојуз објави дека еднострано ќе повлече некои нуклеарни проектили со краток дострел од Европа.

1993.- Првите американски војници ја напуштија Сомалија по неуспешната американска интервенција во оваа африканска земја.

1995.- Руските трупи ја окупираа претседателската палата во Грозни, главниот град на Чеченија.

2000.- Поранешниот италијански премиер Бетино Кракси умре во егзил во Тунис, заминувајќи од Италија во 1994 година откако беше обвинет за корупција.

2002.- Умре Марти Миетунен, кој како член на Партијата на Центарот беше член на неколку фински влади од 1950-тите до крајот на 1970-тите, а потоа и премиер во неколку мандати.

2003.- Индиските власти соопштија дека 1.300 луѓе ширум регионот починале во декември 2002 година од силен студ во делови на Индија, Бангладеш и Непал.

2003.- Умре новинарката Франсоа Жиру, која пишува за политика, секс и феминизам. Била главен и одговорен уредник на женското списание „Ел“, и ко-основач на водечкиот неделник „Л’Експрес“. Жирито беше првиот француски министер за женски прашања.

2006.- Умре соул ветеранот Вилсон Пикет, познат по неговите хитови „Mustang Sallhy“, „In the Midnight Hour“ и „Fanky Broadway“.

2007.- Во Истанбул е убиен новинарот Хрант Динк, истакнат член на ерменската заедница во Турција и честа цел на националистички напади поради обвинувањата за геноцид врз Ерменците во Првата светска војна.

2009.- Во Москва беа убиени адвокатот Станислав Маркелов и новинарката на Нова Газета, Анастасија Бабурова, која работеше на студија за неонацистичките групи во Русија.

2011.- Европскиот парламент во Стразбур го ратификуваше Договорот за стабилизација и асоцијација (ДСА) меѓу Србија и ЕУ и донесе резолуција за европската интеграција на Србија, повикувајќи ги преостанатите членки на Унијата да го ратификуваат договорот и да го поддржат пристапот на Србија во ЕУ.

2013 – Четиридневната заложничка криза во фабрика за гас во јужен Алжир заврши со упад на алжирските специјални сили. Во судирот загинаа 32 екстремисти и 23 заложници, додека 107 странски заложници и 685 Алжирци беа ослободени.

2015.- Почина професорот на Факултетот за политички науки и поранешен амбасадор на Србија во Франција, Предраг Симиќ.

2016 – Умре Еторе Скола, италијански режисер на повеќе од 40 играни и документарни филмови, од кои најпознати се „Добро, лошо, зло“ (Brutti, sporchi e cattivi), „Посебен ден“ (Una Giornata particolare) и „ Вива Италија“.

2017 – Лавина погоди хотел на планината Гран Сасо во италијанскиот регион Абруцо и уби 29 луѓе.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 21 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 21 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🔱 Средновековие и рана модерна ера

  • 1377 – Почина Едвард III, англиски крал чии претензии за францускиот престол го иницираа почетокот на Стогодишната војна.

  • 1527 – Почина Николо Макијавели, познат по своето политичко дело „Принцот“, кое го инспирира терминот макијавелизам.

  • 1791 – Обидот за бегство на Луј XVI и Марија Антоанета заврши со нивно апсење во Варен, што дополнително го поттикна падот на монархијата.


⚔️ Војни и револуции

  • 1813 – Во битката кај Виторија, силите на Велингтон ја поразија француската војска – крај на француската власт во Шпанија.

  • 1919 – Германски морнари самоиницијативно ги потопија сопствените бродови во Скепа Флоу – еден од најмасовните чин на уништување на сопствена флота.

  • 1942 – Фелдмаршал Ромел го освои Тобрук, заробувајќи 25.000 британски војници.

  • 1945 – Јапонските трупи се предадоа на Окинава, клучна победа за САД во Втората светска војна.

  • 1970 – Бразил го победи Италија на финалето на СП – станува прв трикратен светски шампион.


🎓 Култура, наука и уметност

  • 1852 – Почина Фридрих Фробел, основачот на првата градинка.

  • 1905 – Роден Жан-Пол Сартр, водечки егзистенцијалист, Нобеловец (кој ја одби наградата).

  • 1908 – Почина Римски-Корсаков, автор на дела како „Шехерезада“ и „Шпански каприц“.

  • 1933 – Родена Франсоаз Саган, авторка на култниот роман „Добро утро, тага“.

  • 1948 – „Колумбија рекордс“ ја издаде првата винилна долга плоча (LP) – револуција во музичката индустрија.


 Политика и општество

  • 1963Папа Павле VI беше избран; Шарл де Гол ги повлече поморските сили од НАТО.

  • 1971 – Меѓународниот суд го прогласи владеењето на Јужна Африка над Намибија за нелегално.

  • 1981 – Социјалистите на Митеран победија во Франција – значаен пресврт во француската политика.

  • 1990 – Повторно отворање на берзата во Унгарија, симбол на економска трансформација.

  • 2012 – За прв пат половина од француската влада беа жени – чекор кон родова еднаквост.


🕯️ Смрт на значајни личности

  • 1970 – Почина Ахмед Сукарно, првиот претседател на Индонезија.

  • 1969 – Умре Морен Коноли, првата жена која ги освоила сите 4 Гренд Слема во една година.

  • 2001 – Почина Џон Ли Хукер, легенда на блуз музиката.

  • 2003 – Почина Леон Урис, автор на „Егзодус“.

  • 2000 – Почина Слободан Иниќ, политиколог и основач на Демократската партија.


⚖️ Судски и правни настани

  • 2002Драгољуб Милановиќ, поранешен директор на РТС, осуден за смртта на 16 лица во НАТО бомбардирањето.

  • 2016Жан-Пјер Бемба, поранешен потпретседател на Конго, осуден на 18 години затвор за воени злосторства.


🌍 Современи конфликти и трагедии

  • 1990 – Катастрофален земјотрес во Иран, со околу 100.000 жртви.

  • 2007 – Објавен бројот на загинати во војната во БиХ: 97.207.

  • 2017 – Масакр во Брија (Централноафриканска Република), само ден по мировен договор.

  • 2020Српската напредна партија освои доминантно мнозинство на изборите во Србија.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Македонија7 минути

Нов случај на измама: Старица дала огромна сума пари на таканаречен лекар кој и кажал лоша вест за ќерката

На 25.06.2025 во 18.30 часот во СВР Скопје 83-годишна жена пријави дека од страна на едно лице била измамена за...

На денешен ден15 часа

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед...

Хороскоп16 часа

Хороскоп за четврток (26 јуни)

Овен Вашата загриженост може негативно да се одрази на ситуацијата на работа бидејќи на колегите им правите притисок без потреба....

Кичево20 часа

(ФОТО) Гори ниска шума и дива депонија во атарот на с.Туин кичевско, ТППЕ Кичево уште на терен

Пред неполни два часа повик за настанат пожар во атарот на с.Туин кичевско добила дежурната екипа на ТППЕ Кичево, која...

Спорт22 часа

Прв семинар на „ФФМ“ во Македонија за „ВАР“ обука и сертификација на судии под водство на „ФИФА“ инструктор

Фудбалската федерација на Македонија (ФФМ) за првпат организираше официјален ВАР семинар, што претставува важен чекор кон воведување на ВАР технологијата...

Спорт1 ден

Нејмар потпиша нов договор, сепак останува дома

Нејмар сепак реши да остане во Сантос уште шест месеци. Повиците од европските клубови ги остави зад себе, а љубовта...

Lifestyle1 ден

Како да го разладите домот без клима: Три едноставни трикови

Температурите се зголемуваат, а престојот во затворен простор сè повеќе наликува на престој на директно сонце. Ако немате клима уред,...

Македонија1 ден

Во Охрид вчера се случила сообраќајка помеѓу моторџија и велосипедист

На 24.06.2025 околу 19:00 часот, на улицата „7 ноември“ во Охрид, случена е сообраќајна несреќа помеѓу мопед со охридски регистарски...

Автомобили1 ден

Како да ја надминете летната жештина од 37 степени во автомобил: Трикови што навистина функционираат

Кога температурата надминува 37 степени, како што често се случува во Белград и другите балкански градови, климатизацијата во автомобилот станува...

Lifestyle1 ден

Дали навистина треба да се плашиме од семките од лубеница? Еве што се случува кога ќе ги проголтате

Со генерации наназад кружи митот: „Ако проголташ семка од лубеница, ќе ти порасне лубеница во стомакот!“ Иако ова е само...

НАЈЧИТАНИ