На денешен ден
На денешен ден: 19 јануари

419 – Во Стогодишната војна меѓу Франција и Англија, градот Руан му се предаде на англискиот крал Хенри V, со што заврши освојувањето на Нормандија.
1736.- Роден е шкотскиот инженер и физичар Џејмс Ват. Тој ја развил и усовршил конструкцијата на парната машина (1765), која станала главен иницијатор на Индустриската револуција од втората половина на 18 век.
1785.- Во Нови Сад умре Захарија Стефановиќ Орфелин, поет, историчар, научник, теолог, издавач, картограф, калиграф, преведувач, лексикограф и фармацевт. Роден во Вуковар во 1726 година, тој беше еден од најпросветените Срби во 18 век. Неговото најзначајно книжевно дело е „Животот на Петар Велики“, а неговото дело „Калиграфија“ (1778) му донесе членство во Виенската академија на уметностите.
1809.- Роден е американскиот писател Едгар Алан По. Речиси непознат во текот на неговиот живот, тој стана еден од највлијателните поети кога вредноста на неговото дело ја открија француските поети Бодлер, Маларм и Валери. Во книгата „Филозофија на композицијата“ ја анализирал поетската постапка на најпознатата песна „Гавран“. Неговите раскази се сметаат за претходник на детективскиот роман.
1853.- Во Рим за првпат е изведена операта „Трубадур“ од Верди.
1878.- Српската војска во војната со Турција го освоила Врање.
1899.- Велика Британија и Египет воспоставија заедничка контрола над Судан.
1902.- Во Петроград е роден византискиот научник Георгије Острогорски. Тој е долгогодишен професор по византиска историја на Универзитетот во Белград и основач на Византискиот институт на Српската академија на науките и уметностите и е едно од најголемите имиња во византиологијата на 20 век. Во бројни дела ги проучувал сите аспекти на византискиот живот, а неговата „Историја на Византија“ е преведена на повеќе светски јазици.
1916.- Првите единици на српската војска почнаа да пристигнуваат на грчкиот остров Крф во Јонското Море по повлекувањето низ Албанија во Првата светска војна. До април, 140.000 српски војници пристигнаа на Крф.
1918.- Болшевиците го распуштија Уставотворното собрание на Русија во Санкт Петербург.
1919.- Кралството на Србите, Хрватите и Словенците во Србија и Црна Гора го замени јулијанскиот календар со грегоријанскиот календар, кој веќе беше во употреба во другите делови на новосоздадената држава. Српската православна црква го запази Јулијанскиот календар.
1938.- Умре Бранислав Нушиќ, најголемиот српски и југословенски комичар, член на Српската кралска академија. Негови примери беа Гогољ и поранешните српски комичари Стерија и Трифковиќ. Неговите комедии сè уште се на театарските репертоари („Сомнително лице“, „Госпоѓа министерка“, „Пратеничка“, „Заштита“, „Ужаленото семејство“, „Покојникот“).
1938.- Генералот Франциско Франко ги бомбардираше Барселона и Валенсија за време на шпанската граѓанска војна. Загинаа најмалку 700 луѓе.
1945.- Советската Црвена армија го зазеде Берлин за време на Втората светска војна и го зазеде полскиот град Краков.
1966.- Индира Ганди е избрана за премиер на Индија, осум дена по ненадејната смрт на премиерот Лала Бахадур Шастри. Сиките екстремисти, членови на нејзиното лично обезбедување, ја убиле на 31 ноември 1984 година, пред нејзината резиденција во Њу Делхи.
1983.- Умре докторот и научник Александар Костиќ, автор на првите југословенски учебници „Основи на хистологијата“ и „Основи на ембриологијата“ и „Медицински речник“ кои се преведени на повеќе странски јазици.
1983.- Во Боливија е уапсен воениот злосторник Клаус Барби, озлогласениот нацистички бос на Лион во Франција под германска окупација за време на Втората светска војна.
1989.- Советскиот Сојуз објави дека еднострано ќе повлече некои нуклеарни проектили со краток дострел од Европа.
1993.- Првите американски војници ја напуштија Сомалија по неуспешната американска интервенција во оваа африканска земја.
1995.- Руските трупи ја окупираа претседателската палата во Грозни, главниот град на Чеченија.
2000.- Поранешниот италијански премиер Бетино Кракси умре во егзил во Тунис, заминувајќи од Италија во 1994 година откако беше обвинет за корупција.
2002.- Умре Марти Миетунен, кој како член на Партијата на Центарот беше член на неколку фински влади од 1950-тите до крајот на 1970-тите, а потоа и премиер во неколку мандати.
2003.- Индиските власти соопштија дека 1.300 луѓе ширум регионот починале во декември 2002 година од силен студ во делови на Индија, Бангладеш и Непал.
2003.- Умре новинарката Франсоа Жиру, која пишува за политика, секс и феминизам. Била главен и одговорен уредник на женското списание „Ел“, и ко-основач на водечкиот неделник „Л’Експрес“. Жирито беше првиот француски министер за женски прашања.
2006.- Умре соул ветеранот Вилсон Пикет, познат по неговите хитови „Mustang Sallhy“, „In the Midnight Hour“ и „Fanky Broadway“.
2007.- Во Истанбул е убиен новинарот Хрант Динк, истакнат член на ерменската заедница во Турција и честа цел на националистички напади поради обвинувањата за геноцид врз Ерменците во Првата светска војна.
2009.- Во Москва беа убиени адвокатот Станислав Маркелов и новинарката на Нова Газета, Анастасија Бабурова, која работеше на студија за неонацистичките групи во Русија.
2011.- Европскиот парламент во Стразбур го ратификуваше Договорот за стабилизација и асоцијација (ДСА) меѓу Србија и ЕУ и донесе резолуција за европската интеграција на Србија, повикувајќи ги преостанатите членки на Унијата да го ратификуваат договорот и да го поддржат пристапот на Србија во ЕУ.
2013 – Четиридневната заложничка криза во фабрика за гас во јужен Алжир заврши со упад на алжирските специјални сили. Во судирот загинаа 32 екстремисти и 23 заложници, додека 107 странски заложници и 685 Алжирци беа ослободени.
2015.- Почина професорот на Факултетот за политички науки и поранешен амбасадор на Србија во Франција, Предраг Симиќ.
2016 – Умре Еторе Скола, италијански режисер на повеќе од 40 играни и документарни филмови, од кои најпознати се „Добро, лошо, зло“ (Brutti, sporchi e cattivi), „Посебен ден“ (Una Giornata particolare) и „ Вива Италија“.
2017 – Лавина погоди хотел на планината Гран Сасо во италијанскиот регион Абруцо и уби 29 луѓе.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 19 август

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
⚔️ Империјализам и воени конфликти
-
14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.
-
636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.
-
1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.
-
1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.
🧠 Наука и техника
-
1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.
-
1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.
-
1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.
🎭 Култура и уметност
-
1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.
-
1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.
-
1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.
-
2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.
🌍 Политички превирања и државни удари
-
1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.
-
1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.
-
2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.
✈️ Технологија и летови
-
1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.
-
1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
-
Хроника23 часа
Кичево и кичевско во тага по страшната трагедија која се случи вчера, каде по пад од четирицикл две малолетнички ги изгубија своите животи
-
Кичево2 дена
(ВИДЕО) Пожарот во с.Душогубица кичевско сеуште активен, опожарени се пчелни сандаци и куќа
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за петок (22 август)
-
Култура2 дена
Бдение и Божествена Литургија по повод „Успение на Мајката Божја“ во кичевскиот Манастир „Св.Богородица Пречиста“, богослужение на човечка посветеност и небесната утеха, земната привременост и вечниот живот
-
Хороскоп14 часа
Хороскоп за сабота (23 август)
-
Македонија14 часа
Времен прекин на сообраќај утре и задутре поради меѓународниот ФИС ролер-ски натпревар „Тодор Проески“
-
Македонија23 часа
Уште една измама со лажна сообраќајка, тетовчанка измамена за огромна сума на евра и швајцарски франци
-
Спорт22 часа
Утре започнува првото коло во втората македонска фудбалска лига, според новите правила само шампионот обезбедува место во ПМФЛ