Следете не

На денешен ден

На денешен ден: [20 февруари]

Објавено пред

на

1631.- Германските протестантски принцови склучија сојуз со шведскиот крал Густав II, со што Шведска влезе во Триесетгодишната војна (1618-48). 1707.- Последниот индиски голем магнат Ауранџеб умре, соборувајќи го својот татко во 1658 година, убивајќи ги своите браќа и узурпирајќи го тронот. Ги освои Дин, Кандахар и Кабул и се нарече себеси „Аламгир“ (освојувач на светот). Ја охрабрувал уметноста и науката, основал училишта и фанатично го ширел исламот, прогонувајќи го хиндуизмот. Со неговата смрт започна слабеењето на државата Могал.

1790.- Умре австрискиот император Јосиф II, најстариот син на Марија Тереза ​​и совладетел на Австрија од 1765 до 1780 година, поради толеранцијата со која ја признал слободата на вероисповед во Австриската империја.

1809.- По долга опсада, Французите ја зазеле Сарагоса, отфрлајќи го братот на Наполеон Јосиф како крал на Шпанија.

1860.- Во Нови Сад излезе првиот број на „Даница“, најважното книжевно списание на српскиот романтизам, под иницијатива и уредување на Ѓорѓе Поповиќ. „Даница“ собра стотина писатели, меѓу кои Јаков Игњатовиќ, Ѓуро Јакшиќ, Јован Јовановиќ Змај, Лаза Костиќ, Љубо Ненадовиќ.

1886.- Роден е унгарскиот револуционер Бела Кун, еден од основачите на Комунистичката партија на Унгарија – водач на Унгарската советска револуција од 1919 година. Застрелан е за време на сталинистичките чистки во СССР во 1939 година, а рехабилитиран по смртта на Сталин.

1908.- Умре писателот Симо Матавуљ, член на Српската кралска академија, еден од најистакнатите претставници на српскиот реализам. Неговото најзначајно дело е романот „Бакоња фра Брне“.

1920.- Умре американскиот истражувач адмирал Роберт Едвин Пири, кој првпат пристигна на Северниот пол во април 1909 година. Тој, исто така, го испитал најсеверниот дел на Гренланд, пловел околу него и во 1901 година утврдил дека тоа е остров.

1938.- Британскиот министер за надворешни работи Ентони Иден поднесе оставка во знак на протест против попустливата политика на премиерот Невил Чембрлен кон германскиот диктатор Адолф Хитлер.

1942 – Јапонска инвазија на Тимор, Португалија и островот Бали во холандските Источни Индија.

1962.- По успешните суборбитални летови со екипаж, Соединетите Американски Држави го лансираа вселенското летало Меркур-Атлас 6 во орбитата околу Земјата, со кое првиот американски астронаут Џон Глен ја обиколи Земјата три пати. Летот траеше четири часа, 55 минути и 23 секунди.

1967.- Индонезискиот претседател Ахмет Сукарно му ја предаде целата извршна власт на генералот Сухарто, задржувајќи ја само „титулата“ претседател.

1979.- Во ерупција на индонезискиот вулкан Синир загинаа 175 луѓе.

1985.- Во Ирска е легализирана продажбата на контрацептивни средства и покрај жестокото противење на Римокатоличката црква.

1986.- Следува верски конфликт меѓу Хиндусите, Муслиманите и Сиките, а полициски час е воведен во три индиски држави.

1991.- Со усвојувањето на амандманот 99 на Уставот со кој Република Словенија се дефинира како независна држава, словенечкиот парламент покрена иницијатива за отцепување од СФР Југославија, додека хрватската влада до Собранието поднесе амандман на Уставот според кој само нејзините закони важат во Хрватска.

1996.- Зетовите на ирачкиот претседател Садам Хусеин, генерал Хусеин Камел Хасан и неговиот брат Садам Камсел се вратија со своите семејства во Ирак од шестмесечен егзил во Јордан. Претседателот ги помилувал, но три дена подоцна и двајцата биле убиени.

1999.- Во косовските области Подуево, Ораховац и Сува Река се интензивира вооружениот конфликт меѓу косовските безбедносни сили и членовите на екстремистичката организација Ослободителната војска на Албанците на Косово (ОВК).

2000.- За седум дена, српската полиција приведе 24 активисти на студентската организација „Отпор“ поради постери и графити против режимот. Апсењето на активистите на „Отпор“ и оневозможувањето на работата на независните медиуми траеше до изборите во септември, на кои со победата на Демократската опозиција на Србија беше соборен режимот на Слободан Милошевиќ.

2002.- Во пожар на возот Каиро-Луксор загинаа 373 лица, а 66 беа повредени.

2003 – Во пожар на рок концерт на Грејт Вајт во ноќен клуб во Западен Ворвик, Род Ајленд, загинаа 100, а 200 беа повредени.

2003.- Командантот на пакистанските воздухопловни сили Мушаф Али Мир (Муршал), неговата сопруга и 15 други загинаа кога воен авион Фокер-27 се урна кај Кохат на северозапад.

2005.- Израелската влада одлучи да се повлече од Појасот Газа и постепено да ги укине еврејските населби.

2006.- Во виенската палата Даун Кински започнаа дводневните разговори меѓу претставниците на Србија и Косово за децентрализацијата на власта во Косово. Тоа беше и почеток на директни преговори за статусот на Косово.

2009.- Русија ги укина визите за патување за српските граѓани.

2009 година – Врз основа на одлуката на Основниот суд во Бања Лука, Исламската заедница во Босна доби околу 32 милиони евра од Република Српска и градот Бања Лука, како компензација за уривањето на 16 џамии во Бања Лука во текот на 1992 г. Војна од 1995 година.

2013.- Бугарската влада поднесе оставка по масовните протести против високите цени на електричната енергија и падот на животниот стандард, приклучувајќи им се на другите европски влади кои паднаа поради „стегањето ремени“ за време на четиригодишната економска криза.

2017 година – Глад погоди неколку области на Јужен Судан уништени од тригодишна војна и речиси половина од населението има потреба од помош во храна.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај

📜 Среден и нов век

  • 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик, еден од најважните правни документи во српската историја.
  • 1498Васко де Гама пристигнува во Индија (Каликут), отворајќи нов морски пат околу Африка.
  • 1506 – Почина Кристофоро Колумбо, откривачот на Америка.

✍️ Култура и филозофија

  • 1799 – Роден е Оноре де Балзак, автор на Човечката комедија.
  • 1806 – Роден е Џон Стјуарт Мил, филозоф, економист и застапник на утилитаризмот.
  • 2005 – Почина Пол Рикер, француски филозоф и хуманист.

⚔️ Војни и политика

  • 1834 – Почина Маркиз Ла Фајет, херој од Американската револуција.
  • 1882 – Потпишан е Тројниот сојуз меѓу Германија, Австро-Унгарија и Италија.
  • 1941 – Италија ја анектира Бока Которска за време на Втората светска војна.
  • 1956 – САД изведуваат прва воздушна експлозија на хидрогенска бомба.
  • 1999 – НАТО напад врз болница во Белград, при што загинаа пациенти.

🌍 Независности и државни промени

  • 1902 – Куба станува република; САД ги повлекуваат трупите.
  • 1927 – Велика Британија ја признава независноста на Саудиска Арабија.
  • 2002Источен Тимор прогласува независност.
  • 2000Тајван инаугурира прв демократски избран претседател од опозицијата.

🧑‍🤝‍🧑 Друштвени и економски настани

  • 1980 – Референдумот во Квебек – 60% против независност од Канада.
  • 1989 – Србија издава заем за економско заживување – никогаш не е вратен.
  • 1995Ебола карантин во Заир.
  • 2015 – Големите банки признаваат вина за валутни манипулации, казна од 5,7 милијарди долари.

🎨 Кражби и културни загуби

  • 2010 – Во Париз одземени, односно украдени 5 слики вредни 100 милиони евра, меѓу нив дела од Пикасо, Матис, Модиљани и други.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Jakob Braun

Култура и уметност

  • 1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и „Фигаровата свадба“ (Моцарт).

  • 1911 – Почина Густав Малер, влијателен австриски композитор и диригент.

  • 1995 – Почина Александар Годунов, познат балетски танчер кој доживеа успех и на запад по бегството од СССР.


Политика и конфликти

  • 1803 – Велика Британија ѝ објави војна на Франција, со што се заострија Наполеонските војни.

  • 1804Наполеон е прогласен за император.

  • 1944 – Протерување на Татарите од Крим од страна на СССР, што останува едно од најконтроверзните етнички чистки во историјата на регионот.

  • 1996Радован Караџиќ се повлекува од функцијата претседател на РС поради меѓународен притисок.

  • 2000 – СБ на ОН воведува ембарго за оружје за Етиопија и Еритреја, поради нивната гранична војна.


Наука и технологија

  • 1974Индија го извршува својот прв нуклеарен тест, станувајќи шеста нуклеарна сила.

  • 1998 – Тужба против Мајкрософт за монополско однесување, значајна пресвртница во правната историја на технолошките гиганти.


Човекови права и меѓународна правда

  • 1954 – Стапува во сила Европската конвенција за човекови права.

  • 2010 – Обама го потпишува Законот за слобода на печатот, именуван по новинарот Даниел Перл.

  • 2011 – Пресуда против Аугустин Бизмунг, поврзана со геноцидот во Руанда.


Родени

  • 1836Вилхелм Штајниц, првиот официјален светски шампион во шах.

  • 1868Николај II, последниот руски цар.

  • 1872Бертран Расел, добитник на Нобелова награда и познат филозоф.

  • 1883Валтер Гропиус, основач на Баухаус и визионер во архитектурата.

  • 1919Марго Фонтејн, легендарна балерина.

  • 1920Карол Војтила, идниот папа Јован Павле II.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (17 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

Светот виден во рубриката „На денешен ден“ за 17-ти мај

🎨 Култура и уметност

  • 1510 – Смртта на Сандро Ботичели, еден од најголемите ренесансни сликари. Неговите дела, особено Раѓањето на Венера, се симболи на хуманизмот и естетиката на Ренесансата.

  • 1866 – Роден е Ерик Сати, француски композитор чие дело има големо влијание врз модерната музика.

  • 2012 – Почина Дона Самер, диско икона со глобално влијание во поп културата.


⚕️ Медицина и наука

  • 1749 – Роден е Едвард Џенер, пионер на имунизацијата, чиј изум – вакцината против сипаници – го променил текот на медицинската историја.


⚔️ Политика и воени настани

  • 1814 – Норвешка прогласува независност и усвојува устав – значаен момент во историјата на скандинавските земји.

  • 1838 – Смртта на Талеран, еден од највештите дипломати на Франција, со улога во реставрацијата по Наполеон.

  • 1940 – Германските трупи влегуваат во Брисел – дел од брзото напредување на нацистичка Германија во Втората светска војна.

  • 1949 – Обединетото Кралство ја признава независноста на Република Ирска.

  • 1997Лоран Кабила ја презема власта во Заир, кој се преименува во Демократска Република Конго.


📺 Технологија и медиуми

  • 1965 – Првото емитување во боја од Велика Британија до САД – голем чекор во глобалната телевизиска технологија.

  • 2000 – Српската влада ја презема РТВ „Студио Б“, симболичен настан за медиумската слобода во Србија.


⚖️ Човекови права и општествени промени

  • 1954 – Пресудата Brown v. Board of Education од Врховниот суд на САД ја укинува расната сегрегација во училиштата – историски момент во движењето за граѓански права.

  • 2004 – Масачусетс стана првата американска држава што легализира истополови бракови.

  • 2009 – За прв пат, жени се избрани во парламентот на Кувајт – голем напредок во правата на жените на Блискиот Исток.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

На денешен ден6 часа

Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај 📜 Среден и нов век 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик,...

Спорт7 часа

Македонската репрезентација во фудбал до 18 години, ќе одигра два контролни натпревари со Словенија во гости

Репрезентацијата на Македонија до 18 години кон крајот на мај ќе одигра два контролни натпревари против соодветната селекција на Словенија....

Хороскоп7 часа

Хороскоп за вторник (20 мај)

ОВЕН Вие сте упорни во сѐ што ќе наумите, па ако деловниот успех е ваш приоритет нема сомнежи дека ќе...

Храна9 часа

Следните 6 витамини се најзастапени во магдоносот, истиот може да помогне при висок крвен притисок

Магдоносот спаѓа во зачински билки кои најчесто се користат при готвење, а покрај својата арома обезбедуваат бројни хранливи материи и...

Македонија16 часа

Од вечерва бензин 95 и дизел поскапуваат, ова е новата цена за литар

Малопродажната цена на бензинот ЕУРОСУПЕР БС-95, се зголемува за 2,00 ден/лит, во однос на малопродажната цена утврдена со одлуката за...

Lifestyle19 часа

Дали рчите во сон? Причина може да биде оваа секојдневна навика

Рчењето е чест проблем кој не само што го нарушува сонот, туку може да биде и знак за длабоки нарушувања...

Lifestyle19 часа

Како да го исчистите одводот без сода бикарбона и оцет: Ефикасни и едноставни решенија

Избегнете скапи поправки со домашни методи кои навистина функционираат Затнат одвод е проблем со кој се соочуваат многумина – водата...

Македонија19 часа

Во автобус со турски државјани во Охрид починал турист кој бил дел од групата

На 18.05.2025 во 11.30 часот во СВР Охрид е пријавено дека во автобус кој превезувал група туристи од Република Турција...

Македонија20 часа

МВР: Со „БМВ“ возел 111 км/ч на место каде е дозволено 50 км/ч

На 18.05.2025 во 09.57 часот, полициски службеници од Полициската станица безбедност на патниот сообраќај Тетово го лишија од слобода Х.А.(56)...

Скопје21 час

Универзитетската клиника за урологија стана лиценциран центар за поставување на уринарен сфинктер

Универзитетската клиника за урологија во Скопје, започна со изведување операции за вградување на вештачки уринарен сфинктер, нова процедура, која досега...

НАЈЧИТАНИ