Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 23 април

Објавено пред

на

ФОТО: ©David Dwipayana / unsplash.com

1616.- Шпанскиот писател Мигел де Сервантес Сааведра (Мигел, Сервантес) умрел во Мадрид, на истиот ден како и Вилијам Шекспир во Лондон. Пишува романи, драми, комедии, раскази и песни, а во светската литература влезе со романот „Дон Кихот“, кој се смета за претходник на модерниот роман.

1728.- Голем дел од Копенхаген бил уништен во катастрофален пожар.

1775.- Роден е англискиот сликар Џозеф Малард Вилијам Тарнер. Неговото сликарство имаше значително влијание врз француските импресионисти.

1850.- Умре поетот Вилијам Вордсворт, заедно со Колриџ, најзначајниот претставник на романтизмот во англиската литература. Неговата стихозбирка „Лирски балади“ (1798) го означи почетокот на романтизмот во англиската литература.

1858.- Роден е германскиот физичар Макс Планк (Макс, Лудвиг Планк), креаторот на квантната теорија, за која во 1918 година ја доби Нобеловата награда.

1867.- Роден е српскиот политичар, публицист и писател Јаша Продановиќ, еден од основачите на Југословенската Републиканска демократска партија. Бил потпретседател на владата на ФНРЈ од 1946 до 1948 година. Ги уредувал списанијата „Народна мисао“ и „Оѓек“, составил две антологии на народни песни и приказни и комплетните дела на Јован Јовановиќ Змај, Јово Илиќ, Светислав Лазаровиќ и.

1880.- Роден е рускиот балетан, кореограф и педагог Михаил Михајлович Фокин, реформатор на класичниот балет.

1891.- Роден е рускиот композитор и пијанист Сергеј Прокофјев, еден од најоригиналните музички творци на 20 век.

1897.- Роден е канадскиот политичар и државник Лестер Боулс Пирсон, министер за надворешни работи од 1948 до 1957 година и премиер на Канада од 1963 до 1968 година.

1899.- Роден е историчарот Михаило Диниќ, професор на Филозофскиот факултет во Белград, член на Српската академија на науките и уметностите. Објавил голем број трудови за средновековната историја на Србија, Босна, Дубровник и Хрватска. Студирал и рударство во средниот век.

1913.- Турците во Првата балканска војна им го предале Скадар на Црногорците. Со одлука на големите сили на 14 мај, Црногорците морале да се повлечат, а Скадар и припаднал на Албанија.

1928.- Родена е Ширли Темпл, која како дете стана холивудска филмска ѕвезда. Таа подоцна служеше како амбасадор на САД во Гана и Чехословачка.

1938.- Судетските Германци побараа, со поддршка на Хитлер, целосна автономија во рамките на Чехословачка. Со Минхенскиот договор во септември истата година, Хитлер ја анектира Судетската област кон Германија, а во 1939 година ја окупира Чехословачка.

1941.- Грчката армија капитулирала пред трупите на нацистичка Германија, а кралот и владата побегнале.

1945.- Советската армија ги ослободила нацистичките концентрациони логори Заксенхаузен и Равенсбрук во Втората светска војна.

1975.- Последната влада во Сајгон поднесе оставка, а американскиот претседател Џералд Форд го призна поразот во Виетнамската војна.

1986.- Умре американскиот филмски режисер со австриско потекло Ото Премингер (Ото). Се прослави со филмовите „Лаура“, „Кармен Џонс“ и „Егзодус“.

1990.- Кинескиот премиер Ли Пенг пристигна во Москва. Тоа беше прва посета на кинески премиер на СССР по 26 години.

1992.- Индискиот филмски режисер Сатјаџит ​​Реј почина три недели по добивањето на Оскар за животно дело. („Татко Панчали“, „Каменот на мудроста“, „Рабиндранат Тагоре“).

1997.- Претседателите на Русија и Кина, Борис Елцин и Џијанг Земин, потпишаа декларација со која се спротивставија на доминацијата на една суперсила во ерата по Студената војна.

1998.- Умре грчкиот државник Константинос Караманлис (Константинос), премиер од 1955 до 1963 година и во 1974 година, по падот на воената хунта, и претседател на Грција од 1990 до 1995 година.

1998.- Во Србија на референдум за странско посредување за решавање на проблемот во Косово гласале 73,05 отсто од гласачите. Против учеството на странски претставници во решавањето на проблемите на Косово гласале 94,73 отсто.

1999.- На триесеттиот ден од воздушните напади на НАТО врз Сојузна Република Југославија, беше погодена зградата на државната телевизија РТС. Загинаа 16 вработени, а 18 се повредени. Уништени се и неколку репетитори на РТС во Србија.

2003.- Првите директни преговори меѓу САД и Северна Кореја беа одржани во Пекинг, откако Северна Кореја призна дека тајно работела на подобрување на нуклеарното оружје, со што ги прекршила меѓународните обврски.

2005.- Умре Едуардо Паолоци, еден од најистакнатите британски уметници и основач на поп-арт движењето во Велика Британија. Меѓу неговите позначајни дела се шарениот мозаик на станицата Тотенхем Корт Роуд на лондонското метро и монументалната бронзена статуа на Исак Њутн пред Британската библиотека.

2005.- Умре британскиот актер Сер Џон Милс, кој доби Оскар во 1971 година за улогата на селски нем во „Ќерката на Рајан“ на Дејвид Лин.

2007.- Умре Борис Елцин, првиот претседател на Русија и клучна фигура во посткомунистичка Русија. Тој беше претседател во два мандати, од јуни 1991 година до 31 декември 1999 година, кога поднесе оставка и го назначи Владимир Путин за вршител на должноста претседател. Тој одигра клучна улога во спречувањето на државниот удар во август 1991 година. Таа година, тој потпиша и декрет за забрана на Комунистичката партија.

2009.- Умре британскиот фотограф и двократен оскаровец Џек Кардиф, еден од првите мајстори на фотографијата кој снимаше во Техниколор.

2009.- Со одлуката на Управниот комитет за укинување на дневниците на пратениците во српскиот парламент беше укинат „надоместокот за оброк“, кој се плаќаше 16 години, од јуни 1993 година.

2013.- Горниот дом на британскиот парламент усвои закон со кој ќе се стави крај на вековната практика да се дава приоритет на момчињата пред девојчињата при наследувањето на тронот.

2018 – Ерменскиот премиер Серж Саркисјан поднесе оставка по неколкудневните антивладини протести во земјата. Тој беше претседател 10 години во два мандати (2008 – 2018), по што помина само седум дена како премиер.

2022.- Во земјотресот со јачина од 5,9 степени според Рихтеровата скала што ја погоди југоисточна Босна и Херцеговина загина едно лице, а најголема штета е причинета на Столац и Љубиње.

2023.- Во четири општини на Косово (Северна Митровица, Лепосавиќ, Звечан и Зубин Поток) се одржаа предвремени локални избори на кои учествуваа околу 3,5% од гласачите. На изборите не учествуваа претставниците на Српската листа, водечката политичка партија на Србите на Косово.

/b92.net

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Jakob Braun

Култура и уметност

  • 1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и „Фигаровата свадба“ (Моцарт).

  • 1911 – Почина Густав Малер, влијателен австриски композитор и диригент.

  • 1995 – Почина Александар Годунов, познат балетски танчер кој доживеа успех и на запад по бегството од СССР.


Политика и конфликти

  • 1803 – Велика Британија ѝ објави војна на Франција, со што се заострија Наполеонските војни.

  • 1804Наполеон е прогласен за император.

  • 1944 – Протерување на Татарите од Крим од страна на СССР, што останува едно од најконтроверзните етнички чистки во историјата на регионот.

  • 1996Радован Караџиќ се повлекува од функцијата претседател на РС поради меѓународен притисок.

  • 2000 – СБ на ОН воведува ембарго за оружје за Етиопија и Еритреја, поради нивната гранична војна.


Наука и технологија

  • 1974Индија го извршува својот прв нуклеарен тест, станувајќи шеста нуклеарна сила.

  • 1998 – Тужба против Мајкрософт за монополско однесување, значајна пресвртница во правната историја на технолошките гиганти.


Човекови права и меѓународна правда

  • 1954 – Стапува во сила Европската конвенција за човекови права.

  • 2010 – Обама го потпишува Законот за слобода на печатот, именуван по новинарот Даниел Перл.

  • 2011 – Пресуда против Аугустин Бизмунг, поврзана со геноцидот во Руанда.


Родени

  • 1836Вилхелм Штајниц, првиот официјален светски шампион во шах.

  • 1868Николај II, последниот руски цар.

  • 1872Бертран Расел, добитник на Нобелова награда и познат филозоф.

  • 1883Валтер Гропиус, основач на Баухаус и визионер во архитектурата.

  • 1919Марго Фонтејн, легендарна балерина.

  • 1920Карол Војтила, идниот папа Јован Павле II.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (17 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

Светот виден во рубриката „На денешен ден“ за 17-ти мај

🎨 Култура и уметност

  • 1510 – Смртта на Сандро Ботичели, еден од најголемите ренесансни сликари. Неговите дела, особено Раѓањето на Венера, се симболи на хуманизмот и естетиката на Ренесансата.

  • 1866 – Роден е Ерик Сати, француски композитор чие дело има големо влијание врз модерната музика.

  • 2012 – Почина Дона Самер, диско икона со глобално влијание во поп културата.


⚕️ Медицина и наука

  • 1749 – Роден е Едвард Џенер, пионер на имунизацијата, чиј изум – вакцината против сипаници – го променил текот на медицинската историја.


⚔️ Политика и воени настани

  • 1814 – Норвешка прогласува независност и усвојува устав – значаен момент во историјата на скандинавските земји.

  • 1838 – Смртта на Талеран, еден од највештите дипломати на Франција, со улога во реставрацијата по Наполеон.

  • 1940 – Германските трупи влегуваат во Брисел – дел од брзото напредување на нацистичка Германија во Втората светска војна.

  • 1949 – Обединетото Кралство ја признава независноста на Република Ирска.

  • 1997Лоран Кабила ја презема власта во Заир, кој се преименува во Демократска Република Конго.


📺 Технологија и медиуми

  • 1965 – Првото емитување во боја од Велика Британија до САД – голем чекор во глобалната телевизиска технологија.

  • 2000 – Српската влада ја презема РТВ „Студио Б“, симболичен настан за медиумската слобода во Србија.


⚖️ Човекови права и општествени промени

  • 1954 – Пресудата Brown v. Board of Education од Врховниот суд на САД ја укинува расната сегрегација во училиштата – историски момент во движењето за граѓански права.

  • 2004 – Масачусетс стана првата американска држава што легализира истополови бракови.

  • 2009 – За прв пат, жени се избрани во парламентот на Кувајт – голем напредок во правата на жените на Блискиот Исток.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

На денешен ден – 13 мај

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1792.- Роден е италијанскиот свештеник Џовани Мастаи Ферети (Џовани, Ферети), од 1846 година папата Пиј IX (Пиј). За време на неговиот понтификат, најдолгиот во историјата на Римокатоличката црква (31 година и 236 дена), црковната држава престана да постои (1870). Најголемиот дел од него станал дел од Кралството Сардинија, додека папската држава била сведена на поранешното Наследство.

1795 – Роден е словачкиот филолог и историчар Павел Јозеф Шафарик (Јозеф), еден од основачите на славистичките студии. Тој бил директор на српската гимназија во Нови Сад од 1819 до 1833 година („Српска читанка“).

1798 – Роден е Константин Данил, еден од најголемите српски сликари на 19 век, претставник на српскиот бидермаер.

1830 година – Основана е Република Еквадор, а Хуан Хозе Флорес е избран за прв претседател.

1840 – Роден е францускиот писател Алфонс Доде, автор на трилогијата за авантурите на Тарантино де Тараскон, ремек-дело на француската хумористична проза. Неговата збирка раскази „Писма од мојата воденица“ му донесе голем успех.

1846 година – Конгресот на САД формално објави војна против Мексико, иако борбите во Калифорнија започнаа неколку дена претходно.

1848 година – Во Сремски Карловци започна заседанието на „Мајското собрание“, на кое делегати од 175 црковни општини од Војводина и Србија го избраа Јосиф Рајачиќ за патријарх, а полковникот Стеван Шупљица за војвода. На 15 мај, Собранието го прогласило Српското Војводство, но австриската и унгарската влада не ја признале српската автономија.

1851 – Роден е српскиот писател и доктор Лаза Лазаревиќ („Првиот пат со татко ми во зори“, „Сè ќе биде позлатено од народот“, „На бунарот“, „Училишната икона“, „На знае све“, „У добри час хајдуци“, „Вертер“).

1862 – Роден е српскиот писател Јанко Веселиновиќ, автор на романот „Хајдук Станко“ со теми од Првото српско востание и раскази и романи („Слики од селскиот живот“, „Селанка“).

1881 – Роден е Димитрије Туцовиќ, водач на социјалистичкото движење во Србија. Тој беше еден од организаторите на првата Балканска социјалдемократска конференција (1910), а на Конгресот на Интернационалата во Копенхаген (1910) решително се спротивстави на империјалистичката политика на официјална Австрија. Објавил околу 600 трудови во домашни и странски весници. Загинал на 20 ноември 1914 година, во Битката кај Колубара („Правно осигурување на работниците“, „Закон за продавници и социјалдемократија“).

1882 – Роден е францускиот сликар Жорж Брак, кој го основа кубистичкото движење заедно со Пабло Пикасо во 1905 година.

1887 – Во Белград е основана Привремената опсерваторија на Големата школа. Со основањето на Републичкиот хидрометеоролошки институт на Србија во 1947 година, опсерваторијата станала негов составен дел.

1888 година – Ропството е укинато во Бразил.

1914 година – Роден е американскиот боксер Џо Луис (Џо). Тој беше светски шампион во тешка категорија од 1937 до 1949 година, кога се пензионираше.

1930.- Умре норвешкиот поларен истражувач и дипломат Фридтјоф Нансен (Фридтјоф), добитник на Нобеловата награда за мир во 1922 година. Како висок комесар на Лигата на народите, тој го надгледуваше репатријацијата на воените заробеници по Првата светска војна.

1931 – Почина српскиот композитор и хормајстор Јосиф Маринковиќ, член на Српската кралска академија. Неговите соло песни и многу хорски композиции придружени со пијано се посебен придонес во српската музика. Тој беше диригент на белградското пејачко друштво „Обилиќ“.

1949 година – Првиот британски млазен авион „Канбера“ го изврши својот прв пробен лет.

1961.- Почина американскиот филмски актер Гари Купер, добитник на Оскар за филмовите „Наредник Јорк“ и „Напладне“.

1968 година – Во Париз започнаа официјални преговори меѓу претставниците на Северен Виетнам и САД за завршување на Виетнамската војна.

1981 година – Папата Јован Павле II беше ранет во обид за атентат на плоштадот „Свети Петар“ во Рим. Атентаторот Мехмед Али Агџа беше уапсен. Тој беше ослободен од затвор по 20 години и предаден на Турција во јуни 2000 година.

1990 година – Во Загреб, на стадионот „Максимир“, за време на фудбалскиот натпревар помеѓу Динамо Загреб и Црвена Ѕвезда од Белград, се случи крвав судир меѓу навивачите на двата клуба.

1994 година – Министрите за надворешни работи на САД, ЕУ и Русија постигнаа договор во Женева за заедничка стратегија за решавање на босанскиот конфликт.

1999 година – Перу и Еквадор потпишаа документ за демаркација, со што заврши шестдеценискиот спор што ги доведе земјите до војна три пати.

1999 – Почина Џин Саразен, еден од само четирите голфери кои освоија четири големи професионални голф купови.

2005 година – Десет милиони долари беа собрани на првата меѓународна донаторска конференција за реставрација и зачувување на културното наследство во Косово, одржана во Париз, во организација на УНЕСКО.

2007 – На изборот за песна на Евровизија во Хелсинки, претставничката на Србија Марија Шерифовиќ победи со песната „Молитва“.

2011 година – Високиот комесаријат на Обединетите нации за бегалци (УНХЦР) објави дека околу 1.200 бегалци кои ја напуштиле Либија во март и април се удавиле во Средоземното Море.

2014 година – 301 рудар загинаа во несреќа во рудникот за јаглен Сома, 120 км североисточно од Измир во западна Турција. Во времето на експлозијата, 787 работници биле под земја.

2015 година – Ватикан официјално ја призна државата Палестина и ги насочи своите дипломатски активности, претходно насочени кон Организацијата за ослободување на Палестина, кон државата Палестина.

2018 година – На парламентарните избори во Ирак, политичкиот сојуз Саерун, предводен од радикалниот шиитски свештеник Моктада Садр, освои мнозинство.

2021 година – Конфликтот меѓу израелската армија и Хамас ескалираше понатаму и покрај напорите за постигнување прекин на огнот. Демонстрации и немири избувнаа во бројни израелски градови со мешано население. Сите летови кон меѓународниот аеродром во близина на Тел Авив беа пренасочени по ракетниот истрел од Појасот Газа.

2024 година – Еврото стана единственото официјално средство за плаќање во готово во Косово.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Временска прогноза3 часа

Попоски: Продолжува нестабилно време, со развој на грмотевични облаци

Во текот на новата седмица која ни претстои, односно во периодот од понеделник (19 мај) до недела (25 мај) во...

Македонија3 часа

АД Мепсо ја соопшти причината за падот на електричната енергија во раните утрински часови

АД Мепсо истакна соопштение за прекинот на електрична енергија кој ја парализира буквално скоро цела држава. – Причина за овој...

Македонија6 часа

Граѓани пријавуваат дека од рано утрово се без електрична енергија

Утрово после 5 часот граѓани на социјалните мрежи упатуваа поплаки дека нивниот регион нема електрична енергија. Според исказите, електрична енергија...

На денешен ден13 часа

Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Култура и уметност 1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и...

Хороскоп14 часа

Хороскоп за недела (18 мај)

ОВЕН Денот е идеален за решавање на сите незавршени работи како и за дискусии поврзани со финансиски проблеми со личност...

Македонија22 часа

ОВР Делчево, ДПИ и ДЗС со акциска за угостителски објекти, пронајдена е нерегуларност

На 17.05.2025 година од страна на СВР Штип/ОВР Делчево во содејство со Државен пазарен инспекторат и Дирекција за заштита и...

Кичево1 ден

(ВИДЕО) Кичевчанец со огорченост говореше за смрдеата и заразите од дивата депонија „На Онкологија има над 700 кичевчани“

Во четвртокот во 18:00ч се одржа третиот по ред протест пред општинската зграда во Кичево, овој пат на кеј. –...

Македонија1 ден

Кумановец управувал возило со 3,46 промили алкохол во крвта

На 16.05.2025 во 17.00 часот, полициски службеници од СВР Куманово го лишиле од слобода Н.М.(49) од с.Долно Којнаре, кумановско. При...

Временска прогноза2 дена

Викендов променливо облачно со локален слаб дожд, утринските температури ќе бидат во интервалот од 1 до 8 степени

За време на овој викенд денес сабота и утре недела, во Македонија во ноќните и во раните утрински часови ќе...

На денешен ден2 дена

Времеплов: На денешен ден (17 мај)

Светот виден во рубриката „На денешен ден“ за 17-ти мај 🎨 Култура и уметност 1510 – Смртта на Сандро Ботичели,...

НАЈЧИТАНИ