Следете не

На денешен ден

На денешен ден: 23 јануари

Објавено пред

на

1516.- Почина Фернандо II, крал на Арагон од 1479 година. За време на нивното владеење, Гранада била освоена во 1492 година, последното упориште на Мавр, истата година биле протерани Евреите, а во 1480 година бил основан инквизиторски суд. Тие ја опремиле експедицијата на Кристофоро Коломбо, кој ја открил Америка, а во 1503 година го преземале Кралството Неапол од Франција.

1719.- Со обединувањето на Вадуц и Шеленберг е создадено кнежеството Лихтенштајн.

1783.- Роден е францускиот писател Мари Анри Бејл, познат под псевдонимот Стендал, основоположник на големата литературна ера на францускиот реализам („Црвено-црни“, „Картуски манастир во Парма“, „Лисјен Левен“).

1793.- Русија и Прусија се договорија за втора поделба на Полска.

1806.- Умре англискиот државник Вилијам Пит Помладиот, кој во 1783 година на 24-годишна возраст стана најмладиот премиер во британската историја. Водел експанзивна колонијална политика, ја консолидирал британската власт во Индија и бил главниот организатор на коалициите против револуционерната и наполеонска Франција во Европа.

1832.- Роден е францускиот сликар Едуар Мане, претходник на импресионизмот и зачетник на новиот уметнички израз кој означи пресврт во француското и европското сликарство.

1878.- На барање на султанот Абдул Хамид II, Британија ја испратила својата флота во Константинопол за време на Руско-турската војна.

1898.- Роден е Сергеј Михајлович Ајзенштајн, најзначајниот руски филмски режисер и теоретичар кој силно влијаел на тековите на светската кинематографија. Своите идеи и искуства ги презентирал во две книги објавени во Њујорк – „Филмско чувство“ (1942) и „Филмска форма“ (1949), а неговиот филм „Оклопен Потемкин“ (1925) е едно од ремек-делата на филмската уметност.

1920.- Холандија одби да им го екстрадира на сојузниците поранешниот германски император Вилијам Втори, кој емигрирал во Холандија по неговата абдикација во ноември 1918 година. Се бараше негова екстрадиција за да биде казнет за злосторствата што ги направиле Германците во Првата светска војна.

1928.- Родена е Жана Моро, француска филмска актерка која стана позната во француските филмови „Нов бран“ по Втората светска војна. Жил и Џим“).

1931.- Умре руската балерина Ана Павловна Павлова, најголемата уметничка на класичниот балет на почетокот на 20 век. Кариерата ја започна во Санкт Петербург со познатиот Вацлав Нижински во рускиот балет на Сергеј Диагилев. Потоа основала своја група со која со голем успех настапувала низ светот.

1943.- Британската армија под водство на фелдмаршалот Монтгомери го зазеде Триполи, Либија, за време на Втората светска војна.

1944.- Умре норвешкиот сликар Едвард Мунк, еден од основоположниците на експресионистичката уметност, автор на познатата слика „Врисок“.

1945.- Советските трупи упаднале во реката Одра во Полска за време на Втората светска војна на пат кон Берлин.

1968.- Севернокорејската морнарица го зазеде американскиот шпионски брод Пуебло. Екипажот на бродот беше ослободен во декември.

1989.- Умре шпанскиот надреалистички сликар Салвадор Дали, еден од најголемите уметници на 20 век. Работел и како костимограф и сценограф во филмовите „Андалузиско куче“ и „Златно доба“ на шпанскиот режисер Луј Бонуел. Тој беше погребан во криптата под стаклената купола во музејот Дали во Фигерас, Каталонија.

1997.- Белградските студенти со огномет, свирежи и труби го одбележаа 100-тиот час непречено стоење пред полицискиот кордон на улицата Коларчева во центарот на Белград. Полицијата почна да ги спречува студентските и граѓанските антирежимски демонстрации кои започнаа на 20 ноември поради фалсификувањето на локалните избори во Србија на 24 декември.

2000.- Повеќе од милион демонстранти маршираа низ центарот на Мадрид протестирајќи против ескалацијата на насилството од баскиската сепаратистичка група ЕТА, во чии насилни дејства загинаа околу 800 луѓе во текот на 32 години.

2002.- Во Париз умре еден од најпознатите француски и светски социолози Пјер Бурдје, иницијатор на насоката на критичката социологија на новото време, жесток критичар на неолиберализмот и глобализацијата. Неговата книга „Мизеријата на светот“ (1993) беше комерцијален успех како ниту едно друго дело од областа на социологијата.

2002.- Дописникот на американскиот Волстрит журнал, Даниел Перл, е киднапиран и убиен во пакистанската престолнина Карачи, за да ги истражи исламските милитантни групи во земјата.

2003.- Во Боливија, истакнати бизнисмени ја повикаа владата веднаш да прогласи вонредна состојба, со што завршија протестите низ целата земја, кои ја задушија економијата и загубија животи. Осум лица беа убиени за време на демонстрациите на стотици илјади луѓе кои со денови ги блокираа автопатите барајќи намалување на сиромаштијата.

2003.- Во Италија умре Џовани Ањели, кој беше на чело на познатата автомобилска компанија „Фиат“ околу 30 години и успеа да ја претвори семејната компанија за автомобили, основана од неговиот дедо во 1899 година, во голем индустриски конгломерат.

2005.- Умре Џони Карсон, американски комичар кој речиси 30 години го водеше најпопуларното телевизиско шоу „Tonight’s Show“.

2006.- Во железничка несреќа на линијата Бијело Поље-Бар, кај Биоце, кај Подгорица, загинаа 45, а повеќе од 200 беа повредени.

2007.- Умре академик Никола Милошевиќ, филозоф, публицист, писател и литературен критичар, професор на Филолошкиот факултет во Белград, лидер на Српската либерална партија и пратеник на изборната листа на Демократската партија на Србија.

2008.- Умре Зоран Предиќ, новинар и ТВ критичар, уредник на „Радио ТВ Ревија“, директор на ЈУ ИНФО, Политика, Студио Б и Елмаг.

2012.- Францускиот Сенат усвои закон според кој негирањето дека Отоманска Турција извршила геноцид врз Ерменците е кривично дело. Турскиот премиер Таип Ердоган остро протестираше поради усвојувањето на таканаречениот „дискриминаторски и расистички“ закон.

2015 – Умре Абдула бин Абдулазиз ал-Сауд, саудиски крал кој се сметаше за реформатор, дозволи благи критики на неговата влада и веруваше дека на жените треба да им се дозволи да работат. Кралот на Саудиска Арабија од август 2005 година, а со земјата управува од 1996 година, откако неговиот полубрат, кралот Фахд, доживеа мозочен удар.

2016.- Репрезентацијата на Србија ја освои третата последователна титула на Европското првенство во ватерполо. Финалниот натпревар меѓу Србија и Црна Гора го следеле над 18.000 луѓе, што е рекорд во историјата на тој спорт.

2019 година – Летонија доби нова влада предводена од Кристијанис Каринс, со што се стави крај на политичката блокада што трае од октомври минатата година, кога во оваа земја се одржаа парламентарни избори, на кои ниту една партија не освои мнозинство.

2021 – Умре Лери Кинг, американски новинар и ТВ водител, кој има направено бројни интервјуа со познати личности повеќе од половина век од неговата кариера.

На денешен ден

Светот на денешен ден (8 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.

1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.

1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.

1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.

1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.

1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.

1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.

1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).

1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.

1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.

1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.

1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.

1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.

1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.

1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.

1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.

1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.

1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.

1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.

1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.

1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.

1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.

2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.

2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.

2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.

2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.

2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот „На денешен ден“ – 30 октомври

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.

1817Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.

1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.

1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.

1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.

1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.

1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).

1918Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.

1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.

1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.

1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.

1974Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.

1975Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.

1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.

1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.

1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.

2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.

2001Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.

2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.

2006Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.

2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.

2011Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.

2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.

2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.

2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.

2022Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (28 октомври)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

1492 – Кристофер Колумбо ја открил Куба за време на своето прво патување преку Атлантскиот океан и ја прогласил за посед на Шпанија.

1628 – Кралските трупи, предводени од кардиналот Ришелје, го зазеле хугенотското (протестантско) упориште Ла Рошел по неколкумесечна опсада.

1636 – Во Кембриџ, Масачусетс, бил основан Харвард колеџ – најстарата високообразовна институција во Соединетите Американски Држави.

1704 – Починал англискиот филозоф Џон Лок, еден од основоположниците на емпиризмот и либералната филозофија. Неговите дела, меѓу кои „Преглед на човечкиот разум“, „Писма за толеранцијата“ и „Два трактати за владата“, извршиле силно влијание врз понатамошниот развој на европската мисла.

1746 – Катастрофален земјотрес во Перу ги уништил градовите Лима и Каљао, при што загинале најмалку 18.000 лица.

1836 – Била прогласена федерацијата меѓу Перу и Боливија.

1884 – Роден е Милоје Милојевиќ, српски композитор, музиколог, педагог и критичар, професор на Музичката академија во Белград и еден од основачите на српската музикологија. Тој го основал белградскиот оркестар „Collegium musicum“ и е автор на дела како „Четири дела за пијано“, „Мелодии и ритми од Балканот“ и „Пред величеството на природата“.

1886 – Американскиот претседател Гровер Кливленд ја открил Статуата на слободата во њујоршкото пристаниште. Статуата е подарок од Франција, дело на скулпторот Фредерик Огист Бартолди.

1891 – Силен земјотрес на јапонскиот остров Хоншу (Нипон) усмртил околу 10.000 лица и оставил повеќе од 300.000 луѓе без домови.

1914 – Роден е американскиот микробиолог Џонас Едвард Салк, кој во 1953 година ја развил првата ефикасна вакцина против детска парализа.

1918 – По распадот на Австро-Унгарија, Националниот комитет ја презел власта во Прага. Република Чехословачка официјално била прогласена во ноември 1918 година со Томас Гариг Масарик како прв претседател.

1919 – Во САД стапила во сила забрана за продажба на пијалаци со повеќе од половина процент алкохол.

1922 – Околу 40.000 фашисти, т.н. „црнокошулаши“, предводени од Бенито Мусолини, тргнале од Неапол во „Маршот кон Рим“. Два дена подоцна, кралот Виторио Емануеле III му го доверил мандатот на Мусолини да формира влада, со што започнал фашистичкиот режим што траел до 1943 година.

1923 – Починал Стојан Протиќ, српски политичар и публицист, еден од основачите на Радикалната партија и прв премиер на Кралството на Срби, Хрвати и Словенци. Бил уредник на весниците „Самоуправа“ и „Оџек“.

1932 – Роден е Спирос Кипријану, кипарски државник и прв министер за надворешни работи по стекнувањето на независноста на Кипар во 1960 година. Во 1977 година станал претседател на државата по смртта на архиепископот Макариос III.

1940 – Италијанските трупи ја нападнале Грција од Албанија, откако Атина го одбила ултиматумот со кој Италија барала воени бази на грчка територија. Со помош на Германија, Грција била окупирана во април 1941 година.

1962 – Официјално завршила Кубанската ракетна криза: советскиот лидер Никита Хрушчов наредил повлекување на ракетите од Куба, а американскиот претседател Џон Ф. Кенеди ја укинал поморската блокада.

1974 – Арапските лидери, меѓу кои и јорданскиот крал Хусеин, усвоиле декларација со која се повикува на создавање независна палестинска држава.

1982 – Социјалистичката работничка партија на Шпанија, предводена од Фелипе Гонзалес, извојувала убедлива победа на општите избори.

1995 – Во пожар во метрото во главниот град на Азербејџан, Баку, загинале 289 лица, а 270 биле повредени.

2000 – Во Косово се одржале локални избори под покровителство на ОН. Демократската лига на Косово, предводена од Ибрахим Ругова, извојувала убедлива победа. Србите ги бојкотирале изборите, а југословенските власти не ги признале резултатите.

2001 – Американскиот претседател Џорџ В. Буш формирал Група за следење на странски терористи, предводена од државниот обвинител Џон Ешкрофт, со задача да идентификува и депортира странски државјани кои нелегално престојуваат во САД.

2002 – Високиот американски дипломат Лоренс Фоли бил убиен во Аман, Јордан. Тој ја раководел канцеларијата на УСАИД во американската амбасада и бил првиот западен дипломат убиен во таа земја.

2005 – Починал големиот актер Љуба Тадиќ, член на Белградскиот драмски театар, Народниот театар, Ателје 212 и Југословенскиот драмски театар. Настапувал во повеќе од 60 филмови и бројни радио и телевизиски драми.

2008 – На претседателските избори на Малдивите, Маумун Абдула Гајум ја изгубил власта по 30 години. Опозицискиот кандидат Мохамед Нашид, кој повеќепати бил затворан за време на неговото владеење, ја однел победата.

2011 – Починал писателот и филозоф Радомир Константиновиќ, автор на влијателниот есеј „Филозофија на Паланка“.

2013 – Починале Тадеуш Мазовиецки, првиот некомунистички премиер во Источна Европа по Втората светска војна и активист на движењето „Солидарност“, и Александар Тијаниќ, новинар и директор на Радио-телевизија Србија.

2018 – Жаир Болсонаро победил на претседателските избори во Бразил и станал 38-ми претседател на земјата.

2020 – Србија добила нова влада со 21 министерство и двајца министри без ресор, предводена од премиерката Ана Брнабиќ во нејзиниот втор мандат.

2022 – Европскиот парламент и земјите-членки на Европската Унија се договориле да ја забранат продажбата на нови возила со мотори на фосилни горива од 2035 година, во рамки на климатскиот пакет „Подготвени за 55“.
Истата година, Елон Маск ја купил социјалната мрежа „Твитер“ за 44 милијарди долари.

2023 – Починал актерот Метју Пери, познат по улогата на Чендлер Бинг во серијата „Пријатели“. Причината за смртта била предозирање со кетамин; пет лица се обвинети во врска со неговата смрт, меѓу кои и неговиот асистент и неколку лекари.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Кичево13 минути

(ФОТО) Д-р Александар Јовановски денеска со свеченост ја презеде функцијата градоначалник на општина Кичево, „За мене како што знаете поделбите не постојат, ќе продолжиме напред заедно“

Денес и официјално Д-р Александар Јовановски ја презеде градоначалничката функција и влезе во општинската зграда на град Кичево. Со свеченост...

Хороскоп17 часа

Хороскоп за понеделник (10 ноември)

Овен Стравовите се вовлекоа во твоето срце. Не сте сигурни дали ве сакаат затоа што вредите како личност или затоа...

Кичево21 час

Во сабота спремете се за третото концертно издание на „Enigma Rock Night Vol.3“ во НУЦК „Кочо Рацин“, на сцената ќе настапат сите локални бендови

Подгответе се за вечер полна со жива музика, силен звук и незаборавна атмосфера! На 15 ноември, со почеток од 19:30...

Здравје и убавина21 час

Овие шест работи предизвикуваат висок крвен притисок

Високиот крвен притисок (хипертензија) претставува сериозно здравствено состојба која може да доведе до опасни, па дури и фатални последици, како...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за недела (9 ноември)

ОВЕН Овни, бидете внимателни кога одлучувате што би можеле да направите. Ако сте разумни, ќе успеете во своите намери. Вашиот...

Спорт2 дена

Кичевските арбитри Стојановски и Цветаноски ќе ја делат правдата на мечот в понеделник помеѓу „Силекс“ и „Шкупи“

Во рамките на 13-тото коло од Првата македонска фудбалска лига, овој понеделник, 10 ноември 2025 година, со почеток во 13:00...

Кичево2 дена

Фрлено шише со запалива течност во кичевски двор, ОВР Кичево презема мерки за пронаоѓање на сторителот

На 07.11.2025 во 23:01 часот во ОВР Кичево е пријавено дека едно лице фрлило шише со запалива течност во куќен...

На денешен ден3 дена

Светот на денешен ден (8 ноември)

1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници...

Хороскоп3 дена

Хороскоп за сабота (8 ноември)

ОВЕН Обрнете внимание на новите професионални можности за да го проширите вашето знаење и да ја подобрите вашата севкупна позиција....

Македонија3 дена

СВР Охрид: Зачестија лажни телефонски јавувања за изнуда на пари за наводно случени сообраќајни незгоди, апел до граѓаните да не наседнуваат на такви телефонски повици

СВР Охрид ја известува јавноста дека деновиве, повторно зачестија случаи кога, засега непознати лица, преку телефонски јавувања на нивните фиксни...

НАЈЧИТАНИ