На денешен ден
На денешен ден: 6 февруари
1515.- Почина венецијанскиот издавач и печатар Алдо Мануцио, познат по тоа што прв употребил закосени букви и вовел мал практичен формат. Неговите изданија (алдин) се библиофилни реткости денес.
1701 – Започна војната за шпанското наследство, по што Шпанија го загуби Гибралтар, имотите во Холандија, Милано, Неапол и Сардинија. Војната се водеше на европско тло и во колониите, а заврши со мировниот договор од Утрехт од 1715 година.
1793.- Умре италијанскиот писател Карло Голдони, реформатор на италијанскиот театар. Напишал над сто драми и се смета за основоположник на италијанската реалистична комедија („Мирандолина“, „Рибарски кавги“, „Тврдина“, „Коцкар“, „Ласкавац“).
1830.- Во Србија е објавен хатишерифот на турскиот султан Махмуд II за автономијата на Србија во рамките на Отоманската империја. На крајот на септември, султанот издал берат со кој го признал наследното кнежевско достоинство на кнезот Милош Обреновиќ, под турски суверенитет и руска заштита.
1864.- Во Виена умре Вук Стефановиќ Караџиќ, реформатор на српскиот јазик и правопис. Објавил повеќе збирки народни песни и раскази, прва српска граматика („Писменица“) и речник (1818). Неговите посмртни останки биле пренесени од Виена во 1897 година и погребани заедно со Доситеј Обрадовиќ пред катедралата во Белград.
1876.- Во Србија е основано Друштвото на Црвениот крст, помалку од 13 години по првата меѓународна конференција на Црвениот крст во Женева. Иницијатор беше воениот лекар Владан Ѓорѓевиќ, а за прв претседател беше избран митрополитот Михајло.
1905.- Полскиот политичар Владислав Гомолка, лидер на Полската работничка партија (комунисти), е роден од 1943 до 1948 година и од 1956 до 1970 година, кога под притисок на работничките немири поднесе оставка. Во 1949 година бил отстранет од раководството на партијата, а потоа уапсен како националист. Тој беше ослободен од затвор кон крајот на 1954 година. Се сметаше за симбол на отпорот кон советската власт.
1931.- Родена е Марија Естела Изабелита Мартинез, подоцна позната како Изабела Перон, претседателка на Аргентина од 1974 година, кога го наследи нејзиниот покоен сопруг, Хуан Доминго Перон (Хуан). Таа беше соборена со воен удар во 1976 година, по што беше затворена до 1981 година, врз основа на одлука на воената хунта.
1932.- Роден е францускиот филмски режисер Франсоа Труфо, еден од креаторите на „новиот бран“ на францускиот филм. Светската слава ја стекна со својот прв филм „400 удари“ снимен во 1959 година, а доби и Оскар за филмот „Американска ноќ“.
1952.- Умре британскиот крал Џорџ Шести, за време на чие владеење Индија стекна независност (1947), а британските кралеви ја загубија титулата „Крал на Индија“. Него го наследи неговата ќерка, кралицата Елизабета Втора.
1958.- Во авионска несреќа на аеродромот во Минхен загинаа 23 патници, меѓу кои и осум играчи на англискиот фудбалски клуб Манчестер Јунајтед. Несреќата се случила на враќање од Белград, каде англискиот тим го играше натпреварот од Купот на европските шампиони со „Црвена звезда“.
1993.- Умре американскиот тенисер Артур Еш, првиот црн играч кој го освоил Вимблдон во 1975 година.
1993.- Претставниците на трите завојувани страни во Босна го отфрлија мировниот план на копретседателот на Конференцијата за поранешна Југославија на преговорите во Њујорк. Копретседателите Венс и Овен побараа од Советот за безбедност на ОН да го поддржи планот со обврзувачка резолуција, а американскиот претседател Бил Клинтон најави алтернативен план за решавање на босанската криза.
1994.- Водачот на опозициските социјалдемократи Марти Ахтисари победи на првите директни претседателски избори во Финска, победувајќи ја министерката за одбрана Елизабет Рен.
1999.- Францускиот претседател Жак Ширак ја отвори мировната конференција за Косово во замокот Рамбује во близина на Париз. Делегацијата на Југославија ја предводеше српскиот вицепремиер Ратко Марковиќ, а албанската делегација еден од лидерите на Ослободителната војска на Косово, Хашим Таќи.
2000 – Финска ја доби првата сопруга на претседателот Тарја Халонен, тогашниот министер за надворешни работи.
2000.- Русија објави крај на воените операции во главниот град на Чеченија, Грозни.
2001.- На изборите во Израел победи десничарската партија Ликуд, а нејзиниот лидер Ариел Шарон беше избран за премиер на местото на Ехуд Барак, чија Лабуристичка партија беше поразена.
2001.- Педесет години подоцна, за прв пат, кинески брод легално плови и се закотви на тајванскиот остров Жуемои.
2002.- Католичкиот свештеник Атанас Серомба му се предаде на Хашкиот трибунал, каде што беше обвинет за геноцид во Руанда во 1994 година од членовите на етничката заедница Хуту над Туцима.
2004.- Во самоубиствен бомбашки напад во московското метро загинаа 41, а повеќе од 100 беа повредени.
2007 – Славко Михалиќ, хрватски поет и академик, добитник на многубројни книжевни награди и признанија („Патот кон непостоењето“), „Почеток на заборавот“, „Дерекодушен егзил“, „Љубов за вистинска земја“, „Градина. на црните јаболка“ почина на 79-годишна возраст. „„Излеана балада“).
2009.- Пакистанскиот нуклеарен научник Абдул Кадир Кан, кој се сметаше за креатор на пакистанската атомска бомба, беше ослободен од домашен притвор по пет години. Во 2004 година, Кан призна дека продавал нуклеарни тајни на Иран, Либија и Северна Кореја.
2012.- Српскиот тенисер Новак Ѓоковиќ ја освои наградата на Светската спортска академија „Лауреус“ за најдобар спортист во 2011 година.
2012.- Бран студено време ја зафати Европа, убивајќи повеќе од 350 луѓе и предизвика сообраќаен хаос.
2014.- Умре поранешниот висок чехословачки комунистички функционер Васил Билак, главниот иницијатор на писмото со кое се поканува Советскиот Сојуз да им се придружи на трупите на Варшавскиот пакт во Чехословачка во 1968 година и да ја задуши контрареволуцијата (Прашка пролет).
2017 – Кралицата Елизабета Втора е првиот британски монарх кој поминал 65 години на тронот. По повод јубилејот на сафирот, Бакингемската палата објави портрет на кралицата направен од познатиот британски фотограф Дејвид Бејли.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
-
Спорт2 денаКичевскиот фудбалски судија Лика во среда ќе биде прв помошен судија на „play-off“ дуелот меѓу Нант и Макаби Хаифа
-
Хороскоп1 денХороскоп за сабота (6 декември)
-
Хороскоп11 часаХороскоп за недела (7 декември)
-
Lifestyle2 дена(ВИДЕО) Анатоли фитнес момчето кое стана вистинска сензација на „ТикТок“ конечно препознат од неговата публика
-
Временска прогноза23 часаСе менува ли климата? Најава за невообичаено топло време од следната седмица во месец декември – ова се информациите
-
Македонија2 дена„ЛУКОИЛ Македонија“ продолжува да функционира во нормални рамки
-
Здравје и убавина14 часаКако полесно да ја издржите диетата за слабеење
