На денешен ден
На денешен ден: 6 февруари
1515.- Почина венецијанскиот издавач и печатар Алдо Мануцио, познат по тоа што прв употребил закосени букви и вовел мал практичен формат. Неговите изданија (алдин) се библиофилни реткости денес.
1701 – Започна војната за шпанското наследство, по што Шпанија го загуби Гибралтар, имотите во Холандија, Милано, Неапол и Сардинија. Војната се водеше на европско тло и во колониите, а заврши со мировниот договор од Утрехт од 1715 година.
1793.- Умре италијанскиот писател Карло Голдони, реформатор на италијанскиот театар. Напишал над сто драми и се смета за основоположник на италијанската реалистична комедија („Мирандолина“, „Рибарски кавги“, „Тврдина“, „Коцкар“, „Ласкавац“).
1830.- Во Србија е објавен хатишерифот на турскиот султан Махмуд II за автономијата на Србија во рамките на Отоманската империја. На крајот на септември, султанот издал берат со кој го признал наследното кнежевско достоинство на кнезот Милош Обреновиќ, под турски суверенитет и руска заштита.
1864.- Во Виена умре Вук Стефановиќ Караџиќ, реформатор на српскиот јазик и правопис. Објавил повеќе збирки народни песни и раскази, прва српска граматика („Писменица“) и речник (1818). Неговите посмртни останки биле пренесени од Виена во 1897 година и погребани заедно со Доситеј Обрадовиќ пред катедралата во Белград.
1876.- Во Србија е основано Друштвото на Црвениот крст, помалку од 13 години по првата меѓународна конференција на Црвениот крст во Женева. Иницијатор беше воениот лекар Владан Ѓорѓевиќ, а за прв претседател беше избран митрополитот Михајло.
1905.- Полскиот политичар Владислав Гомолка, лидер на Полската работничка партија (комунисти), е роден од 1943 до 1948 година и од 1956 до 1970 година, кога под притисок на работничките немири поднесе оставка. Во 1949 година бил отстранет од раководството на партијата, а потоа уапсен како националист. Тој беше ослободен од затвор кон крајот на 1954 година. Се сметаше за симбол на отпорот кон советската власт.
1931.- Родена е Марија Естела Изабелита Мартинез, подоцна позната како Изабела Перон, претседателка на Аргентина од 1974 година, кога го наследи нејзиниот покоен сопруг, Хуан Доминго Перон (Хуан). Таа беше соборена со воен удар во 1976 година, по што беше затворена до 1981 година, врз основа на одлука на воената хунта.
1932.- Роден е францускиот филмски режисер Франсоа Труфо, еден од креаторите на „новиот бран“ на францускиот филм. Светската слава ја стекна со својот прв филм „400 удари“ снимен во 1959 година, а доби и Оскар за филмот „Американска ноќ“.
1952.- Умре британскиот крал Џорџ Шести, за време на чие владеење Индија стекна независност (1947), а британските кралеви ја загубија титулата „Крал на Индија“. Него го наследи неговата ќерка, кралицата Елизабета Втора.
1958.- Во авионска несреќа на аеродромот во Минхен загинаа 23 патници, меѓу кои и осум играчи на англискиот фудбалски клуб Манчестер Јунајтед. Несреќата се случила на враќање од Белград, каде англискиот тим го играше натпреварот од Купот на европските шампиони со „Црвена звезда“.
1993.- Умре американскиот тенисер Артур Еш, првиот црн играч кој го освоил Вимблдон во 1975 година.
1993.- Претставниците на трите завојувани страни во Босна го отфрлија мировниот план на копретседателот на Конференцијата за поранешна Југославија на преговорите во Њујорк. Копретседателите Венс и Овен побараа од Советот за безбедност на ОН да го поддржи планот со обврзувачка резолуција, а американскиот претседател Бил Клинтон најави алтернативен план за решавање на босанската криза.
1994.- Водачот на опозициските социјалдемократи Марти Ахтисари победи на првите директни претседателски избори во Финска, победувајќи ја министерката за одбрана Елизабет Рен.
1999.- Францускиот претседател Жак Ширак ја отвори мировната конференција за Косово во замокот Рамбује во близина на Париз. Делегацијата на Југославија ја предводеше српскиот вицепремиер Ратко Марковиќ, а албанската делегација еден од лидерите на Ослободителната војска на Косово, Хашим Таќи.
2000 – Финска ја доби првата сопруга на претседателот Тарја Халонен, тогашниот министер за надворешни работи.
2000.- Русија објави крај на воените операции во главниот град на Чеченија, Грозни.
2001.- На изборите во Израел победи десничарската партија Ликуд, а нејзиниот лидер Ариел Шарон беше избран за премиер на местото на Ехуд Барак, чија Лабуристичка партија беше поразена.
2001.- Педесет години подоцна, за прв пат, кинески брод легално плови и се закотви на тајванскиот остров Жуемои.
2002.- Католичкиот свештеник Атанас Серомба му се предаде на Хашкиот трибунал, каде што беше обвинет за геноцид во Руанда во 1994 година од членовите на етничката заедница Хуту над Туцима.
2004.- Во самоубиствен бомбашки напад во московското метро загинаа 41, а повеќе од 100 беа повредени.
2007 – Славко Михалиќ, хрватски поет и академик, добитник на многубројни книжевни награди и признанија („Патот кон непостоењето“), „Почеток на заборавот“, „Дерекодушен егзил“, „Љубов за вистинска земја“, „Градина. на црните јаболка“ почина на 79-годишна возраст. „„Излеана балада“).
2009.- Пакистанскиот нуклеарен научник Абдул Кадир Кан, кој се сметаше за креатор на пакистанската атомска бомба, беше ослободен од домашен притвор по пет години. Во 2004 година, Кан призна дека продавал нуклеарни тајни на Иран, Либија и Северна Кореја.
2012.- Српскиот тенисер Новак Ѓоковиќ ја освои наградата на Светската спортска академија „Лауреус“ за најдобар спортист во 2011 година.
2012.- Бран студено време ја зафати Европа, убивајќи повеќе од 350 луѓе и предизвика сообраќаен хаос.
2014.- Умре поранешниот висок чехословачки комунистички функционер Васил Билак, главниот иницијатор на писмото со кое се поканува Советскиот Сојуз да им се придружи на трупите на Варшавскиот пакт во Чехословачка во 1968 година и да ја задуши контрареволуцијата (Прашка пролет).
2017 – Кралицата Елизабета Втора е првиот британски монарх кој поминал 65 години на тронот. По повод јубилејот на сафирот, Бакингемската палата објави портрет на кралицата направен од познатиот британски фотограф Дејвид Бејли.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Хороскоп1 денХороскоп за сабота (22 ноември)
-
Спорт1 денУтре во Кичево, „ФК Напредок“ го дочекува „ФК Џепчиште“ во третата македонска фудбалска лига запад во претпоследното коло од есенскиот дел
-
Македонија2 денаАМСМ: Една коловозна лента во правец Охрид-Св.Наум има вода, сообраќајот се пренасочува по лева коловозна лента
-
Македонија2 денаЦУК: Истакна соопштение за состојбата на водостоите на реките, излевања, поплавени објекти и одрони по региони ширум Македонија
-
Македонија2 денаПоради обилен дожд, на подрачјето од Општина Ресен се поплавени над 50 куќи и магацински простории
-
Хороскоп5 часаХороскоп за недела (23 ноември)
-
Магазин2 денаRoblox ќе ги спречи децата да разговараат со непознати возрасни
-
Магазин2 денаЗа прв пат Android телефони поддржуваат AirDrop: овие четири модели можат директно да споделуваат фотографии со iPhone
