Следете не

На денешен ден

На денешен ден: 6 февруари

Објавено пред

на

1515.- Почина венецијанскиот издавач и печатар Алдо Мануцио, познат по тоа што прв употребил закосени букви и вовел мал практичен формат. Неговите изданија (алдин) се библиофилни реткости денес.

1701 – Започна војната за шпанското наследство, по што Шпанија го загуби Гибралтар, имотите во Холандија, Милано, Неапол и Сардинија. Војната се водеше на европско тло и во колониите, а заврши со мировниот договор од Утрехт од 1715 година.

1793.- Умре италијанскиот писател Карло Голдони, реформатор на италијанскиот театар. Напишал над сто драми и се смета за основоположник на италијанската реалистична комедија („Мирандолина“, „Рибарски кавги“, „Тврдина“, „Коцкар“, „Ласкавац“).

1830.- Во Србија е објавен хатишерифот на турскиот султан Махмуд II за автономијата на Србија во рамките на Отоманската империја. На крајот на септември, султанот издал берат со кој го признал наследното кнежевско достоинство на кнезот Милош Обреновиќ, под турски суверенитет и руска заштита.

1864.- Во Виена умре Вук Стефановиќ Караџиќ, реформатор на српскиот јазик и правопис. Објавил повеќе збирки народни песни и раскази, прва српска граматика („Писменица“) и речник (1818). Неговите посмртни останки биле пренесени од Виена во 1897 година и погребани заедно со Доситеј Обрадовиќ пред катедралата во Белград.

1876.- Во Србија е основано Друштвото на Црвениот крст, помалку од 13 години по првата меѓународна конференција на Црвениот крст во Женева. Иницијатор беше воениот лекар Владан Ѓорѓевиќ, а за прв претседател беше избран митрополитот Михајло.

1905.- Полскиот политичар Владислав Гомолка, лидер на Полската работничка партија (комунисти), е роден од 1943 до 1948 година и од 1956 до 1970 година, кога под притисок на работничките немири поднесе оставка. Во 1949 година бил отстранет од раководството на партијата, а потоа уапсен како националист. Тој беше ослободен од затвор кон крајот на 1954 година. Се сметаше за симбол на отпорот кон советската власт.

1931.- Родена е Марија Естела Изабелита Мартинез, подоцна позната како Изабела Перон, претседателка на Аргентина од 1974 година, кога го наследи нејзиниот покоен сопруг, Хуан Доминго Перон (Хуан). Таа беше соборена со воен удар во 1976 година, по што беше затворена до 1981 година, врз основа на одлука на воената хунта.

1932.- Роден е францускиот филмски режисер Франсоа Труфо, еден од креаторите на „новиот бран“ на францускиот филм. Светската слава ја стекна со својот прв филм „400 удари“ снимен во 1959 година, а доби и Оскар за филмот „Американска ноќ“.

1952.- Умре британскиот крал Џорџ Шести, за време на чие владеење Индија стекна независност (1947), а британските кралеви ја загубија титулата „Крал на Индија“. Него го наследи неговата ќерка, кралицата Елизабета Втора.

1958.- Во авионска несреќа на аеродромот во Минхен загинаа 23 патници, меѓу кои и осум играчи на англискиот фудбалски клуб Манчестер Јунајтед. Несреќата се случила на враќање од Белград, каде англискиот тим го играше натпреварот од Купот на европските шампиони со „Црвена звезда“.

1993.- Умре американскиот тенисер Артур Еш, првиот црн играч кој го освоил Вимблдон во 1975 година.

1993.- Претставниците на трите завојувани страни во Босна го отфрлија мировниот план на копретседателот на Конференцијата за поранешна Југославија на преговорите во Њујорк. Копретседателите Венс и Овен побараа од Советот за безбедност на ОН да го поддржи планот со обврзувачка резолуција, а американскиот претседател Бил Клинтон најави алтернативен план за решавање на босанската криза.

1994.- Водачот на опозициските социјалдемократи Марти Ахтисари победи на првите директни претседателски избори во Финска, победувајќи ја министерката за одбрана Елизабет Рен.

1999.- Францускиот претседател Жак Ширак ја отвори мировната конференција за Косово во замокот Рамбује во близина на Париз. Делегацијата на Југославија ја предводеше српскиот вицепремиер Ратко Марковиќ, а албанската делегација еден од лидерите на Ослободителната војска на Косово, Хашим Таќи.

2000 – Финска ја доби првата сопруга на претседателот Тарја Халонен, тогашниот министер за надворешни работи.

2000.- Русија објави крај на воените операции во главниот град на Чеченија, Грозни.

2001.- На изборите во Израел победи десничарската партија Ликуд, а нејзиниот лидер Ариел Шарон беше избран за премиер на местото на Ехуд Барак, чија Лабуристичка партија беше поразена.

2001.- Педесет години подоцна, за прв пат, кинески брод легално плови и се закотви на тајванскиот остров Жуемои.

2002.- Католичкиот свештеник Атанас Серомба му се предаде на Хашкиот трибунал, каде што беше обвинет за геноцид во Руанда во 1994 година од членовите на етничката заедница Хуту над Туцима.

2004.- Во самоубиствен бомбашки напад во московското метро загинаа 41, а повеќе од 100 беа повредени.

2007 – Славко Михалиќ, хрватски поет и академик, добитник на многубројни книжевни награди и признанија („Патот кон непостоењето“), „Почеток на заборавот“, „Дерекодушен егзил“, „Љубов за вистинска земја“, „Градина. на црните јаболка“ почина на 79-годишна возраст. „„Излеана балада“).

2009.- Пакистанскиот нуклеарен научник Абдул Кадир Кан, кој се сметаше за креатор на пакистанската атомска бомба, беше ослободен од домашен притвор по пет години. Во 2004 година, Кан призна дека продавал нуклеарни тајни на Иран, Либија и Северна Кореја.

2012.- Српскиот тенисер Новак Ѓоковиќ ја освои наградата на Светската спортска академија „Лауреус“ за најдобар спортист во 2011 година.

2012.- Бран студено време ја зафати Европа, убивајќи повеќе од 350 луѓе и предизвика сообраќаен хаос.

2014.- Умре поранешниот висок чехословачки комунистички функционер Васил Билак, главниот иницијатор на писмото со кое се поканува Советскиот Сојуз да им се придружи на трупите на Варшавскиот пакт во Чехословачка во 1968 година и да ја задуши контрареволуцијата (Прашка пролет).

2017 – Кралицата Елизабета Втора е првиот британски монарх кој поминал 65 години на тронот. По повод јубилејот на сафирот, Бакингемската палата објави портрет на кралицата направен од познатиот британски фотограф Дејвид Бејли.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Македонија6 часа

Од ноќеска цените на горивата се намалуваат

Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 и на ЕУРОДИЗЕЛ (Д Е V), се намалуваат за 0,50 ден/лит,...

Скопје6 часа

(ВИДЕО) Уништени над 4 тони и 18 илјади стебла марихуана и повеќе од 21 килограми друга дрога

Денеска во присуство на министерот за внатрешни работи Панче Тошковски и раководството на МВР, Агенцијата за управување со одземен имот,...

Здравје и убавина6 часа

Единствен рецепт за појак имунитет

Познатиот руски професор и експерт за кинезитерапија, Сергеј Бубновски, тврди дека постои многу едноставен начин за зајакнување на имунитетот. Според...

Временска прогноза9 часа

Од денес ќе дува засилен ветер од северен правец, додека времето ќе биде стабилно

Под влијание на значително поладен воздух од север,денес понеделник (15 септември) во Македонија ќе дува засилен до силен ветер од...

Хороскоп20 часа

Хороскоп за понеделник (15 септември)

ОВЕН Може да очекувате фаза која ќе биде многу поволна за вас. Ќе успеете да остварите стабилизација на работа. Ве...

Спорт22 часа

(ФОТО) Кичевски „ФК Напредок“ ги наполни трибините со љубители на фудбалот, а играчите им возвратија со победа за почеток на сезоната

Недела, некогаш претпознатлив ден за фудбал на градскиот стадион во Кичево. Но денес за момент се чинеше дека токму го...

Фото: William Hook @ unsplash Фото: William Hook @ unsplash
Магазин1 ден

iOS 26, iPadOS 26, watchOS 26 и macOS 26 пристигнуваат на 15 септември – компатибилни уреди и нов дизајн

Apple официјално објави дека iOS 26, iPadOS 26, watchOS 26, macOS 26 и visionOS 26 ќе излезат од бета и...

Фото: Clint Patterson @ unsplash Фото: Clint Patterson @ unsplash
Магазин1 ден

Microsoft потсетува: Остануваат само 30 дена…

Microsoft официјално ги потсети корисниците за крајот на поддршката за Windows 10. Компанијата објави дека на 14 октомври 2025 година...

Спорт1 ден

„ФК Напредок“ денес на домашен терен го игра првиот натпревар од новата сезона, ве повикуваме сите на градски како во старите добри времиња

Стартот во новата сезона во рамките на Трета лига Запад „Фудбалскиот Клуб НАПРЕДОК“ ќе ја започне на домашен терен,а за...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за недела (14 септември)

ОВЕН Вие сте упорни во сѐ што ќе наумите, па ако деловниот успех е ваш приоритет нема сомнежи дека ќе...

НАЈЧИТАНИ