На денешен ден
На денешен ден (9 март)

1495.- За време на опсадата на Неапол, избувнала епидемија на сифилис во војската на францускиот крал Чарлс III и брзо се проширила во другите европски земји. Се верува дека досега непознатата болест ја донеле морнарите на Колумбо од Новиот континент.
1661.- Умре кардиналот Жил Мазарин, француски политичар со италијанско потекло. По смртта на кардиналот Ришелје во 1642 година, тој стана министер за време на владеењето на кралицата Ана и, како еден од највештите дипломати во своето време, ги постави темелите врз кои Луј XIV ја изгради хегемонистичката политика на Франција кон Европа.
1796.- Наполеон Бонапарта се оженил со Жозефина де Бохарне, вдовица на поранешен француски офицер кој бил гилотиниран за време на Француската револуција.
1814.- Роден е украинскиот писател и сликар Тарас Шевченко, најголемиот украински поет во 19 век, романтичен и револуционер. Тој го развил литературниот украински јазик со поезија инспирирана од народната уметност и го отворил патот кон новата украинска поезија (збирка песни „Кобзар“, песна „Хајдамаки“).
1831.- Кралот Луј Филип ја основа француската Легија на странци, со седиште во Алжир.
1862.- За време на американската граѓанска војна се случи првиот конфликт меѓу оклопните бродови „Монитор“, Армијата на Унијата и Конфедеративната армија „Меримак“. Во четиричасовната битка не е оштетен ниту еден брод.
1888.- Умре Вилхелм I, крал на Прусија од 1861 година, кој со помош на моќниот канцелар Ото фон Бизмарк обединил 25 германски држави во Германската империја во 1871 година и се прогласил за цар.
1890.- Роден е рускиот државник Вјачеслав Михајлович Молотов, шеф на советската дипломатија од 1939 до 1949 година и од 1953 до 1956 година, главен преговарач со нацистичка Германија во подготовка за советско-германскиот пакт за ненапаѓање во август 1939 година. исклучен од Централниот комитет на Комунистичката партија и сменет од сите позиции во јуни 1957 година.
1924.- Италија ја анектира Риека, која има статус на независен град од потпишувањето на југословенско-италијанскиот договор во Рапало во ноември 1920 година.
1942.- Јапонската инвазија стави крај на Втората светска војна на индонезискиот остров Јава, тогаш под холандска колонијална власт.
1943.- Роден е американскиот велемајстор Роберт Боби Фишер, првиот Американец кој освоил светска титула во шах. Првенството го освои победувајќи го рускиот велемајстор Борис Спаски во Рејкјавик во 1972 година, а загуби без меч во 1975 година, кога одби да ги прифати условите на Меѓународната шаховска федерација, а рускиот велемајстор Анатолиј Карпов беше прогласен за светски шампион.
1989.- Властите во Варшава формално ги обвинија советските безбедносни служби за убиство на повеќе од 4.200 полски офицери во шумата Катин во пролетта 1940 година.
1991.- Во Белград се одржаа првите големи антирежимски демонстрации. Полицијата со груба сила ги разби демонстрантите, по што центарот на градот беше вработен во војската на Тенковите. За време на демонстрациите, на кои присуствуваа десетици илјади граѓани, загинаа студентот Бранивој Милиновиќ и полицаецот Недељко Косовиќ, а беа повредени неколку стотици граѓани. Протестите поради бруталноста на полицијата продолжија и во наредните денови на белградските студенти.
1992.- Умре поранешниот израелски премиер Менахем Бегин. Водачот на илегалната ционистичка група „Иргун Џеваи Леуми“ во 1940-тите, а по основањето на Израел во 1948 година, лидерот на десничарската партија „Ликуд“, потпишал мировен договор со египетскиот претседател Анвар ел Садат во 1997 година во Кемп Дејвид, за кој ја подели Нобеловата награда за мир во 1978 година
1994.- Терористите на Ирската републиканска армија го извршија првиот во серијата минофрлачки напади на лондонскиот аеродром Хитроу.
1994.- Во Сан Педро умре американскиот поет, наратор и романсиер Чарлс Буковски. Познат по својот експлицитен, груб, а понекогаш и вулгарен литературен израз, тој најчесто зборуваше за симпатичните губитници од маргините на општеството. Негови најпознати романи се „Белешките на еден стар перверзен“, „Блудниот син“, „Шекспир никогаш не го сторил ова“ и збирките кратки прози „Ѓаволот беше жежок“ и „Приказни за обично лудило“.
1999.- Иранскиот претседател Мохамад Катами пристигнува во Италија, прва посета на ирански шеф на држава на западна земја по Исламската револуција во 1979 година. Ирански верски водач кој го посети папата.
2002.- Тунелот Мон Блан повторно се отвори на Алпите, по големиот пожар во 1999 година во кој загинаа 39 луѓе.
2003.- Тајландската полиција соопшти дека повеќе од 2.200 луѓе биле убиени во тримесечна операција низ целата земја за потрага по производители и дилери на синтетички дроги (метафетамини).
2008.- Владејачката Социјалистичка партија победи на парламентарните избори во Шпанија.
2015.- Швајцарскиот авион „Solar Impulse 2“, кој лета исклучиво на соларна енергија, полета од Абу Даби на пат околу светот без ниту една капка гориво. Тој го обиколи светот во 16 етапи и повторно слета во Абу Даби на 26 јули 2016 година.
2017 – Масовен обид за бегство од очајни услови доведе до пожар во дом за запуштени деца во Гватемала, во кој загинаа 33 девојчиња.
2017 – Доналд Туск е избран за нов двеиполгодишен мандат за претседател на Европскиот совет, и покрај противењето на Полска, чиј државјанин е.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (22 мај)

На денешен ден 22 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Историски личности и настани:
-
337 – Смртта на Константин I Велики, првиот римски император што го прифатил христијанството.
-
1455 – Битката кај Сент Албанс – почеток на „Војната на розите“.
-
1833 – Уставот во Чиле ја зајакнува власта на претседателот и ја прогласува римокатоличката религија за државна.
🎵 Култура и уметност:
-
1813 – Роден е Рихард Вагнер, германски композитор и реформатор на операта.
-
1859 – Роден е Артур Конан Дојл, креаторот на Шерлок Холмс.
-
1873 – Почина Алесандро Манцони, италијански писател влијателен во Ризорџименто.
-
1885 – Смрт на Виктор Иго, автор на „Клетници“ и „Ѕвонарот“.
-
1907 – Роден е Лоренс Оливие, голем англиски глумец и режисер.
-
1970 – Почина Бојан Ступица, значаен југословенски театарски режисер.
-
2016 – Смрт на Бата Живојиновиќ, иконска фигура на југословенскиот филм.
⚔️ Воени и политички настани:
-
1939 – Потпишан е Челичниот пакт меѓу Хитлер и Мусолини.
-
1943 – Распуштање на Коминтерната од страна на СССР.
-
1972 – Никсон го посетува Советскиот Сојуз – прва ваква посета од американски претседател.
-
1992 – Словенија, Хрватска и БиХ примени во ОН.
-
1994 – Бунтовниците во Руанда преземаат клучни позиции.
-
2014 – Воен удар во Тајланд предводен од генерал Прајут.
🌍 Современи настани и социјални промени:
-
1998 – Мировен договор за Северна Ирска добива поддршка од гласачите.
-
2000 – Израелски суд укинува забрана за жени кај Западниот ѕид.
-
2012 – Првата жена командант на британски воен брод – Сара Вест.
-
2012 – SpaceX го лансира првото приватно вселенско летало до МВС.
-
2024 – Шпанија, Норвешка и Ирска ја признаваат Палестина како независна држава.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за понеделник (2 јуни)
-
Кичево1 ден
ТППЕ Кичево вечерва спречи поголем пожар на дива депонија помеѓу кичевските села Мидинци и Зајас
-
Хороскоп9 часа
Хороскоп за вторник (3 јуни)
-
Македонија2 дена
Бигорскиот Манастир за прв пат се огласи во јавноста по јавните собири
-
Спорт1 ден
(ФОТО) „Градско дерби“, фудбалско надигрување, многу голови и фер плеј – Фудбалот е најубавиот спорт на светот!
-
Македонија2 дена
На место каде е дозволено 60 км/ч, службеници од БПС Гостивар на радар сопреле возач кој „летал“ со 145 км/ч
-
Македонија2 дена
МВР со детали за страотната сообраќајка кај Тетово, каде трагично згасна млад живот
-
Македонија2 дена
Регионалниот центар Запад во содејство со СВР Охрид во охридско кабаре приведоа странски државјанки, злоупотребиле туристички престој