На денешен ден
На денешен ден – 10 мај
1497 година – Италијанскиот навигатор Америго Веспучи тргна на своето прво патување кон Новиот свет. Плови до бреговите на Бразил и Хондурас, убеден дека открил нов континент меѓу Европа и Азија.
1655 година – Британците ја презедоа Јамајка од Шпанија, која беше под шпанска власт веќе 161 година.
1760 година – Роден е францускиот офицер Клод Josephозеф Руже (Лисел), кој во 1792 година ги пишува зборовите и мелодијата на француската химна „Марсеј“.
1774 година – Луис XV од Франција умре од сипаници. Тој го наследи престолот како петгодишно дете во 1715 година, по смртта на неговиот прадедо Луј XIV. Поразен во Седумгодишната војна (1756-63) како сојузник на Австрија против Прусија и Велика Британија, Парискиот мир во 1763 година го принуди да ја окупира Северна Америка и да и го предаде Велика Британија на Индија. Неговото владеење ја донесе Франција на работ на револуцијата.
1844 година – Шефот на Министерството за образование во српската влада, Јован Стерија Поповиќ, испрати писмо до сите окружни власти да испратат антиквитети до Националниот музеј. Овој датум се смета за ден на основањето на Националниот музеј во Белград, иако основачкиот акт беше донесен во септември.
1865 година – Силите на Унијата го фатија Конфедералниот претседател ffеферсон Дејвис за време на американската граѓанска војна.
1871 година – Франција и Германија потпишаа договор во Франкфурт со кој Германците им се отстапија Алзас и Лорена.
1881 година – крунисан е Керол Хоенцолерн, крал на Романија со германско потекло, прв крал на Романија.
1894 година – Роден е американскиот композитор и диригент Димитри Тјомкин. Тој е познат и како автор на филмска музика („Точно на пладне“, „Рио Браво“, „Старецот и морето“).
1923 година – Конвенцијата за воспоставување на слободна зона во Солун е склучена помеѓу Кралството на Србите, Хрватите и Словенците и Грција, со што на Кралството му се дава царинска управа за 50 години. Нов договор меѓу Југославија и Грција беше потпишан во 1975 година во Атина, со важност од 10 години.
1933 година – Во Берлин, пред Рајхстагот, нацистите изгореа повеќе од 25 000 книги (Маркс, Фројд, Брехт, Ајнштајн …), со што најавија „нов период во историјата на германската култура“.
1940 година – Винстон Черчил стана британски премиер, по оставката на Невил Чембрлен, потписник на Минхенскиот договор.
1940 година – Германија ги нападна Холандија, Белгија и Луксембург без да објави војна, а Велика Британија ја нападна поранешната данска колонија Исланд по германската инвазија на Данска.
1941 година – Заменикот на Хитлер, Рудолф Хес, скокна со падобран во Шкотска со намера да започне мировни разговори. Тој беше уапсен и крајот на војната го помина во британски затвор. На судењето во Нирнберг во 1946 година, тој беше осуден на доживотен затвор за воени злосторства.
1945 година – Советските трупи ја окупираа Прага за време на Втората светска војна; Сојузниците го зедоа Рангун од Јапонците.
1960 година – Американска нуклеарна подморница Тритон го заврши 84-дневното патување низ целиот свет.
1977.- Умре американската филмска актерка anоан Крафорд, една од најголемите холивудски starsвезди во триесеттите години од минатиот век и добитник на Оскар во 1945 година за филмот „Милдред Пирс“.
1979 година – почина Ита Рина, најпознатата југословенска филмска актерка меѓу двете светски војни, која се стекна со слава со филмот „Еротика“. Таа влезе во светската енциклопедија на филмот.
1981 година – Франсоа Митеран стана претседател на Франција, победувајќи го Валери iscискар Д’Естанг во вториот круг.
1988 година – Соединетите држави ставаат вето на резолуцијата на Советот за безбедност на ООН со која се осудува Израел за инвазијата во јужен Либан.
1993 година – Во пожар загинаа повеќе од 200 тајландски работници во фабрика за играчки во провинцијата Патом.
1994 година – Нелсон Мандела е избран за претседател на Јужна Африка и станува првиот црн претседател на земјата.
1994 година – Италијанскиот медиумски магнат Силвио Берлускони стана премиер на италијанската влада, на која неофашистите им се придружија за прв пат по Втората светска војна.
1995 година – Светската здравствена организација во Geneенева објави дека смртоносната епидемија во Заир може да биде предизвикана од вирусот ебола.
1997 година – Земјотрес во источен Иран уби најмалку 1.560 луѓе.
2001 година – Југословенското собрание го ратификуваше Договорот за посебни, паралелни односи меѓу СРЈ и Република Српска, кој беше потпишан на 5 март во Бања Лука од претседателите на СРЈ и РС, Воислав Коштуница и Мирко Саровиќ.
2002 година – Поранешниот агент на ФБИ, Роберт Хансен е осуден на доживотен затвор во САД за продажба на строго доверливи документи на Москва, што го прави најголемиот шпион во американската историја.
2002 година – Умре Ив Роберт, француски актер и режисер кој оствари најголеми достигнувања со филмовите „Висок син човек со една црна обувка“ и „Војна на копчиња“.
2003 година – Јеменскиот суд го осуди Абед Абдул Разак Камел на смрт за убиство на тројца американски баптистички мисионери и ранување на еден во декември 2002 година во болницата во ibибла.
2005 година – Египетскиот парламент одобри уставен амандман со кој се дозволува, за прв пат во историјата на земјата, повеќе кандидати да учествуваат на претседателските избори.
2005 година – Во Берлин, Германија е отворен меморијален центар, во спомен на шест милиони Евреи кои загинаа за време на нацистичкото владеење.
2006 година – Giorgорџо Наполитано е избран за претседател на Италија, 11-ти по ред од Втората светска војна, и тој е првиот поранешен комунист што ја извршуваше функцијата.
2011 година – Обединетите нации соопштија дека малкумина патници ја преживеале несреќата на пренатрупаниот брод со околу 600 мигранти, кој паднал во морето и потонал крај бреговите на Либија.
2014 година – Новиот унгарски парламент го избра Виктор Орбан, лидерот на победничката партија Фидес, за премиер.
2017 година – Собранието на Косово изгласа недоверба на Владата. Претседателот Хашим Тачи потпиша указ за распуштање на Собранието на Косово, што доведе до предвремени парламентарни избори.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Хороскоп1 денХороскоп за сабота (22 ноември)
-
Спорт1 денУтре во Кичево, „ФК Напредок“ го дочекува „ФК Џепчиште“ во третата македонска фудбалска лига запад во претпоследното коло од есенскиот дел
-
Македонија2 денаАМСМ: Една коловозна лента во правец Охрид-Св.Наум има вода, сообраќајот се пренасочува по лева коловозна лента
-
Македонија2 денаЦУК: Истакна соопштение за состојбата на водостоите на реките, излевања, поплавени објекти и одрони по региони ширум Македонија
-
Македонија1 денПоради обилен дожд, на подрачјето од Општина Ресен се поплавени над 50 куќи и магацински простории
-
Магазин2 денаRoblox ќе ги спречи децата да разговараат со непознати возрасни
-
Магазин2 денаЗа прв пат Android телефони поддржуваат AirDrop: овие четири модели можат директно да споделуваат фотографии со iPhone
-
Магазин2 денаMicrosoft ја враќа една од најбараните функции
