На денешен ден
На денешен ден – 11 мај

330 – Римскиот император Константин Први Велики го прогласи грчкиот град Византија за нова престолнина на Римската империја. Градот именуван по него, Константинопол (Константинопол) бил освоен од Турците во 1453 година и бидејќи Истанбул бил главен град на Отоманската империја до 1923 година.
483 година – Роден е византискиот император Јустинијан Први Велики, кој за време на неговото владеење (од 527 година) се обиде да го врати единството на Римската империја со седиштето во Цариград. Заслужен е за кодификација на римското право.
1686 година – Умре германскиот физичар и пронаоѓач Ото фон Гуерике. Тој беше првиот што демонстрираше вакуум, тој измисли пумпа за воздух, воздушна скала и барометар.
1745 година – Француските трупи ги поразија Британците во битката кај Фонтеној и ја презедоа Холандија од Австрија.
1778 година – Умре англискиот државник Вилијам Пит Постариот, еден од иницијаторите на Седумгодишната војна (1756-63), по што Велика Британија станува колонијална сила.
1824 година – Британските сили го зазедоа Рангун во Бурма.
1867 година – Лондонскиот договор ја гарантира независноста и неутралноста на војводството Луксембург.
1896 година – Роден е југословенскиот композитор Јосип Славенски, професор на Музичката академија во Белград. Во обид да го оформи националното изразување, тој комбинираше елементи на музички фолклор на одредени балкански народи со модерна европска музичка техника („Симфонија на ориентот“, „Хаос“, „Хелиофонија“, „Симфониска епопеја“).
1888 година – Роден е американскиот композитор Ирвинг Берлин. Тој се прослави како автор на популарна музика, а неговата песна „Белиот Божиќ“ сè уште е една од најпродаваните на американскиот пазар на плочи.
1904 година – Роден е шпанскиот надреалистички сликар Салвадор Дали, еден од најголемите сликари на 20 век. Работел и како дизајнер на костуми и сценограф во филмовите на шпанскиот режисер Луис Бунуел „Кучето Андалузија“ и „Златното доба“.
1931 година – Колапсот на најголемата австриска банка Кредит-Ансталт претставува почеток на финансискиот колапс на Централна Европа.
1949 година – Сијам го смени името во Тајланд; Израел е примен во ООН.
1968 година – Во обид да се стави крај на жестоките студентски судири со полицијата, францускиот премиер orорж Помпиду направи отстапки за студентските барања.
1973 година – Воспоставени се дипломатски односи помеѓу Сојузна Република Германија и Германска Демократска Република, со што заврши периодот на непризнавање на Германска Демократска Република како суверена држава.
1981 година – Почина популарниот реге-пејач Боб Марли.
1987 година – Индискиот премиер Раџив Ганди го стави Пенџаб под федерална контрола врз бунтот во Сика.
1988.- Во Москва умре британскиот новинар и двоен агент Харолд Адријан Расел, „Ким“ Филби (Адријан Рушел, Филби), еден од најуспешните шпиони во советската разузнавачка служба.
1992 година – Поради вмешаност на југословенската армија во конфликтот во Босна, министрите за надворешни работи на ЕУ одлучија да ги повлечат амбасадорите од Белград и да побараат прекинување на членството на Југославија во ОБСЕ.
1992 година – За време на театарските состаноци „Јоаким Вујиќ“ во Крушевац, почина српскиот актер Јован Милишевиќ.
1996 година – Американски патнички авион ДЦ-9 се урна во мочуриштето Еверглајдс во Флорида, кратко по полетувањето од аеродромот во Мајами. Сите 110 патници и членови на екипажот беа убиени.
1997 година – Суперкомпјутерот на ИМБ „Супер сина“ го победи светскиот шампион во шах, рускиот велемајстор Гери Каспаров, во натпревар од шест натпревари.
2000 година – Индија го поздравува својот милијардити жител – се роди девојче во Државната болница Сафдаријанг во Newу Делхи.
2002 година – Умре Joо Бонано, познат како „eо Банана“, еден од основачите на американската мафија, кој никогаш не бил осудуван со децении како глава на „пет семејства“ вклучени во организиран криминал.
2003 година – Потпретседател на Демократската партија на социјалистите (ДПС) Филип Вујановиќ е избран за претседател на Црна Гора. Тој го освои вториот претседателски мандат на изборите на 6 април 2008 година, а третиот во 2013 година.
2004 година – Почина Фил Герш, еден од најпознатите холивудски агенти, кој со децении ги претставуваше водечките холивудски starsвезди, вклучувајќи ги Хемфери, Дејвид Нивен и Jamesејмс Мејсон.
2006 година – Умре Флојд Патерсон, поранешен светски шампион во тешка категорија, нокаутирајќи го Арчи Мур на 21 година во 1956 година, и стана најмладиот боксер што некогаш ја освоил титулата.
2008 година – На предвремените парламентарни избори во Србија, најмногу гласови доби Коалицијата за европска Србија – Борис Тадиќ, предводена од Демократската партија.
2010 година – Дејвид Камерон, лидер на Конзервативната партија, стана нов британски премиер откако кралицата Елизабета Втора ја прифати оставката на пратеникот Гордон Браун.
2013 година – Најмалку 17 лица загинаа, а десетици се повредени за време на денот на изборите во Пакистан. Изборите во Пакистан се одржаа во прилог на предупредувањето на талибанците, кои ги сметаат изборите за неисламски, дека бомбардирањата и вооружените напади низ целата земја ќе ги предупредат гласачите да не гласаат за да се избегне крвопролевање.
2016 година – Корупцијата троши повеќе од два проценти од вкупното богатство на светот годишно, односно годишно се трошат на мито од 1.500 до 2.000 милијарди долари, според Меѓународниот монетарен фонд (ММФ).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 19 август

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
⚔️ Империјализам и воени конфликти
-
14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.
-
636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.
-
1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.
-
1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.
🧠 Наука и техника
-
1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.
-
1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.
-
1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.
🎭 Култура и уметност
-
1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.
-
1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.
-
1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.
-
2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.
🌍 Политички превирања и државни удари
-
1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.
-
1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.
-
2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.
✈️ Технологија и летови
-
1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.
-
1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
-
Кичево1 ден
Кичево: Најавени градежни работи кон месност Крушино, за тоа време ќе има времен прекин на сообраќај
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за недела (24 август)
-
Временска прогноза1 ден
Попоски со нова метео анализа, септември надпросечно топол
-
Хроника1 ден
Уште една трагедија на македонските патишта, загина украинец пешак, го удрил жител на Косово од Германија
-
Lifestyle2 дена
Како да ја направите вашата орхидеја да расцвета: 4 корисни совети
-
Спорт1 ден
Роналдо стана единствен фудбалер во историјата кој постигнал најмалку 100 голови во четири различни клубови
-
Гејминг2 дена
Fortnite повторно достапен на iOS во Австралија
-
Македонија9 часа
Во Куманово по пожар на сува трева, се зафатил плац со паркирани возила, камиони и автобуси