На денешен ден
На денешен ден – 11 мај
330 – Римскиот император Константин Први Велики го прогласи грчкиот град Византија за нова престолнина на Римската империја. Градот именуван по него, Константинопол (Константинопол) бил освоен од Турците во 1453 година и бидејќи Истанбул бил главен град на Отоманската империја до 1923 година.
483 година – Роден е византискиот император Јустинијан Први Велики, кој за време на неговото владеење (од 527 година) се обиде да го врати единството на Римската империја со седиштето во Цариград. Заслужен е за кодификација на римското право.
1686 година – Умре германскиот физичар и пронаоѓач Ото фон Гуерике. Тој беше првиот што демонстрираше вакуум, тој измисли пумпа за воздух, воздушна скала и барометар.
1745 година – Француските трупи ги поразија Британците во битката кај Фонтеној и ја презедоа Холандија од Австрија.
1778 година – Умре англискиот државник Вилијам Пит Постариот, еден од иницијаторите на Седумгодишната војна (1756-63), по што Велика Британија станува колонијална сила.
1824 година – Британските сили го зазедоа Рангун во Бурма.
1867 година – Лондонскиот договор ја гарантира независноста и неутралноста на војводството Луксембург.
1896 година – Роден е југословенскиот композитор Јосип Славенски, професор на Музичката академија во Белград. Во обид да го оформи националното изразување, тој комбинираше елементи на музички фолклор на одредени балкански народи со модерна европска музичка техника („Симфонија на ориентот“, „Хаос“, „Хелиофонија“, „Симфониска епопеја“).
1888 година – Роден е американскиот композитор Ирвинг Берлин. Тој се прослави како автор на популарна музика, а неговата песна „Белиот Божиќ“ сè уште е една од најпродаваните на американскиот пазар на плочи.
1904 година – Роден е шпанскиот надреалистички сликар Салвадор Дали, еден од најголемите сликари на 20 век. Работел и како дизајнер на костуми и сценограф во филмовите на шпанскиот режисер Луис Бунуел „Кучето Андалузија“ и „Златното доба“.
1931 година – Колапсот на најголемата австриска банка Кредит-Ансталт претставува почеток на финансискиот колапс на Централна Европа.
1949 година – Сијам го смени името во Тајланд; Израел е примен во ООН.
1968 година – Во обид да се стави крај на жестоките студентски судири со полицијата, францускиот премиер orорж Помпиду направи отстапки за студентските барања.
1973 година – Воспоставени се дипломатски односи помеѓу Сојузна Република Германија и Германска Демократска Република, со што заврши периодот на непризнавање на Германска Демократска Република како суверена држава.
1981 година – Почина популарниот реге-пејач Боб Марли.
1987 година – Индискиот премиер Раџив Ганди го стави Пенџаб под федерална контрола врз бунтот во Сика.
1988.- Во Москва умре британскиот новинар и двоен агент Харолд Адријан Расел, „Ким“ Филби (Адријан Рушел, Филби), еден од најуспешните шпиони во советската разузнавачка служба.
1992 година – Поради вмешаност на југословенската армија во конфликтот во Босна, министрите за надворешни работи на ЕУ одлучија да ги повлечат амбасадорите од Белград и да побараат прекинување на членството на Југославија во ОБСЕ.
1992 година – За време на театарските состаноци „Јоаким Вујиќ“ во Крушевац, почина српскиот актер Јован Милишевиќ.
1996 година – Американски патнички авион ДЦ-9 се урна во мочуриштето Еверглајдс во Флорида, кратко по полетувањето од аеродромот во Мајами. Сите 110 патници и членови на екипажот беа убиени.
1997 година – Суперкомпјутерот на ИМБ „Супер сина“ го победи светскиот шампион во шах, рускиот велемајстор Гери Каспаров, во натпревар од шест натпревари.
2000 година – Индија го поздравува својот милијардити жител – се роди девојче во Државната болница Сафдаријанг во Newу Делхи.
2002 година – Умре Joо Бонано, познат како „eо Банана“, еден од основачите на американската мафија, кој никогаш не бил осудуван со децении како глава на „пет семејства“ вклучени во организиран криминал.
2003 година – Потпретседател на Демократската партија на социјалистите (ДПС) Филип Вујановиќ е избран за претседател на Црна Гора. Тој го освои вториот претседателски мандат на изборите на 6 април 2008 година, а третиот во 2013 година.
2004 година – Почина Фил Герш, еден од најпознатите холивудски агенти, кој со децении ги претставуваше водечките холивудски starsвезди, вклучувајќи ги Хемфери, Дејвид Нивен и Jamesејмс Мејсон.
2006 година – Умре Флојд Патерсон, поранешен светски шампион во тешка категорија, нокаутирајќи го Арчи Мур на 21 година во 1956 година, и стана најмладиот боксер што некогаш ја освоил титулата.
2008 година – На предвремените парламентарни избори во Србија, најмногу гласови доби Коалицијата за европска Србија – Борис Тадиќ, предводена од Демократската партија.
2010 година – Дејвид Камерон, лидер на Конзервативната партија, стана нов британски премиер откако кралицата Елизабета Втора ја прифати оставката на пратеникот Гордон Браун.
2013 година – Најмалку 17 лица загинаа, а десетици се повредени за време на денот на изборите во Пакистан. Изборите во Пакистан се одржаа во прилог на предупредувањето на талибанците, кои ги сметаат изборите за неисламски, дека бомбардирањата и вооружените напади низ целата земја ќе ги предупредат гласачите да не гласаат за да се избегне крвопролевање.
2016 година – Корупцијата троши повеќе од два проценти од вкупното богатство на светот годишно, односно годишно се трошат на мито од 1.500 до 2.000 милијарди долари, според Меѓународниот монетарен фонд (ММФ).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (9 декември)
На денешен ден 9 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред:
1824
- Во Перуанската војна за независност, силите на Симон Боливар ја победија шпанската војска во битката кај Ајакучо – клучна за независноста на Перу.
1825
- Константин стана нов цар на Русија; веднаш беа ковани монети со неговиот лик – познатата Константинова рубља.
1890
- Започна третото официјално светско првенство во шах (1890/91) помеѓу Штајниц и Гунсберг.
1905
- Премиера на едночинката „Салома“ од Рихард Штраус во Дрезден, шокирана публика.
- Франција донесе декрет за одвојување на црквата од државата.
1917
- Турските трупи го предадоа Ерусалим на Британците во Првата светска војна.
1935
- Во Загреб е основана Федерацијата за лизгање на мраз и хокеј.
1941
- Кина им објавува војна на Јапонија, Германија и Италија во Втората светска војна.
1944
- Даниловград е ослободен по неколкудневни борби од фашистичкиот окупатор.
1961
- Тангањика добива независност во рамките на Британскиот Комонвелт со Јулиус Њерере за премиер.
(1962 – станува република, ист ден)
1967
- Николае Чаушеску станува претседател на Романија.
1978
- Се игра првиот натпревар од Женската професионална кошаркарска лига (WBL) – Чикаго Хасл vs. Милвоки Доус.
1985
- Поранешните аргентински лидери Хорхе Видела и Емилио Масера осудени на доживотен затвор.
- ГС на ОН едногласно усвојува резолуција за осуда на сите терористички акти.
1987
- Протестите во Појасот Газа ја започнаа Првата Интифада; потоа се прошири во Западен Брег и Ерусалим.
1990
- Лех Валенса победува на претседателските избори во Полска.
- На првите повеќепартиски избори во Србија победи Социјалистичката партија; Милошевиќ станува претседател.
1991
- Касарните на Трсат и командата на Риечкиот корпус предадени на хрватската армија; последниот војник на ЈНА ја напушта Риека.
1992
- ФИФА ѝ забранува на Југославија да учествува во квалификациите за СП 1994, согласно санкциите на ОН.
1994
- Шин Фејн започнува мировни преговори со британската влада по повеќе од 70 години.
1995
- Врховниот суд на Полска ја потврдува победата на Квашњевски и ја отфрла жалбата за Валенса.
1996
- ОН го одобрува договорот „нафта за храна“ – Ирак се враќа на светскиот нафтен пазар по 1990.
1999
- Српските власти ја осудуваат Флора Бровина на 12 години затвор; ослободена во 2000 по заминувањето на Милошевиќ.
2000
- Југославија и Словенија воспоставуваат дипломатски односи.
2002
- „Јунајтед ерлајнс“ поднесува барање за банкрот – најголем во историјата на авиоиндустријата.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
-
Кичево2 денаНоќеска во Кичево европско-медитеранскиот сеизмолошки центар регистрираше слаб земјотрес на длабочина од околу 15 километри
-
Хороскоп1 денХороскоп за среда (10 декември)
-
Кичево2 денаКнежинскиот манастир денес го слави својот патрон „Св. Ѓорѓија – Победоносец“, за многу години „Св. Ѓорѓија“, Христовиот војник, заштитник на сиромашните
-
Временска прогноза2 денаЗа вистинската зима и снежна идила ќе почекаме, следуваат пролетни температури над просекот за месец декември
-
Македонија1 денНово намалување на дизелот од ноќеска, бензините остануваат непроменети
-
Македонија1 денНа Јован сме му потребни за операција на окото, да дадеме хуманитарна помош со телефонски повик веднаш!
-
Хороскоп2 часаХороскоп за четврток (11 декември)
-
Магазин2 денаДоаѓа ново големо ажурирање за Windows 11 — еве ги сите новости
