На денешен ден
На денешен ден: 11 ноември
1331.- Почина српскиот крал Стефан Дечански Немањиќ, син на кралот Милутин. За време на неговото владеење од 1322 година, тој ја обезбедил надмоќта на Србија на Балканот победувајќи ги Бугарите во битката кај Велбужде во 1330 година. Неговиот син Душан го соборил од тронот во 1331 година и го држел заробен во Звечан, каде што починал под неразјаснети околности. Тој го изградил Дечанскиот манастир, а неговиот Дечански Златоуст е вреден документ со список на села и жители на Дечанскиот чифлик.
1405.- Почина српската принцеза Милица, сопруга на кнезот Лазар Хребељановиќ. По битката за Косово во 1389 година, таа склучила мир со Турците и управувала со Србија во име на нејзиниот малолетен син Стефан. Подоцна се замонашила и го изградила манастирот Љубоштиња, каде што била погребана како монахиња Евгенија.
1500.- Францускиот крал Луј XII и Фердинанд Арагонски потпишаа таен договор во Гранада за поделба на Италија.
1821.- Роден е Фјодор Михајлович Достоевски, еден од најголемите руски и светски писатели. Во 20 век, неговото дело стана неисцрпен извор за најразновидните книжевно-теориски, естетски, психолошки и филозофски студии и толкувања. Имаше влијание врз севкупната европска и американска литература, а особено често се споменуваше од експресионистите во литературата и од егзистенцијалистите во филозофијата („Злосторство и казна“, „Браќа Карамазови“, „Сиромашни луѓе“, „Понижени и навредувани“, „Записи од мртви дома, „Идиот“).
1855.- Умрел данскиот филозоф Ааби Сорен Киркегор, застапник на антихегелијанизмот, критичар на христијанството како црковна догма и основоположник на егзистенцијализмот („Или-или: фрагменти од животот“, „Поимот на вознемиреност“, „Болест на смрт“, „Филозофски трошки“).
1869.- Роден е Виторио Емануел III (Виторио), крал на Италија од 1900 до 1946 година, се оженил со Јелена, ќерка на црногорскиот крал Николај I. Тој го поддржувал режимот на Мусолини и во 1936 година бил прогласен за император на Етиопија, а во 1939 година за крал на Албанија. Тој абдицирал во 1946 година во корист на неговиот син Умберто, надевајќи се дека ќе ја спаси династијата Савој, но Италијанците гласале за републиката на плебисцит во јуни 1946 година.
1878.- Умре црногорскиот писател и политичар Стефан Митров Љубиша, често нарекуван „Његош во проза“. Својот прв расказ го објавил во 1868 година и веднаш станал еден од најистакнатите и најпочитуваните раскажувачи. Во неговите раскази, од кои најпознати се „Кањош Македоновиќ“ и „Причање Вука Дојчевица“, се спојуваат епската легенда и реализмот.
1918.- Со капитулацијата на Германија заврши Првата светска војна, во која учествуваа 36 земји. Околу 10 милиони луѓе ги загубија животите. Безусловната капитулација, според која Германија мораше да ги напушти сите окупирани земји на запад и исток, Алзас и Лорен и левиот брег на Рајна, беше потпишана во железнички вагон во францускиот град Компиењ.
1918.- Маршалот Јозеф Пилсудски ја прогласил Полска за независна република.
1941.- Во Втората светска војна од територијата на СССР започна да се емитува програмата на радио станицата „Слободна Југославија“.
1942.- Германските трупи окупираа неокупиран дел од Франција за време на Втората светска војна, под контрола на квислиншката влада во Виши. Истиот ден, германските и италијанските трупи го окупираа и францускиот остров Корзика.
1944.- Започна битката кај Батин, во која единиците на советската Црвена армија и Народноослободителната војска на Југославија беа поразени од германските сили во Втората светска војна на 23 ноември по тешки борби.
1945.- Одржани се првите повоени избори во Југославија, врз основа на кои е конституирано Основачкото собрание на Демократска Федеративна Југославија.
1952 – Џон Малин и Вејн Џонсон за прв пат го покажаа својот изум во Лос Анџелес.
1961.- Советскиот град Сталинград е преименуван во Волгоград.
1965.- Родезискиот премиер Јан Смит еднострано прогласи независност од Британија.
1971.- Американскиот Сенат го ратификуваше договорот за враќање на островот Окинава на Јапонија, заземен на крајот од Втората светска војна.
1975.- Ангола прогласи независност по пет века португалско колонијално владеење. Агостињо стана првиот претседател на Народна Република Ангола.
1992.- Англиканската црква на Англија се откажа од вековната традиција и им дозволи на жените да бидат свештенички.
1996.- Претседателот на Гватемала Алваро Арсу објави дека е постигнат договор со герилското движење за ставање крај на 36-годишната граѓанска војна во оваа централноамериканска земја.
2000.- Запалена жичарница во тунел под глечерот Кицштајнхорн во масивот Хоен Тауерн, во австриските Алпи, уби 159 луѓе.
2000.- Стапи на сила Законот за централната банка на Црна Гора, со кој се заокружи монетарната власт во Црна Гора, инаугурирана пред една година, со воведувањето на германската марка во платниот промет на таа република.
2001 – Еден ден по пристапувањето на Кина во Светската трговска организација, Тајван стана членка.
2002 година – Претседателот на Мајкрософт, Бил Гејтс, донира 100 милиони американски долари за борба против СИДА во Индија.
2003.- Бугарскиот претседател Георги Прванов пристигна во дводневна посета на Србија и Црна Гора. Тој е првиот шеф на бугарска држава кој официјално го посети Белград по 53 години.
2003.- Соединетите Американски Држави воведоа економски и дипломатски санкции за Сирија за поддршка на „палестинскиот отпор кон израелската окупација“.
2004.- Палестинскиот претседател Јасер Арафат, кој ја водеше Палестинската ослободителна организација (ПЛО) повеќе од 30 години, умре во воена болница во Париз.
2004 – Литванскиот парламент го ратификуваше новиот Устав на Европската унија. Литванија е првата членка на Унијата која усвои европски устав.
2005.- Умре Британецот Патрик Личфилд, еден од најпознатите фотографи во светот.
2008.- Почина Никица Мариновиќ, првата мис на СФРЈ и првата Југословенка што се појави на изборот за Мис на светот во 1966 година, каде што ја освои титулата прва придружничка и најубава Европејка.
2010.- Ирачкиот парламент го избра курдскиот лидер Џалал Талабани за претседател, врз основа на договор за поделба на власта со кој на шиитскиот политичар Ал-Малики му беше дадена функцијата премиер, а на сунитите претседател. Договорот за поделба на власта стави крај на осуммесечната политичка криза во земјата.
2015.- Уставниот суд на Шпанија ја суспендираше резолуцијата на каталонскиот парламент, со која започнува процесот на отцепување на тој регион од Шпанија, додека судот не го разгледа тој документ.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
-
Македонија2 дена„ЛУКОИЛ Македонија“ во своите малопродажни објекти го враќа купувањето со „VISA“ дебитните и кредитни картички, од денес во целосна функционалност може да се користат услугите за плаќање
-
Кичево1 денОВР Кичево поднесе кривична за лице од скопско, најдена банкарска картичка употребил за купување на производи
-
Хороскоп2 денаХороскоп за четврток (27 ноември)
-
Кичево2 часаКичевски „ЈКП Комуналец“ ги засука ракавите за почисто и поубаво Кичево во пресрет на новогодишните празници
-
Временска прогноза2 денаПопоски: Врнежите од дожд не престануваат, особено внимание во недела, каде можни се врнежи од снег и на превоите до 1000 нмв.
-
Хороскоп18 часаХороскоп за петок (28 ноември)
-
Lifestyle1 ден„Travelers Cycling Macedonia“ – Кичево ја лансира првата андроид мобилна апликација за велосипедизам во Македонија
-
Македонија1 денБензините остануваат исто, додека Дизелот од ноќеска со нова намалена цена за литар
