На денешен ден
На денешен ден: 12 јануари

812 – Пратениците на византискиот император Михаил I од Рангаба склучија мир во Ахен со франкиот император Карло Велики, по повеќе од една деценија војна меѓу Византија и Франкската империја. Една од причините за војната беше тоа што папата од Рим, барајќи поддршка во Франкската империја, го круниса Карло Велики (800).
1519.- Умре Максимилијан I, германски крал од 1493 година и римско-германски император од 1508 година, кога ја презема титулата со согласност на папата Јулиј II, иако папата никогаш не го крунисал. Оттогаш, германските кралеви ја земале царската титула веднаш по нивниот избор за крал. За време на неговото владеење, Хабсбурзите станаа најмоќната династија во Европа преку брак.
1628.- Роден е францускиот писател Шарл Перо, автор на познатата збирка бајки „Бајки“, која ги содржи светски познатите бајки „Мачка во чизми“, „Црвенкапа“, „Црвенкапа“, Синобрада“, „Заспаната убавица“.
1829.- Умре германскиот писател Фридрих фон Шлегел, најважниот теоретичар на германскиот романтизам. Со својот брат Вилхелм го уредуваше главното романтично списание „Aneteum“. Покрај делата за античка литература, пишувал есеи, песни и раскази, а во романот „Лусинда“ ја пропагирал романтичната идеја за слободната љубов. Неговата „Историја на старата и новата книжевност“ е една од првите критики на целата светска литература.
1876.- Роден е американскиот писател Џон Грифит, познат како Џек Лондон, еден од најчитаните во првата половина на 20 век. Напишал околу 50 раскази и романи, од кои најпознати се „Повикот на дивината“ и „Белата ограда“.
1899.- Роден е Пол Херман Милер, швајцарски биохемичар кој ја истражува заштитата на растенијата. Во 1939 година го открил инсектицидното дејство на ДДТ. Добитник е на Нобеловата награда за медицина во 1948 година.
1932.- Хети Каравеј, демократка од Арканзас, стана првата жена избрана во Сенатот на САД.
1953.- Собранието на ФНРЈ донесе нов устав. Се укина Советот на народот и се формира Совет на производители, со што се изгуби националниот карактер на институционалната собраниска структура.
1964 – Еден месец по стекнувањето на независноста на Занзибар, султанот беше соборен и беше прогласена република со претседателот Абеид Каруме. Четири месеци подоцна, Занзибар се спои со Тангањика во Танзанија.
1976.- Умре англиската писателка Агата Кристи, позната авторка на криминалистички романи. Таа има напишано 79 романи и збирки раскази, кои се продадени во две милијарди примероци ширум светот и преведени на повеќе од 50 јазици, а нејзината драма „Капица за глувци“, која првпат беше прикажана во 1952 година, имаше над 20.000 изведби во лондонскиот Вест Енд и е најдолгата -трчање игра во светот.
1977.- Израелските масовни протести протестираа против одлуката на Франција да го ослободи Абу Дауд, водачот на палестинските терористи кои масакрираа израелски спортисти на Олимписките игри во Минхен во 1972 година.
1990.- Романскиот претседател Јон Илиеску објави дека Комунистичката партија на Романија е забранета.
1991.- Американскиот Конгрес го овласти претседателот Џорџ В. Буш да употреби воена сила за да ја принуди ирачката армија да го напушти Кувајт.
1992.- Еден ден по оставката на претседателот Бенџадид Шадли, алжирската влада го одложи вториот круг од парламентарните избори, наведувајќи ја „неможноста за продолжување на изборниот процес“. На изборите го предводеше Исламскиот фронт за национален спас. Исламистите потоа земаа оружје и во следните години беа убиени десетици илјади Алжирци.
1993 – Високиот комесаријат за бегалци на ОН соопшти дека во светот во 1992 година имало повеќе од 18,5 милиони бегалци. Бројот на бегалци е зголемен за 3,5 милиони во однос на 1991 година, од кои три милиони се раселени и избегале од територијата на поранешна Југославија.
1996.- Првите руски војници „Ифор“ пристигнаа во Босна и Херцеговина, во првата заедничка воена мисија со американските и другите западни трупи по Втората светска војна.
1998.- Деветнаесет европски земји потпишаа документ со кој се забранува клонирање на луѓе.
1998.- Во Белград започна штрајкот на Градското сообраќајно претпријатие. За прв пат во стогодишната историја на јавниот превоз, ниту едно возило на ГСП не излегло на улиците на Белград. Штрајкот траеше шест дена.
2002.- Умре Сајрус Венс, државен секретар во администрацијата на Џими Картер, еден од авторите на мировниот план за Босна и Херцеговина од 1993 година, кој беше отфрлен од босанските Срби.
2003.- Умре поранешниот аргентински воен диктатор генерал Леополдо Галтиери, кој ја водеше Аргентина во катастрофалната војна од 1982 година со Велика Британија за Фолкландските Острови.
2005.- Европскиот парламент го усвои првиот Устав на Европската унија, кој никогаш не оживеа бидејќи предлогот за тој устав беше одбиен во Франција и Холандија. Уставот на ЕУ го замени „Лисабонскиот договор“, кој стапи на сила на 1 декември 2009 година, по ратификацијата во парламентите на земјите-членки на ЕУ.
2010.- Разорен земјотрес го погоди Хаити, при што загинаа 316.000 луѓе, околу 300.000 беа повредени, а повеќе од еден милион останаа без покрив над главата.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
19 век
- 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
- 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
- 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
- 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
- 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
- 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
- 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
- 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
- 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.
20 век
- 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
- 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
- 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
- 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
- 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
- 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
- 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
- 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.
Кон крајот на 20 век и 21 век
- 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
- 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
- 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
- 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
- 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
- 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
- 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
- 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
- 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
- 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
- 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
- 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ
- 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
- 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.
⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ
- 1876 – Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
- 1950 – Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
- 1991 – Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
- 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.
🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ
- 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
- 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
- 2024 – Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.
🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ
- 1993 – Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
- 2005 – Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
- 2023 – Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.
🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ
- 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
- 1975 – Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.
🎤 ПОП КУЛТУРА
- 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за недела (29 јуни)
-
Хороскоп22 часа
Хороскоп за понеделник (30 јули)
-
Кичево1 ден
(ФОТО) Се запали дива депонија покрај пат кај с.Пополжани, интервенираше ТППЕ Кичево
-
Скопје1 ден
Во Скопје посебен режим на сообраќај за утре и задутре
-
Македонија53 минути
МВР истакна важна информација која стартува од утре 1 јули
-
Lifestyle1 ден
Не е вода: Пијалокот што го хидрира телото најдобро
-
Хроника1 ден
МВР со детали за трагичниот настан на Дебарско езеро
-
Lifestyle1 ден
Внимавајте кога излегувате од ладна просторија на летното сонце: Еве зошто!