На денешен ден
На денешен ден – 12 јули

100 п.н.е. Роден како римски воен водач, писател и државник Гај Јулиј Цезар. По победата на ривалот, тој стана диктатор на Рим. Убиен во заговор од приврзаниците на републиканскиот поредок во Сенатот на 15 март 44 година п.н.е., во екот на неговата моќ. Неговите списи од галските војни припаѓаат на ремек-делата на античката римска литература. Тој го воведе Јулијанскиот календар, кој сè уште го користат некои православни цркви.
1536 Умре холандскиот хуманист, филозоф и филолог Еразмо од Ротердам, критичар на папската држава и злоупотреба на црквата. Тој ги претстави своите ставови за духовните, црковните и социјалните околности во сатиричното дело „Пофалба на лудилото“, а неговото дело „Де рацио студии“ е првата систематска програма на хуманистичко училишно образование.
Во 1543 година, англискиот крал Хенри VIII склучил шести брак, со Кетрин Пар, вдовица на лордот Латимер.
1682. Умре францускиот астроном ан Пикард. Првиот прецизно го измери степенот на меридијанскиот лак и овозможи поточна пресметка на радиусот на Земјата.
Во 1679 година го започнал астрономскиот алманах „Конесанса дес Темпс“.
Во 1806 година, во Париз е формирана Конфедерацијата Рајна, која вклучува 16 германски држави под протекторатот на Наполеон Франција. Тоа исто така значеше крај на Светото римско царство на Германија, укинато на 6 август, кога Франц I Хабсбург се откажа од империјалната германска круна. Конфедерацијата се распадна во 1813 година, по поразот на Наполеон во битката кај Лајпциг.
1854 година – роден американски пронаоѓач и индустријалец Georgeорџ Истман. Тој ја основал компанијата Кодак, која со години имала монопол во индустријата за камери и филм.
1884 Роден е италијанскиот сликар и вајар Амадео Модилјани. Тој помина добар дел од својот живот во Париз, каде што се вклопи во современите уметнички трендови на париската школа и се прослави со своите портрети и голи женки стилизирани во издолжени форми.
1904 Роден е чилеанскиот писател и дипломат Пабло Неруда, добитник на Нобеловата награда за литература
Во 1971 година, тој се спротивстави на воведувањето на диктатурата на Пиноче, а неговиот погреб, во 1973 година, се претвори во манифестација на чилеанските антифашисти.
Во 1910 година, во авионска несреќа загина англискиот производител на автомобили и пилот Чарлс Стјуарт Ролс, кој ја основаше автомобилската компанија Ролс-Ројс со Фредерик Хенри Ројс.
1920 Панамскиот канал беше официјално отворен, шест години откако првиот брод помина низ него.
Во 1941 година, по германскиот напад на СССР во Втората светска војна, советската влада и Велика Британија потпишаа договор во Москва за взаемна помош и заедничка борба против нацистичка Германија.
1941 година Во Цетиње, во Втората светска војна, беше прогласен суверената и независна Црна Гора на Квислинг под протекторатот на фашистичка Италија.
Во 1960 година, Франција ја призна независноста на Дахомеј, Нигер, Горна Волта, Брегот на Слоновата Коска, Чад, Централна Африка и Конго, нејзините колонии во Африка.
Во 1979 година, Гилбертските острови во Пацификот се стекнаа со независност во рамките на британскиот Комонвелт наречена Република Кирибати, по 87 години британско колонијално владеење.
Во 1984 година, почина српскиот писател и дипломат Марко Ристиќ, истакнат теоретичар на белградската надреалистичка група и еден од претставниците на модерната и авангарда во српската и југословенската литература меѓу двете светски војни. Од 1945 до 1951 година бил амбасадор на Југославија во Париз.
Во 1993 година, земјотрес во северна Јапонија активираше лизгање на земјиштето и предизвика огромни морски бранови, во кои животот го загубија околу 200 луѓе.
Во 1997 година, кубанската влада, по лабораториски испитувања, ја потврди автентичноста на останките на легендарниот водач на герилците Ернесто Че Гевара, пронајдени во Боливија, каде што беше убиен, а потоа префрлен во Куба, врз основа на договор меѓу владите на две земји.
Во 1998 година, со победата над Бразил со 3: 0, во Париз, во финалето на Светското првенство, Франција за прв пат стана светски шампион.
2000 Во Топола умре Томислав Караорчевиќ, син на кралот Александар Први и брат на кралот Петар Втори. Неговиот погреб, на 16 јули, во семејната гробница во Опленац, го собра скоро целото семејство Караѓорѓевиќ, кое живееше во странство од Втората светска војна, кога комунистичките власти забранија кралот и членовите на неговото семејство да се вратат во земјата. Александар Караѓорѓевиќ, син на кралот Петар Втори, се врати со своето семејство во Југославија во 2001 година, а со одлука на федералната влада на 12 јули, на семејството Караѓорѓевиќ му беше даден на употреба судскиот комплекс во Дедиње.
Во 2001 година, САД објавија список на земји кои не ја започнаа борбата против трговијата со луѓе. На списокот се наоѓаат 23 земји.
Во 2001 година, поранешниот бугарски цар Симеон Втори Саксобурготски ја прифати својата кандидатура за премиер. Тој беше официјално избран на таа позиција во парламентот на 24 јули. Во 2002 година, Комисијата за изготвување на Уставната повелба на идната унија на Србија и Црна Гора ја започна својата работа во Белград.
Во 2003 година, Советот за безбедност на Обединетите нации го продолжи мандатот на меѓународните мировни сили во БиХ за една година и побара сите обвинети за воени злосторства да бидат изведени пред лицето на правдата. Силите на СФОР се распоредени во БиХ во јануари 1996 година.
Во 2003 година почина легендарниот саксофонист и џез композитор Бени Картер (96). За време на неговата 60-годишна кариера, тој има настапувано со бројни истакнати џез музичари, а делата во неговиот аранжман ги изведуваат најпознатите џез-ансамбли предводени од Дјук Елингтон, Бени Гудман, Чик Веб и Глен Милер.
Во 2004 година, Франција и Ирак ги обновија дипломатските односи, кои беа прекинати 13 години порано поради ирачката инвазија на Кувајт.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 19 август

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
⚔️ Империјализам и воени конфликти
-
14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.
-
636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.
-
1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.
-
1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.
🧠 Наука и техника
-
1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.
-
1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.
-
1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.
🎭 Култура и уметност
-
1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.
-
1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.
-
1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.
-
2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.
🌍 Политички превирања и државни удари
-
1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.
-
1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.
-
2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.
✈️ Технологија и летови
-
1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.
-
1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
-
Кичево2 дена
Кичево: Најавени градежни работи кон месност Крушино, за тоа време ќе има времен прекин на сообраќај
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за недела (24 август)
-
Временска прогноза1 ден
Попоски со нова метео анализа, септември надпросечно топол
-
Хороскоп8 часа
Дневен Хороскоп за понеделник (25 август)
-
Хроника2 дена
Уште една трагедија на македонските патишта, загина украинец пешак, го удрил жител на Косово од Германија
-
Lifestyle2 дена
Како да ја направите вашата орхидеја да расцвета: 4 корисни совети
-
Спорт2 дена
Роналдо стана единствен фудбалер во историјата кој постигнал најмалку 100 голови во четири различни клубови
-
Македонија16 часа
Во Куманово по пожар на сува трева, се зафатил плац со паркирани возила, камиони и автобуси