Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 12 јуни

Објавено пред

на

1667 година – Jeanан-Батист Денис, лекар на Луј XIV, ја изврши првата успешна трансфузија на крв на 15-годишно момче со употреба на овча крв.

1683 година – Турската армија започна втора опсада на Виена. Градот беше ослободен во септември истата година од полскиот крал Јан Собиецки.

1691 година – Ахмед Втори го наследи султанот Сулејман III на турскиот престол во многу тешки околности за империјата. Тој водеше неуспешни војни против Австрија, Венеција и Русија и беше принуден да ги прифати неповолните услови на Карловачкиот мир во 1699 година.

1759 година – Умре Вилијам Колинс, еден од најважните англиски поети за лирика од 18 век („Вечер“, „Шкотско суеверие“, „Слобода“).

1798 година – Наполеон Бонапарта го освои островот Малта во Египет.

1848 година – Унгарската армија го нападна Сремске Карловце, седиштето на Србите во Унгарија, што се смета за почеток на унгарско-српската војна во 1848 година.

1849 година – Унгарците скоро целосно го уништија Нови Сад со топови од Петроварадин, бранејќи се од нападот на армијата на хрватскиот Бан Јелачиќ, кој како австриски офицер имаше наредба да ја задуши унгарската револуција.

1897 година – Роден е англискиот државник Роберт Ентони Еден, лидер на Конзервативната партија од 1955 година, министер за надворешни работи (1935-38; 1941-45; 1951-55), премиер (1955-57). Под притисок на јавното мислење, поради британско-француско-израелската агресија врз Египет во ноември 1956 година, тој поднесе оставка и се повлече од јавниот живот.

1898 година – За време на американско-шпанската војна, водачот на Филипинското револуционерно движење, генерал Емилио Агиналдо, со поддршка на САД, прогласи независност на Филипините.

1900 година – Германскиот рајхстаг усвои закон за зголемување на германската морнарица, кој подоцна ќе стане еден од најсилните во светот.

1917 година – Грчкиот крал Константин абдицирал во корист на неговиот најстар син, принцот Александар.

1929 година – Родена е Ана, автор на дневник за страдањата на Евреите во окупираниот Амстердам во Втората светска војна, што го напиша во тајно скривалиште. Таа беше убиена во март 1945 година во нацистичкиот логор Берген-Белзен. Од семејството Франк, војната ја преживеал само таткото на Ана.

1934 година – Бугарската влада, која дојде на власт со државен удар во мај 1934 година, забрани политички партии.

1936 – Отворена е зоолошка градина во Мали Калемегдан, Белград, каде беа собрани околу 1.200 животни до 1941 година.

1964 година – Нелсон Мандела, Валтер Сисулу и уште шестмина лидери на антирасистичкото движење во Јужна Африка се осудени на доживотен затвор.

1976 година – Со пуч беше симнат од власт претседателот Хуан Бордабери во Уругвај и започна деветгодишната воена диктатура.

1987 година – Поранешниот император на Централноафриканската Република, Jeanан Бедел Бокаса, е осуден на смрт за злосторства извршени за време на неговото 13-годишно владеење.

1988 година – Во Бангладеш избувнаа демонстрации околу уставниот амандман усвоен пет дена порано, со што исламот стана државна религија.

1991 година – Борис Елцин е избран за претседател на Русија на првите директни претседателски избори во земјата. Елцин го освои својот втор претседателски мандат во јули 1996 година, за самоволно да поднесе оставка во декември 1999 година и да го номинира Владимир Путин за свој наследник.

1993 година – Американски авиони го бомбардираа главниот град на Сомалија, Могадишу, во обид да ги уништат герилците на генералот Мохамед Фарах Аидид.

1995.- Умре италијанскиот музичар Артуро Бенедети Микеланџели, еден од најголемите пијанисти во 20 век.

1999 година – Во Косово и Метохија започна распоредувањето на меѓународните сили за безбедност на безбедноста (КФОР), засновано на резолуцијата 1244 на Советот за безбедност на ООН.

2001 година – Македонија го укина признавањето на Тајван, кој го призна две години порано, и се сврти кон политичка соработка со Кина.

2001 година – Мохамед Рашид Дауд Ал-Овали, следбеник на терористот Осама бин Ладен, е осуден во Newујорк на доживотен затвор, без право на жалба, за убиство на 213 лица во експлозија на бомба во американската амбасада во Кенија во 1998 година во истиот терористички напад.апад врз амбасадата во Танзанија.

2003 година – Советот за безбедност на ООН донесе резолуција со која се продолжува ослободувањето на Американците од Меѓународниот кривичен суд за една година.

2003 година – Умре Грегори Пек, еден од последните филмски великани во неговото време. Запаметен е по улогите во филмовите „Одмор во Рим“, „entентлменски договор“, „Снегови од Килиманџаро“ … Тој го освои Оскарот во 1962 година за улогата во филмот „Убиј ја потсмевачката птица“.

2005 година – Масуме ал Мубарак, долгогодишен активист за правата на жените, е назначен за министер за планирање и администрација и е првата жена во историјата на Кувајт што стана министер во владата на земјата.

2006 година – Умре унгарскиот композитор Gyорѓи Gyорги, познат по својата опера „Ле Гранд Макабри“ и музика за „2001 година: Одисеја на вселената“ на Стенли Кјубрик.

2006 година – Умре канадскиот медиумски тајкун Кен Томпсон, кој ја претвори печатарската империја на неговиот татко во најголемиот електронски издавач во светот – корпорацијата Томсон.

2007 година – Хашкиот трибунал го осуди поранешниот водач на хрватските Срби, Милан Мартиќ, на 35 години затвор за злосторства против Хрвати и муслимани во Книн Краина, западна Босна и Загреб во периодот 1991-95 година.

2008 година – Канадскиот премиер Стивен Харпер официјално им се извини во име на владата на канадските домородци за практиката да ги одделува домородните деца од нивните семејства и да ги принудува да посетуваат државни училишта со цел да се асимилираат во канадското општество. Од 19 век до 1970-тите, повеќе од 150 000 деца биле присилно однесени од своите домови.

2010 година – Во судирите меѓу мнозинството Киргистанци и малцинските Узбекистанци во јужен Киргистан загинаа 62 лица, а преодните власти на таа средноазиска земја побараа воена помош од Русија

2014 година – Министерот за образование и наука на Србија, Срѓан Вербиќ, го повика ректорот на универзитетот „Мегатренд“, Мишо Јовановиќ, да поднесе оставка затоа што неговиот докторат не е пронајден на Лондонската школа за економија и политички науки.

2015 година – Премиерот на Молдавија, Сирил Габуручи, поднесе оставка поради спорната автентичност на неговата универзитетска и универзитетска диплома. Бизнисменот помина помалку од пет месеци како премиер.

2018 година – Поранешната југословенска Република Македонија доби ново име, Република Северна Македонија, во договор со официјална Атина.

На денешен ден

Светот „На денешен ден“ – 30 октомври

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.

1817Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.

1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.

1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.

1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.

1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.

1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).

1918Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.

1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.

1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.

1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.

1974Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.

1975Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.

1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.

1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.

1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.

2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.

2001Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.

2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.

2006Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.

2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.

2011Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.

2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.

2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.

2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.

2022Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (28 октомври)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

1492 – Кристофер Колумбо ја открил Куба за време на своето прво патување преку Атлантскиот океан и ја прогласил за посед на Шпанија.

1628 – Кралските трупи, предводени од кардиналот Ришелје, го зазеле хугенотското (протестантско) упориште Ла Рошел по неколкумесечна опсада.

1636 – Во Кембриџ, Масачусетс, бил основан Харвард колеџ – најстарата високообразовна институција во Соединетите Американски Држави.

1704 – Починал англискиот филозоф Џон Лок, еден од основоположниците на емпиризмот и либералната филозофија. Неговите дела, меѓу кои „Преглед на човечкиот разум“, „Писма за толеранцијата“ и „Два трактати за владата“, извршиле силно влијание врз понатамошниот развој на европската мисла.

1746 – Катастрофален земјотрес во Перу ги уништил градовите Лима и Каљао, при што загинале најмалку 18.000 лица.

1836 – Била прогласена федерацијата меѓу Перу и Боливија.

1884 – Роден е Милоје Милојевиќ, српски композитор, музиколог, педагог и критичар, професор на Музичката академија во Белград и еден од основачите на српската музикологија. Тој го основал белградскиот оркестар „Collegium musicum“ и е автор на дела како „Четири дела за пијано“, „Мелодии и ритми од Балканот“ и „Пред величеството на природата“.

1886 – Американскиот претседател Гровер Кливленд ја открил Статуата на слободата во њујоршкото пристаниште. Статуата е подарок од Франција, дело на скулпторот Фредерик Огист Бартолди.

1891 – Силен земјотрес на јапонскиот остров Хоншу (Нипон) усмртил околу 10.000 лица и оставил повеќе од 300.000 луѓе без домови.

1914 – Роден е американскиот микробиолог Џонас Едвард Салк, кој во 1953 година ја развил првата ефикасна вакцина против детска парализа.

1918 – По распадот на Австро-Унгарија, Националниот комитет ја презел власта во Прага. Република Чехословачка официјално била прогласена во ноември 1918 година со Томас Гариг Масарик како прв претседател.

1919 – Во САД стапила во сила забрана за продажба на пијалаци со повеќе од половина процент алкохол.

1922 – Околу 40.000 фашисти, т.н. „црнокошулаши“, предводени од Бенито Мусолини, тргнале од Неапол во „Маршот кон Рим“. Два дена подоцна, кралот Виторио Емануеле III му го доверил мандатот на Мусолини да формира влада, со што започнал фашистичкиот режим што траел до 1943 година.

1923 – Починал Стојан Протиќ, српски политичар и публицист, еден од основачите на Радикалната партија и прв премиер на Кралството на Срби, Хрвати и Словенци. Бил уредник на весниците „Самоуправа“ и „Оџек“.

1932 – Роден е Спирос Кипријану, кипарски државник и прв министер за надворешни работи по стекнувањето на независноста на Кипар во 1960 година. Во 1977 година станал претседател на државата по смртта на архиепископот Макариос III.

1940 – Италијанските трупи ја нападнале Грција од Албанија, откако Атина го одбила ултиматумот со кој Италија барала воени бази на грчка територија. Со помош на Германија, Грција била окупирана во април 1941 година.

1962 – Официјално завршила Кубанската ракетна криза: советскиот лидер Никита Хрушчов наредил повлекување на ракетите од Куба, а американскиот претседател Џон Ф. Кенеди ја укинал поморската блокада.

1974 – Арапските лидери, меѓу кои и јорданскиот крал Хусеин, усвоиле декларација со која се повикува на создавање независна палестинска држава.

1982 – Социјалистичката работничка партија на Шпанија, предводена од Фелипе Гонзалес, извојувала убедлива победа на општите избори.

1995 – Во пожар во метрото во главниот град на Азербејџан, Баку, загинале 289 лица, а 270 биле повредени.

2000 – Во Косово се одржале локални избори под покровителство на ОН. Демократската лига на Косово, предводена од Ибрахим Ругова, извојувала убедлива победа. Србите ги бојкотирале изборите, а југословенските власти не ги признале резултатите.

2001 – Американскиот претседател Џорџ В. Буш формирал Група за следење на странски терористи, предводена од државниот обвинител Џон Ешкрофт, со задача да идентификува и депортира странски државјани кои нелегално престојуваат во САД.

2002 – Високиот американски дипломат Лоренс Фоли бил убиен во Аман, Јордан. Тој ја раководел канцеларијата на УСАИД во американската амбасада и бил првиот западен дипломат убиен во таа земја.

2005 – Починал големиот актер Љуба Тадиќ, член на Белградскиот драмски театар, Народниот театар, Ателје 212 и Југословенскиот драмски театар. Настапувал во повеќе од 60 филмови и бројни радио и телевизиски драми.

2008 – На претседателските избори на Малдивите, Маумун Абдула Гајум ја изгубил власта по 30 години. Опозицискиот кандидат Мохамед Нашид, кој повеќепати бил затворан за време на неговото владеење, ја однел победата.

2011 – Починал писателот и филозоф Радомир Константиновиќ, автор на влијателниот есеј „Филозофија на Паланка“.

2013 – Починале Тадеуш Мазовиецки, првиот некомунистички премиер во Источна Европа по Втората светска војна и активист на движењето „Солидарност“, и Александар Тијаниќ, новинар и директор на Радио-телевизија Србија.

2018 – Жаир Болсонаро победил на претседателските избори во Бразил и станал 38-ми претседател на земјата.

2020 – Србија добила нова влада со 21 министерство и двајца министри без ресор, предводена од премиерката Ана Брнабиќ во нејзиниот втор мандат.

2022 – Европскиот парламент и земјите-членки на Европската Унија се договориле да ја забранат продажбата на нови возила со мотори на фосилни горива од 2035 година, во рамки на климатскиот пакет „Подготвени за 55“.
Истата година, Елон Маск ја купил социјалната мрежа „Твитер“ за 44 милијарди долари.

2023 – Починал актерот Метју Пери, познат по улогата на Чендлер Бинг во серијата „Пријатели“. Причината за смртта била предозирање со кетамин; пет лица се обвинети во врска со неговата смрт, меѓу кои и неговиот асистент и неколку лекари.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп14 часа

Месечен Хороскоп (ноември 2025)

ОВЕН Ова може да биде интересен ден на работа, бидејќи ќе имате голема помош и некој кој може да делува...

Здравје и убавина1 ден

Пијалокот „Ракија“ може да лекува, еве десет значајни случувања кои може ракијата позитивно да дејствува врз нив

На Балканот, каде тврдокорноста е дел од секојдневието, ракијата не е само пијалок што ја придружува добрата трпеза и веселите...

Кичево1 ден

Поради градежни активности на автопат Охрид-Кичево кај Подмоље ќе се врши пренасочување на сообраќај до среда

СВР Охрид ги известува граѓаните дека поради изведување на градежни работи во делот на автопатот Охрид-Кичево, кај клучката Подмоље, во...

Временска прогноза1 ден

Попоски: Ни претстои потопла зима, но со повеќе снег од лани

Изминатиов подолг период во голем број од медиумите читаме и слушаме најави дека пред нас е зима на векот или...

Култура1 ден

Денеска е „Св.Апостол Лука“, честит именден и роденден на сите кои слават

Денес, на 31 октомври, ја одбележуваме славата на Светиот апостол и евангелист Лука, заштитникот на лекарите и еден од најпочитуваните...

Скопје1 ден

Лишен од слобода возачот кој удри малолетничка на ул. „Перо Наков“ во Скопје и избега од местото на настанот

На 30.10.2025 околу 19:30 часот, по преземени оперативни мерки, полициски службеници од Единицата за интервентна полиција при СВР Скопје го...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за петок (31 октомври)

ОВЕН Можеби немате веќе нови идеи и тешко ви е да имате позитивни мисли кога станува збор за работата. Мора...

Кичево2 дена

Јанев денес беше во посета на ОВР Кичево, заедно со раководствата на „РЦ Запад“ и регионалниот сектор за внатрешни работи Охрид

Во рамки на денешната работна посета на Одделението за внатрешни работи во Кичево, директорот на БЈБ Александар Јанев оствари средба...

Кичево2 дена

„Џојсон Сeјфти Системс“ – Кичево заедно со „ОВР Кичево“ во кичевските училишта реализираа едукативна кампања на тема „Безбедноста на учениците во сообраќајот“

Во насока на унапредување на своите активности за корпоративна општествена одговорност, Џојсон Сeјфти Системс Македонија ДООЕЛ Кичево во соработка со...

Фото: Imad 786 @ unsplash Фото: Imad 786 @ unsplash
Lifestyle2 дена

Совршена кајгана за неколку минути: Тајната состојка што прави чуда

Кајганата со кремаста текстура е еден од најбрзите и највкусни оброци што можете да ги подготвите — идеален избор за...

НАЈЧИТАНИ