На денешен ден
На денешен ден (12 септември)
490 п.н.е – Атињаните ја поразија десет пати поголемата војска на персискиот император Дариј (9.000 до 100.000) на источниот брег на Атика, во близина на Маратонот. Во битката загинаа 192 атински војници и 6.000 Персијци. Веста за победата ја донесе гласникот Фидипидис во Атина, откако истрча 40 километри, а потоа почина од исцрпеност. Овој настан се нарекува најдолга трка во атлетика во модерните времиња.
1494 – Роден е францускиот крал Франсоа, кој го освои Милан за време на неговото владеење (1515-47), но не успеа да се етаблира во Италија. Неговата амбиција да стане римско-германски император била попречена од Чарлс V, со кого Франсоа I тогаш водел четири војни.
1583.- Роден е италијанскиот оргулист и композитор iroироламо Фрескобалди, најголемиот мајстор во своето време, кој ги збогати композициите за органот со нови изразни средства. Тој немаше значајни следбеници во Италија, но тој одлучувачки влијаеше на австриските и германските барокни мајстори, како и на Бах.
1683.- Полскиот крал Јан III од Собиески ја победи турската војска и ја прекина двомесечната втора опсада на Виена, спречувајќи ја Турција да ја нападне Централна Европа.
1733.- Умре францускиот композитор и оргулист Франсоа Куперин, централна фигура во париската музика во почетокот на 18 век, дворска чембалокордистка и наставничка по музика. Тој ја напиша методологијата „Уметноста на свирење на чембала“.
1772 – Русија го освои Персискиот регион долж Каспиското Море, вклучувајќи го и градот Баку.
1801 – Рускиот цар Александар I го припои Кралството Грузија. Источното Кралство Грузија, создадено четири децении порано, по ослободувањето од Персијците, го прифати рускиот протекторат во 1783 година. Во 1810 година, Русија ја анектираше западна Грузија, која дотогаш беше под власт на Отоманската империја.
1848 година – Новиот устав беше усвоен од Швајцарија, со што стана федерална унија со силна централна влада.
1876.- Роден е политичар, театарски и литературен критичар Милан Грол, долгогодишен драмски писател и менаџер на Народниот театар во Белград, од 1940 година шеф на Демократската партија. За време на Втората светска војна, тој беше член на владата на Кралството Југославија во егзил, а од март до август 1945 година беше заменик -премиер на Демократска федеративна Југославија.
1878.- Во Лондон е подигнат египетски обелиск наречен „Иглата на Клеопатра“, подигнат околу 1475 година п.н.е. од мермер од Асуан.
1890 – Британска јужноафриканска компанија го основа градот Солсбери (Хараре), кој станува главен град на Родезија. Именуван е по тогашниот британски премиер, лорд Салсбери.
1913.- Роден е американскиот спортист Jesеси Овенс, кој освои четири златни медали на Олимписките игри во Берлин 1936. Неговиот триумф го налути Адолф Хитлер, кој ја напушти почесната ложа за да избегне ракување со него, бидејќи беше црнец.
1916 година – Офанзивата на српската војска против Бугарите и Германците во Првата светска војна започна врз Кајмакчалан. Заврши на 3 октомври 1916 година, како прва победа на српската војска по повлекувањето преку Албанија.
1919.- Италијанската војска на доброволци под команда на поетот Габриеле д Анануцио ја заробила Риека. Градот остана под италијанска власт до крајот на Втората светска војна.
1940 година – Додека трагаат по изгубено куче, група тинејџери ја откриваат пештерата Леско, во близина на Монтињак во Дордоња, Франција, познат археолошки локалитет со палеолитски цртежи.
1943.- Во Втората светска војна, германските командоси го киднапираа поранешниот италијански диктатор Бенито Мусолини по наредба на Адолф Хитлер кога новите италијански власти го затворија.
1953 – Никита Хрушчов е избран за прв секретар на Централниот комитет на Комунистичката партија на СССР.
1968 – Албанија објави дека се откажува од Варшавскиот пакт.
1970.- Палестински киднапери разнесоа три авиони во Јордан, киднапирани шест дена порано по полетувањето од Newујорк кон Европа. Претходно, тие ги ослободија патниците во замена за палестински затвореници, вклучително и киднаперот на четвртиот авион, Лејла Калед.
1974.- Со воен удар беше соборен етиопскиот император Хајле Селаси, кој стана цар во 1928 година по смртта на Менелик II и кралот на Етиопија во 1930 година.
1980.- Воениот удар предводен од генералот Кенан Еврен ја собори владата на Сулејман Демирел во Турција.
1989.- Во полскиот парламент беше прифатена влада на еден од водачите на движењето „Солидарност“, Тадеуш Мазовиецки, со што формално заврши комунистичкото владеење во Полска.
1994.- Во Полска се одржаа првите заеднички воени вежби на силите на НАТО и Варшавскиот пакт.
1998.- Во обид за атентат во Тирана, пред седиштето на опозициската Демократска партија, беше убиен еден од нејзините водачи, Азем Хајдари.
1999.- Индонезија прифати распоредување мировни сили на ОН во Источен Тимор.
2001.- За прв пат по 52 години, НАТО се повикува на член 5 од НАТО Повелбата за заедничка одбрана, овозможувајќи колективен воен одговор на терористичките напади во Соединетите држави. Во својот говор, американскиот претседател Georgeорџ Буш рече дека Америка е нападната и дека ќе ги искористи сите средства за да го победи тероризмот.
2003.- Резолуцијата на Советот за безбедност на ОН ги укина санкциите за Либија по терористичките напади врз американски и француски авион во доцните 1980 -ти. Претходно, со Фондацијата Гадафи беше постигнат договор за исплата на надомест на семејствата на жртвите на соборениот француски авион.
2003.- Умре американскиот кантри музичар nyони Кеш – „Човек во црно“. За време на неговата 50-годишна кариера, тој пееше претежно за рудари, заработувачи, осуденици и каубои.
2005.- Умре германскиот спортист Фриц Шилген, кој го запали олимпискиот оган на Олимпијадата во Берлин 1936 година.
2008.- Почина хрватскиот филолог Томислав Ладан, писател, лексикограф, директор на Хрватскиот лексикографски институт „Мирослав Крлежа“.
2010.- Умре филмскиот режисер Клод Шаброл, еден од водачите на францускиот Нов бран, автор на филмовите „Businessенски бизнис“, „Виолета Нозиер“, „Неверна жена“, „Црвени ноќи“. Ја доби наградата за животно дело на Берлинскиот филмски фестивал во 2009 година.
2013 – Холандија официјално и се извини на Индонезија за масовните убиства извршени од нејзината војска пред повеќе од 60 години за време на борбата на нејзината поранешна колонија за независност. Индонезија прогласи независност на 17 август 1945 година, но Холандија одби да ја признае до 1949 година.
2015 година – 107 лица загинаа, а 238 беа повредени кога се урна градежен кран на Големата џамија во Мека.
2020 година – По речиси две децении војна во Доха, започнаа мировните преговори меѓу авганистанската влада и талибанските бунтовници.
Кичево (Квалитет на воздух, ♻️ секој 2ч)
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (15 декември)
На денешен ден 15 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по ред:
1806 – Француски трупи под команда на Наполеон Бонапарта влегуваат во Варшава.
1840 – Ковчегот со останките на францускиот император Наполеон I е положен во „Homme des Invalides“ во Париз, 19 години по неговата смрт во егзил на островот Света Елена.
1914 – Битката кај Колубара завршува со ослободувањето на Белград во Првата светска војна. Победата, за која исклучителни заслуги му припаѓаат на командантот на Првата армија, генерал Живојин Мишиќ, го подигна угледот на Србија меѓу сојузниците и ја зајакна самодовербата на српската армија и народ.
1961 – Генералното собрание на Обединетите нации го отфрли советскиот предлог за прием на Народна Република Кина во светската организација.
1961 – Поранешниот нацистички функционер Адолф Ајхман, организатор и извршител на геноцидот врз Евреите во Втората светска војна, е осуден на смрт во Ерусалим, а потоа обесен. По војната, тој живеел во Аргентина под лажно име до 1960 година, кога бил откриен и уапсен од припадници на израелската тајна служба.
1991 – Околу 500 луѓе ги загубиле животите кога фериботот „Салем експрес“ удрил во корален гребен пред египетското пристаниште Сафага и потонал.
2000 – Нуклеарната централа Чернобил во Украина е затворена, каде што еден од блоковите на електраната експлодирал на 26 април 1986 година, предизвикувајќи ја најлошата нуклеарна катастрофа од почетокот на употребата на нуклеарните централи.
2001 – Кривата кула во Пиза во Италија повторно се отвора за посетители, по 12-годишна пауза поради реновирање.
2011 – Градското собрание на Белград официјално го именува Мостот на Ада.
Кичево (Квалитет на воздух, ♻️ секој 2ч)
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (9 декември)
На денешен ден 9 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред:
1824
- Во Перуанската војна за независност, силите на Симон Боливар ја победија шпанската војска во битката кај Ајакучо – клучна за независноста на Перу.
1825
- Константин стана нов цар на Русија; веднаш беа ковани монети со неговиот лик – познатата Константинова рубља.
1890
- Започна третото официјално светско првенство во шах (1890/91) помеѓу Штајниц и Гунсберг.
1905
- Премиера на едночинката „Салома“ од Рихард Штраус во Дрезден, шокирана публика.
- Франција донесе декрет за одвојување на црквата од државата.
1917
- Турските трупи го предадоа Ерусалим на Британците во Првата светска војна.
1935
- Во Загреб е основана Федерацијата за лизгање на мраз и хокеј.
1941
- Кина им објавува војна на Јапонија, Германија и Италија во Втората светска војна.
1944
- Даниловград е ослободен по неколкудневни борби од фашистичкиот окупатор.
1961
- Тангањика добива независност во рамките на Британскиот Комонвелт со Јулиус Њерере за премиер.
(1962 – станува република, ист ден)
1967
- Николае Чаушеску станува претседател на Романија.
1978
- Се игра првиот натпревар од Женската професионална кошаркарска лига (WBL) – Чикаго Хасл vs. Милвоки Доус.
1985
- Поранешните аргентински лидери Хорхе Видела и Емилио Масера осудени на доживотен затвор.
- ГС на ОН едногласно усвојува резолуција за осуда на сите терористички акти.
1987
- Протестите во Појасот Газа ја започнаа Првата Интифада; потоа се прошири во Западен Брег и Ерусалим.
1990
- Лех Валенса победува на претседателските избори во Полска.
- На првите повеќепартиски избори во Србија победи Социјалистичката партија; Милошевиќ станува претседател.
1991
- Касарните на Трсат и командата на Риечкиот корпус предадени на хрватската армија; последниот војник на ЈНА ја напушта Риека.
1992
- ФИФА ѝ забранува на Југославија да учествува во квалификациите за СП 1994, согласно санкциите на ОН.
1994
- Шин Фејн започнува мировни преговори со британската влада по повеќе од 70 години.
1995
- Врховниот суд на Полска ја потврдува победата на Квашњевски и ја отфрла жалбата за Валенса.
1996
- ОН го одобрува договорот „нафта за храна“ – Ирак се враќа на светскиот нафтен пазар по 1990.
1999
- Српските власти ја осудуваат Флора Бровина на 12 години затвор; ослободена во 2000 по заминувањето на Милошевиќ.
2000
- Југославија и Словенија воспоставуваат дипломатски односи.
2002
- „Јунајтед ерлајнс“ поднесува барање за банкрот – најголем во историјата на авиоиндустријата.
Кичево (Квалитет на воздух, ♻️ секој 2ч)
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
Кичево (Квалитет на воздух, ♻️ секој 2ч)
-
Кичево21 часСреќна потрага во Кичево, пронајден 12-годишникот кој родителите го пријавија за исчезнат
-
Кичево2 денаПразничната магија во Кичево започнува, фотографии со Дедо Мраз, Дочек за Новата 2026 година, Хуманитарен Божиќен Базар
-
Временска прогноза20 часаНи претстои промена на синоптичката состојба со времето, не се исклучува можноста да имаме снег за новогодишните празници!
-
Македонија2 денаЖивот непредвидлив, вчера вечер до темел изгоре куќата на Јане во село Воѓани, општина Кривогаштани, да донираме и да помогнеме да се возобнови!
-
Култура2 денаНа врата ни доаѓа големиот празник Св.Никола, светоцот заштитник на децата, сиромашните и работниците, за многу години најчестата слава во македонските домови!
-
Хороскоп1 денХороскоп за четврток (18 декември)
-
Хороскоп10 часаХороскоп за петок (19 декември)
-
Кичево15 часа(ФОТО) Вкусете ја свежината и направете го секојдневието повкусно со пиљара „Бамби“ – вистинскиот избор за секој дом!
