Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 13 јуни

Објавено пред

на

323. п.н.е. – Александар III Македонски (Александар Велики), еден од најголемите воени водачи во светската историја, почина во Вавилон. Неговите легендарни победи се инспирација на уметниците и поетите со векови.

823 – Роден е францускиот крал Чарлс Втори (Шарл ле Шов), кому Договорот од Вердун во 843 година ги припои западните и централните делови на франкиската држава (денешна Франција).

1381 година – Под водство на Ват Тајлер, започна селанско востание против феудалците во англиските провинции Кент, Норфолк, Сафок и Кембриџшир, предизвикано од високи даноци.

1811 година – Роден е литературниот критичар и филозоф Висарион Григоревиќ Бјелински, основач на реалистичката естетика во руската книжевна критика. Тој ја формулираше теоретската основа на новата насока во руската литература наречена „природно училиште“, и како модел го потенцираше делото на Гогоol („Писмо до Гогоol“, „Книжевни фантазии“).

1839 година – Српскиот принц Милош Обреновиќ абдицираше во корист на неговиот син Милан и ја напушти Србија. Принцот Милан почина неколку недели откако беше избран за владетел, а пратениците го повикаа неговиот помлад брат Михаило да го заземе престолот.

1865 година – Роден е ирскиот поет и драматург Вилијам Батлер Јетс, заедно со Шо и oyојс, еден од најголемите ирски писатели. Добитник е на Нобелова награда за литература во 1923 година („Скитања на Ојсин“, „Ветер во трска“, „Грофицата Кетлин“, „Подолга земја“).

1876 ​​година – Српско научно општество ја избра сликарката Катарина Ивановиќ за прва сопруга на академикот.

1886 година – Под мистериозни околности, баварскиот крал Лудвиг Втори се удави, три дена откако тој беше прогласен за луд и соборен. Под негово покровителство Ричард Вагнер (Ричард Вагнер) беше во периодот 1864-85 година. во Минхен работел на реформата на музиката и драмата и ги изведувал своите познати музички драми „Тристан и Изолда“ и „Нирнберг мајстори за пејачи“.

1897 година – Роден е финскиот тркач на далечина Паво Нурми, освојувајќи девет златни медали на Олимписките игри во 1920, 1924 и 1928 година. Тој собори 29 светски рекорди.

1899 година – Роден е мексиканскиот композитор и диригент Карлос Чавез, основач на симфонискиот оркестар на Мексико. Во неговите композиции тој ги воведе одликите на мексиканскиот музички фолклор и инструментите на мексиканските Индијанци („Индија“, „Четири сонца“).

1900 година – Во Кина, т.н. Боксерско востание – бунт на селаните и урбаните сиромашни против странскиот капитал и домашните феудалци. Востанието било задушено во септември 1901 година од европските сили, Јапонија и Соединетите држави.

1917 година – Со 14 готи бомбардери, Германците го бомбардираат Лондон од воздух за прв пат во Првата светска војна. Загинаа 162 лица. Пред тоа, нападите врз британската престолнина беа извршени од авион.

1943 година – Сава Ковачевиќ, командант на Третата дивизија и припадник на Врховниот штаб на ЈНА, беше убиен во битката кај Сутјеска во Втората светска војна. Посмртно беше прогласен за национален херој.

1944 година – Првите ракети Ф-1 на Германија беа истрелани врз Јужна Англија во Втората светска војна. До крајот на војната во 1945 година, повеќе од 1.000 ракетни бомби паднаа на територијата на Велика Британија, од кои 660 го погодија Лондон.

1953 година – Државниот удар во Колумбија го доведе Густаво Рохас Пинилја, кој диктаторски владееше сè до 1957 година, кога во Колумбија беше обновен демократскиот режим.

1956 година – Последните британски трупи ја напуштија базата во Суецкиот канал, со кој Велика Британија управува веќе 74 години. Египет го презеде управувањето со каналот.

1965 година – Умре еврејскиот филозоф и теолог Мартин Бубер, роден во Австрија. Пред нацистите, тој побегна во Палестина во 1938 година и стана еден од првите професори на Еврејскиот универзитет во Ерусалим. Тој се залагаше за заедничка еврејско-арапска држава („Приказни за рабинот Нахман“, „Јас и ти“, „Хасидски приказни“, „Гог и Магог“, „Слики на добро и зло“).

1982 година – Умре кралот на Саудиска Арабија Калид ибн Абдул Азиз (Калид). Него го наследи неговиот брат принцот Фахд.

1983 година – Вселенски летала од САД „Пионер 10“ орбитира околу Нептун. Тоа беше првото вселенско летало што слета надвор од Сончевиот систем.

1986 година – Умре американскиот кларинетист Бени Гудман, најпопуларниот џез музичар во 1930-тите. Тој беше еден од првите бели музичари што се спротивстави на расната сегрегација и вклучи црни музичари во неговиот џез оркестар, основан во 1934 година.

1990 година – Поради неуспешниот почеток на преговорите меѓу владата и опозицијата во Србија (8 јуни), првиот протестен митинг на опозицијата против владата на Слободан Милошевиќ се одржа на Плоштадот на Република во Белград.

1990 година – Четири лица се убиени и 200 повредени во Букурешт кога полицијата се обидува да ги смири студентските протести.

1992 година – се одржа „митинг на колена“ пред зградата на српското претседателство во Белград, во знак на протест против воената политика на српскиот претседател Слободан Милошевиќ.

1994 година – Северна Кореја објави повлекување од Агенцијата за атомска енергија на ООН и повеќе нема да дозволи пристигнување на странски инспектори.

2000 година – Во Пјонгјанг започна историски самит на двете Кореи, каде претседателите на Јужна Демократска Република Кореја и Северна Демократска Народна Република Кореја, Ким Дае-Јунг и Ким Јонг-Ил разговараат за помирувањето меѓу двете земји. Лидерите на двете Кореи се сретнаа за прв пат по распадот на обединетата земја во 1948 година.

2002 година – На првите слободни избори во историјата на Авганистан, Хамид Карзаи е избран за претседател.

2003 година – Првиот нацрт на уставот на ЕУ е усвоен во Брисел, 46 години по потпишувањето на Римскиот договор, односно формирањето на Унијата.

2004 година – На изборите за Европски парламент, партијата на германскиот канцелар Герхард Шредер го претрпе најголемиот пораз од Втората светска војна, а француската социјалистичка опозиција ја победи Конзервативната партија на претседателот quesак Ширак со големо мнозинство.

2005 година – Умре поранешниот португалски комунистички лидер Алваро Куњал, кој ги водеше комунистите 31 година. Тој беше симбол на отпор кон поранешниот фашистички режим на Антонио Оливеира Салазар.

2006 година – Умре поранешниот ирски премиер Чарлс Хоги, кој доминираше во ирската политичка сцена од 1970-тите до раните 90-ти.

2008 година – Ирските гласачи на референдум го отфрлија договорот за реформа на институциите на ЕУ – Лисабонскиот договор. Ирското „Не“ ја фрли ЕУ во нова криза на доверба, бидејќи усвојувањето на оригиналниот „европски устав“ во 2005 година беше одбиено и од француските и од данските гласачи, а тој документ беше омекнат и претворен во Лисабонски договор.

2009 година – Во Техеран избувнаа протести по објавувањето на победата на Махмуд Ахмадинеџад на претседателските избори во Иран, на која се натпреваруваше противкандидатот Мир Хосеин Мусави.

2010 година – Победата на парламентарните избори во Белгија ја постигна Новиот фламански сојуз (НВА), кој се залага за независност на Фландрија. Изборите во Белгија следеа по остри расправии за поголема независност на Фландрија и Валонија.

2011 година – На дводневен референдум, огромното мнозинство на Италијанците гласаа за укинување на законот на владата на Берлускони за враќање на нуклеарната енергија, приватизација на водоснабдувањето и имунитетот на премиерот.

2012 година – Тунискиот воен суд го осуди Бен Али, поранешниот претседател на таа земја, на 20 години затвор во отсуство на поттикнување немири, убиства и грабежи.

2015 година – Манулен Кармен, пензиониран судија, е избран за градоначалник на Мадрид, а Ада Колау, лидер на коалицијата Барселона ен кому (Заедно за Барселона), е избрана за градоначалник на тој град. Власта во тие два града премина во рацете на екстремните левичари, противници на владејачката конзервативна Народна партија на премиерот Маријан Рахој.

2020 година – Повеќе од 41 000 луѓе умираат од вирусот корона во Бразил, втора најсмртоносна земја во светот.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп7 часа

Хороскоп за среда (17 септември)

ОВЕН Слушајте ги другите повеќе од себе. Луѓето околу вас и оние со кои деловно соработувате сега повеќе гледаат од...

Македонија16 часа

„СОЗР“ стави крај на злоупотребите на службените возила и зголемување на транспарентноста од денес граѓаните можат да пријавуваат случаи на незаконита употреба на службени возила

Граѓаните од денеска можат да пријавуваат случаи на незаконита, партиска или приватна употреба на службени возила, на 070 399 050...

Македонија17 часа

Министерството за одбрана, петта година по ред ги задржа максималните 100 % активна транспарентност и е практично најтранспарентна институција во државата

Центарот за граѓански комуникации го објави најновото годишно рангирање според Индексот на активна транспарентност – мерка која ја оценува отвореноста...

Фото: William Hook @ unsplash Фото: William Hook @ unsplash
Магазин19 часа

iOS 26 е тука! 10 големи нови функции и три модели на iPhone без поддршка

Apple го објави iOS 26, првиот оперативен систем чиј број во името е усогласен со годината на издавање. Најновата верзија...

Скопје20 часа

(ВИДЕО) Снимка од подметнувањето на пожарот во Пинтија, каде ние човечноста?!

Потпретседателот на Собранието, Антонијо Милошоски, објави видео-снимка на која се гледа моментот кога е подметнат пожарот во сервисот за автомобили...

Свет21 час

„Google“ со сериозна инвестиција на центри за податоци и вештачка интелигенција во Велика Британија

Американската компанија Гугл денеска објави план за инвестиција од пет милијарди фунти (околу 5,78 милијарди евра) во Велика Британија во...

Временска прогноза22 часа

По ладни утра проследени со ладен воздух од северен правец

Под влијание на стабилна, сува и посвежа воздушна маса од север, во текот на оваа седмица времето во Македонија ќе...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за вторник (16 септември)

ОВЕН Денешниот ден ви доаѓа како порачан. Намалениот прилив на обврски ќе ви го овозможи потребниот одмор. Можни се сомнежи...

Македонија2 дена

Од ноќеска цените на горивата се намалуваат

Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 и на ЕУРОДИЗЕЛ (Д Е V), се намалуваат за 0,50 ден/лит,...

Скопје2 дена

(ВИДЕО) Уништени над 4 тони и 18 илјади стебла марихуана и повеќе од 21 килограми друга дрога

Денеска во присуство на министерот за внатрешни работи Панче Тошковски и раководството на МВР, Агенцијата за управување со одземен имот,...

НАЈЧИТАНИ