Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 13 мај

Објавено пред

на

1619 година – По наредба на принцот Морис ван Насау, холандскиот државник Јохан фан Олденбарневелт (ван Олденбарневелт), основач на модерната холандска држава, е погубен под обвинение за верска субверзија.

1717.- Во Виена е родена Австриската царица, чешката и унгарската кралица Марија Тересија, наследничка на Карл Шести во 1740 година, една од најважните фигури на династијата Хабсбург.

1787 година – Првите бродови со осуденици заминаа од Англија кон новата колонија Австралија, која потоа служеше како казнена колонија за Англија.

1792 година – роден е италијанскиот свештеник ovanовани Мастаи Ферети, а од 1846 година папата Пиу IX. За време на неговиот понтификат, најдолгата во историјата на Римокатоличката црква (31 година и 236 дена), Црковната држава престана да постои (1870 година). Поголемиот дел стана дел од Кралството Сардинија, додека папската држава се сведе на поранешното Патримонија.

1795 година – Роден е словачкиот филолог и историчар Павел Јозеф Шафарик (Јозеф), еден од основачите на славистиката. Тој беше директор на српското граматичко училиште во Нови Сад од 1819 до 1833 година („Српски учебник“).

1798 година – Роден е Константин Данил, еден од најголемите српски сликари во 19 век, претставник на српскиот бидермаер.

1830 година – Основана е Република Еквадор и Хуан Хозе е избран за нејзин прв претседател.

1840 година – Роден е францускиот писател Алфонс Даудет, автор на трилогијата Тарантино Тараскон, ремек-дело на француската хумористична проза. Збирката раскази „Писма од мојата воденица“ му донесе голем успех.

1846 година – Конгресот на САД формално му објави војна на Мексико, иако борбите во Калифорнија започнаа неколку дена порано.

1848 година – Во Сремски Карловци започна седницата на „Мајскиот собор“, на која делегатите од 175 црковни општини од Војводина и Србија го избраа Јосиф Рајачиќ за патријарх, а полковникот Стеван Шупjикач за војвода. Собранието го прогласи српското војводство на 15 мај, но австриската и унгарската влада не ја признаа српската автономија.

1851 година – Роден е српскиот писател и доктор Лаза Лазаревиќ („За прв пат со татко му наутро“, „Народот ќе го позлати сето тоа“, „На бунар“, „Икона на училиштето“, „Тој знае сè“) „Во добро време, разбојници“, „Вертер“).

1862 година – Роден е српскиот писател Јанко Веселиновиќ, автор на романот „Хајдук Станко“ со теми од Првото српско востание и раскази и романи („Слики од руралниот живот“, „Селјанка“).

1881 година – Роден е Димитрије Туцовиќ, водач на социјалистичкото движење во Србија. Тој беше еден од организаторите на првата Балканска социјалдемократска конференција (1910), а на Конгресот на Интернационалата во Копенхаген (1910) одлучно се спротивстави на империјалистичката политика на официјална Австрија. Објави околу 600 трудови во домашни и странски весници. Умре на 20 ноември 1914 година во битката кај Колубара („Правно осигурување на работниците“, „Закон за дејствија и социјална демократија“).

1882 година – Роден е францускиот сликар orорж Браке, кој заедно со Пабло Пикасо го основаше кубистичкото движење во 1905 година.

1887 година – Во Белград е основана Привремената опсерваторија на Големата школа. Со основањето на Републичкиот хидрометеоролошки институт на Србија во 1947 година, Опсерваторијата стана нејзин составен дел.

1888 година – Во Бразил е укинато ропството.

1914.- Роден е американскиот боксер eо Луис, светски шампион во тешка категорија од 1937 до 1949 година, кога се пензионираше.

1930.- Умре норвешкиот поларен истражувач и дипломат Фритјоф Нансен, добитник на Нобеловата награда за мир во 1922 година.Како висок комесар на Лигата на нациите, тој управува со репатријацијата на воените заробеници по Првата светска војна.

1931 година – Умре српскиот композитор и хор-хостер Јосиф Маринковиќ, член на Српската кралска академија. Неговите соло-песни и многу хорски композиции придружени со пијано се посебен придонес во српската музика. Бил диригент на белградското друштво за пеење „Обилиќ“.

1949 година – Првиот британски авион Канбера го направи својот прв пробен лет.

1961.- Умре американскиот филмски актер Гери Купер, добитник на Оскар за „наредникот Јорк“ и „Точно на пладне“.

1968 година – Во Париз започнаа официјалните разговори меѓу Северен Виетнам и Соединетите држави за да се стави крај на виетнамската војна.

1981 година – Папата Јован Павле Втори беше убиен на плоштадот Свети Петар во Рим. Атентаторот Мехмед Али Агча (Агча) е уапсен. Тој беше ослободен од затвор по 20 години и предаден на Турција во јуни 2000 година.

1990 година – Во Загреб, на стадионот во Максимир, на фудбалскиот натпревар помеѓу загрепскиот „Динамо“ и белградска „Црвена звезда“, се случи крвава пресметка меѓу навивачите на овие два клуба.

1994 година – Министрите за надворешни работи на САД, ЕУ и Русија во Geneенева договорија заедничка стратегија за решавање на босанскиот конфликт.

1999 година – Перу и Еквадор потпишаа документ за разграничување, ставајќи крај на шестдеценискиот спор за три земји.

2005 година – Првата меѓународна донаторска конференција за реставрација и зачувување на културното наследство на Косово, одржана во Париз, организирана од УНЕСКО, собра десет милиони долари.

2007 година – Претставникот на Србија, Марија Шерифовиќ, победи на Евровизија во Хелсинки со песната „Молитва“.

2011 година – Високиот комесаријат на Обединетите нации за бегалци (УНХЦР) објави дека околу 1.200 бегалци кои ја напуштија Либија во март и април се удавија во Средоземното Море.

2014 година – 301 рудар загинаа во несреќа во рудникот за јаглен Сома, 120 километри северо-источно од Измир, во западна Турција. Во моментот на експлозијата, 787 работници биле под земја.

2015 година – Ватикан официјално ја признава државата Палестина и ги насочува своите дипломатски активности, претходно насочени кон Палестинската ослободителна организација, кон државата Палестина.

2018 година – На парламентарните избори во Ирак, мнозинството го освои политичкиот сојуз Саерун, предводен од радикалниот шиитски свештеник Моктада Садр.

На денешен ден

Светот на денешен ден (18 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

Среден век и големи откритија

  • 1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.

  • 1493Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.

18. и 19. век

  • 1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.

  • 1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.

Почеток на 20. век

  • 1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.

  • 1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.

  • 1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.

  • 1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.

Првата светска војна и последици

  • 1918Латвија прогласува независност.

  • 1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.

1920-ти и 1930-ти

  • 1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.

  • 1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.

  • 1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.

Втора светска војна и по неа

  • 1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.

  • 1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.

  • 1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.

Втора половина на 20. век

  • 1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.

  • 1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.

  • 1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).

  • 1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.

  • 1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.

  • 1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.

  • 1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.

  • 1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.

Распадот на Југославија

  • 1991 – ЈНА го освојува Вуковар.

  • 1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.

  • 1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.

  • 1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.

Кон крајот на векот

  • 1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.

  • 1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.

  • 1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.

21. век

  • 2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.

  • 2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.

  • 2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.

  • 2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.

  • 2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.

  • 2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.

  • 2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (8 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.

1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.

1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.

1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.

1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.

1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.

1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.

1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).

1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.

1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.

1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.

1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.

1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.

1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.

1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.

1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.

1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.

1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.

1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.

1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.

1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.

1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.

2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.

2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.

2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.

2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.

2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот „На денешен ден“ – 30 октомври

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.

1817Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.

1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.

1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.

1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.

1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.

1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).

1918Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.

1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.

1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.

1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.

1974Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.

1975Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.

1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.

1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.

1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.

2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.

2001Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.

2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.

2006Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.

2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.

2011Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.

2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.

2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.

2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.

2022Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Македонија1 час

Јанев и Спироски во македонската делегација на регионалниот стратешки состанок во Тирана, организиран и поддржан од британските агенции за спроведување на закон

Во Тирана, Албанија, се одржа регионален стратешки состанок организиран и поддржан од британските агенции за спроведување на законот, на кој...

Кичево1 час

„Македонски Завет“ организира хуманитарен концерт во НУЦК „Кочо Рацин“ со културно уметнички друштва и естрадни уметници од Кичево

Патриотско Здружение „Македонски Завет“ од Кичево, организира хуманитарен концерт наречен „Чување на традицијата и негување на Културното наследство“, во соработка...

Фото: Michael Förtsch @ unsplash Фото: Michael Förtsch @ unsplash
Автомобили7 часа

Продажбата на BYD во Европа скокна, најавена е силна експанзија

Кинескиот производител на електрични и хибридни возила BYD планира значително да ја прошири својата продажна мрежа во Европа до крајот...

Фото: Solen Feyissa @ unsplash Фото: Solen Feyissa @ unsplash
Магазин7 часа

Google го лансира Gemini 3, најпаметната вештачка интелигенција досега

Google ја претстави серијата Gemini 3, за која компанијата тврди дека е нејзиниот најинтелигентен и најмоќен систем со вештачка интелигенција...

Македонија8 часа

ЦУК: Излеана река Пчиња од своето речно корито за околу 20 сантиметри, но не претставува проблем по живеалишта

РЦУК Куманово известува дека од ЕЛС Старо Нагоричане е добиена информација дека на подрачјето на с. Пелинце, во близина на...

Македонија9 часа

МВР: Откриена група на крадци и помагачи кои краделе предмети во рудникот Бучим

На 18.11.2025 во 09:00 часот на стариот магистрален пат Струмица-Радовиш, во близина на село Владевци, струмичко, полициски службеници од СВР...

Временска прогноза11 часа

Дожд секаде, повремено ќе засилува југоисточен ветер, поради состојбата ќе растат условите за зголемување на нивоата на реките и на езерата

Денеска поради влијанието на циклонската активност од Џенова во Македонија во најголем дел ќе има повремени врнежи од дожд. Особено...

Хороскоп20 часа

Хороскоп за среда (19 ноември)

ОВЕН Овој викенд ќе бидете доста емотивни и чувствителни, но не во негативна смисла. Обрнете посебно внимание на луѓето што...

Спорт21 час

Македонија во четврток го дознава новиот ривал, по катастрофалниот пораз тргнуваме по потешкиот пат за мундијалот! Глава горе момци!

Македонската фудбалска репрезентација го запиша својот прв и единствен пораз во квалификациите за Светското првенство. Националниот тим беше целосно надвор...

Технологија1 ден

Падот на „Cloudflare“ кој предизвика тотален интернет хаос, се соочил со проблем т.н. „внатрешна деградација на услугата“, претходно паднаа „Азур & Амазон“

Глобалниот провајдер на интернет-инфраструктура „Cloudflare“ денес се соочи со сериозен прекин кој траеше околу три часа, оставајќи милиони веб-страници и...

НАЈЧИТАНИ