На денешен ден
На денешен ден – 14 април

1629 година – Роден е христијанскиот математичар и астроном Кристијан Хајгенс. Открил прстен околу Сатурн и конструирал часовник со нишало.
1759 година – Умре германскиот композитор Георг Фридрих Хендел во Лондон. Неговиот голем опус вклучува опери, ораториуми и голем број композиции за оркестар, од кои најпознати се ораториумите „Месија“, „Израел во Египет“ и „Саул“.
1849 година – На иницијатива на револуционерниот водач Лајош Косут, Унгарија прогласи независност од Австрија.
1865 – Американскиот претседател Абрахам Линколн е смртно ранет во обид за атентат неколку дена по завршувањето на граѓанската војна. Тој беше застрелан од Johnон Бут во кутијата на театарот во Вашингтон. Линколн почина еден ден подоцна, а Ендру Johnонсон стана нов претседател.
1883 година – Роден е писателот Сима Пандуровиќ, еден од основачите на српскиот модернизам.
1900 година – Францускиот претседател Емил Лубет ја отвори меѓународната изложба во Париз, на 315 хектари, најголемата од ваков вид во европската историја.
1904 година – Роден е англискиот театарски и филмски актер Сер Giон Гелгуд. Тој се стекна со слава за улогите како херои на Шекспир, а го освои и Оскарот во 1981 година за улогата во филмот „Артур“.
1907 година – Роден е Франсоа Дувалие, кој со прекар „Папа Док“ беше претседател-диктатор на Хаити од 1957 година до неговата смрт во 1971 година.
1914.- Умре американскиот филозоф и логичар Чарлс Сандерс Пирс, основач на прагматизмот, насока што подоцна ја разви Вилијам Jamesејмс.
1917 година – Умре полскиот лекар Лудвиг Лазарус Заменхоф (Лазар Лудвиг), пронаоѓач на есперанто, комбинација на голем број светски јазици. Под псевдонимот д-р Есперанто, тој објави учебник за новосоздадениот јазик „Lingvo Internacia“ во 1887 година.
1930 година – Поетот Владимир Владимирович Мајаковски, еден од основачите на рускиот футуризам, автор на лирските песни „Облак во панталони“ и „Флејта рбет“, изврши самоубиство во Москва.
1931 година – по абдикацијата и бегството на кралот Алфонсо Трети, во Шпанија беше прогласена република. Републиката беше укината во 1939 година, по тригодишна граѓанска војна, од генералот Франциско Франко.
1945 година – Сојузничките трупи го уапсија германскиот дипломат и политичар Франц фон Папен и го екстрадираа на Трибуналот за воени злосторства од Втората светска војна во Нирнберг. Тој беше ослободен од обвинението, а подоцна беше осуден на осум години затвор во Германија, но беше ослободен во 1949 година.
1969.- Умре историчарот на книжевноста, Петар Колендиќ, професор на универзитетот во Белград и член на Српската академија на науките и уметностите, познат по студиите и дискусиите за старата дубровничка и далматинска литература.
1975 година – Укината монархија и прогласена република во Сиким (Североисточна Индија). Сиким стана 22-та држава на Индискиот сојуз.
1986 година – Умре францускиот писател Симоне де Бовоар, животниот сопатник на Jeanан Пол Сартр. Нејзината книга „Другиот пол“ беше инспирација за феминистичкото движење.
1988 година – Авганистан и Пакистан потпишаа договор за Авганистан во Geneенева, а Советскиот сојуз и Соединетите држави прогласија немешање. Договорот предвидува враќање на авганистанските бегалци од Пакистан и повлекување на советските трупи од Авганистан.
1994 година – Два американски борбени авиони Ф-15 случајно соборија два американски хеликоптери над северен Ирак, при што загинаа сите 26 лица.
1995 година – Светската здравствена организација соопшти дека на околу милион луѓе во поранешна Југославија им треба медицинска помош поради психолошката траума предизвикана од војната.
1999 година – Најмалку 75 лица загинаа, а 25 се тешко ранети во Метохија во две колони со бегалци, испукани од авиони на НАТО.
1999 година – Пакистан тестираше балистичка ракета од 2.000 километри, способна да носи нуклеарни ракети.
2000 година – Со митинг во центарот на Белград, под слоганот „Стоп за теророт – за демократски избори“, опозицијата започна координирана акција за демократски промени во земјата.
2003 година – Во близина на Багдад, американските специјалци го уапсија Абу Абас, поранешен лидер на палестинското герилско движење, обвинет за организирање киднапирање на италијанскиот патнички брод Ахил Лауро во 1985 година и убиство на американски Евреин на Леон Клингхофер, кој бил фрлен во Средоземно Море.
2006 година – Умре Бери Нелсон, актерот кој прв го играше ликот на славниот британски агент 007 Jamesејмс Бонд во ТВ-адаптацијата на „Казино Ројал“ во 1954 година.
2009 година – Johnон Демјањук, поранешен чувар во нацистичкиот логор на смртта во Полска, беше депортиран од САД во Германија под сомнение за убиство на 29.000 Евреи за време на Втората светска војна.
2010 година – Земјотрес со јачина од 7,1 степени според Рихтеровата скала во Кина уби 2.183 лица, повреди 12.135, а 84 се водат за исчезнати.
2010 година – Хрватскиот претседател Иво Јосиповиќ, за време на официјалната посета на Босна и Херцеговина, се извини за учеството на Хрватска во политиката што се обиде да ја подели БиХ во 90-тите и го повика целиот регион да соработува.
2014 година – Исламистичката организација Боко Харам („Западното образование е грешно“) киднапира повеќе од 200 девојчиња од училиште во градот Чибок (Нигерија). 2018 година – САД, Велика Британија и Франција заеднички извршија воздушни напади на 105 цели во Сирија, а првата противвоздушна одбрана беше искористена во Дамаск. Советот за безбедност на ООН не усвои руско барање за резолуција со која се осудуваат нападите.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 19 август

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
⚔️ Империјализам и воени конфликти
-
14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.
-
636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.
-
1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.
-
1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.
🧠 Наука и техника
-
1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.
-
1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.
-
1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.
🎭 Култура и уметност
-
1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.
-
1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.
-
1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.
-
2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.
🌍 Политички превирања и државни удари
-
1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.
-
1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.
-
2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.
✈️ Технологија и летови
-
1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.
-
1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
-
Кичево1 ден
Кичево: Најавени градежни работи кон месност Крушино, за тоа време ќе има времен прекин на сообраќај
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за сабота (23 август)
-
Македонија2 дена
Времен прекин на сообраќај утре и задутре поради меѓународниот ФИС ролер-ски натпревар „Тодор Проески“
-
Хороскоп18 часа
Хороскоп за недела (24 август)
-
Временска прогноза21 час
Попоски со нова метео анализа, септември надпросечно топол
-
Хроника1 ден
Уште една трагедија на македонските патишта, загина украинец пешак, го удрил жител на Косово од Германија
-
Lifestyle1 ден
Како да ја направите вашата орхидеја да расцвета: 4 корисни совети
-
Спорт23 часа
Роналдо стана единствен фудбалер во историјата кој постигнал најмалку 100 голови во четири различни клубови