На денешен ден
На денешен ден – 14 јуни
1645 година – Во граѓанска војна во Англија, парламентарните сили предводени од Оливер Кромвел и Томас Ферфакс ги поразија ројалистите предводени од принцот Руперт од Пфалц во Најзби.
1777 година – Конгресот на САД го усвои државното знаме „Starвезда и лента“, кое сè уште се користи и денес.
1789 година – Англискиот капетан Вилијам Блајт, со 18 приврзаници, пристигна на островот Тимор во близина на Јава по драматично патување и повеќе од 3.500 милји. Блајт беше оставен во водите на Тахит 48 дена порано откако екипажот на бродот „Баунти“ се побуни и ја презеде командата со бродот.
1798 година – Роден е чешкиот историчар и политичар Франтишек Палачки, водач на Чешката ренесанса во 19 век. Како лидер на Федералистичката партија, тој се залагаше, во согласност со неговата идеја за австро-славизам, за федерална реорганизација на Австро-Унгарија.
1800 година – Наполеон Бонапарта ги победи австриските трупи во одлучувачката битка кај Маренго во Италија.
1811 година – Родена е американската писателка Хариет Елизабет Бичер Стоу, борец за правата на жените и ослободувањето на црните робови, автор на романот „Куќата на чичко Томин“.
1837 година – Во Неапол умре италијанскиот писател iaакомо, најголемиот лирски поет на италијанскиот романтизам и еден од најважните поети на европската поезија во 19 век („Силвија“, „Дијалози и есеи“, „Зибалдон“, дневник „Мисли“).
1894 година – е роден jубица Јанковиќ, етномузиколог, соработник на Етнографскиот институт на Српската академија на науките и уметностите и член на повеќе меѓународни институции за проучување на народната култура. Заедно со нејзината сестра Даница, ја објави книгата „Народен игре“ во седум тома.
1904 година – Умре писателот и лекар Јован Јовановиќ Змај, една од најистакнатите личности на српското општество во втората половина на 19 век. Борец за национално и политичко ослободување, член на Српската кралска академија и драматург на Националниот театар во Белград (1890-98), тој е најпознат како детски поет и автор на елегични лични признанија („Djулиши“ и „”улиши“ увеоци “).
1924 година – Роден е писателот Владимир Алексеевич Солухин, кој во руската литература воведе не-басна проза за слободна композиција („Како да се испита сонцето“, „Lивеејќи на Земјата“).
1928 година – Умре Емелин Панкхурст, британски суфраже, основач на Социо-политичката унија на жени (1903). Организираше бројни митинзи и демонстрации за право на глас на жените, поради што беше затворена осум пати.
1928 година – Роден е аргентинскиот политичар и револуционер Ернесто „Че Гевара“. Како бескомпромисен борец за правда, тој се здоби со голема популарност, особено кај младите. Учествуваше во Кубанската револуција и беше министер во владата на Кастро (1961-65). Во ноември 1966 година, тој стана водач на герилците во Боливија, а во октомври следната година, беше фатен и убиен.
1936 година – Умре рускиот писател Максим Горки. Тој одигра значајна улога во политичкиот и културниот живот на Советска Русија и се смета за основач на социјалистичкиот реализам во руската литература („Макар Чудра“, „Мати“, „На дну“).
1940 година – На Ајфеловата кула беше подигнато знаме со свастика кога нацистичките германски трупи влегоа во центарот на Париз за време на Втората светска војна.
1941 година – Претседателот на САД, Френклин Рузвелт, нареди замрзнување на германскиот и италијанскиот имот во Соединетите држави.
1943 година – Во битката кај Сутјеска во Втората светска војна, убиен е писателот, новинар, револуционер од Бања Лука, учесник во Народноослободителната борба Веселин Маслеја. Посмртно беше прогласен за Народен херој на Југославија.
1946 година – Умре шкотскиот пронаоѓач Logон Логи Берд.Во 1923 година, тој го направи првиот ТВ пренос, а во 1928 година, првиот прекуокеански ТВ пренос меѓу Лондон и Хортсдејл во САД.
1962 година – Во Париз е основана Европската организација за вселенско истражување.
1966 година – Ватикан објави укинување на индексот librorum prohibitorum. Списокот на дела што католичките верници не смееја да ги читаат по забраната за црквата, беше објавен во 1559 година од папата Павле IV.
1968.- Умре италијанскиот поет Салваторе Квазимодо, добитник на Нобеловата награда за литература во 1959 година.
1986.- Умре аргентинскиот писател Хорхе Борхес, еден од најголемите и највлијателните писатели на 20 век. Тој решително ја обележа шпанско-американската литература и значително влијаеше на светските литературни текови („Универзална историја на очајот“, „Имагинација“, „Алеф“, „Извештај за Броди“, „Книга со песок“).
1990 година – Во Букурешт, 10.000 рудари, со поддршка на новата влада, како што тврди опозицијата, демонтираа населба од шатори на студенти кои демонстрираа против владата во центарот на градот и ги демолираа редакциите на одредени весници и седиштата на опозициските партии.
1992 година – За прв пат по 45 години, во Белград се одржа литургија за празникот Педесетница, на која присуствуваа околу 10.000 луѓе предводени од српскиот патријарх Павле. Истиот ден, неколку илјади белграѓани, организирани од Граѓанскиот сојуз на Србија, учествуваа на настанот „Последен ellвон“, со порака до режимот на Слободан Милошевиќ дека му истече времето.
1993 година – Тансу Чилер стана првата жена премиер на Турција.
1995 година – Востаничките чеченци го нападнаа јужниот руски град Будијоновск, зедоа 1.500 заложници и зазедоа владини згради. Во нападот загинаа околу 100 лица, а заложниците беа ослободени по преговорите со премиерот на Русија, Виктор Черномирдин.
2000 година – Италијанските власти го екстрадираат Мехмед Али Агча во Турција, откако беше помилуван од италијанскиот претседател. Поради убиството на папата Јован Павле Втори во 1981 година, Агка помина 19 години во италијански затвор.
2003 година – На референдум во Чешка, 81% од граѓаните гласаа за влез во ЕУ.
2005 година – Умре Италијанецот Карло ulулини, еден од најголемите диригенти на 20 век.
2007 година – Почина поранешниот австриски претседател и генерален секретар на ООН Курт Валдхајм.
2012 година – Раководството на Романската демократска либерална партија (ПДЛ) поднесе оставка откако загуби на локалните избори и освои околу 15 проценти од гласовите. Поранешната опозиција, обединета во Социјал-либералната унија (УСЛ), победи со скоро 50 проценти од гласовите.
2012 година – Поранешниот тајкун во Тексас Р. Ален Стенфорд е осуден на 110 години затвор за организирање на една од најголемите пирамидални шеми во историјата, преку која манипулираше со инвеститори за 20 милијарди долари за 20 години
2013 година – За време на неговата посета на Брисел, министерот за надворешни работи на Исланд, Гунар Браги Свеинсон ја извести Европската комисија дека Исланд се откажал од влегувањето во ЕУ.
2013 година – Умерениот конзервативец Хасан Рохани победи на претседателските избори во Иран.
2014 година – Проруските сепаратисти соборија украински воен транспортен авион во близина на градот Луганск, при што загинаа 49 лица. Авионот Иlyушин-76 превезувал опрема, храна и војници.
2020 година – Во Атланта (САД) избувнаа немири по убиството на афро-американецот Рајхард Брукс од бел полицаец за време на апсењето. Инцидентот се случи за време на бран протести во САД и ширум светот поради убиството на Афроамериканецот Georgeорџ Флојд за време на апсењето во Минеаполис на 25 мај.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
-
Магазин10 часаИвана од Кичево оваа година по петти пат изработува новогодишни честитки за да помогне на лица и здруженија каде е најпотребно
-
Спорт5 часаКичевскиот фудбалски судија Лика во среда ќе биде прв помошен судија на „play-off“ дуелот меѓу Нант и Макаби Хаифа
-
Хороскоп2 денаХороскоп за четврток (4 декември)
-
Хороскоп20 часаХороскоп за петок (5 декември)
-
Здравје и убавина1 денСамо со неколку нови навики, стартот на денот ќе ви биде полн со енергија
-
Lifestyle8 часа(ВИДЕО) Анатоли фитнес момчето кое стана вистинска сензација на „ТикТок“ конечно препознат од неговата публика
-
Македонија22 часаСообраќај по наместа влажни коловози, намалена видливост поради магла има на превоите „Стража, Ѓавато, Плетвар и Крушево “
-
Свет22 часаПоради злоупотреба, Русија ги блокира „Snapchat“ и „FaceTime“
