На денешен ден
На денешен ден – 14 мај
1316 година – Роден е Карло IV Луксембург, крал на Бохемија од 1346 година, римско-германски император од 1355 година. Тој го основал првиот универзитет во Централна Европа во Прага (1348).
1610 година – Религиозен фанатик го уби францускиот крал Хенри IV, првиот монарх од династијата Бурбон, во Париз.
1643 година – Четиригодишниот Луј XIV дојде на францускиот престол по смртта на неговиот татко Луј XIII. Регент беше неговата мајка Ана од Австрија, но кардиналот Мазарин имаше вистинска моќ 1811 година – Парагвај прогласи независност од Шпанија.
1900 година – Во Париз беа отворени вторите модерни Олимписки игри, за кои учествуваа жени за прв пат.
1912 година – Умре шведскиот писател Август Стриндберг, еден од најважните и највлијателни драмски писатели на 20 век („Мис на Јулија“, „Татко“).
1932 година – Почина политичарот, историчар и економист Чедомиj Мијатовиќ, член на Српската кралска академија, во Лондон. Како шеф на српската дипломатија, тој потпиша тајна конвенција со Австро-Унгарија во 1881 година. Тој беше првиот во Србија што започна да ја изучува економската историја.
1940 година – Германските бомбардери уништија две третини од Ротердам за време на преговорите за предавање на холандската армија во Втората светска војна. Околу илјада луѓе беа убиени, а 80 000 останаа без домови.
1948 година – Прогласена е држава Израел, осум часа пред крајот на британскиот мандат во Палестина. Прв претседател на новата држава беше Хаим Вајзман, а премиер Дејвид Бен Гурион.
1955 година – Албанија, Бугарија, Унгарија, Германска демократска Република, Полска, Романија, СССР и Чехословачка во Варшава го потпишаа договорот за воспоставување на Варшавскиот пакт.
1968 година – Комунистичката влада во Чехословачка, предводена од Александар Дубчек, објави почеток на широки социјални реформи, познати како „Прашката пролет“. Реформите беа прекинати уште во август, со влегувањето на советските трупи во Прага.
1973 година – Лансирана е првата американска вселенска лабораторија, Skylab I.
1989 година – Лидерот на перонистите Карлос Менем стана претседател на Аргентина, победувајќи го кандидатот на владејачката Радикална партија, Едуардо Ангелос.
1991 година – Самоубиството го изврши Jианг Кинг, вдовица на кинескиот лидер Мао Це Тунг, еден од водачите на Културната револуција (1966-1976).
1992 година – По 47 години, името на главната улица во Белград, улицата Маршала Тита, беше сменето во Улика српски владара. Името подоцна беше сменето во Улика краralа Милана.
1998.- Умре американскиот пејач и филмски актер Френк Синатра (Френк). Тој се здоби со светска слава со низата музички хитови „Странци во ноќта“, „Newујорк, Newујорк“ и како добитник на Оскар за улогата во филмот „ Од тука до вечноста “.
1999 година – колона бегалци во близина на селото Кориса, Косово, беше погодена од бомбардирањето на НАТО врз СР Југославија. Загинаа 87 лица, повеќето од нив деца.2001 година – Советот на НАТО одобри враќање на армијата и полицијата на СРЈ во Секторот Б на Зона за безбедност на копно на административната граница помеѓу Косово и Србија, почнувајќи од 24 мај.
2001 година – Лидер на коалицијата на десниот центар, Силвио Берлускони, победи на парламентарните избори во Италија и ја формираше 59-тата италијанска влада од 1945 година.
2003 година – По скоро 40 години планирање и дебата, започнаа подземни работи за заштита на Венеција од тонење.
2008 година – Британските национални архиви објавија повеќе од 1.000 страници тајни документи за неидентификувани летечки објекти (НЛО) на небото на Велика Британија во текот на 1970-тите и 1980-тите.
2009 година – Европската комисија му изрече рекордна казна од 1,06 милијарди евра на Интел, најголемиот светски производител на микропроцесори, за злоупотреба на својата доминантна позиција на пазарот.
2011 година – Експериментален авион со соларен погон слета во Брисел по 13 часа лет. Авионот е проект на швајцарскиот авијатичар и лекар Бертранд Пикард, управуван од Андре Борсберг.
2013 година – Воздушните сили на САД тестираа дрон Х-47Б, со големина на борбен авион, над Атлантикот. Авионот може да слета и полета од носачот на авиони, што значи дека може да се користи низ целиот свет, без потреба да се бара дозвола од други земји за летање до дестинацијата.
2018 година – Амбасадата на САД во Израел беше преместена од Тел Авив во Ерусалим во согласност со одлуката на претседателот Доналд Трамп донесена на крајот на 2017 година. Настанот предизвика протести на Палестинците на границата меѓу Израел и Појасот Газа, а десетици луѓе беа убиени во судирите меѓу демонстрантите и израелската армија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (15 декември)
На денешен ден 15 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по ред:
1806 – Француски трупи под команда на Наполеон Бонапарта влегуваат во Варшава.
1840 – Ковчегот со останките на францускиот император Наполеон I е положен во „Homme des Invalides“ во Париз, 19 години по неговата смрт во егзил на островот Света Елена.
1914 – Битката кај Колубара завршува со ослободувањето на Белград во Првата светска војна. Победата, за која исклучителни заслуги му припаѓаат на командантот на Првата армија, генерал Живојин Мишиќ, го подигна угледот на Србија меѓу сојузниците и ја зајакна самодовербата на српската армија и народ.
1961 – Генералното собрание на Обединетите нации го отфрли советскиот предлог за прием на Народна Република Кина во светската организација.
1961 – Поранешниот нацистички функционер Адолф Ајхман, организатор и извршител на геноцидот врз Евреите во Втората светска војна, е осуден на смрт во Ерусалим, а потоа обесен. По војната, тој живеел во Аргентина под лажно име до 1960 година, кога бил откриен и уапсен од припадници на израелската тајна служба.
1991 – Околу 500 луѓе ги загубиле животите кога фериботот „Салем експрес“ удрил во корален гребен пред египетското пристаниште Сафага и потонал.
2000 – Нуклеарната централа Чернобил во Украина е затворена, каде што еден од блоковите на електраната експлодирал на 26 април 1986 година, предизвикувајќи ја најлошата нуклеарна катастрофа од почетокот на употребата на нуклеарните централи.
2001 – Кривата кула во Пиза во Италија повторно се отвора за посетители, по 12-годишна пауза поради реновирање.
2011 – Градското собрание на Белград официјално го именува Мостот на Ада.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (9 декември)
На денешен ден 9 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред:
1824
- Во Перуанската војна за независност, силите на Симон Боливар ја победија шпанската војска во битката кај Ајакучо – клучна за независноста на Перу.
1825
- Константин стана нов цар на Русија; веднаш беа ковани монети со неговиот лик – познатата Константинова рубља.
1890
- Започна третото официјално светско првенство во шах (1890/91) помеѓу Штајниц и Гунсберг.
1905
- Премиера на едночинката „Салома“ од Рихард Штраус во Дрезден, шокирана публика.
- Франција донесе декрет за одвојување на црквата од државата.
1917
- Турските трупи го предадоа Ерусалим на Британците во Првата светска војна.
1935
- Во Загреб е основана Федерацијата за лизгање на мраз и хокеј.
1941
- Кина им објавува војна на Јапонија, Германија и Италија во Втората светска војна.
1944
- Даниловград е ослободен по неколкудневни борби од фашистичкиот окупатор.
1961
- Тангањика добива независност во рамките на Британскиот Комонвелт со Јулиус Њерере за премиер.
(1962 – станува република, ист ден)
1967
- Николае Чаушеску станува претседател на Романија.
1978
- Се игра првиот натпревар од Женската професионална кошаркарска лига (WBL) – Чикаго Хасл vs. Милвоки Доус.
1985
- Поранешните аргентински лидери Хорхе Видела и Емилио Масера осудени на доживотен затвор.
- ГС на ОН едногласно усвојува резолуција за осуда на сите терористички акти.
1987
- Протестите во Појасот Газа ја започнаа Првата Интифада; потоа се прошири во Западен Брег и Ерусалим.
1990
- Лех Валенса победува на претседателските избори во Полска.
- На првите повеќепартиски избори во Србија победи Социјалистичката партија; Милошевиќ станува претседател.
1991
- Касарните на Трсат и командата на Риечкиот корпус предадени на хрватската армија; последниот војник на ЈНА ја напушта Риека.
1992
- ФИФА ѝ забранува на Југославија да учествува во квалификациите за СП 1994, согласно санкциите на ОН.
1994
- Шин Фејн започнува мировни преговори со британската влада по повеќе од 70 години.
1995
- Врховниот суд на Полска ја потврдува победата на Квашњевски и ја отфрла жалбата за Валенса.
1996
- ОН го одобрува договорот „нафта за храна“ – Ирак се враќа на светскиот нафтен пазар по 1990.
1999
- Српските власти ја осудуваат Флора Бровина на 12 години затвор; ослободена во 2000 по заминувањето на Милошевиќ.
2000
- Југославија и Словенија воспоставуваат дипломатски односи.
2002
- „Јунајтед ерлајнс“ поднесува барање за банкрот – најголем во историјата на авиоиндустријата.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
-
Хороскоп2 денаХороскоп за понеделник (15 декември)
-
Кичево3 часаПополнета рубрика 2025: „Зошто вредиТ да си од Кичево“ – некои натписи сигурно за прв пат ќе ги прочитате
-
Кичево1 денТППЕ Кичево вчера со полни раце работа, интервенирале врз опожарен автомобил и зграда
-
Временска прогноза2 денаВременска прогноза до 22 декември, следува ладен период, појава на слана, мраз, подледици по речните долини и магла
-
Хороскоп15 часаХороскоп за вторник (16 декември)
-
Македонија22 часаОд ноќеска цената на дизелот и бензинот се намалува, еве колку ќе чини литар гориво на малопродажните објекти ширум Македонија
-
Спорт2 денаРакометар од битолски ракометен клуб по завршувањето на мечот во „Биљанини Извори“ нападнал помошен тренер на охридскиот ракометен клуб по меѓусебниот натпревар
-
Технологија2 денаОткриен нов малвер по име „DroidLock“ – го заклучува телефонот и снима
