На денешен ден
На денешен ден (15 август)

1057.- Шкотскиот крал Магбет бил убиен, откако го освоил престолот 17 години порано со убиството на тогашниот шкотски крал Данкан. Владеењето на Макбет го инспирираше Шекспир да напише една од неговите најпознати драми.
1534.- Шпанскиот монах, Игнасио де Лојола, го воспоставил римокатоличкиот језуитски ред во Париз, кој е признат од папата Павле III шест години подоцна.
1688 – Роден е прускиот крал Фридрих Вилхелм, кој за време на неговото владеење (1713-40) ја централизира администрацијата и формираше силна и дисциплинирана војска, и се смета за основач на прускиот милитаризам.
1769.- Францускиот воен водач и император, Наполеон Бонапарта, е роден во Ајачио, Корзика, чии воени успеси овозможија француска политичка и економска превласт над поголем дел од Европа. По поразот во Ватерло во 1815 година, тој бил протеран на островот Света Елена во Атлантскиот Океан, каде што починал во 1821 година.
1771 – Роден е Волтер Скот, шкотски писател и автор на историските романи Роб Рој, Иванхо и Веверли. Собрал и народни песни и напишал епови од историјата на Шкотска. Ја објави и српската народна песна „Хасанагиница“ во превод на англиски јазик.
1834.- Британскиот парламент усвои закон за колонизација на Јужна Австралија.
1843 година – Во Копенхаген се отворени познатите градини Тиволи.
1888.- Роден е англискиот полковник Томас Едвард Лоренс, археолог, истражувач, писател и воин. Тој стана познат како „Лоренс од Арабија“ кога ги водеше Арапите во војната против Турција во Првата светска војна (1917-18).
1914 година-Панамскиот канал, ров долг 81,6 километри, кој ги поврзува Атлантскиот и Тихиот Океан во најтесниот дел на Централна Америка, е отворен со премин на бродот „Анкон“. Каналот не беше официјално отворен до јули 1920 година.
1916.- Британскиот тенк познат како „Големиот Били“ за првпат се користи во битката кај Сома во Првата светска војна.
1918.- САД ги прекинаа дипломатските односи со Русија, по воспоставувањето на болшевичката власт.
1944 – Операцијата „Змеј“ започнува со слетување на сојузничките трупи во јужна Франција во Втората светска војна, отворајќи втор фронт по слетувањето на сојузничките сили во Нормандија во јуни.
1945 – Кореја е ослободена од јапонската колонијална власт по капитулацијата на Јапонија во Втората светска војна. Полуостровот тогаш бил поделен на комунистички север и капиталистички југ.
1947 – Стапи на сила Актот за независност на Британска Индија, формирајќи ја Индиската унија и Пакистан по 180 години британско колонијално владеење.
1948 – Јужна Кореја станува независна држава наречена Република Кореја, а Сингман Ри е избран за претседател.
1950.- Во земјотресот во североисточната индиска држава Асам загинаа повеќе од илјада луѓе.
1960 – Африканската држава Конго -Бразавил е прогласена за независна, станува француска колонија наречена Централно Конго од 1886 година.
1962 – Пробиен е тунел за патишта под Мон Блан, поврзувајќи го францускиот град Шамони со италијанската долина Аоста.
1965.- Концерт на Битлси во Newујорк собра 55.600 луѓе, поставувајќи светски рекорд по бројот на посетители и заработка на поп концерт.
1971 – Бахреин се стекна со независност по 150 години британска колонијална власт.
1975.- Со воен удар беше соборен претседателот на Бангладеш, шеикот Муџибур Рахман (Муџибур), првиот премиер од независноста во јануари 1972 година.
1990.- Претседателот Михаил Сергеевич Горбачов му го врати советското државјанство на Александар Солженицин, добитник на Нобеловата награда за литература, кој беше принуден да емигрира на Запад во 1974 година под притисок на властите.
1994.- Еден од најпознатите терористи во светот, Илич Рамирез Санчез, познат како „Чакалот Карлос“, е уапсен и екстрадиран во Франција во Судан.
1995.- Јапонија, 50 години по завршувањето на Втората светска војна, за првпат јасно изрази жалење за воените дејствија во регионот.
1996.- По четири години, аеродромот во Сараево е повторно отворен за комерцијални летови. За време на војната во Босна (1992-95), на аеродромот слетаа само официјални авиони и авиони со хуманитарна помош.
1998.- Во експлозија на автомобил -бомба во Омаг загинаа 29 лица во еден од најтешките терористички напади во Северна Ирска во речиси 30 -годишното насилство.
2000.- Американскиот претседател Бил Клинтон му го предаде демократското раководство на потпретседателот Ал Гор.
2001.- Македонскиот парламент го одобри пристигнувањето на 3.500 војници на НАТО за разоружување на албанските екстремисти.
2002.- Полицијата во Зимбабве започна со апсење на белите фармери кои не ја почитуваат владината наредба да ја напуштат својата земја за да им се додели на црнците без земја.
2005.- По 38 години израелска окупација, официјално започнува евакуацијата на еврејските населби во Појасот Газа, што ќе овозможи формирање палестинска држава.
2005.- Во Хелсинки беше потпишан мировен договор помеѓу Индонезија и членовите на бунтовничкото движење Ацех, со што заврши конфликтот што трае повеќе од 30 години и во кој животот го загубија повеќе од 12.000 луѓе.
2013 – Почина полскиот драмски писател, сатиричар и карикатурист Славомир Мрозек, чии драми се играат во театрите низ целиот свет („Танго“, „Loveубов во Крим“, „Иселеници“ и „Вдовици“). Неговите гротески и апсурди од драмите влегоа во секојдневниот говор на Полјаците со фразата „како од Мрожек“.
2014.-Десетици илјади антивладини демонстранти се собраа во главниот град на Пакистан, Исламабад, каде два дена подоцна пристигнаа протестни маршеви од други градови, предводени од Имран Кан, политичар и свештеник Тахир-ул-Кадри. Протестот против владата на премиерот Наваз Шариф го означи почетокот на Маршот на слободата (Марш на Азади), кој траеше до 17 декември 2014 година.
2019.- Почина српскиот писател Добрило Ненадиќ, кој својата книжевна репутација ја стекна со својот прв роман „Доротеа“, по што беше снимен филмот.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
-
Хроника16 часа
При изведување градежни работи на автопат Кичево-Охрид од дрвена платформа паднал работник, жител на Кина
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за среда (4 јуни)
-
Временска прогноза23 часа
Попоски апелира за локална дестабилизација со пороен дожд, ова се информациите
-
Хороскоп7 часа
Хороскоп за четврток (5 јуни)
-
Македонија2 дена
(ФОТО) СВР Охрид одржа работилници на тема „Безбедност и правила за децата во сообраќајот“ со ученици од второ и трето одделение на основни училишта
-
Македонија2 дена
МВР изрече кривична пријава за злоупотреба на службената положба и овластување и злоупотреба на постапката за јавен повик, доделување на договор за јавна набавка или јавно-приватно партнерство
-
На денешен ден2 дена
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни
-
Автомобили2 дена
Новиот прототип на „Subaru“ се очекува да дебитира на „Japan Mobility Show 2025“