Следете не

На денешен ден

На денешен ден (15 октомври)

Објавено пред

на

70 п.н.е – Роден е Публиус Вирџил Марон, најпознатиот поет на империјалниот Рим, автор на националната херојска епопеја „Енеида“ и пасторални песни („Буколиќ“ или „Еклог“) и дидактичката песна „Георгика“. Водичот на Данте за подземјето („Пекол“) е модел на литературно творештво од Латинска и Западна Европа.

1529 – Првата опсада на Виена заврши со повлекување на османлиската војска на султанот Сулејман Величествениот. 1542.- Роден е муголскиот император Абу ул Фат alaалалудин Акбар, еден од најголемите индиски владетели, кој ги освои бунтовничките држави Гуџарат и Кашмир и го освои Авганистан. Тој спроведе значајни реформи, го укина ропството и се обиде да создаде нова синкретистичка религија што ќе ги обедини хиндусите и муслиманите. 1581 – Првата балетска претстава во целост („Балет Comique de la Reine“) беше изведена во Париз под покровителство на Кетрин де Медичи, така што тој ден се зема како датум на создавање на балетот.

1582 – Грегоријанскиот календар започнува да се користи во Шпанија, Португалија и папските држави Италија, елиминирајќи десет дена, а 5 октомври 1582 година, станува 15 октомври.

1608.- Роден е италијанскиот физичар и математичар Евангелиста Торичели, кој го откри принципот на жива барометар (цевка Торичели). Тој беше соработник на Галилео Галилеј, по чија смрт го наследи столчето по математика на Универзитетот во Фиренца.

1791 – Родена е Сима Милутиновиќ Сарајлија, една од најважните и заедно со Лукијан Мусицки, највлијателниот српски поет од 19 век. Учествувал во двете српски востанија против Турците, а од 1827 година во Цетиње бил секретар на владиката Петар I Петровиќ jeегош и учител на неговиот син Рад, подоцна Петар II Петровиќ jeегош (песни „Србијанка“, „Тројјебрство“, „ Тројесестарство “, трагедија„ Обилиќ “,„ Историја на Србија “,„ Историја на Црна Гора “).

1817.- Умре полскиот национален херој Тадеуш Кошујско, учесник во Американската војна за независност и аѓутант на Georgeорџ Вашингтон, подоцна првиот претседател на Соединетите држави. По враќањето во татковината, се борел против распарчувањето на Полска, но неговата војска била поразена во октомври 1794 година. Починал во прогонство во Швајцарија.

1894.- Француски офицер Алфред Драјфус е уапсен во Париз под обвинение за велепредавство, со што започна бурна афера која со години го потресе францускиот општествен и политички живот. Тој беше осуден на доживотен затвор без докази, но по големиот бес во јавноста и ангажираниот изглед на писателот Емил Зола, вистинскиот виновник беше откриен, а Драјфус беше рехабилитиран.

1917.- Мата Хари, најпознатиот шпион во Првата светска војна, е застрелан во шумата Винсенс, во близина на Париз. Професионалната танчерка, специјализирана за егзотични танци од Индија и Јава, важеше за најубавата жена во светот на своето време, и беше осудена на смрт за шпионажа за Германија.

1928.- Германскиот воздушен брод Граф Цепелин го направи својот прв комерцијален лет преку Атлантикот.

1945.- Премиерот на „Виши Франција“ во Втората светска војна, Пјер Лавал, беше погубен за предавање на земјата на нацистичка Германија.

1946.- Нацистичкиот водач Херман Геринг изврши самоубиство во затворска ќелија еден ден пред да биде осуден на смрт од страна на Меѓународниот суд за воени злосторства во Нирнберг.

1949.- Во Унгарија беа погубени Ласло Рајк, Тибор Соњи и Андрас Салаи. На монтирано судење, тие беа осудени на смрт како „буржоаски ревизионисти и титоисти“. Биле постхумно рехабилитирани во 1956 година како жртви на култ на личноста.

1964.- Никита Хрушчов е отстранет од функцијата прв секретар на Комунистичката партија на Советскиот Сојуз, и е заменет со Леонид Брежњев. Алексеј Косигин стана нов премиер.

1989.- Умре Данило Киш, еден од најголемите писатели на модерната српска литература, чија работа значително придонесе за нејзина афирмација во светот. Преведена е на многу светски јазици и освои многубројни признанија и награди. („Поткровје“, „Градина, пепел“, „Песок“, „Гробница на Борис Давидович“, „Рани таги“, „Енциклопедија на мртвите“, „Час на анатомија“).

1993 – Нобеловата награда за мир се доделува на јужноафриканскиот претседател Фредерик Вилем де Клерк и лидерот на Африканскиот национален конгрес Нелсон Мандела за нивниот придонес во ставањето крај на режимот на апартхејдот во Јужна Африка.

1997.- Конгоските бунтовници влегоа во главниот град Бразавил и го соборија претседателот Паскал Лисуба. По четиримесечна граѓанска војна, поранешниот претседател Денис Сасу Нгуесо се врати на власт.

1998. – Според договорот помеѓу југословенскиот претседател Слободан Милошевиќ и американскиот пратеник Ричард Холбрук, началникот на Генералштабот на Југословенската армија Момчило Перишиќ и командантот на НАТО Весли Кларк потпишаа договор за формирање мисија за надзор на воздухот на Косово.

2003.- Кина го лансираше своето прво летало со екипаж. Астронаутот Јанг Ливеи беше на вселенското летало Шенжоу Пет.

2006.- Турскиот писател и романсиер Орхан Памук ја доби Нобеловата награда за литература.

2007.- Европската унија и Црна Гора потпишаа Договор за стабилизација и асоцијација во Луксембург.

2013 година – Првпат во историјата фудбалската репрезентација на Босна и Херцеговина се пласираше на Светското првенство.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп9 часа

Хороскоп за понеделник (28 јули)

ОВЕН Можеби се занимавате со некој вид на докажување на работното место како пред себе така и пред другите. Можни...

Кичево10 часа

„Манастир Пречиста – Кичевска Коњаница“ пристигнува во Кичево, илинденските идеали ќе заживеат во очи на големиот празник „Илинден“

И оваа година „Манастир Пречиста – Кичевска Коњаница“ ќе земе учество на традиционалниот ден „Илинден“ во Крушево, каде со своја...

Кичево15 часа

(ВИДЕО) Гори големо Црско, ветерот дополнително отежнува и пожарот оди кон с.Цер и Турла – „ТППЕ Кичево“ со апел до мештаните!

Денеска нешто по 13 часот во месноста големо Црско помеѓу с.Белица кичевска и с.Цер беснее голем пожар. Дополнителни проблеми создава...

Хроника21 час

Утрово во близина на кичевското село Црвивци се случила тешка сообраќајна несреќа каде животот го загуби едно лице

Утрово, околу 08:20ч во кичевско на локалниот пат Мамудовци-Црвивци, во близина на бензинска станица, се случила тешка сообраќајна несреќа каде...

Lifestyle21 час

Како да ги отстраните тврдокорните дамки од дрвен мебел со природни средства

Дрвениот мебел е симбол на топлина и елеганција во домот, но има една мана – многу лесно се оштетува. Дамките...

Lifestyle21 час

Што се случува со вашето тело ако јадете 2 јајца дневно?

Јајцата долго време беа тема на дебати во светот на исхраната, но најновите истражувања потврдуваат дека редовното консумирање на две...

Култура21 час

Филмови што критиката ги мразеше, а публиката ги направи хитови

Некои филмови добиваат лоши оценки од критичарите, но сепак освојуваат огромна публика и стануваат култни класици. Ова е список на...

Магазин21 час

Apple ја објави јавната бета верзија на iOS 26: Еве кои модели на iPhone се поддржани

Apple го објави најновиот оперативен систем за iPhone, iOS 26, во јавна бета верзија, со значајни подобрувања и нови функции....

Магазин21 час

DualSense сега и пофлексибилен: Sony овозможува лесно префрлање меѓу уреди

Sony конечно воведува нова функција што ќе им олесни живот на сите PlayStation 5 корисници кои користат DualSense контролери на...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за недела (27 јули)

ОВЕН Оние од вас кои планираат пократко патување денес можеби ќе бидат задоволни, особено ако се работи за семејна посета....

НАЈЧИТАНИ