На денешен ден
На денешен ден (16 септември)

1380.- Умре францускиот крал Шарл V Мудриот. Тој се качи на престолот во 1360 година, а во Стогодишната војна успеа да го врати поголемиот дел од територијата од Англичаните. Тој ги охрабри науката и културата. Него го наследи неговиот син Чарлс VI Лудиот.
1387 година – Роден е англискиот крал Хенри V, кој ја продолжи Стогодишната војна со Франција за време на неговото владеење (1413-22) и го освои Париз по победата во Азенкур во 1415 година. Тој станал регент во 1420 година, а по смртта на Чарлс VI, наследник на престолот на Франција.
1498 – Смрт на шпанскиот доминиканец Томас де Торкемада, крстен Евреин, првиот голем инквизитор на Шпанија (1483-94) и фанатичен проповедник на инквизицијата. Под негов притисок, кралот Фердинанд V издаде декрет за прогон на Евреите, врз основа на кој 300.000 Евреи беа протерани од Шпанија.
1620 година – Мејфлауер го напушти англиското пристаниште Саутемптон со патници за да го основа Плимут, првата постојана англиска колонија во Америка.
1736.- Умрел германскиот физичар Габриел Даниел Фаренхајт, кој го усовршил термометарот во 1714 година со тоа што го наполнил со жива наместо алкохол. Точката на замрзнување на нејзината скала, 32 степени, значи најголем студ што беше измерен во 1709 година во Данциг (Гдањск).
1745.- Роден е рускиот воен водач Михаил Иларионович Кутузов, еден од најголемите воени стратези на 19 век. Тој стана познат по борбите против Турците и Наполеон Бонапарта во 1812 година. Тој е еден од главните ликови во романот на Лав Толстој „Војна и мир“.
1810 – Масовното востание на селаните предводено од Мигел Идалго и Кастилја и Хозе Моралес во Мексико ја започнува борбата за независност од Шпанија, која завршува со успех во 1821 година. Датумот на востанието се слави во Мексико како Ден на независноста.
1823.- Роден е принцот Михаило Обреновиќ, кој ја направи Србија најсилната воена сила на Балканот. Тој владеел од 1839 до 1842 година и од 1860 до 1868 година, кога бил убиен во Косутњак. Поради бунтот на Томо Вучиќ Перишиќ, во 1842 година побегнал во Австрија каде им помогнал на Вук Караџиќ, Đуро Даничиќ, Бранко Радичевиќ и други српски писатели.
1859.- Шкотскиот истражувач Дејвид Ливингстон го открил Големото Езеро yаса во Источна Африка, кое сега ги дели Малави, Танзанија и Мозамбик.
1861 година – Претставништвото на Град Загреб му додели на Вук Стефановиќ Караџиќ Повелба за почесен граѓанин, која му ги дава „сите права, слободи и придобивки, бидејќи тие припаѓаат на секој граѓанин на Загреб според законот и стариот народен обичај“.
1894.- Роден е архитект, историчар на уметност и писател Александар Дероко, член на Српската академија на науките и уметностите, еден од првите историографи на српската средновековна и народна архитектура.
1908.- Виена и Москва се согласија дека Австро-Унгарија нема да се спротивстави на отворањето на Босфор за руските бродови, а Русија ќе се спротистави на австро-унгарската анексија на Босна и Херцеговина, со што ќе заврши кризата со анексијата. Русија и Србија, под притисок на Австро-Унгарија и Германија, ја признаа анексијата во март 1909 година.
1923.- Роден е сингапурскиот државник Ли Куан Ју, кој како премиер на Сингапур (1959-90), ја трансформира поранешната британска колонија во индустриска и комерцијална метропола.
1931 година – Италијанските колонијални сили го фатија и погубија либискиот национален водач Омар Мухтар.
1941.- Иранскиот шах Реза Кан Пахлави абдицира во корист на 22-годишниот принц Мохамед Реза. Абдикацијата беше принудена од Велика Британија, САД и СССР поради прогерманската политика на Шахот.
1955.- Со воен удар беше соборен аргентинскиот претседател Хуан Перон. По 18 години во егзил, Перон се врати во Аргентина во 1973 година, кога беше формирана перонистичката влада на Ектор Кампора и истата година повторно стана претседател на Аргентина. По неговата смрт во 1974 година, тој беше заменет со неговата сопруга Изабел Перон.
1963.- Малаја, Северен Борнео, Саравак и Сингапур ја основаа Малезиската федерација.
1966 година – Во зградата Линколн во Newујорк се отвора нова зграда на Метрополитен опера со изведба на Самуиловата опера „Антонија и Клеопатра“.
1977.- Во Париз умре грчката оперска пејачка Марија Калас, славена сопран („Норма“, „Тоска“) и позната личност во светските модни кругови.
1978.- Земјотрес со јачина од 7,5 или 7,9 степени по Рихтер го погоди Иран, при што загинаа најмалку 25.000 луѓе. Градот Табас и голем број села беа целосно уништени.
2001.- По 15 години преговори, Кина беше примена во Светската трговска организација.
2002.- Умре Двајт Вајли, кој стана првиот звучник на Би -Би -Си во Лондон во 1961 година.
2004.- Африканските држави го отворија Пан -африканскиот парламент, првото претставничко тело во цела Африка, во близина на Јоханесбург.
2008. – Од почетокот на годината, 1.445 цивили се убиени во напади на бунтовници, американски и НАТО сили во Авганистан, или 40 проценти повеќе отколку во истиот период во 2007 година, според податоците на ОН од Кабул.
2011 – Алијансата на леви партии освои најмногу гласови на парламентарните избори во Данска, а мандатот за формирање влада го доби претседателката на социјалдемократската партија, Хеле Торнинг -Шмит, со што Данска ја доби првата жена премиер во нејзината историја.
2013 година – Вооружен напад на бродоградилиштето на американската морнарица во Вашингтон уби 13 луѓе, вклучувајќи го и напаѓачот – поранешен воен офицер.
2014.- Украинскиот парламент го ратификуваше Договорот за асоцијација со ЕУ.
2017 – Исландскиот премиер Бјарни Бенедиксон поднесе оставка откако владата на десниот центар се распадна по повлекувањето на малцинскиот коалициски партнер, Центристичката партија за светла иднина, бидејќи таткото на премиерот му помогна на осудениот педофил да ги исчисти досиејата за да може да добие работа повторно.
2018 – Етиопија и Еритреја потпишаа мировен договор по 30 години конфликт. Мировниот договор го потпишаа премиерот на Етиопија, Аби Ахмед и претседателот на Еритреја, Исајас Афверки, во Саудиска Арабија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
19 век
- 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
- 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
- 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
- 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
- 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
- 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
- 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
- 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
- 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.
20 век
- 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
- 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
- 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
- 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
- 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
- 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
- 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
- 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.
Кон крајот на 20 век и 21 век
- 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
- 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
- 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
- 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
- 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
- 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
- 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
- 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
- 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
- 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
- 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
- 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ
- 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
- 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.
⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ
- 1876 – Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
- 1950 – Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
- 1991 – Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
- 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.
🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ
- 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
- 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
- 2024 – Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.
🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ
- 1993 – Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
- 2005 – Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
- 2023 – Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.
🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ
- 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
- 1975 – Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.
🎤 ПОП КУЛТУРА
- 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
-
Македонија22 часа
МВР истакна важна информација која стартува од утре 1 јули
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за понеделник (30 јули)
-
Хороскоп19 часа
Хороскоп за вторник (1 јули)
-
Кичево2 дена
(ФОТО) Се запали дива депонија покрај пат кај с.Пополжани, интервенираше ТППЕ Кичево
-
Магазин1 ден
Вечерва започнува првиот фитнес подкаст во Македонија за сите љубители на здравиот живот заедно со „Adastra“ и Дејан Пауновски „Pakigram“
-
Македонија1 ден
Од ноќеска цената на нафтените деривати се намалува, ова е новата цена
-
Македонија1 ден
СВР Охрид изнесе детали за запалениот глисер, бил приватна сопственост
-
Спорт2 дена
Ландо Норис ја забележа својата трета победа