На денешен ден
На денешен ден – 17 јули

1453 година – Во битката кај Кастиљон, Французите постигнаа одлучувачка победа над Англичаните, ставајќи крај на стогодишната војна.
1762 година – Рускиот цар Петар III беше убиен три дена откако беше симнат од власт и затворен. Престолот го зазеде неговата сопруга Катерина Втора (Велика), која подоцна стана еден од најпознатите руски владетели.
1790 година – Умре шкотскиот економист Адам Смит, заедно со Дејвид Рикардо, најпознатиот претставник на англиската класична политичка економија. Тој ги постави темелите на работната теорија на вредноста. („Богатство на народите“, „Теорија на моралните чувства“).
1890 година – Сесил Родос, по кого е именувана Родезија, станува премиер на Колонијата на Кејп во Јужна Африка.
1912.- Умре францускиот математичар, физичар и филозоф lesил Анри Понакер. Тој ја развил теоријата за автоморфни функции и истражувал диференцијални равенки, а неговите дела од областа на топологијата и неговото толкување на геометријата на Лобачевски се особено значајни. Објавил околу 500 научни трудови.
1917 година – Британската кралска куќа го смени името од Саксобурготски-Гота во Виндзор поради антигерманското расположение во Велика Британија за време на Првата светска војна.
1928 година – почина српскиот геолог и палеонтолог Светолик Радовановиќ, член на Српската кралска академија, прв министер за економија во Србија (1904-05). Тој го реформираше српското законодавство за рударство и шумарство, а во 1892 година го основаше Српското геолошко друштво со геологот Јован Шујовиќ.
1945 година – Во Потсдам започна конференција за повоената иднина на Европа. На собирот што заврши на 2 август, претставници на земјите победници во Втората светска војна – СССР, САД и Велика Британија, Сталин, Труман и Черчил (Черчил), кои беа заменети на 28 јули од новиот британски премиер Климент Атли, донесе одлука за демилитаризација и деназификација на Германија и се согласи за територијални промени во Источна Европа.
1946.- Во Белград е погубен Драгоjуб Дража Михаиловиќ, генерал на Кралската југословенска армија и водач на четничкото движење во Втората светска војна.
1959 година – Умре познатата американска џез и блуз пејачка Били Холидеј.
1968 година – Во Ирак е соборена владата на Абдул Ареф и на власт дојде десното крило на партијата БААС. Генералот Ахмед Хасан ал-Бакр (Хашан) стана претседател на Републиката, а подоцна и на Владата.
1969 година – Во Шпанија, генералот Франциско Франко го назначи принцот Хуан Карлос за свој наследник, кој ја презеде земјата на 22 ноември 1975 година, два дена по смртта на диктаторот.
1973 година – Во Авганистан беше прогласена република по воениот удар што стави крај на четириесетгодишното владеење на кралот Мохамед Шах. Поранешниот премиер Сардар Мухамед Дауд Кан стана претседател.
1975 година – Американските и советските летала Сојуз 19 и Аполо 18 се споија во орбитата на Земјата. Командантите на леталото, Алексеј Леонов и Том Стафорд, разменија честитки со рускиот говорејќи англиски и американскиот руски.
1979 година – Никарагванскиот диктатор Анастасио Сомоза Дебајли поднесе оставка и ја напушти земјата, а левото движење Сандиниста на Даниел Ортега Сааведра ја презеде власта.
1981 година – Повеќе од 100 лица загинаа и 550 се повредени кога израелски авиони ги бомбардираа палестинските области на Бејрут.
1984 година – беше лансиран советскиот вселенски брод Сојуз Т12, а членот на екипажот Светлана Савичкаја стана првата жена што „прошета“ низ вселената надвор од леталото.
1994 година – Бразил го освои четвртиот шампион на Светското првенство во САД.
1995.- Умре аргентинскиот автомобилски ас Хуан Мануел Фандио (Хуан, Фанџо), петкратен светски шампион во „Формула 1“.
1996 година – Американски боинг 747 на лет onујорк-Париз експлодираше над Атлантскиот океан по полетувањето од аеродромот Кенеди. Загинаа сите 230 патници и членови на екипажот.
1998 година – Во Санкт Петербург беа погребани посмртните останки на рускиот цар Николај Втори Романов и членовите на неговото семејство, пренесени од Екатеринбург 80 години по атентатот. На церемонијата присуствуваше и рускиот претседател Борис Елцин.
1998 година – Гигантски земјотрес во Тихиот океан зафати шест села во близина на северозападниот брег на Папуа Нова Гвинеја. Загинаа околу 2.000 луѓе.
1998 година – На конференција на ООН во Рим, претставници на 120 земји усвоија статут со кој се основа првиот постојан меѓународен кривичен трибунал за поранешна Југославија. Соединетите држави одбија да се приклучат на судот. До март 2003 година, договорот беше ратификуван од 89 земји.
2000 година – Башар ал-Асад стана претседател на Сирија, ветувајќи на инаугурацијата дека ќе ја продолжи бескомпромисната политика кон Израел што ја спроведува неговиот татко Хафез ал-Асад, кој почина на 10 јуни.
2001 година – По одлука на владата на СРЈ, принцот Александар Караѓорѓевиќ и членовите на неговото семејство се преселија во кралската резиденција во Белград, која беше одземена од југословенското кралско семејство по Втората светска војна.
2002 година – Умре Josephозеф Лунс, командант со најдолг стаж на Западниот сојуз. Лунс, поранешен холандски министер за надворешни работи, беше назначен за генерален секретар на НАТО во октомври 1971 година, за време на Студената војна. Тој ја напушти таа позиција во 1984 година.
2003 година – „Кралицата на Салса“, кубанската пејачка Селија Круз, почина во Америка. Таа ја напушти Куба пред Фидел Кастро да дојде на власт и да се смести во Соединетите држави и никогаш не и беше дозволено да се врати на карипскиот остров. Таа играше клучна улога во промовирањето на кубанската музика, сними 70 албуми и ја освои Греми наградата пет пати, најзначајното американско признание за музика.
2004 година – Грчките власти во Солун го уапсија Дејан Миленковиќ Багзи, осомничен за соучесништво во атентатот врз српскиот премиер Зоран Џинѓиќ. Неколку месеци подоцна, Багзи беше испорачан на српските власти, каде што доби статус на заштитен сведок.
2005 година – Специјален трибунал во Ирак го издаде првото обвинение против поранешниот претседател Садам Хусеин за злосторства извршени за време на неговото 35-годишно владеење.
2006 година – Цунами го погоди индонезискиот остров Јава, убивајќи 525 луѓе. Два метри високиот бран на поплави е резултат на земјотрес со јачина од 7,7 степени според Рихтеровата скала, чиј епицентар беше во Индискиот океан.
2007 година – 200 лица загинаа кога авион на бразилската компанија ТАМ, „Ербас“ А320, при слетување на аеродромот во Сао Паоло, ја напушти пистата, го проби wallидот околу аеродромот, удри во бензинска пумпа и се запали.
2008 година – Хашкиот трибунал го осуди пензионираниот генерал на ЈНА, Павле Стругар, на седум и пол години затвор за гранатирање на Стариот град Дубровник во декември 1991 година.
2009 година – почина полскиот филозоф Лешек Кожаковски, теоретичар на марксизмот, автор на „Главните струи на марксизмот“. По разделбата со Полската обединета работничка партија, тој емигрира на Запад, а неговите дела за самоорганизација на народот го прават неофицијален идеолог на движењето Солидарност.
2014 година – Малезискиот патнички авион со 298 патници и членови на екипажот летал од Амстердам кон Куала Лумпур е соборен во регионот Доњецк во источна Украина, каде се водат борби меѓу украинските власти и проруските бунтовници Никој од патниците не преживеал.
2014 година – Умре германскиот сликар Ото Пајн, познат по своите шарени слики и џиновски скулптури на отворено. Неговите дела беа изложени во повеќе од сто галерии и музеи низ целиот свет, а беа прикажани и на Олимписките игри во Минхен во 1972 година.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 19 август

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
⚔️ Империјализам и воени конфликти
-
14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.
-
636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.
-
1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.
-
1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.
🧠 Наука и техника
-
1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.
-
1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.
-
1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.
🎭 Култура и уметност
-
1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.
-
1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.
-
1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.
-
2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.
🌍 Политички превирања и државни удари
-
1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.
-
1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.
-
2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.
✈️ Технологија и летови
-
1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.
-
1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
-
Кичево2 дена
Кичево: Најавени градежни работи кон месност Крушино, за тоа време ќе има времен прекин на сообраќај
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за недела (24 август)
-
Временска прогноза1 ден
Попоски со нова метео анализа, септември надпросечно топол
-
Хороскоп8 часа
Дневен Хороскоп за понеделник (25 август)
-
Хроника2 дена
Уште една трагедија на македонските патишта, загина украинец пешак, го удрил жител на Косово од Германија
-
Lifestyle2 дена
Како да ја направите вашата орхидеја да расцвета: 4 корисни совети
-
Спорт2 дена
Роналдо стана единствен фудбалер во историјата кој постигнал најмалку 100 голови во четири различни клубови
-
Македонија16 часа
Во Куманово по пожар на сува трева, се зафатил плац со паркирани возила, камиони и автобуси