На денешен ден
На денешен ден (17 октомври)

1797.- Во италијанското село Кампоформио кај Удине, потпишан мировен договор меѓу Австрија и Франција, со што се укина Венецијанската република. Франција доби венецијански поседи во Албанија и острови во Јонското Море, а Австрија ги доби Венеција, Истра, Кварнер, Далмација и Которскиот Залив.
1803.- Роден е унгарскиот политичар Ференц Деак (Ференц), национален лидер од 1861 година, кој не го прифати револуционерниот пристап на Лајош Косут за решавање на односите меѓу Австро -Унгарија. Во 1865 година, тој објави проект за дуалистичката Хабсбуршка монархија. Со австро-унгарската населба (1867), тој ја загуби својата популарност, затоа што беше укорен дека бил премногу благ кон Австрија.
1849.- Во Париз умре полскиот композитор и пијанист Фридрик Шопен, творец на полскиот национален музички израз и еден од најпопуларните композитори на музичкиот романтизам.
1854.- За време на Кримската војна, британските, француските и турските трупи ја започнаа опсадата на Севастопол и по 11 месеци го окупираа најважното пристаниште на руската Црноморска флота. Со мировен договор во март 1856 година, руинираниот град бил вратен на Русија.
1855.- Англискиот пронаоѓач Хенри Бесемер го патентирал процесот за преработка на железо во челик. Процесот, наречен „бесемеризација“, носи полесно, побрзо и поевтино производство на челик, првично наменет за оружје, и беше доминантен во светот до 1950 -тите години.
1912 година – Девет дена откако Црна Гора, Србија и Бугарија и објавија војна на Отоманската империја, а на 18 октомври, Грција им се придружува, со што се означува почетокот на Првата балканска војна. За помалку од еден месец, речиси целиот Балкан беше ослободен, а војната заврши со примирје на 3 декември. Мировен договор со кој Отоманската империја се откажа од речиси сите свои поседи во Европа, беше потпишан во Лондон на 13 мај 1913 година.
1915.- Роден е американскиот драматург Артур Милер, автор на светски познати драми како „Смрт на трговец патник“, „Вештерки од Салем“, „Поглед од мостот“. Тој храбро зборуваше против насилството на властите за време на „Мекартизмот“ во 1950 -тите. Познат е и по неуспешниот брак со холивудската starвезда Мерилин Монро.
1919.- Роден е кинескиот политичар haао Зијанг, кој започна економски реформи како премиер во 1980 година, а во 1987 година го наследи Ху Јаобанг на чело на Кинеската комунистичка партија. Тој беше отпуштен во 1989 година за време на политичка криза предизвикана од продемократските студентски демонстрации.
1920.- Умре американскиот новинар Johnон Рид, чии дела „Десет дена што го потресоа светот“ и „Црвена Русија“ се сметаат за најдобри хроники на Октомвриската револуција. Тој беше погребан под theидовите на Кремlin во Москва.
1931 година – Американскиот гангстер Ал Капоне е осуден на 11 години затвор за затајување данок.
1940.- Најголемиот кинематографски успех на Чарли Чаплин, филмската комедија Големиот диктатор, премиерно се прикажува во Newујорк, сатирајќи ја најголемата светска сила, нацистот Адолф Хитлер и осудувајќи го антисемитизмот.
1945.- Со удар беше соборен аргентинскиот полковник Хуан Перон.
1972.- Во Белград умре Ѓорѓе Караѓорѓевиќ, најстариот син на кралот Петар I на Југославија, кој се откажува од правото на престолот и се посветува на воената кариера. Тој одби да им се придружи на владата и кралот во егзил во 1941 година, а потоа германската понуда да се насели во Белата палата.
1973.- Арапските производители на нафта ги зголемија цените и го намалија производството на нафта како одговор на американската поддршка за Израел во арапско -израелскиот конфликт. Ова предизвика една од најтешките економски кризи во светот по Втората светска војна.
1988.- Како одговор на „собирите на вистината“ организирани од српското раководство, започнаа масовни демонстрации на Албанците на Косово.
1989.- Најлошиот земјотрес во Соединетите држави од 1906 година, што ја погоди областа Сан Франциско, уби 67 и повреди повеќе од 600 луѓе.
1997.- Ернесто Че Гевара е погребан во мавзолеј во градот Санта Клара, Куба, три децении откако беше убиен во Боливија.
1997.- Пожар го запали Југословенскиот драмски театар во Белград.
1998.- Во Лондон, каде што се опоравува од операцијата, поранешниот чилеански диктатор Аугусто Пиноче е уапсен на барање на Шпанија за екстрадиција за судењето за убиствата на стотици Шпанци за време на неговото диктаторско владеење во Чиле. Тој беше ослободен во март 2000 година, а по враќањето во Чиле, Апелациониот суд го прекина судењето, прогласувајќи го за ментално неспособен.
2001.- Израелскиот министер за туризам Рехавам Зеви беше убиен во Ерусалим во обид за атентат на членовите на Народниот фронт за ослободување на Палестина.
2003.- Кина стана третата земја во светот која испрати човек во вселената. Јанг Ливеи летал околу Земјата 14 пати со вселенскиот брод „Шенжу 5“ за време на летот кој траел 21 час.
2005.- Умре Ба Jinин, еден од најпознатите кинески писатели кој пишувал во своите дела за комунистите, националистите и хаосот за време на Културната револуција.
2009 година – Владата на Малдиви, со состанок на дното на океанот, четири метри под неговата површина, симболично ја истакна опасноста од глобално затоплување за сите народи што живеат покрај бреговите на океаните и морињата. Зголемувањето на нивото на морето предизвикано од топење на поларниот мраз може да го потопи архипелагот во Индискиот Океан во рок од еден век.
2017 година – Во битките за градот Раку во Сирија, кои траеја повеќе од четири месеци, загинаа 3.250 луѓе, според податоците на сириската опозициска Опсерваторија за човекови права.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
19 век
- 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
- 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
- 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
- 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
- 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
- 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
- 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
- 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
- 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.
20 век
- 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
- 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
- 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
- 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
- 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
- 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
- 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
- 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.
Кон крајот на 20 век и 21 век
- 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
- 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
- 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
- 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
- 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
- 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
- 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
- 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
- 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
- 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
- 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
- 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за среда (13 август)
-
Хороскоп22 часа
Хороскоп за четврток (14 август)
-
Македонија2 дена
Лишен од слобода скопјанец, ја загрозил безбедноста на полицискот хеликоптер додека полнел вода за гасење на пожари низ државата
-
Македонија1 ден
Возач во Македонска Каменица, управувајќи возило под дејство на алкохол удрил малолетничка и го напуштил местото
-
Спорт1 ден
Македонската фудбалска репрезентација во Чешка ќе одигра контролен меч против Саудиска Арабија во рамки на ФИФА терминот
-
Технологија1 ден
„Google“ објави нови месечни ажурирања за својот систем за „Android“ уреди, еве што е ново
-
Временска прогноза12 часа
Сончево и топло, локално можна дестабилизација на времето проследена со краткотраен пороен дожд
-
На денешен ден13 часа
Времеплов: На денешен ден: 14 август