Следете не

На денешен ден

На денешен ден (17 октомври)

Објавено пред

на

1797.- Во италијанското село Кампоформио кај Удине, потпишан мировен договор меѓу Австрија и Франција, со што се укина Венецијанската република. Франција доби венецијански поседи во Албанија и острови во Јонското Море, а Австрија ги доби Венеција, Истра, Кварнер, Далмација и Которскиот Залив.

1803.- Роден е унгарскиот политичар Ференц Деак (Ференц), национален лидер од 1861 година, кој не го прифати револуционерниот пристап на Лајош Косут за решавање на односите меѓу Австро -Унгарија. Во 1865 година, тој објави проект за дуалистичката Хабсбуршка монархија. Со австро-унгарската населба (1867), тој ја загуби својата популарност, затоа што беше укорен дека бил премногу благ кон Австрија.

1849.- Во Париз умре полскиот композитор и пијанист Фридрик Шопен, творец на полскиот национален музички израз и еден од најпопуларните композитори на музичкиот романтизам.

1854.- За време на Кримската војна, британските, француските и турските трупи ја започнаа опсадата на Севастопол и по 11 месеци го окупираа најважното пристаниште на руската Црноморска флота. Со мировен договор во март 1856 година, руинираниот град бил вратен на Русија.

1855.- Англискиот пронаоѓач Хенри Бесемер го патентирал процесот за преработка на железо во челик. Процесот, наречен „бесемеризација“, носи полесно, побрзо и поевтино производство на челик, првично наменет за оружје, и беше доминантен во светот до 1950 -тите години.

1912 година – Девет дена откако Црна Гора, Србија и Бугарија и објавија војна на Отоманската империја, а на 18 октомври, Грција им се придружува, со што се означува почетокот на Првата балканска војна. За помалку од еден месец, речиси целиот Балкан беше ослободен, а војната заврши со примирје на 3 декември. Мировен договор со кој Отоманската империја се откажа од речиси сите свои поседи во Европа, беше потпишан во Лондон на 13 мај 1913 година.

1915.- Роден е американскиот драматург Артур Милер, автор на светски познати драми како „Смрт на трговец патник“, „Вештерки од Салем“, „Поглед од мостот“. Тој храбро зборуваше против насилството на властите за време на „Мекартизмот“ во 1950 -тите. Познат е и по неуспешниот брак со холивудската starвезда Мерилин Монро.

1919.- Роден е кинескиот политичар haао Зијанг, кој започна економски реформи како премиер во 1980 година, а во 1987 година го наследи Ху Јаобанг на чело на Кинеската комунистичка партија. Тој беше отпуштен во 1989 година за време на политичка криза предизвикана од продемократските студентски демонстрации.

1920.- Умре американскиот новинар Johnон Рид, чии дела „Десет дена што го потресоа светот“ и „Црвена Русија“ се сметаат за најдобри хроники на Октомвриската револуција. Тој беше погребан под theидовите на Кремlin во Москва.

1931 година – Американскиот гангстер Ал Капоне е осуден на 11 години затвор за затајување данок.

1940.- Најголемиот кинематографски успех на Чарли Чаплин, филмската комедија Големиот диктатор, премиерно се прикажува во Newујорк, сатирајќи ја најголемата светска сила, нацистот Адолф Хитлер и осудувајќи го антисемитизмот.

1945.- Со удар беше соборен аргентинскиот полковник Хуан Перон.

1972.- Во Белград умре Ѓорѓе Караѓорѓевиќ, најстариот син на кралот Петар I на Југославија, кој се откажува од правото на престолот и се посветува на воената кариера. Тој одби да им се придружи на владата и кралот во егзил во 1941 година, а потоа германската понуда да се насели во Белата палата.

1973.- Арапските производители на нафта ги зголемија цените и го намалија производството на нафта како одговор на американската поддршка за Израел во арапско -израелскиот конфликт. Ова предизвика една од најтешките економски кризи во светот по Втората светска војна.

1988.- Како одговор на „собирите на вистината“ организирани од српското раководство, започнаа масовни демонстрации на Албанците на Косово.

1989.- Најлошиот земјотрес во Соединетите држави од 1906 година, што ја погоди областа Сан Франциско, уби 67 и повреди повеќе од 600 луѓе.

1997.- Ернесто Че Гевара е погребан во мавзолеј во градот Санта Клара, Куба, три децении откако беше убиен во Боливија.

1997.- Пожар го запали Југословенскиот драмски театар во Белград.

1998.- Во Лондон, каде што се опоравува од операцијата, поранешниот чилеански диктатор Аугусто Пиноче е уапсен на барање на Шпанија за екстрадиција за судењето за убиствата на стотици Шпанци за време на неговото диктаторско владеење во Чиле. Тој беше ослободен во март 2000 година, а по враќањето во Чиле, Апелациониот суд го прекина судењето, прогласувајќи го за ментално неспособен.

2001.- Израелскиот министер за туризам Рехавам Зеви беше убиен во Ерусалим во обид за атентат на членовите на Народниот фронт за ослободување на Палестина.

2003.- Кина стана третата земја во светот која испрати човек во вселената. Јанг Ливеи летал околу Земјата 14 пати со вселенскиот брод „Шенжу 5“ за време на летот кој траел 21 час.

2005.- Умре Ба Jinин, еден од најпознатите кинески писатели кој пишувал во своите дела за комунистите, националистите и хаосот за време на Културната револуција.

2009 година – Владата на Малдиви, со состанок на дното на океанот, четири метри под неговата површина, симболично ја истакна опасноста од глобално затоплување за сите народи што живеат покрај бреговите на океаните и морињата. Зголемувањето на нивото на морето предизвикано од топење на поларниот мраз може да го потопи архипелагот во Индискиот Океан во рок од еден век.

2017 година – Во битките за градот Раку во Сирија, кои траеја повеќе од четири месеци, загинаа 3.250 луѓе, според податоците на сириската опозициска Опсерваторија за човекови права.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (1 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

  • 1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.

  • 1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.

  • 1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.

  • 1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.

  • 1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.

  • 1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.

  • 1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.

  • 1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.

  • 1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.

  • 1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.

  • 1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.

  • 1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.

  • 1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.

  • 1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.

  • 1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.

  • 1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.

  • 1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.

  • 1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.

  • 1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.

  • 1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.

  • 2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.

  • 2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.

  • 2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 ноември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Lucian Alexe

На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

19. век

1879

  • Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.

1895

  • Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.


20. век

1910-1930

1912

  • Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.

1919

  • Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:

    • Добруџа ѝ припаднала на Романија,

    • Источна Тракија на Грција,

    • Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.

1926

  • Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.


1930-1950

1940

  • Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.

  • Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.

1941

  • Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.

1942

  • Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.

1945

  • Норвешка станала членка на Обединетите нации.


1950-1970

1953

  • Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.

1968

  • Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.


1970-1990

1970

  • Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.

1974

  • На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.

1978

  • Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.

1983

  • Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.

1989

  • Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.

1990

  • Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.


1990-2000

1991

  • Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.

  • Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.

1996

  • Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.

  • Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.

1997

  • Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.


21. век

2000

  • Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).

  • Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.

2001

  • НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.

  • Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.

2004

  • Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.

2005

  • Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.

2006

  • Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.

  • Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (20 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.

1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.

1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.

1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.

1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.

1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.

1917 – Украина беше прогласена за република.

1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.

1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.

1924 – Задушено курдското востание во Турција.

1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.

1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.

1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.

2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.

2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Кичево5 часа

КК „Баскет Кичево“ започнува со тренинзи по термини во спортска сала, стани и ти дел од вистинска спортска приказна со искусни тренери

КК „Баскет Кичево“ носи вистинска свежина во кошарката. Имено, по првично комплетирање на тимот, започнува со официјални тренинзни по термини,...

Македонија7 часа

ЈП за Државни патишта со санација на потпорниот ѕид и заштита кај Бигорскиот Манастир

Јавното претпријатие за државни патишта успешно реализираше проект за санација на потпорниот ѕид и заштита на регионалниот пат Р1202 во...

Македонија9 часа

Повторно паѓа цената на дизелот, бензините остануваат со иста цена за источен литар на бензинските станици ширум Македонија

Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 не се менуваат, односно остануваат на исто ниво како што биле...

Спорт9 часа

ФФМ: Благодарност до селекторот Милевски, време е за нов импулс и свежа енергија во националниот тим, до 25 декември Македонија ќе има нов селектор

На денешната седница, Управниот одбор на Фудбалската федерација на Македонија (ФФМ) донесе одлука да не го продолжи договорот со селекторот...

Фото: Yosuke Ota @ unsplash Фото: Yosuke Ota @ unsplash
Магазин11 часа

Понекогаш е наједноставното најдобро: Печени компири со ореви и кромид

Овој рустикален рецепт комбинира три совршени текстури: крцкава печена кора, нежна внатрешност и ароматични крцкави ореви. Кромидот или празот додаваат...

Фото: Val Vesa @ unsplash Фото: Val Vesa @ unsplash
Автомобили11 часа

Најпродаваните автомобилски брендови во Европа: Шкода се искачува, азиските брендови ограничени во Топ 10

Продажбата на нови автомобили во Европа продолжува да расте, покажуваат податоците на Европската асоцијација на производители на моторни возила (ACEA)....

Фото: Solen Feyissa @ unsplash Фото: Solen Feyissa @ unsplash
Магазин11 часа

ChatGPT конечно престанува да ги користи непотребните цртички

ChatGPT долго време ги игнорираше дел од упатствата што му ги задаваат корисниците. Иако многумина бараа да не користи долги...

Фото: Timothy Hales Bennett @ Unsplash Фото: Timothy Hales Bennett @ Unsplash
Магазин11 часа

Социјалните мрежи влегуваат во ера на поделби, а Facebook и понатаму опстојува

И покрај годините шпекулации дека корисниците масовно го напуштаат, Facebook останува една од најстабилните платформи. Според ново истражување на истражувачкиот...

Фото: Jonas Leupe @ unsplash Фото: Jonas Leupe @ unsplash
Магазин11 часа

Google ги заострува правилата за Android апликациите што трошат премногу батерија

Google воведува нови правила со цел подобро управување со потрошувачката на батеријата кај Android апликациите. Компанијата најави дека наскоро ќе...

Скопје12 часа

Камерите ќе ги „ловат“ оние кои прекршуваат закон за сообраќај: СВР Скопје преку проектот „Безбедна држава“ денес започна со пробниот период каде сторителите добиваат известување за сторениот сообраќаен прекршок

Денеска започна пробниот период за проектот Безбедна држава, сторителите на сообраќајни прекршоци добиваат известување за сторениот прекршок Согласно одредбите на...

НАЈЧИТАНИ