Следете не

На денешен ден

На денешен ден: 18 декември

Објавено пред

на

1398 – Татарскиот воен водач Тимур Ленк (Тамерлан) го зазеде индискиот град Делхи.

1737.- Умре Антонио Страдивари, италијански градител на гудачки инструменти со ненадминат квалитет. Звукот на неговата виолина стана класично мерило за вредност во 19 век. Се верува дека изработил 1.100 инструменти, од кои се зачувани 500 виолини, 12 виоли и 50 виолончела.

1803.- Умре германскиот писател, историчар, филозоф и протестантски теолог Јохан Готфрид, кој значително влијаеше на германскиот романтизам, особено на младиот Гете и на литературното движење Штурм и Дранг. Во збирката „Гласови на народот во песни“ вклучи и четири српски народни песни, меѓу кои и „Хасанагиница“ во превод на Гете.

1856.- Роден е англискиот физичар Џозеф Џон Томсон, претседател на Кралското друштво во Лондон (1915-20), професор на Универзитетот во Кембриџ, добитник на Нобеловата награда за физика во 1906 година. Тој го открил електронот (1897), атомистичката структурата на електричната енергија и даде научна основа за спроведување на електрична енергија низ гасови.

1865.- Ратификацијата на 13-от уставен амандман го укина ропството во САД.

1879.- Роден е швајцарскиот сликар Пол Кле, кој прв го вовел нереалниот свет и претставите на потсвеста и соништата во експресионистичкото сликарство, со што го антиципирал надреализмот. Тој припаѓаше на групата „Блу јавач“ предводена од Валери Кандински и Франц Марк.

1903.- Американско-панамскиот договор ја стави зоната на Панамскиот канал под контрола на САД со годишна закупнина.

1913.- Роден е германскиот државник Вили Брант, популарен градоначалник на Берлин (1957-66), канцелар на Западна Германија (1969-74), лидер на Социјалдемократската партија. Неговата „источна политика на разбирање“ со СССР и другите источноевропски земји придонесе за стабилизирање на ситуацијата во Европа, за што ја доби Нобеловата награда за мир во 1971 година. Тој го воодушеви светското јавно мислење во 1970 година кога клекна пред споменик на нацизмот во Варшава и побара прошка за името на германскиот народ. Поради шпионска афера во која беше откриено дека негов близок соработник е источногермански шпион, тој поднесе оставка во 1974 година како федерален канцелар.

1916.- Со француска победа заврши десетмесечната битка кај Верден во Првата светска војна, во која двете страни претрпеа големи загуби, при што загинаа 543.000 Французи и 434.000 Германци.

1935.- Едвард Бенеш е избран за претседател на Чехословачка, четири дена по оставката на првиот шеф на државата, Томаш Масарик.

1940.- Водачот на нацистичка Германија Адолф Хитлер му наредил на Генералштабот од Втората светска војна да се подготви за инвазија на Русија според таен план со кодно име „Операција Барбароса“.

1970.- Во Италија стапи на сила законот за развод, и покрај противењето на Римокатоличката црква.

1972.- Во Виетнамската војна започна масовниот бомбашки напад на главниот град Ханој, кој траеше 12 дена и ноќи.

1980.- Умре рускиот државник и висок комунистички функционер Алексеј Косигин, советски премиер од 1964 до 1980 година.

1999.- Претседателот на Шри Ланка Чандрика Кумаратунга е повреден во експлозија на бомба во која загинаа 33, а беа повредени 137. Властите во Коломбо ги обвинија тамилските сепаратисти дека поставиле бомба.

2000.- Преговорите за наследувањето на поранешна СФР Југославија продолжија во Брисел, откако новите југословенски власти се откажаа од позицијата дека СР Југославија е единствениот наследник на поранешната држава, која беше цврсто претставена од поранешниот претседател на СРЈ, Слободан Милошевиќ. Преговорите беа успешно завршени во мај 2001 година.

2001.- Во Париз умре Жилбер Беко, еден од најуспешните француски пејачи од втората половина на 20 век.

2003.- Собранието на Косово начелно го усвои Законот за соработка со Хашкиот трибунал.

2005.- Во вториот круг за време на дистрибуцијата на хуманитарна помош во индискиот град Ченаи (поранешен Мадрас) загинаа 43 бездомници.

2009.- Умре Оскар Данон, композитор, диригент и повоен основач на Белградската филхармонија и Операта и балетот на Народниот театар. Добитник е на бројни меѓународни и домашни награди за уметничко дело и успех.

2011.- Во Прага умре Вацлав Хавел, поранешен водач на чешката „Плишана револуција“, драматург, првиот слободно избран претседател на Чехословачка и првиот претседател на независна Чешка.

2014 – Пупинскиот мост што ги поврзува Земун и Борча е пуштен за сообраќај во Белград и овозможува преместување на товарниот сообраќај од центарот на градот. Тоа е вториот мост во Белград на Дунав, а првиот Панчево е изграден во 1935 година.

2018 – Белгискиот премиер Шарл Мишел поднесе оставка откако најголемата коалициска партија ја напушти владата, поради поддршката на премиерот за Договорот на ОН за глобална миграција.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хроника5 часа

По долга и тешка болест почина познатиот пејач – Халид Бешлиќ

Познатиот пејач Халид Бешлиќ почина во Клиничкиот центар на Универзитетот во Сараево, по подолга и тешка болест поради која беше...

Технологија9 часа

„Snapdragon X2 Elite Extreme“ новото „чудовиште“ од процесор на „Qualcomm“ за најмоќните лаптопи и премиум мобилни телефони

Qualcomm ги претстави најновите членови на својата серија Snapdragon X процесори за лаптопи, паралелно со новиот систем-на-чип за премиум мобилни...

Македонија10 часа

Целосно затворен патен правец Велес-Тетово помеѓу Волково и Кондово, истиот ќе се одвива двонасочно поради градежни работи

Сообраќајот на патниот правец Велес-Тетово и обратно помеѓу клучките Волково и Кондово е целосно затворен поради изведба на градежни работи и истиот...

Хороскоп20 часа

Хороскоп за вторник (7 октомври)

ОВЕН Слободно ризикувајте и дозволете му на личноста на која постојано размислувате како се чувствувате и кои се вашите намери....

Македонија1 ден

Од вечерва горивата со намалена цена за литар

Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1), се намалуваат...

Хроника1 ден

Вчера утро на магистралниот пат Кичево-Охрид се случила трагична сообраќајка каде животот го загуби младо момче од кичевско

На 05.10.2025 околу 06:30 часот во ОВР Кичево е пријавено дека на магистралниот пат Кичево-Охрид, над с.Попоец, се случила сообраќајна...

Кичево1 ден

Денес се одбележува 82 години од најкрвавата битка кај с.Кленоец кичевско, додека на денешен ден загинал и Јосиф Јосифовски-Свештарот

Денес се одбележува 82 годишнина од една од најкрвавите битки во Втората светска војна што се одиграла во Македонија, наречена...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за понеделник (6 октомври)

ОВЕН Брзиот раст што му се случува на Овенот во последно време, овој викенд може да биде малку премногу за...

Временска прогноза2 дена

Од утре повторно дождливо време, додека на планините и планинските превои не е изклучена можноста за нов снег

Под влијание на нов поголем влажен бран од запад и од северозапад од ноќва кон утрешниот ден (понеделник 6 октомври)...

Хороскоп3 дена

Хороскоп за недела (5 октомври)

ОВЕН Ќе бидете склони да се заљубите оваа недела. Важно е да ја оставите гордоста настрана и да и приоѓате...

НАЈЧИТАНИ