На денешен ден
На денешен ден (2 ноември)

1642.- Во Втората битка кај Брајтенфелд во Триесетгодишната војна, Швеѓаните ги поразиле австриските царски трупи под водство на надвојводата Леополд, кои изгубиле најмалку 10.000 луѓе.
1687.- Во бунтот на јаничарите во Константинопол, турскиот султан Мухамед IV бил соборен, а на тронот дошол неговиот помлад брат Сулејман III.
1721.- По војните против Отоманската империја и Шведска, кои ја зајакнале Русија на Црното Море и Балтикот, Петар Велики бил прогласен за цар на цела Русија.
1755.- Родена е француската кралица Марија Антоанета, сопруга на Луј XVI, ќерка на австриската царица Марија Тереза. Обвинета за предавство на Франција преку тајни врски со виенскиот суд за време на Француската револуција, таа беше погубена на гилотина во 1793 година.
1766.- Роден е фелдмаршалот Јохан Јозеф Радецки, австриски воен реформатор и национален херој кој ги предводел австриските трупи повеќе од половина век.
1785 – Лондонскиот производител на кочии Лајонел Лукин го патентира првиот чамец за спасување.
1789.- Во Франција е конфискуван имотот на Католичката црква, што е прв тежок удар за Католичката црква во нејзината историја.
1815.- Роден е англискиот математичар Џорџ Бул, основач на симболичката логика и „Буловата алгебра“, која била пресудна за развојот на компјутерите. Значајни се неговите дела „Истражување на законот на мислата“ и „Математичка анализа на логиката“.
1841.- Револтирани од британската окупација на Кабул, Авганистанците масакрираа 24 британски офицери, предизвикувајќи втора авганистанска војна.
1906.- Роден е Лучино Висконти, еден од најзначајните италијански филмски режисери, кој го означи почетокот на италијанскиот неореализам со „Земјата се тресе“ (1948), „Бели ноќи“, „Роко и неговите браќа“, „Гепард“. Самрак на боговите“, „Смрт во Венеција“, „Невин“).
1917.- Британскиот министер за надворешни работи Артур Џејмс Балфур ја издаде Декларацијата, позната како Декларација Балфур, за основање на еврејска држава во Палестина.
1930.- Хаиле Селасие е крунисан за император на Етиопија.
1938.- Унгарија ја анектира јужна Словачка, приклучувајќи се кон поделбата на Чехословачка по потпишувањето на Минхенскиот договор во септември.
1950.- Умре ирскиот драматург, новинар и критичар од ирско потекло Џорџ Бернард Шо. Својата книжевна кариера ја започнал со пишување романи и театарски критики, а се прославил по многубројните драми. Добитник е на Нобеловата награда за литература во 1925 година („Кандида“, „Занаетот на г-ѓа Ворен“, „Мајор Барбара“, „Пигмалион“).
1953.- Прогласена е пакистанската Исламска Република Пакистан.
1956.- Унгарската влада го отфрли членството во Варшавскиот пакт и побара помош од ОН поради нападот на советските трупи СССР стави вето на Советот за безбедност на ОН на барање на западните сили да ја разгледа кризата во Унгарија.
1964.- Во Саудиска Арабија е соборен кралот Сауд, а за нов крал е прогласен принцот Фајсал.
1978.- Двајца советски космонаути, Јуриј Романенко и Георги Гречко, се вратија на Земјата од вселенската станица Саљут 6 по 139 дена и 14 часа, што е нов рекорд за нивниот престој во вселената.
1994.- Во пожар во големо складиште за нафта во близина на село во јужен Египет загинаа повеќе од 430 луѓе.
1995.- Врховниот суд на Аргентина донесе одлука за екстрадиција на нацистичкиот офицер Ерих Прибке во Италија, каде што беше обвинет за воени злосторства за време на Втората светска војна.
1998.- Ураганот Мич, кој беснееше низ Централна Америка седум дена, предизвика огромно уништување, особено во Хондурас и Никарагва, убивајќи најмалку 9.000 луѓе.
1999.- Црна Гора ја воведе германската марка како паралелна валута со југословенскиот динар.
2001.- По повеќе од половина век, веронауката повторно е воведена во училиштата во Србија.
2003 – Свештеникот, Канон V. Џин Робинсон, е назначен за епископ на Американската епископска црква. Тој е првиот свештеник кој јавно призна дека е геј.
2003.- Умре Кристабел Биленберг, британска писателка и авторка на книгата „Минатото сум јас“, мемоари за опстанокот во нацистичка Германија.
2004.- Републиканецот Џорџ В. Буш е реизбран на претседателските избори во САД.
2004.- Умре шеикот Зајед Бен ал Нахајан, основачот и историски лидер на Обединетите Арапски Емирати, кој владееше со земјата од 1971 година.
2004.- Во Амстердам е убиен холандскиот филмски режисер и колумнист Тео ван Гог, правнук на сликарот Винсет ван Гог. Тој беше избоден до смрт од Мароканец кој подоцна беше уапсен. Тео ван Гог снимил филм за злоупотребата на жените во исламските земји.
2007.- Американецот Пол Тибетс, пилот и командант на авион Б-29 кој фрли атомска бомба врз Хирошима во 1945 година, уби меѓу 70.000 и 100.000 луѓе.
2008.- Умре Џон Дејли, продуцент на 13 филмови наградени со Оскар, вклучувајќи ги „Водот“ на Оливер Стоун, „Последниот кинески император“ на Бернард Бертолучи и „Привидени“ на Роберт Алтман.
2013.- Двајца новинари на француското меѓународно радио RFI беа убиени на северот на Мали, неколку часа откако беа киднапирани од група вооружени лица. По тој повод, Меѓународната федерација на новинари го востанови Меѓународниот ден за борба против неказнивоста на злосторствата против новинарите.
2014.- Во Москва почина Вељко Кадијевиќ, последниот министер за одбрана на Социјалистичка Југославија. Тој беше на чело на ЈНА во 1991 година, кога беа спроведени операции во Вуковар и Дубровник, што доведе до три обвиненија против него во Хрватска за злосторства против цивили. Тој побегна во Русија во 2001 година, откако Хашкиот трибунал го повика да сведочи.
2015 – Почина Петар Лаловиќ, филмски режисер, сценарист и кинематографер познат по метафоричните филмови за природата, за кои освои над 150 награди („Птици што не летаат“, „Последната оаза“, „Светот што исчезнува“). .
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 19 август

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
⚔️ Империјализам и воени конфликти
-
14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.
-
636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.
-
1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.
-
1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.
🧠 Наука и техника
-
1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.
-
1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.
-
1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.
🎭 Култура и уметност
-
1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.
-
1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.
-
1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.
-
2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.
🌍 Политички превирања и државни удари
-
1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.
-
1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.
-
2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.
✈️ Технологија и летови
-
1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.
-
1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
-
Хроника2 дена
Кичево и кичевско во тага по страшната трагедија која се случи вчера, каде по пад од четирицикл две малолетнички ги изгубија своите животи
-
Кичево18 часа
Кичево: Најавени градежни работи кон месност Крушино, за тоа време ќе има времен прекин на сообраќај
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за сабота (23 август)
-
Македонија1 ден
Времен прекин на сообраќај утре и задутре поради меѓународниот ФИС ролер-ски натпревар „Тодор Проески“
-
Хороскоп10 часа
Хороскоп за недела (24 август)
-
Македонија2 дена
Уште една измама со лажна сообраќајка, тетовчанка измамена за огромна сума на евра и швајцарски франци
-
Спорт2 дена
Утре започнува првото коло во втората македонска фудбалска лига, според новите правила само шампионот обезбедува место во ПМФЛ
-
Хроника19 часа
Уште една трагедија на македонските патишта, загина украинец пешак, го удрил жител на Косово од Германија