На денешен ден
На денешен ден (2 септември)

31. п.н.е. – Во големата поморска битка кај Акџиум во Јонското Море, Октавијан ја победи флотата на римскиот воен водач Марк Антониј и египетската кралица Клеопатра.
1666 – Четиридневниот пожар речиси го уништи Лондон. Многу згради беа оштетени, вклучувајќи ја и катедралата Свети Павле.
1752 – Одлуката на Парламентот во Велика Британија и нејзините колонии го заменува Јулијанскиот календар. 2 септември беше последниот ден од Јулијанскиот календар.
1807.- Британската морнарица го бомбардираше Копенхаген за да го спречи Наполеон Бонапарта да ја користи данската флота против Британците.
1829 година – Склучен е мировен договор меѓу Русија и Отоманската империја, со кој Турците се обврзуваат да ги вратат во Србија шесте нахија ослободени во Првото српско востание и да ја признаат автономијата на Грција.
1838 – Родена е кралицата на Хаваите Лилиуокалани, последниот суверен на Хаваи, од 1891 до 1893 година, пред Пацифичките острови да бидат анектирани од Соединетите држави во 1898 година.
1866 – На Крит избувна бунт против Турците и беше прогласено укинување на турската власт и обединување со Грција, но автономијата беше воспоставена дури во 1897 година со интервенција на европските сили. Со Лондонскиот договор од 1913 година, Крит стана дел од Грција.
1872 година – Во Хаг започна Петтиот конгрес на Првата интернационала, на кој е одлучено седиштето на Интернационалата да се премести во Соединетите држави, каде што имаше услови за правни дејствија. Поради фракционистички борби, на конференција во Филаделфија на 15 јули 1876 година, беше донесена одлука за распуштање на таа прва масовна меѓународна организација на работничката класа, основана во 1864 година во Лондон.
1898.- Во битката кај Омдурман, англо -египетските трупи под водство на Хорацио Киченер ја победија махдистичката војска, по што Британците ги окупираа сите клучни стратешки позиции во Судан.
1910.- Умре францускиот сликар Анри Русо, познат како „цариник“, еден од најпознатите наивни сликари. Неговото сликарство стана ценето само по неговата смрт, кога се појави вистинска битка за неговите слики, кои стигнаа до Лувр и другите големи светски колекции.
1930.- Француските пилоти Диедон Косте и Морис Белонте го завршија првиот лет без престан помеѓу Европа и Соединетите држави.
1937.- Умре францускиот историчар и едукатор Пјер Кубертен, инспиратор и основач на модерните Олимписки игри, за првпат одржани во Атина во 1896 година. Тој го основа Меѓународниот олимписки комитет, Олимпискиот музеј и Олимпискиот институт во Лозана.
1945.- Демократската Република Виетнам беше прогласена со претседателот Чи Мин.
1945.- На палубата на американскиот воен брод Мисури во Токискиот залив, Јапонците официјално потпишаа безусловна капитулација во Втората светска војна.
1973.- Умре британскиот писател Johnон Роналд Толкин, автор на трилогијата „Господар на прстените“ и романот „Хобитот“.
1989.- Полицијата упадна на собир во Кејп Таун, Јужна Африка, при што беа уапсени повеќе од 400 демонстранти.
1996.- Филипинската влада потпиша мировен договор со муслиманските бунтовници по 24 -годишната граѓанска војна на јужниот остров Минданао, во која загинаа 125.000 луѓе.
1996.- Лидерите на три опозициски партии: Српското движење за обнова, Демократската партија и Граѓанската алијанса на Србија, во Белград потпишаа договор за формирање на коалицијата „Заедно“, која победи на локалните избори во ноември, потресувајќи ја дотогаш неприкосновената влада на Слободан Милошевиќ.
2001.- Јужноафриканскиот кардиолог Кристијан Барнард почина на Кипар, изведувајќи ја својата прва успешна трансплантација на срце во 1967 година.
2006.- Умре поетот orерѓ Фалуди, една од најважните личности во унгарската литература од 20 век. Тој се здоби со светска слава со бесплатен превод на песните на францускиот поет од 15 век Франсоа Вилон и автобиографијата „Моите убави денови во пеколот“ што ја напиша во 1960 година. Неговите дела се забранети во Унгарија со децении.
2007.- Сафето Исовиќ, еден од најдобрите изведувачи на севдалинка на сите времиња, според повеќето музички критичари и познавачи на оригиналната народна мелодија, почина во Сараево. Некои од неговите најпознати снимки се „ulул Зулејха“, „Девојка направи угнетување сокол“, „Гранче од бор, падна покрај морето“, „Мујо кучи коњ за месечината“, „Мој дилбере“ …
2012.- Владејачката партија на претседателот Хозе Едуардо дос Сантос, Народноослободителното движење на Ангола (МПЛА) освои 74 проценти од гласовите на изборите во Ангола, што опозицијата ги оцени како нерегуларни. Изборите во Ангола беа втори од крајот на 27-годишната граѓанска војна (1975-2002 година) и трети од стекнувањето независност од Португалија.
2013.- Умре писателот на научна фантастика Фредерик Пол, чиј роман „Трговците во вселената“ го воведе терминот 3D. Од серијата романи што ги напиша, најпознати се „Капија“ и „Čовек плус“. Добитник е на бројни награди во светот на научната фантастика.
2014.- Стивен elоел Сотлоф, американски новинар, беше киднапиран на 4 август 2013 година од џихадистите на ИСИС. Стивен беше погубен на ист начин како и неговиот колега Jamesејмс Фоли две недели претходно, со видео од егзекуцијата објавено на специјализиран портал за следење на ситуацијата околу џихадистите.
2017 година – Околу 60.000 луѓе, претежно припадници на муслиманското малцинство Рохинџа, ја напуштија земјата за една недела поради конфликтот во северозападниот дел на Мјанмар и избегаа во Бангладеш.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (10 септември)

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
Војни и мировни договори
-
1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.
-
1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.
-
1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.
-
1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.
-
1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.
-
1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.
-
1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).
Политика и атентати
-
1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.
-
1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.
-
1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.
-
1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.
-
1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.
-
1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.
-
2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.
-
2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.
-
2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.
-
2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.
-
2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.
-
2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.
-
2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.
-
2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.
Култура и личности
-
1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.
-
1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.
-
1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.
-
1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.
-
1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.
-
1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.
-
2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.
Несреќи и катастрофи
-
1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.
-
2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
-
Спорт18 часа
(ФОТО) Кичевски „ФК Напредок“ ги наполни трибините со љубители на фудбалот, а играчите им возвратија со победа за почеток на сезоната
-
Спорт1 ден
„ФК Напредок“ денес на домашен терен го игра првиот натпревар од новата сезона, ве повикуваме сите на градски како во старите добри времиња
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за недела (14 септември)
-
Хороскоп15 часа
Хороскоп за понеделник (15 септември)
-
Магазин1 ден
Microsoft потсетува: Остануваат само 30 дена…
-
Магазин1 ден
iOS 26, iPadOS 26, watchOS 26 и macOS 26 пристигнуваат на 15 септември – компатибилни уреди и нов дизајн
-
Временска прогноза5 часа
Од денес ќе дува засилен ветер од северен правец, додека времето ќе биде стабилно
-
Македонија1 час
Од ноќеска цените на горивата се намалуваат