На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🪐 Наука и технологија

• 1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.

• 1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.

• 1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.

• 1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“

⚔️ Историски и политички настани

• 1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.

• 1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.

• 1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.

• 2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.

👑 Личности

• 1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.

• 1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.

• 1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.

• 2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.

🧱 Културни и социјални настани

• 1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.

• 1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.

• 1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.

На денешен ден 22 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

📜 Историски личности и настани:

• 337 – Смртта на Константин I Велики, првиот римски император што го прифатил христијанството.

• 1455 – Битката кај Сент Албанс – почеток на „Војната на розите“.

• 1833 – Уставот во Чиле ја зајакнува власта на претседателот и ја прогласува римокатоличката религија за државна.

🎵 Култура и уметност:

• 1813 – Роден е Рихард Вагнер, германски композитор и реформатор на операта.

• 1859 – Роден е Артур Конан Дојл, креаторот на Шерлок Холмс.

• 1873 – Почина Алесандро Манцони, италијански писател влијателен во Ризорџименто.

• 1885 – Смрт на Виктор Иго, автор на „Клетници“ и „Ѕвонарот“.

• 1907 – Роден е Лоренс Оливие, голем англиски глумец и режисер.

• 1970 – Почина Бојан Ступица, значаен југословенски театарски режисер.

• 2016 – Смрт на Бата Живојиновиќ, иконска фигура на југословенскиот филм.

⚔️ Воени и политички настани:

• 1939 – Потпишан е Челичниот пакт меѓу Хитлер и Мусолини.

• 1943 – Распуштање на Коминтерната од страна на СССР.

• 1972 – Никсон го посетува Советскиот Сојуз – прва ваква посета од американски претседател.

• 1992 – Словенија, Хрватска и БиХ примени во ОН.

• 1994 – Бунтовниците во Руанда преземаат клучни позиции.

• 2014 – Воен удар во Тајланд предводен од генерал Прајут.

🌍 Современи настани и социјални промени:

• 1998 – Мировен договор за Северна Ирска добива поддршка од гласачите.

• 2000 – Израелски суд укинува забрана за жени кај Западниот ѕид.

• 2012 – Првата жена командант на британски воен брод – Сара Вест.

• 2012 – SpaceX го лансира првото приватно вселенско летало до МВС.

• 2024 – Шпанија, Норвешка и Ирска ја признаваат Палестина како независна држава.

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај

📜 Среден и нов век

• 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик, еден од најважните правни документи во српската историја.
• 1498 – Васко де Гама пристигнува во Индија (Каликут), отворајќи нов морски пат околу Африка.
• 1506 – Почина Кристофоро Колумбо, откривачот на Америка.

✍️ Култура и филозофија

• 1799 – Роден е Оноре де Балзак, автор на Човечката комедија.
• 1806 – Роден е Џон Стјуарт Мил, филозоф, економист и застапник на утилитаризмот.
• 2005 – Почина Пол Рикер, француски филозоф и хуманист.

⚔️ Војни и политика

• 1834 – Почина Маркиз Ла Фајет, херој од Американската револуција.
• 1882 – Потпишан е Тројниот сојуз меѓу Германија, Австро-Унгарија и Италија.
• 1941 – Италија ја анектира Бока Которска за време на Втората светска војна.
• 1956 – САД изведуваат прва воздушна експлозија на хидрогенска бомба.
• 1999 – НАТО напад врз болница во Белград, при што загинаа пациенти.

🌍 Независности и државни промени

• 1902 – Куба станува република; САД ги повлекуваат трупите.
• 1927 – Велика Британија ја признава независноста на Саудиска Арабија.
• 2002 – Источен Тимор прогласува независност.
• 2000 – Тајван инаугурира прв демократски избран претседател од опозицијата.

🧑‍🤝‍🧑 Друштвени и економски настани

• 1980 – Референдумот во Квебек – 60% против независност од Канада.
• 1989 – Србија издава заем за економско заживување – никогаш не е вратен.
• 1995 – Ебола карантин во Заир.
• 2015 – Големите банки признаваат вина за валутни манипулации, казна од 5,7 милијарди долари.

🎨 Кражби и културни загуби

• 2010 – Во Париз одземени, односно украдени 5 слики вредни 100 милиони евра, меѓу нив дела од Пикасо, Матис, Модиљани и други.