Следете не

На денешен ден

На денешен ден (20 август)

Објавено пред

на

1741 – Рускиот морнар со данско потекло, Витус Јонас Беринг, ја откри Алјаска.

1854.- Умре германскиот филозоф Фридрих Вилхелм Шелинг, еден од основачите на германскиот идеализам („Идеи за филозофијата на природата“, „Филозофија на митологијата“, „Филозофија и религија“).

1860 – Роден е Рајмонд Поанкаре, француски државник, претседател на Франција од 1913 до 1920 година, член на Француската академија на науките. Бил премиер и министер за надворешни работи 1912-13 година. и повторно премиер 1922-24 и 1926-29.

1872 година – Весникот „Даница“, најважниот литературен магазин на српскиот романтизам, кој се печатеше три пати месечно во Нови Сад од февруари 1860 година, престана да излегува. Весникот ги собра младите српски романтични поети, Јаков Игњатовиќ, urуро Јакшиќ, Јован Јовановиќ Змај, Лаза Костиќ, а беше инициран и уредуван од писателот и адвокат ordорѓе Поповиќ.

1877.- Роден е српскиот литературен критичар и книжевен историчар Јован Скерлиќ, професор на Универзитетот во Белград и член на Српската кралска академија.

1884.- По четири години изградба, свечено беше отворена зградата на железничката станица во Белград, од која првиот воз тргна од новоизградената пруга Белград -Ниш неколку дена подоцна.

1901.- Роден е италијанскиот поет Салваторе Квазимодо, добитник на Нобеловата награда за литература во 1959 година („Вода и земјишта“, „Дај и имај“, „Мирисот на еукалиптус“, „isивотот не е сон“).

1940.- Руски револуционер, Лео Давидович Бронштајн, познат како Лео Троцки, еден од водачите на Октомвриската револуција, е смртно ранет во Мексико Сити. Убиството го изврши шпанскиот комунист Рамон Меркадер со планинарска кара (ледена секира), по наредба на Сталин. Троцки, кој откако Сталин дојде на власт беше негов близок соработник, а потоа жесток противник, следниот ден им подлегна на раните.

1944.- Роден е индискиот државник Раџив Ганди, премиер на Индија од 1984 до ноември 1989 година, кога ги загуби изборите. Тој беше убиен на 21 мај 1991 година, за време на изборната кампања, со што ја сподели судбината на неговата мајка Индира, која беше убиена како индиски премиер во 1984 година.

1949.- Унгарскиот парламент го усвои советскиот модел на влада и го смени името на државата во Народна Република Унгарија.

1968.- Војниците на СССР и другите членови на Варшавскиот пакт влегоа во Чехословачка за да ги спречат реформите на Александар Дубчек („Прашка пролет“).

1975.- Соединетите држави го лансираа вселенското летало Викинг I од Кејп Канаверал до Марс, каде пристигна во јули 1976 година.

1980.- Италијанскиот планинар со германско потекло, Рајнхолд Мешнер, е првиот што се искачи на највисокиот врв на светот, Монт Еверест, без употреба на кислород. Меснер е еден од ретките алпинисти што ги освоил сите 14 врвови повисоки од 8.000 метри – колку што има во светот.

1983.- Умре Александар Ранковиќ, поранешен потпретседател на СФРЈ, шеф на Службата за државна безбедност и член на највисокото државно и партиско раководство. До Брионискиот пленум (1 јули 1966 година), кога беше сменет од сите позиции, Ранковиќ беше еден од најблиските соработници на Јосип Броз Тито.

1988.- Во Титоград (Подгорица) и Колашин започнаа масовни собири против тогашното комунистичко раководство на Црна Гора. Во следните месеци, масовни протести се проширија низ целата република, раководството на партијата и републиката поднесе оставка во јануари 1989 година, а Момир Булатовиќ, Мило Djукановиќ и Светозар Маровиќ дојдоа на власт.

1988.- Стапи на сила договорот за ставање крај на осумгодишната војна меѓу Иран и Ирак, постигнат од посредниците на ОН со завојуваните страни на 8 август.

1991 – Во Москва беше воведен полициски час, Борис Елцин ја презеде командата на вооружените сили на СССР лоцирани во Русија со декрет, откако антиреформските сили се обидоа да извршат државен удар и да го соборат последниот водач на СССР, Михаил , ноќта помеѓу 19 и 20 август Горбачов.

1991.- Балтичката Република Естонија прогласи независност од СССР.

1994.- Во Париз умре познатиот југословенски режисер Александар Саша Петровиќ, добитник на специјалната награда на Канскиот филмски фестивал во 1967 година за филмот „Собирачи на пердуви“. Во 1970 -тите, тој припаѓаше на група уметници од „црниот бран“, кои беа под силен притисок од тогашниот комунистички режим.

1994.- Во Палам, Република Српска и Република Српска Краина прогласија обединување и усвоија документ за пристапување на СР Југославија.

1996.- Руските трупи го опколија Грозни, илјадници бегалци го напуштија чеченскиот главен град. Војната во Чеченија започна во декември 1994 година, кога Борис Елцин испрати војници да го задушат движењето за независност на таа поранешна советска република.

1996.- Во несреќата на транспортниот авион „Иlyушин 76“ на руската компанија „Спер ерлајнс“ во близина на пистата на белградскиот аеродром во Сурчин, загинаа сите 12 лица во авионот. Претходно, авионот, кој полета од Белград до Малта, поради дефект на навигационата опрема и системите за радио комуникација, кружеше над градот околу три часа, обидувајќи се да се ослободи од горивото, но ја пропушти пистата при принудно слетување.

1998.- Соединетите држави бомбардираа фабрика во Судан и неколку полигони за воена обука во Авганистан, тврдејќи дека цели поврзани со терористички напади врз американските амбасади во Кенија и Танзанија 13 дена претходно, во кои загинаа најмалку 226 луѓе.

1999.- Раиса Горбачов, сопругата на последниот водач на СССР, Михаил Горбачов, почина во болница во Минстер во германската покраина Северна Рајна -Вестфалија.

2003.- Аргентинскиот Сенат ги поништи амнестиите за воени офицери кои мачеа и убиваа левичари помеѓу 1976 и 1983 година.

2006.- Умре фотографот eо Розентал, автор на една од најпознатите воени фотографии со Иво imeиме, прикажувајќи американски војници како креваат знаме на островот пред крајот на Втората светска војна. Во 1945 година, Розентал ја доби Пулицеровата награда за оваа снимка.

2008.- Авион на Спанаир се запали при обидот да полета на аеродромот во Мадрид, при што загинаа 153 патници, а 19 беа повредени.

2013.- Умре Елмор Лионард, еден од најистакнатите американски писатели за криминалистички романи, од кои најпознатите се преведени во филмови („Out of Sight“, „Get Shorty“ и „Be Cool“).

2017 – Почина американскиот актер и комичар Jerери Луис, кој се здоби со светска популарност во 1940 -тите и 1950 -тите години како член на дуото Мартин -Луис, заедно со пејачот и актер Дин Мартин.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај

📜 Среден и нов век

  • 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик, еден од најважните правни документи во српската историја.
  • 1498Васко де Гама пристигнува во Индија (Каликут), отворајќи нов морски пат околу Африка.
  • 1506 – Почина Кристофоро Колумбо, откривачот на Америка.

✍️ Култура и филозофија

  • 1799 – Роден е Оноре де Балзак, автор на Човечката комедија.
  • 1806 – Роден е Џон Стјуарт Мил, филозоф, економист и застапник на утилитаризмот.
  • 2005 – Почина Пол Рикер, француски филозоф и хуманист.

⚔️ Војни и политика

  • 1834 – Почина Маркиз Ла Фајет, херој од Американската револуција.
  • 1882 – Потпишан е Тројниот сојуз меѓу Германија, Австро-Унгарија и Италија.
  • 1941 – Италија ја анектира Бока Которска за време на Втората светска војна.
  • 1956 – САД изведуваат прва воздушна експлозија на хидрогенска бомба.
  • 1999 – НАТО напад врз болница во Белград, при што загинаа пациенти.

🌍 Независности и државни промени

  • 1902 – Куба станува република; САД ги повлекуваат трупите.
  • 1927 – Велика Британија ја признава независноста на Саудиска Арабија.
  • 2002Источен Тимор прогласува независност.
  • 2000Тајван инаугурира прв демократски избран претседател од опозицијата.

🧑‍🤝‍🧑 Друштвени и економски настани

  • 1980 – Референдумот во Квебек – 60% против независност од Канада.
  • 1989 – Србија издава заем за економско заживување – никогаш не е вратен.
  • 1995Ебола карантин во Заир.
  • 2015 – Големите банки признаваат вина за валутни манипулации, казна од 5,7 милијарди долари.

🎨 Кражби и културни загуби

  • 2010 – Во Париз одземени, односно украдени 5 слики вредни 100 милиони евра, меѓу нив дела од Пикасо, Матис, Модиљани и други.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Jakob Braun

Култура и уметност

  • 1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и „Фигаровата свадба“ (Моцарт).

  • 1911 – Почина Густав Малер, влијателен австриски композитор и диригент.

  • 1995 – Почина Александар Годунов, познат балетски танчер кој доживеа успех и на запад по бегството од СССР.


Политика и конфликти

  • 1803 – Велика Британија ѝ објави војна на Франција, со што се заострија Наполеонските војни.

  • 1804Наполеон е прогласен за император.

  • 1944 – Протерување на Татарите од Крим од страна на СССР, што останува едно од најконтроверзните етнички чистки во историјата на регионот.

  • 1996Радован Караџиќ се повлекува од функцијата претседател на РС поради меѓународен притисок.

  • 2000 – СБ на ОН воведува ембарго за оружје за Етиопија и Еритреја, поради нивната гранична војна.


Наука и технологија

  • 1974Индија го извршува својот прв нуклеарен тест, станувајќи шеста нуклеарна сила.

  • 1998 – Тужба против Мајкрософт за монополско однесување, значајна пресвртница во правната историја на технолошките гиганти.


Човекови права и меѓународна правда

  • 1954 – Стапува во сила Европската конвенција за човекови права.

  • 2010 – Обама го потпишува Законот за слобода на печатот, именуван по новинарот Даниел Перл.

  • 2011 – Пресуда против Аугустин Бизмунг, поврзана со геноцидот во Руанда.


Родени

  • 1836Вилхелм Штајниц, првиот официјален светски шампион во шах.

  • 1868Николај II, последниот руски цар.

  • 1872Бертран Расел, добитник на Нобелова награда и познат филозоф.

  • 1883Валтер Гропиус, основач на Баухаус и визионер во архитектурата.

  • 1919Марго Фонтејн, легендарна балерина.

  • 1920Карол Војтила, идниот папа Јован Павле II.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (17 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

Светот виден во рубриката „На денешен ден“ за 17-ти мај

🎨 Култура и уметност

  • 1510 – Смртта на Сандро Ботичели, еден од најголемите ренесансни сликари. Неговите дела, особено Раѓањето на Венера, се симболи на хуманизмот и естетиката на Ренесансата.

  • 1866 – Роден е Ерик Сати, француски композитор чие дело има големо влијание врз модерната музика.

  • 2012 – Почина Дона Самер, диско икона со глобално влијание во поп културата.


⚕️ Медицина и наука

  • 1749 – Роден е Едвард Џенер, пионер на имунизацијата, чиј изум – вакцината против сипаници – го променил текот на медицинската историја.


⚔️ Политика и воени настани

  • 1814 – Норвешка прогласува независност и усвојува устав – значаен момент во историјата на скандинавските земји.

  • 1838 – Смртта на Талеран, еден од највештите дипломати на Франција, со улога во реставрацијата по Наполеон.

  • 1940 – Германските трупи влегуваат во Брисел – дел од брзото напредување на нацистичка Германија во Втората светска војна.

  • 1949 – Обединетото Кралство ја признава независноста на Република Ирска.

  • 1997Лоран Кабила ја презема власта во Заир, кој се преименува во Демократска Република Конго.


📺 Технологија и медиуми

  • 1965 – Првото емитување во боја од Велика Британија до САД – голем чекор во глобалната телевизиска технологија.

  • 2000 – Српската влада ја презема РТВ „Студио Б“, симболичен настан за медиумската слобода во Србија.


⚖️ Човекови права и општествени промени

  • 1954 – Пресудата Brown v. Board of Education од Врховниот суд на САД ја укинува расната сегрегација во училиштата – историски момент во движењето за граѓански права.

  • 2004 – Масачусетс стана првата американска држава што легализира истополови бракови.

  • 2009 – За прв пат, жени се избрани во парламентот на Кувајт – голем напредок во правата на жените на Блискиот Исток.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп2 часа

Хороскоп за среда (21 март)

ОВЕН Денеска во неколку наврати ќе треба да покажете како можете да бидете храбри, бестрашни и директни. Не заземајте страна...

Здравје и убавина5 часа

Вниманието во храната во борбата против заморот е многу битна за човековиот организам

Кога ќе забележите дека повеќе денови по ред сте поуморни од вообичаено, физички или ментално, треба веднаш да реагирате и...

Македонија9 часа

Посебен сообраќаен режим за експресниот пат А3 Штип – Кочани од клучка Крупиште до клучка Кочани

Министерството за внатрешни работи ги известува граѓаните дека на 21.05.2025 (среда), во периодот од 09 до 12 часот заради изведување...

На денешен ден1 ден

Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај 📜 Среден и нов век 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик,...

Спорт1 ден

Македонската репрезентација во фудбал до 18 години, ќе одигра два контролни натпревари со Словенија во гости

Репрезентацијата на Македонија до 18 години кон крајот на мај ќе одигра два контролни натпревари против соодветната селекција на Словенија....

Хороскоп1 ден

Хороскоп за вторник (20 мај)

ОВЕН Вие сте упорни во сѐ што ќе наумите, па ако деловниот успех е ваш приоритет нема сомнежи дека ќе...

Храна1 ден

Следните 6 витамини се најзастапени во магдоносот, истиот може да помогне при висок крвен притисок

Магдоносот спаѓа во зачински билки кои најчесто се користат при готвење, а покрај својата арома обезбедуваат бројни хранливи материи и...

Македонија1 ден

Од вечерва бензин 95 и дизел поскапуваат, ова е новата цена за литар

Малопродажната цена на бензинот ЕУРОСУПЕР БС-95, се зголемува за 2,00 ден/лит, во однос на малопродажната цена утврдена со одлуката за...

Lifestyle2 дена

Дали рчите во сон? Причина може да биде оваа секојдневна навика

Рчењето е чест проблем кој не само што го нарушува сонот, туку може да биде и знак за длабоки нарушувања...

Lifestyle2 дена

Како да го исчистите одводот без сода бикарбона и оцет: Ефикасни и едноставни решенија

Избегнете скапи поправки со домашни методи кои навистина функционираат Затнат одвод е проблем со кој се соочуваат многумина – водата...

НАЈЧИТАНИ