На денешен ден
На денешен ден: 20 ноември

1602.- Роден е Ото фон Герике, германски физичар и пронаоѓач, кој прв го покажа вакуумот и го покажа познатиот експеримент за воздушниот притисок („Магдебуршки хемисфери“).
1780.- Велика Британија и објави војна на Холандија, откривајќи дека холандски бродови ги снабдуваат американските бунтовници со француско и шпанско оружје.
1818.- Јужноамериканскиот револуционер и државник Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1847.- Умре писателот, преведувач и актер Јоаким Вујиќ, творец на српскиот театар, основач и директор на „Кнезно-српскиот театар“ во Крагуевац (1833).
1863.- Роден е Богдан Поповиќ, писател, естетичар и литературен критичар, член на Српската кралска академија и еден од основачите на Српскиот книжевен гласник. Тој значително влијаел на европеизацијата на српската литература во предвечерието на Првата светска војна. Објавил „Антологија на поновата српска поезија“ и голем број студии за литература и уметност.
1873.- Два града на десниот и левиот брег на Дунав, Буда и Пешта, се споени во еден град, унгарската престолнина Будимпешта.
1894.- Умре рускиот композитор и пијанист Антон Григориевич Рубинштајн, основач на Конзерваториумот во Санкт Петербург, еден од најголемите пијанисти во 19 век. Компонирал опери („Демон“), композиции за пијано, соло песни (циклус „Персиски песни“).
1910.- Умре рускиот писател и мислител Лав Николаевич Толстој, еден од великаните на светската литература. Со романот „Војна и мир“ создаде еден вид роман „време и простор“ (епски роман). Уметникот-аналитичар бил преокупиран со морално-етички и општествени проблеми, а како литературен естетичар се залагал за дидактичка уметност кај народот („Ана Карењина“, „Севастополски раскази“, „Народни приказни“, „Што е уметност“).
1914.- Димитрије Туцовиќ, водачот на социјалистичкото движење во Србија, бил убиен како офицер на ридот Врапче кај Лазаревац во Првата светска војна во битката кај Колубара.
1917 – Во битката кај Канбери во Првата светска војна, Британците за прв пат ангажираа група од 324 тенкови. Тенкот првпат бил употребен во битката кај Сома во 1916 година.
1923 – Герет А. Морган го патентира првиот автоматски семафор.
1924.- Во Турција е задушено бунтот на Курдите, а територијата на која живеат е поделена меѓу неколку земји со Договорот од Лозана по Првата светска војна.
1925.- Родена е руската балерина Маја Плисецкаја, ѕвезда на Бољшој театарот речиси половина век. На 11-годишна возраст почнала да свири во балетски хор, во 1943 година станала солист, а потоа примабалерина, исполнувајќи голем број главни улоги во класичниот и модерниот балет.
1945.- Во Нирнберг пред Меѓународниот воен трибунал започна судењето на нацистичките воени злосторници во Втората светска војна, на кое за прв пат во историјата, меѓународен форум ја осуди агресијата како злосторство против човештвото и ги казни сторителите. Десет месеци подоцна, 12 обвинети беа осудени на смрт, тројца на доживотен затвор, четворица на 10 до 20 години затвор, а петмина беа ослободени.
1945.- Сојузничката контролна комисија даде дозвола за преселување на шест милиони Германци од Австрија, Полска и Унгарија во Западна Германија.
1959.- Генералното собрание на ОН ја усвои Декларацијата за правата на детето, која прокламира еднакви права за сите деца, без разлика на раса, религија, потекло или пол.
1959.- Во Стокхолм, Велика Британија, Норвешка, Шведска, Данска, Австрија, Португалија и Швајцарија ја потпишаа конвенцијата за основање на ЕФТА (Европска асоцијација за слободна трговија).
1975.- Умре шпанскиот фашист Франциско Франко, кој владееше со Шпанија 36 години. Два дена подоцна, Хуан Карлос стана крал на Шпанија.
1980.- Во Кина започна судењето на „четиричлената банда“ предводена од Данг Кинг, вдовица на претседателот Мао Це Тунг. Тие се обвинети за предавство и злосторства за време на Културната револуција 1966-76 година.
1998.- Од космодромот Бајконур, Русија го лансираше првиот модул на идната Меѓународна вселенска станица, кој чинеше 60 милијарди долари.
2001.- На општите избори во Данска, социјалдемократите ја загубија власта за прв пат по 80 години. Либералите Андерс Фог Расмусен победија.
2002.- Турскиот совет за радиодифузија предложи државната радио и телевизија да започне со емитување на претходно забранетиот курдски јазик, што е чекор кон членство во ЕУ.
2003.- Во експлозија на автомобил-бомба во Истанбул во близина на британскиот конзулат и пред банката ХСБЦ во Лондон загинаа 27 лица, меѓу кои и британскиот генерален конзул Роџер Шорт, а повеќе од 450 лица беа повредени.
2004.- Претседателот на Шри Ланка Чандрика Кумаратунга го укина 28-годишниот мораториум на смртната казна откако беше убиен судија на Врховниот суд.
2006.- Умре американскиот режисер Роберт Алтман, добитник на Оскар за животно дело. Автор е на легендарните филмови „M.A.S.H.“, „Nashville“, „The Player“, „Short Cuts“, „Kansas City“.
2011.- Шпанската Конзервативна народна партија освои мнозинство на парламентарните избори, а Маријан Рахој беше назначен за премиер. Социјалистичката работничка партија, оптоварена со последиците од економската криза и стапката на невработеност, го претрпе најголемиот пораз од воведувањето на демократијата.
2015.- Во терористички напад на хотел во Бамако загинаа 18 лица. Една екстремистичка група, фракцијата Ал Каеда, ја презеде одговорноста за нападот во хотел во Мали.
2018 – Новоизбраните членови на Претседателството на БиХ, Милорад Додик, Шефик Џаферовиќ и Жељко Комшиќ, положија заклетва и официјално ја презедоа функцијата колективен шеф на државата.
2020 – Патријархот на СПЦ Иринеј почина како последица на корона инфекција со вирусот. Тој беше 45-ти врховен поглавар на СПЦ, а таа функција ја извршува од 22 јануари 2010 година.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (22 мај)

На денешен ден 22 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Историски личности и настани:
-
337 – Смртта на Константин I Велики, првиот римски император што го прифатил христијанството.
-
1455 – Битката кај Сент Албанс – почеток на „Војната на розите“.
-
1833 – Уставот во Чиле ја зајакнува власта на претседателот и ја прогласува римокатоличката религија за државна.
🎵 Култура и уметност:
-
1813 – Роден е Рихард Вагнер, германски композитор и реформатор на операта.
-
1859 – Роден е Артур Конан Дојл, креаторот на Шерлок Холмс.
-
1873 – Почина Алесандро Манцони, италијански писател влијателен во Ризорџименто.
-
1885 – Смрт на Виктор Иго, автор на „Клетници“ и „Ѕвонарот“.
-
1907 – Роден е Лоренс Оливие, голем англиски глумец и режисер.
-
1970 – Почина Бојан Ступица, значаен југословенски театарски режисер.
-
2016 – Смрт на Бата Живојиновиќ, иконска фигура на југословенскиот филм.
⚔️ Воени и политички настани:
-
1939 – Потпишан е Челичниот пакт меѓу Хитлер и Мусолини.
-
1943 – Распуштање на Коминтерната од страна на СССР.
-
1972 – Никсон го посетува Советскиот Сојуз – прва ваква посета од американски претседател.
-
1992 – Словенија, Хрватска и БиХ примени во ОН.
-
1994 – Бунтовниците во Руанда преземаат клучни позиции.
-
2014 – Воен удар во Тајланд предводен од генерал Прајут.
🌍 Современи настани и социјални промени:
-
1998 – Мировен договор за Северна Ирска добива поддршка од гласачите.
-
2000 – Израелски суд укинува забрана за жени кај Западниот ѕид.
-
2012 – Првата жена командант на британски воен брод – Сара Вест.
-
2012 – SpaceX го лансира првото приватно вселенско летало до МВС.
-
2024 – Шпанија, Норвешка и Ирска ја признаваат Палестина како независна држава.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај
📜 Среден и нов век
- 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик, еден од најважните правни документи во српската историја.
- 1498 – Васко де Гама пристигнува во Индија (Каликут), отворајќи нов морски пат околу Африка.
- 1506 – Почина Кристофоро Колумбо, откривачот на Америка.
✍️ Култура и филозофија
- 1799 – Роден е Оноре де Балзак, автор на Човечката комедија.
- 1806 – Роден е Џон Стјуарт Мил, филозоф, економист и застапник на утилитаризмот.
- 2005 – Почина Пол Рикер, француски филозоф и хуманист.
⚔️ Војни и политика
- 1834 – Почина Маркиз Ла Фајет, херој од Американската револуција.
- 1882 – Потпишан е Тројниот сојуз меѓу Германија, Австро-Унгарија и Италија.
- 1941 – Италија ја анектира Бока Которска за време на Втората светска војна.
- 1956 – САД изведуваат прва воздушна експлозија на хидрогенска бомба.
- 1999 – НАТО напад врз болница во Белград, при што загинаа пациенти.
🌍 Независности и државни промени
- 1902 – Куба станува република; САД ги повлекуваат трупите.
- 1927 – Велика Британија ја признава независноста на Саудиска Арабија.
- 2002 – Источен Тимор прогласува независност.
- 2000 – Тајван инаугурира прв демократски избран претседател од опозицијата.
🧑🤝🧑 Друштвени и економски настани
- 1980 – Референдумот во Квебек – 60% против независност од Канада.
- 1989 – Србија издава заем за економско заживување – никогаш не е вратен.
- 1995 – Ебола карантин во Заир.
- 2015 – Големите банки признаваат вина за валутни манипулации, казна од 5,7 милијарди долари.
🎨 Кражби и културни загуби
- 2010 – Во Париз одземени, односно украдени 5 слики вредни 100 милиони евра, меѓу нив дела од Пикасо, Матис, Модиљани и други.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за сабота (24 мај)
-
Хороскоп19 часа
Хороскоп за недела (25 мај)
-
Кичево6 часа
ОВР Кичево вчера реализираше превентивни активности за заштита од пожари со цел подигнување на јавната свест за потребата од заштита на шумите од пожари
-
Временска прогноза2 дена
Временска прогноза за сабота и недела, ќе имаме дожд на секаде и голем пад на температурите, ова се последните метео вести
-
Кичево1 ден
Зошто сите оваа сезона зборуваат за проектот „Истражи го Кичево“ на „Интелект Едукација“
-
Временска прогноза12 часа
Затоплување нема ни под разно! Невообичаен период за последната седмица од мај месец!
-
Македонија1 ден
Во Штип експлодирала плинска боца во стан, од силината на експлозијата врата и прозорец паднале директно на паркирано возило
-
Храна1 ден
Како до свежи и вкусни банани, еве неколку работи кои сигурно не сте ги знаеле