Следете не

На денешен ден

На денешен ден (21 август)

Објавено пред

на

1690.- Австрискиот император Леополд Први издаде декрет, познат како „Привилегија“, кој им дава на Србите одредени привилегии во Австрија. „Привилегијата“ гарантираше слобода на вероисповед, употреба на Јулијанскиот календар и право на избор на архиепископи и други свештеници.

1780.- Роден е словенечкиот славист Јернеј Бартол Копитар. Тој е важен за српската култура како помошник и заштитник на Вук Стефановиќ Караџиќ, кого го охрабри да собира народни артефакти и да пишува граматика и вокабулар на српскиот јазик.

1897 година – Англискиот лекар Роналд Рос откри еден вид комарец што носи маларија, кој беше клучен во борбата против болеста од која загинаа милиони луѓе. Рос е еден од првите добитници на Нобеловата награда за медицина (1902).

1911.- Италијанскиот келнер Виченцо Перуџа украл слика од Мона Лиза на Леонардо да Винчи од музејот Лувр во Париз. Сликата е пронајдена и вратена во музејот во 1913 година.

1941.- Умре Рабиндранат Тагоре (индиски писател и филозоф, добитник на Нобелова награда за литература во 1913 година) („Градинар“, „Гитанџали“).

1944 година – Во Думбартон Оукс, во близина на Вашингтон, започна конференција на претставници на СССР, Кина, Соединетите држави и Велика Британија, за да се формираат предлози за создавање светска организација, што ја создаде основата за организацијата на Обединетите нации основана во Сан Франциско во април 1945 година.

1958.- Умре српскиот композитор и диригент Стеван Христиќ, еден од основачите на Музичката академија во Белград, шеф на белградската филхармонија, диригент во Народниот театар, директор на операта, член на Српската академија на науките и уметностите и прв претседател на Југословенското композиторско друштво. опера „Самрак“, сценска музика).

1959.- Багдадскиот пакт, воено-политичка алијанса предводена од САД на Турција, Велика Британија, Иран и Пакистан, која се смени во сила во 1955 година, го смени своето име во ПЕКТ ЦЕНТО (Централна организација), откако Ирак се повлече од алијансата.

1960.- Националниот водач на Кенија, omомо Кенујата, беше ослободен од затвор по девет години затвор од британските власти под обвинение дека е лидер на националистичката организација Мау Мау. По враќањето во Најроби, тој стана претседател на кениската Африканска национална унија, а по прогласувањето на независната Република Кенија (12 декември 1964 година), стана претседател и премиер.

1964.- Умре италијанскиот политичар Палмиро Тоliати, еден од основачите на Комунистичката партија на Италија во 1921 година и негов генерален секретар од 1927 до 1964 година. Со концептот на „италијанскиот пат кон социјализмот“, тој радикално ја прекина сталинистичката верзија на социјализмот.

1968 – Трупите на членовите на Варшавскиот пакт, освен Романија, ја окупираа Чехословачка. Околу 200.000 војници ги окупираа сите важни контролни пунктови во земјата. Ова ја задуши „Прашката пролет“, обид на Комунистичката партија на Чехословачката социјалистичка република, предводена од Александар Дубчек, да го реформира системот. Оваа окупација го воспостави принципот на „ограничен суверенитет“ на источноевропските комунистички земји.

1975.- Соединетите држави ја укинаа 12 -годишната забрана за извоз во Куба, но ембаргото за директна трговија помеѓу Куба и Соединетите држави останува на сила.

1983.- Филипинскиот опозициски лидер Бенињо Акино беше убиен откако се симна од авион на аеродромот во Манила, додека се враќаше од тригодишниот егзил во Соединетите држави. Атентатот го организираше филипинскиот диктатор Фердинанд Маркос, со што го отстрани најсериозниот противник на изборите во 1984 година.

1990.- За прв пат, 100.000 луѓе слободно ја одбележаа годишнината од инвазијата на Варшавскиот пакт врз Чехословачка, на централниот градски плоштад во Прага.

1991 – Толпа демонстранти се судрија во Москва со специјални сили кои ја нападнаа зградата на рускиот парламент. Демонстрантите ги искршија прозорците на зградата на КГБ во jубјанка и го урнаа споменикот на Феликс jerерзински. По 60 часа домашен притвор на Крим, советскиот претседател Михаил Горбачов се врати во Москва и ја презеде контролата врз земјата по неуспешниот државен удар од поддржувачите на тврдокорните советски комунисти.

1991 – Летонија прогласи независност од Советскиот Сојуз.

1991.- Хрватските власти ја блокираа касарната на ЈНА во Хрватска и не им дозволија струја, храна и вода. Во наредните денови, конфликтите помеѓу ЈНА и хрватската армија ескалираа во многу делови на Хрватска.

1993.- За прв пат во два месеца, мировниците на ОН влегоа во муслиманскиот дел на Мостар (БиХ), каде што најдоа 55.000 луѓе на работ на глад. Борбите меѓу хрватските и муслиманските сили во Мостар започнаа во мај 1993 година.

1999.- Началникот на Генералштабот на југословенската армија, Драгоjуб Ојданиќ, рече дека 524 припадници на ВЈ ги загубиле животите во агресијата на НАТО врз СР Југославија, а 37 се водат како исчезнати.

2000.- Словенечкиот пливач Мартин Стрел, кој го преплива Дунав од извор во Германија до устието на Црното Море под мотото „За мир, пријателство и чиста вода“, го собори рекордот и влезе во Гинисовата книга со пливање на повеќе од 2.900 километри. На Стрелката ја започна таа кампања на 25 јуни.

2001.- Архивата за национална безбедност, истражувачка организација со седиште во САД, објави документ кој покажува дека американските службеници биле свесни за вмешаноста на владата на Руанда во геноцидот во 1994 година, кога Хутите убиле околу 800.000 Тутси. Многу западни земји тогаш одбија да интервенираат.

2002.- Абу Нидал, некогаш најбараниот палестински терорист во светот, изврши самоубиство во Ирак, каде илегално престојува.

2005.- Поранешниот полски претседател генерал Војчех Јерузелски се извини, за прв пат по речиси четири децении, за наредбата на полските војници да учествуваат во интервенцијата на Варшавскиот пакт во Чехословачка во 1968 година.

2012.- Премиерот на Етиопија Мелеш Зенави, кој беше на власт во таа земја 21 година, почина, прво како претседател, а потоа и како премиер, откако беше сменет Уставот, со што таа земја стана парламентарна држава.

2013.- Американскиот војник Бредли Менинг е осуден на 35 години затвор од воениот суд на САД за објавување воени и дипломатски тајни на Викиликс.

2015 – Словенечкиот бенд Лајбах ја заврши посетата на Северна Кореја со одржување на два концерти, кои беа првите концерти на западната група во таа затворена комунистичка земја.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп11 часа

Хороскоп за вторник (1 јули)

ОВЕН Ова е уште еден работен ден каде што сѐ ќе се одвива со поспоро темпо, најмногу поради фактот дека...

Македонија14 часа

МВР истакна важна информација која стартува од утре 1 јули

Од 1 јули до 31 август на државните патишта во Македонија се воведува летен времен режим на сообраќај со кој...

Магазин16 часа

Вечерва започнува првиот фитнес подкаст во Македонија за сите љубители на здравиот живот заедно со „Adastra“ и Дејан Пауновски „Pakigram“

Во време кога фитнесот станува сè поголем дел од секојдневниот живот, Adastra и Дејан Пауновски – „Pakigram“ ги здружуваат силите...

Македонија19 часа

СВР Охрид изнесе детали за запалениот глисер, бил приватна сопственост

Денеска (30.06.2025 година) во 10,30 часот, во полициската станица за граничен надзор „Охридско езеро“, пријавено е дека, на пловен објект...

Временска прогноза21 час

Од денес во најава многу топло време со висок УВ индекс

Територијата на Република Македонија, како и на целиот регион, од денес (понеделник 30 јуни), па се до следниот понеделник (7...

Македонија21 час

СВР Охрид со засилени контроли во патниот сообраќај, изречени низа санкции

На 29.08.2025 година од 11 до 17 часот, на подрачјето на СВР Охрид преземени се засилени контроли во патниот сообраќај....

Македонија21 час

Од ноќеска цената на нафтените деривати се намалува, ова е новата цена

Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 се намалуваат за 2,00 ден/лит, во однос на малопродажните цени утврдени...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за понеделник (30 јули)

ОВЕН Денеска во неколку наврати ќе треба да покажете како можете да бидете храбри, бестрашни и директни. Не заземајте страна...

Спорт2 дена

Ландо Норис ја забележа својата трета победа

Ландо Норис ја забележа својата трета победа оваа сезона и вкупно седма во кариерата, триумфирајќи на патеката Ред Бул Ринг....

Кичево2 дена

(ФОТО) Се запали дива депонија покрај пат кај с.Пополжани, интервенираше ТППЕ Кичево

Во 18:17ч денес пријавено било дека гори дива депонија во близина на с.Пополжани кичевско од битолска страна. Како што не...

НАЈЧИТАНИ