Следете не

На денешен ден

На денешен ден (21 август)

Објавено пред

на

1690.- Австрискиот император Леополд Први издаде декрет, познат како „Привилегија“, кој им дава на Србите одредени привилегии во Австрија. „Привилегијата“ гарантираше слобода на вероисповед, употреба на Јулијанскиот календар и право на избор на архиепископи и други свештеници.

1780.- Роден е словенечкиот славист Јернеј Бартол Копитар. Тој е важен за српската култура како помошник и заштитник на Вук Стефановиќ Караџиќ, кого го охрабри да собира народни артефакти и да пишува граматика и вокабулар на српскиот јазик.

1897 година – Англискиот лекар Роналд Рос откри еден вид комарец што носи маларија, кој беше клучен во борбата против болеста од која загинаа милиони луѓе. Рос е еден од првите добитници на Нобеловата награда за медицина (1902).

1911.- Италијанскиот келнер Виченцо Перуџа украл слика од Мона Лиза на Леонардо да Винчи од музејот Лувр во Париз. Сликата е пронајдена и вратена во музејот во 1913 година.

1941.- Умре Рабиндранат Тагоре (индиски писател и филозоф, добитник на Нобелова награда за литература во 1913 година) („Градинар“, „Гитанџали“).

1944 година – Во Думбартон Оукс, во близина на Вашингтон, започна конференција на претставници на СССР, Кина, Соединетите држави и Велика Британија, за да се формираат предлози за создавање светска организација, што ја создаде основата за организацијата на Обединетите нации основана во Сан Франциско во април 1945 година.

1958.- Умре српскиот композитор и диригент Стеван Христиќ, еден од основачите на Музичката академија во Белград, шеф на белградската филхармонија, диригент во Народниот театар, директор на операта, член на Српската академија на науките и уметностите и прв претседател на Југословенското композиторско друштво. опера „Самрак“, сценска музика).

1959.- Багдадскиот пакт, воено-политичка алијанса предводена од САД на Турција, Велика Британија, Иран и Пакистан, која се смени во сила во 1955 година, го смени своето име во ПЕКТ ЦЕНТО (Централна организација), откако Ирак се повлече од алијансата.

1960.- Националниот водач на Кенија, omомо Кенујата, беше ослободен од затвор по девет години затвор од британските власти под обвинение дека е лидер на националистичката организација Мау Мау. По враќањето во Најроби, тој стана претседател на кениската Африканска национална унија, а по прогласувањето на независната Република Кенија (12 декември 1964 година), стана претседател и премиер.

1964.- Умре италијанскиот политичар Палмиро Тоliати, еден од основачите на Комунистичката партија на Италија во 1921 година и негов генерален секретар од 1927 до 1964 година. Со концептот на „италијанскиот пат кон социјализмот“, тој радикално ја прекина сталинистичката верзија на социјализмот.

1968 – Трупите на членовите на Варшавскиот пакт, освен Романија, ја окупираа Чехословачка. Околу 200.000 војници ги окупираа сите важни контролни пунктови во земјата. Ова ја задуши „Прашката пролет“, обид на Комунистичката партија на Чехословачката социјалистичка република, предводена од Александар Дубчек, да го реформира системот. Оваа окупација го воспостави принципот на „ограничен суверенитет“ на источноевропските комунистички земји.

1975.- Соединетите држави ја укинаа 12 -годишната забрана за извоз во Куба, но ембаргото за директна трговија помеѓу Куба и Соединетите држави останува на сила.

1983.- Филипинскиот опозициски лидер Бенињо Акино беше убиен откако се симна од авион на аеродромот во Манила, додека се враќаше од тригодишниот егзил во Соединетите држави. Атентатот го организираше филипинскиот диктатор Фердинанд Маркос, со што го отстрани најсериозниот противник на изборите во 1984 година.

1990.- За прв пат, 100.000 луѓе слободно ја одбележаа годишнината од инвазијата на Варшавскиот пакт врз Чехословачка, на централниот градски плоштад во Прага.

1991 – Толпа демонстранти се судрија во Москва со специјални сили кои ја нападнаа зградата на рускиот парламент. Демонстрантите ги искршија прозорците на зградата на КГБ во jубјанка и го урнаа споменикот на Феликс jerерзински. По 60 часа домашен притвор на Крим, советскиот претседател Михаил Горбачов се врати во Москва и ја презеде контролата врз земјата по неуспешниот државен удар од поддржувачите на тврдокорните советски комунисти.

1991 – Летонија прогласи независност од Советскиот Сојуз.

1991.- Хрватските власти ја блокираа касарната на ЈНА во Хрватска и не им дозволија струја, храна и вода. Во наредните денови, конфликтите помеѓу ЈНА и хрватската армија ескалираа во многу делови на Хрватска.

1993.- За прв пат во два месеца, мировниците на ОН влегоа во муслиманскиот дел на Мостар (БиХ), каде што најдоа 55.000 луѓе на работ на глад. Борбите меѓу хрватските и муслиманските сили во Мостар започнаа во мај 1993 година.

1999.- Началникот на Генералштабот на југословенската армија, Драгоjуб Ојданиќ, рече дека 524 припадници на ВЈ ги загубиле животите во агресијата на НАТО врз СР Југославија, а 37 се водат како исчезнати.

2000.- Словенечкиот пливач Мартин Стрел, кој го преплива Дунав од извор во Германија до устието на Црното Море под мотото „За мир, пријателство и чиста вода“, го собори рекордот и влезе во Гинисовата книга со пливање на повеќе од 2.900 километри. На Стрелката ја започна таа кампања на 25 јуни.

2001.- Архивата за национална безбедност, истражувачка организација со седиште во САД, објави документ кој покажува дека американските службеници биле свесни за вмешаноста на владата на Руанда во геноцидот во 1994 година, кога Хутите убиле околу 800.000 Тутси. Многу западни земји тогаш одбија да интервенираат.

2002.- Абу Нидал, некогаш најбараниот палестински терорист во светот, изврши самоубиство во Ирак, каде илегално престојува.

2005.- Поранешниот полски претседател генерал Војчех Јерузелски се извини, за прв пат по речиси четири децении, за наредбата на полските војници да учествуваат во интервенцијата на Варшавскиот пакт во Чехословачка во 1968 година.

2012.- Премиерот на Етиопија Мелеш Зенави, кој беше на власт во таа земја 21 година, почина, прво како претседател, а потоа и како премиер, откако беше сменет Уставот, со што таа земја стана парламентарна држава.

2013.- Американскиот војник Бредли Менинг е осуден на 35 години затвор од воениот суд на САД за објавување воени и дипломатски тајни на Викиликс.

2015 – Словенечкиот бенд Лајбах ја заврши посетата на Северна Кореја со одржување на два концерти, кои беа првите концерти на западната група во таа затворена комунистичка земја.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (15 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

На денешен ден 15 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по ред:

1806 – Француски трупи под команда на Наполеон Бонапарта влегуваат во Варшава.

1840 – Ковчегот со останките на францускиот император Наполеон I е положен во „Homme des Invalides“ во Париз, 19 години по неговата смрт во егзил на островот Света Елена.

1914 – Битката кај Колубара завршува со ослободувањето на Белград во Првата светска војна. Победата, за која исклучителни заслуги му припаѓаат на командантот на Првата армија, генерал Живојин Мишиќ, го подигна угледот на Србија меѓу сојузниците и ја зајакна самодовербата на српската армија и народ.

1961 – Генералното собрание на Обединетите нации го отфрли советскиот предлог за прием на Народна Република Кина во светската организација.

1961 – Поранешниот нацистички функционер Адолф Ајхман, организатор и извршител на геноцидот врз Евреите во Втората светска војна, е осуден на смрт во Ерусалим, а потоа обесен. По војната, тој живеел во Аргентина под лажно име до 1960 година, кога бил откриен и уапсен од припадници на израелската тајна служба.

1991 – Околу 500 луѓе ги загубиле животите кога фериботот „Салем експрес“ удрил во корален гребен пред египетското пристаниште Сафага и потонал.

2000 – Нуклеарната централа Чернобил во Украина е затворена, каде што еден од блоковите на електраната експлодирал на 26 април 1986 година, предизвикувајќи ја најлошата нуклеарна катастрофа од почетокот на употребата на нуклеарните централи.

2001 – Кривата кула во Пиза во Италија повторно се отвора за посетители, по 12-годишна пауза поради реновирање.

2011 – Градското собрание на Белград официјално го именува Мостот на Ада.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (9 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

На денешен ден 9 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред:

1824

  • Во Перуанската војна за независност, силите на Симон Боливар ја победија шпанската војска во битката кај Ајакучо – клучна за независноста на Перу.

1825

  • Константин стана нов цар на Русија; веднаш беа ковани монети со неговиот лик – познатата Константинова рубља.

1890

  • Започна третото официјално светско првенство во шах (1890/91) помеѓу Штајниц и Гунсберг.

1905

  • Премиера на едночинката „Салома“ од Рихард Штраус во Дрезден, шокирана публика.
  • Франција донесе декрет за одвојување на црквата од државата.

1917

  • Турските трупи го предадоа Ерусалим на Британците во Првата светска војна.

1935

  • Во Загреб е основана Федерацијата за лизгање на мраз и хокеј.

1941

  • Кина им објавува војна на Јапонија, Германија и Италија во Втората светска војна.

1944

  • Даниловград е ослободен по неколкудневни борби од фашистичкиот окупатор.

1961

  • Тангањика добива независност во рамките на Британскиот Комонвелт со Јулиус Њерере за премиер.
    (1962 – станува република, ист ден)

1967

  • Николае Чаушеску станува претседател на Романија.

1978

  • Се игра првиот натпревар од Женската професионална кошаркарска лига (WBL) – Чикаго Хасл vs. Милвоки Доус.

1985

  • Поранешните аргентински лидери Хорхе Видела и Емилио Масера осудени на доживотен затвор.
  • ГС на ОН едногласно усвојува резолуција за осуда на сите терористички акти.

1987

  • Протестите во Појасот Газа ја започнаа Првата Интифада; потоа се прошири во Западен Брег и Ерусалим.

1990

  • Лех Валенса победува на претседателските избори во Полска.
  • На првите повеќепартиски избори во Србија победи Социјалистичката партија; Милошевиќ станува претседател.

1991

  • Касарните на Трсат и командата на Риечкиот корпус предадени на хрватската армија; последниот војник на ЈНА ја напушта Риека.

1992

  • ФИФА ѝ забранува на Југославија да учествува во квалификациите за СП 1994, согласно санкциите на ОН.

1994

  • Шин Фејн започнува мировни преговори со британската влада по повеќе од 70 години.

1995

  • Врховниот суд на Полска ја потврдува победата на Квашњевски и ја отфрла жалбата за Валенса.

1996

  • ОН го одобрува договорот „нафта за храна“ – Ирак се враќа на светскиот нафтен пазар по 1990.

1999

  • Српските власти ја осудуваат Флора Бровина на 12 години затвор; ослободена во 2000 по заминувањето на Милошевиќ.

2000

  • Југославија и Словенија воспоставуваат дипломатски односи.

2002

  • „Јунајтед ерлајнс“ поднесува барање за банкрот – најголем во историјата на авиоиндустријата.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (1 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

  • 1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.

  • 1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.

  • 1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.

  • 1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.

  • 1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.

  • 1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.

  • 1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.

  • 1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.

  • 1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.

  • 1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.

  • 1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.

  • 1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.

  • 1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.

  • 1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.

  • 1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.

  • 1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.

  • 1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.

  • 1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.

  • 1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.

  • 1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.

  • 2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.

  • 2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.

  • 2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Скопје60 минути

(ФОТО) Успешно реализиран првиот четиридневен „Startup Revolution AI Summit“ во Скопје со над 1200 учесници од регионот и пошироко

Четиридневниот Startup Revolution AI Summit, одржан од 27 до 30 ноември 2025 година, го претвори Скопје во најголемиот собирен простор...

Кичево1 час

ТППЕ Кичево вчера со полни раце работа, интервенирале врз опожарен автомобил и зграда

На 14.12.2025 во 20:45 часот во ОВР Кичево е пријавено дека настанал пожар во зграда на улица „Маршал Тито“ во...

Фото: Steven Ungermann @ unsplash Фото: Steven Ungermann @ unsplash
Lifestyle2 часа

Идеално решение за мувла во бањата: експертски совети за ефикасна превенција

Мувлата во бањата е чест проблем со кој се соочуваат речиси сите домаќинства. Сепак, со неколку едноставни и практични мерки...

Фото: Taylor Beach @ unsplash Фото: Taylor Beach @ unsplash
Lifestyle2 часа

Патник споделува трикови за паметно пакување: „Носете ги најтешките предмети врз себе“

Паметното пакување може значително да ви заштеди простор, тежина и стрес при патување. Искусни патници советуваат дека со неколку едноставни...

ФОТО: Levart_Photographer @ Unsplash.com ФОТО: Levart_Photographer @ Unsplash.com
Магазин3 часа

Disney инвестира 1 милијарда долари во OpenAI и ги отвора своите легендарни ликови за вештачка интелигенција

Компанијата Walt Disney објави дека инвестира 1 милијарда долари во OpenAI и потпишала тригодишен договор за лиценцирање, со кој корисниците...

Фото: William Hook @ unsplash Фото: William Hook @ unsplash
Магазин3 часа

По iOS 26.2, Apple оди чекор понатаму: 10 клучни функции доаѓаат со идните верзии на iOS

Протечени информации од внатрешниот програмски код на Apple откриваат амбициозни планови за идните верзии iOS 26.4, iOS 27 и iOS...

Фото: Laurenz Heymann @ unsplash Фото: Laurenz Heymann @ unsplash
Магазин3 часа

Apple ги објави најпопуларните апликации и игри за iPhone и iPad во 2025 година

Apple ја објави официјалната листа на најпреземаните апликации и игри за iPhone и iPad уредите за 2025 година, откривајќи кои...

На денешен ден6 часа

Времеплов: На денешен ден (15 декември)

На денешен ден 15 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед...

Спорт15 часа

Ракометар од битолски ракометен клуб по завршувањето на мечот во „Биљанини Извори“ нападнал помошен тренер на охридскиот ракометен клуб по меѓусебниот натпревар

На 14.12.2025 година во 20.20 часот, во СВР Охрид приведен е Д.М. (33) ракометен играч од Скопје, член на ракометен...

Хороскоп16 часа

Хороскоп за понеделник (15 декември)

ОВЕН Може да очекувате генерално поволен ден. Ако вашата работа е поврзана со продажба, ќе имате голем успех. Можно е...

НАЈЧИТАНИ