На денешен ден

На денешен ден – 22 април

Објавено пред

4 години

на

април 22, 2021

Од

Порта.мк

1451 година – Родена е кралицата Изабела од Кастилја, една од најважните фигури во шпанската монархија. Со нејзиниот сопруг, кралот Фердинанд Втори од Арагон, таа е основач на шпанската држава. Таа беше покровител на поморските експедиции на Колумбо.

1500 – Португалски навигатор, Педро Алварез Кабрал, го открил Бразил на пат кон Индија.

1529 година – Во Сарагоса е потпишан договор со кој се дефинираат границите на Пацифичкиот океан од интерес.

1724 година – Роден е еден од најголемите мислители на светот, германскиот филозоф Имануел Кант (Имануел) чие дело има огромно влијание врз целокупната филозофија. Теории на небото “).

1766 година – Родена е француската писателка Ана Луиз Germермен Некер, баронеса од Штаел-Холштајн, позната како Мадам де Стал. Со книгата „За Германија“, таа даде многу значаен придонес во теоријата на францускиот и европскиот романтизам. Нејзиниот салон во Париз беше познато место за собирање интелектуалци од тоа време.

1838 година – Британскиот брод Сириус е првиот што го преминал Атлантскиот океан користејќи исклучиво погон на пареа. Патувањето од британското пристаниште Корк до американското пристаниште Newујорк траеше 18 дена и десет часа.

1870 година – Роден е Владимир Илич Улјанов-Ленин, водач на Октомвриската револуција во Русија во 1917 година, основач на Комунистичката партија и прв советски водач.

1881 година – Роден е рускиот политичар Александар Фјодорович Керенски, претседател на привремената влада од јули 1917 година. Тој беше сменет во Октомвриската револуција, по што емигрираше во Франција, а подоцна и во САД.

1904 година – Роден е американскиот научник Роберт Опенхајмер. За време на Втората светска војна, тој водеше лабораторија во Лас Аламос за да го испита производството на атомската бомба.

1915 година – Германската армија употреби воен отров за прв пат во Првата светска војна на западниот фронт во близина на Ипре.

1916 година – Роден е американскиот виолинист Јехуди Менухин, еден од најголемите виртуози на виолина на 20 век. Дебитираше на осумгодишна возраст како солист во концертот за виолина на Феликс Менделсон.

1933.- Умре англискиот инженер Фредерик Хенри Ројс.Тој заедно со Чарлс Ролс ја основаа автомобилската компанија Ролс-Ројс во 1906 година.

1944 година – За време на Втората светска војна, на аеродромот во Бенин, близу Бенгази во Либија, е формирана Првата воздушна ескадрила на Југословенската народноослободителна армија, со 16 борбени авиони „Spitfire“.

1969 година – Британецот Робин Нокс-Johnонстон заплови во пристаништето Фалмут, завршувајќи го своето прво патување низ целиот свет со едрилица. Патувањето траеше 312 дена.

1975 година – Воен удар го симна претседателот Хондурас, Освалд Лопез Арелано.

1990 година – Првите повеќепартиски избори во Хрватска ги доби Хрватскиот демократски сојуз, а неговиот претседател Фрањо Туѓман е избран за претседател на хрватското претседателство. По прогласувањето на независноста на Хрватска од СФР Југославија на 25 јуни 1991 година, Туѓман стана претседател на Република Хрватска.

1992 година – Серија експлозии во канализациски систем во мексиканскиот град Гвадалахара убија околу 200 лица.

1994.- Умре Ричард Никсон, претседател на Соединетите држави од 1969. Тој се пензионира во 1974 година, пред истекот на неговиот втор мандат поради вмешаност во аферата Вотергејт.

1995 година – Воените сили на Тутси во Руанда го нападнаа бегалскиот камп Кибехо, во кој се наоѓаа членови на племето Хуту, и убија околу 2.000 луѓе.

1997 година – Перуанската армија успеа да влезе во резиденцијата на јапонскиот амбасадор во Лима и да ослободи 71 заложник што ги држеа герилците на левичарското движење „Тупак Амару“ четири месеци. Во акцијата беа убиени еден заложник, тројца војници и сите 14 герилци.

1999 година – Воздушните напади на НАТО врз СР Југославија ја погодија резиденцијата на претседателот Слободан Милошевиќ. Престојот беше претходно испразнет.

2003 година – Умре американскиот текстописец Фелис Бруант, коавтор на големите хитови „Разбуди се малку Сузи“ и „Бај бај бејби“ во изведба на „Еверли брадерс“.

2004 година – Околу 3.000 луѓе загинаа и повредени во Северна Кореја кога се судрија два воза што носат гориво на железничката станица во близина на градот Рјонгхонг.

2011 година – Во судирите меѓу христијаните и муслиманите во северниот муслимански дел на Нигерија загинаа 246 лица, по изборите на кои Кристијан Гудлак Jonонатан беше избран за претседател.

2012 година – Слепиот адвокат Чен Гуангенг, еден од најпознатите кинески дисиденти, избега од домашен притвор, каде што е од 2010 година, во американската амбасада во Пекинг и побара помош. По тој настан, кинеските власти му дозволија на Чен и неговото семејство да ја напуштат земјата и тие пристигнаа во Америка на 20 мај.

2013 година – германската авиокомпанија Луфтханза ги откажа повеќето домашни, европски и долги летови од шест германски аеродроми поради штрајк на персоналот. Од скоро 1.800 планирани летови, само 20 кратки и 12 долги летови беа реализирани како знак за предупредување пред новата рунда преговори меѓу раководството на Луфтханза и вработените.

2016 година – Глобалниот договор за климатски промени постигнат на 12 декември 2015 година во Париз беше потпишан од 175 земји на церемонија во седиштето на ООН во Newујорк. Договорот предвидува одржување на глобалното затоплување на 1,5 степени Целзиусови, како што побараа земјите најпогодени од климатските промени.

Тагови:22 април На денешен ден

Следно

На денешен ден – 23 април

Не пропуштај

На денешен ден – 21 април

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

4 дена

на

септември 10, 2025

Од

Порта.мк

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.
1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.
1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.
1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.
1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.
1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.
1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).

Политика и атентати

1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.
1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.
1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.
1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.
1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.
1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.
2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.
2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.
2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.
2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.
2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.
2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.
2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.
2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.

Култура и личности

1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.
1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.
1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.
1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.
1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.
1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.
2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.

Несреќи и катастрофи

1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.
2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

2 недели

на

септември 2, 2025

Од

Порта.мк

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.

📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.

✈️ Откритија, истражувања и летови

1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.

✊ Протести и демонстрации

1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.

⚰️ Смртни случаи на познати личности

1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

2 недели

на

септември 1, 2025

Од

Порта.мк

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.

⚔️ Војни и конфликти

1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.

🌍 Политички и државни настани

1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.