На денешен ден
На денешен ден – 22 јули

356 п.н.е. – Роден е македонскиот крал Александар III Велики, легендарен грчки воен водач кој за кратко време од своето владеење (336-323 п.н.е.) успеал да ги уништи милениумските империи, градејќи нови мермерни градови и создавајќи нова цивилизација. Тој со векови ги инспирирал уметниците и поетите.
1456 година – Христијанска армија под команда на унгарскиот генерал Јанош Хунјади ги победи турските сили околу Белград. Во српските народни песни, Хуњади, кој загина во Земун за време на борбите, се споменува како Јанко од Сибиу.
1739 година – Турската армија ги порази Австријците во битката кај Грочка и ги принуди да ги напуштат Србија и Белград. Со белградскиот мир од 18 септември, Белград и териториите северно од Западна Морава по 21 година повторно паднаа на Отоманската империја.
1784 година – Роден е германскиот астроном и математичар Фридрих Вилхелм Бесел, кој ја пресметува орбитата на Халеевата комета.
1812 година – Во битката кај Саламанка, Шпанија, Британците, под команда на војводата од Велингтон, ја поразија армијата на Наполеон под водство на маршалот Огист Мармонт.
1832 година – Во Виена умре Наполеон II, војводата од Рајхстад, син на Наполеон I Бонапарта и Марија Луиз, внук на Хабсбуршкиот император. Незаслужениот цар, наследник на најмоќниот владетел во Европа, почина во царската палата Шенбрун, каде што Наполеон престојуваше 22 години порано како победник над Хабсбург Виена.
1852 година – Во Венеција умре францускиот воен водач Огист Мармонт. Како војвода од Рагуза (1807), тој го прогласи присоединувањето на Република Дубровник на 31 јануари 1808 година и од 1809 до 1811 година беше генерален гувернер на илирските провинции.
1888 година – Роден е американски микробиолог со украинско потекло Селман Абрахам Ваксман, добитник на Нобеловата награда за медицина во 1952 година за откривање на стрептомицин.
1898 година – роден е американскиот скулптор Александар Стирлинг Калдер. Неговиот огромен „мобилен“ беше ставен во 1958 година пред палатата на УНЕСКО во Париз.
1933 година – Американскиот пилот Вили е првиот што летал околу Земјата. Летот траеше седум дена, 18 часа и 49 минути.
1934 година – Арамија и убиец на американска банка, „државниот непријател број еден“ Johnон Дилинџер, е убиен во Чикаго, по 13 месеци прогонство, од агенти на Федералното биро за истраги (ФБИ).
1943 година – Сојузничките сили го окупираа италијанскиот град Палермо, на островот Сицилија, во Втората светска војна.
1944 година – Група полски политичари, испратени од СССР, го формира Народниот ослободителен комитет во Лублин за време на Втората светска војна, што Москва ја признава како привремена полска влада, наспроти владата за бегалци во Лондон.
1972 година – Советско летало „Венера 8“ слета на површината на Венера, пренесувајќи податоци десет минути пред да изгорат инструментите.
1981 година – Турски терорист Мехмет Али Агча е осуден на доживотен затвор за обид за атентат врз папата Јован Павле Втори на 13 мај. По 20 години, тој беше ослободен од затвор и предаден на Турција во јуни 2000 година.
1988 година – Експлозија на автомобил-бомба во близина на сириската воена база во западен Бејрут уби седум и повреди 48.
1991 година – Претседателството на СФРЈ издаде наредба за разоружување и демобилизација на сите нелегални воени формации во Хрватска.
1992 година – Најголемиот шверцер на дрога во Колумбија, Пабло Ескобар, избега од затвор.
1996 година – Со фрлање пакети со храна од авиони, ООН започна хуманитарна помош за околу 700.000 луѓе во јужен Судан, на кои им се заканува глад.
1997 година – Италијански суд го осуди нацистичкиот офицер Ерих Прибке на пет години затвор за злосторства извршени во Италија за време на Втората светска војна.
2001 година – Започнаа подготовките за професионални нуркачи да ја влечат нуклеарната подморница Курск, која потона на длабочина од 107 метри во август 2000 година за време на вежбите во Баренцовото Море, убивајќи ги сите 118 членови на екипажот.
2001 година – Умре Индро Монтанели, доајен на италијанското новинарство и основач на дневниот весник „Ил ornорнале Нуово“, кој денес се издава под името „Ил ornорнале“. Тој стана познат како воен репортер од Финска за време на Втората светска војна.
2003 година – Во напад на САД врз резиденцијата на ирачкиот претседател Садам Хусеин во Мосул беа убиени двајцата негови синови Удај и Кусај.
2004 година – американски композитор Jerери Голдсмит, автор на музика за многу класични филмови („Патон“, „Осмиот патник“, „Големиот грабеж на воз“, „Момци од Бразил“, „Тотално потсетување“) и популарната ТВ серија „Почина“ “, умира. Д-р Килдер,” Starвезден пат “).
2008 година – Хрватскиот маратонец Веjко Рогошиќ е првиот пливач во историјата што го исплива Средоземното Море помеѓу Сицилија и Кејп Бон во Тунис, а подвигот траеше 50 часа и 25 минути.
2010 година – Меѓународниот суд на правдата во Хаг утврди дека едностраното прогласување на независност на Косово не го наруши меѓународното право. Со ваквиот став, Судот одговори на претходно поставеното прашање на Генералното собрание на ООН – дали едностраното прогласување на независност од страна на привремените институции за самоуправа во Косово е во согласност со меѓународното право.
2011 година – Експлозија во Осло уништи дел од зградата на владата, а неколку часа подоцна, напаѓач во полициска униформа пукаше кон младите лабуристи во летен камп на островот Утоја, близу Осло. Во тие напади беа убиени 77 лица, а уапсен беше и норвешкиот напаѓач Андер Беринг Брејвик.
2013 година – Роден е третиот престолонаследник на Велика Британија, принцот Georgeорџ од Кембриџ, син на Вилијам и Кетрин, девојче по име Мидлтон.
На денешен ден
На денешен ден – 1 мај

1707 година – Стапи на сила Законот за Унија, со кој кралствата Шкотска и Англија беа обединети во Велика Британија.
1778 година – Во Сомбор било отворено „Препарандијата“ – првото српско училиште за обука на наставници.
1858 година – Црногорците ги победија значително посилните отомански трупи кај Грахово. По таа победа, со поддршка на Франција, меѓународна комисија во 1860 година ја утврдила границата помеѓу Отоманското Царство и Црна Гора, кон која биле припоени Грахово, Рудине, Никшиќка Жупа и Горњи Васојевиќи.
1866 година – Првите поштенски марки беа пуштени во оптек во Србија. На истиот ден во 1874 година, првите поштенски марки беа пуштени во оптек во Црна Гора.
1904 година – Починал чешкиот композитор Антонин Дворжак. Од неговиот богат опус се издвојуваат девет симфонии, меѓу кои најпозната е „Симфонијата од Новиот свет“.
1925 година – Кипар официјално стана британска колонија. Велика Британија го зеде Кипар од Отоманската империја во 1878 година и го анектираше островот во 1914 година.
1931 – Официјално беше отворена „Емпајр Стејт Билдинг“, 102-катен облакодер во Њујорк, тогаш највисоката зграда во светот.
1945.- Германскиот нацистички водач Јозеф Гебелс, министер за образование и пропаганда откако нацистите дојдоа на власт во 1933 година, изврши самоубиство во бункер во Берлин од страв од одговорност за нацистичките злосторства во Втората светска војна. Гебелс изврши самоубиство заедно со целото свое семејство во последните часови пред падот на Берлин.
1960 година – Американски шпионски авион „У-2“ беше соборен над територијата на Советскиот Сојуз. Пилотот Френсис Пауерс, кој избегал со катапултирање од авионот, бил заробен и разменет за советски шпион во февруари 1962 година.
1978 година – Јапонската истражувачка Наоми Уемура стана првата личност што сама стигна до Северниот Пол, патувајќи 950 километри со санки со кучиња.
1982 година – Во Полска, 50.000 поддржувачи на „Солидарност“ демонстрираа против воената власт. Воена состојба беше воведена во таа земја на 13 декември 1981 година, кога генералот Војцех Јарузелски ги укина цивилните власти и воведе воена администрација.
1993 година – Претседателот на Шри Ланка, Ранасинге Премадаса (Ранасинге), беше убиен во обид за атентат во Коломбо за време на прославата на Први мај.
1994 – Бразилскиот автомобилски ас Аиртон Сена, еден од најдобрите возачи на Формула 1 во нејзината историја, загина на трката за Големата награда на Сан Марино.
1995 година – Со артилерискиот напад врз Пакрац започна офанзивата на хрватските сили врз Западна Славонија, наречена „Бљесак“. Неколку дена подоцна, Хрватска ја презеде контролата врз целата област, а десетици илјади Срби избегаа во Босна и Херцеговина и Србија.
2004 година – Во Брисел беа подигнати знамињата на десет нови членки на Европската Унија (ЕУ), со што бројот на земји што ја сочинуваат оваа економска и политичка интеграција се искачи на 450 милиони жители. Следните земји официјално станаа полноправни членки на ЕУ: Унгарија, Полска, Чешка, Словачка, Словенија, Кипар, Малта, Естонија, Латвија и Литванија. Тоа беше најголемото проширување на ЕУ од нејзиното основање во 1957 година.
2009 година – Протестите за први мај во Германија, Турција и Грција се претворија во судири со полицијата, додека илјадници луѓе излегоа на улиците на Франција и Шпанија во знак на протест против социјалните политики во услови на глобална економска криза.
2011 година – Поглаварот на Римокатоличката црква, Бенедикт XVI, го беатификуваше својот претходник Јован Павле II на плоштадот Свети Петар пред повеќе од еден милион луѓе.
2011 година – Во бомбардирањето на куќата на либискиот лидер Моамер Гадафи од страна на НАТО, кој не беше повреден, беа убиени неговиот најмлад син Саиф ал-Араб и неговите три деца.
2017 година – Палестинското исламско движење Хамас ја промени својата програма, прифаќајќи државата Палестина да биде ограничена на границите од 1967 година и инсистирајќи на политичкиот, нерелигиозен карактер на својот конфликт со Израел.
2020 година – Меѓународниот ден на трудот беше прославен низ целиот свет без собири и други настани типични за 1 мај. Ограничувањата на движењето поради пандемијата на коронавирус ги намалија собирањата на излегување на балкони со постери или виртуелни собири на социјалните медиуми.
2021 година – Последната фаза од завршувањето на американската војна во Авганистан започна со повлекување на преостанатите трупи. САД и нивните сојузници од НАТО влегоа во Авганистан на 7 октомври 2001 година за да ја соборат владата на Талибанците, која им даваше засолниште на екстремистите на Ал Каеда, џихадистичката група одговорна за нападите на 11 септември врз Њујорк и Вашингтон таа година.
На денешен ден
На денешен ден – 23 април

1616.- Шпанскиот писател Мигел де Сервантес Сааведра (Мигел, Сервантес) умрел во Мадрид, на истиот ден како и Вилијам Шекспир во Лондон. Пишува романи, драми, комедии, раскази и песни, а во светската литература влезе со романот „Дон Кихот“, кој се смета за претходник на модерниот роман.
1728.- Голем дел од Копенхаген бил уништен во катастрофален пожар.
1775.- Роден е англискиот сликар Џозеф Малард Вилијам Тарнер. Неговото сликарство имаше значително влијание врз француските импресионисти.
1850.- Умре поетот Вилијам Вордсворт, заедно со Колриџ, најзначајниот претставник на романтизмот во англиската литература. Неговата стихозбирка „Лирски балади“ (1798) го означи почетокот на романтизмот во англиската литература.
1858.- Роден е германскиот физичар Макс Планк (Макс, Лудвиг Планк), креаторот на квантната теорија, за која во 1918 година ја доби Нобеловата награда.
1867.- Роден е српскиот политичар, публицист и писател Јаша Продановиќ, еден од основачите на Југословенската Републиканска демократска партија. Бил потпретседател на владата на ФНРЈ од 1946 до 1948 година. Ги уредувал списанијата „Народна мисао“ и „Оѓек“, составил две антологии на народни песни и приказни и комплетните дела на Јован Јовановиќ Змај, Јово Илиќ, Светислав Лазаровиќ и.
1880.- Роден е рускиот балетан, кореограф и педагог Михаил Михајлович Фокин, реформатор на класичниот балет.
1891.- Роден е рускиот композитор и пијанист Сергеј Прокофјев, еден од најоригиналните музички творци на 20 век.
1897.- Роден е канадскиот политичар и државник Лестер Боулс Пирсон, министер за надворешни работи од 1948 до 1957 година и премиер на Канада од 1963 до 1968 година.
1899.- Роден е историчарот Михаило Диниќ, професор на Филозофскиот факултет во Белград, член на Српската академија на науките и уметностите. Објавил голем број трудови за средновековната историја на Србија, Босна, Дубровник и Хрватска. Студирал и рударство во средниот век.
1913.- Турците во Првата балканска војна им го предале Скадар на Црногорците. Со одлука на големите сили на 14 мај, Црногорците морале да се повлечат, а Скадар и припаднал на Албанија.
1928.- Родена е Ширли Темпл, која како дете стана холивудска филмска ѕвезда. Таа подоцна служеше како амбасадор на САД во Гана и Чехословачка.
1938.- Судетските Германци побараа, со поддршка на Хитлер, целосна автономија во рамките на Чехословачка. Со Минхенскиот договор во септември истата година, Хитлер ја анектира Судетската област кон Германија, а во 1939 година ја окупира Чехословачка.
1941.- Грчката армија капитулирала пред трупите на нацистичка Германија, а кралот и владата побегнале.
1945.- Советската армија ги ослободила нацистичките концентрациони логори Заксенхаузен и Равенсбрук во Втората светска војна.
1975.- Последната влада во Сајгон поднесе оставка, а американскиот претседател Џералд Форд го призна поразот во Виетнамската војна.
1986.- Умре американскиот филмски режисер со австриско потекло Ото Премингер (Ото). Се прослави со филмовите „Лаура“, „Кармен Џонс“ и „Егзодус“.
1990.- Кинескиот премиер Ли Пенг пристигна во Москва. Тоа беше прва посета на кинески премиер на СССР по 26 години.
1992.- Индискиот филмски режисер Сатјаџит Реј почина три недели по добивањето на Оскар за животно дело. („Татко Панчали“, „Каменот на мудроста“, „Рабиндранат Тагоре“).
1997.- Претседателите на Русија и Кина, Борис Елцин и Џијанг Земин, потпишаа декларација со која се спротивставија на доминацијата на една суперсила во ерата по Студената војна.
1998.- Умре грчкиот државник Константинос Караманлис (Константинос), премиер од 1955 до 1963 година и во 1974 година, по падот на воената хунта, и претседател на Грција од 1990 до 1995 година.
1998.- Во Србија на референдум за странско посредување за решавање на проблемот во Косово гласале 73,05 отсто од гласачите. Против учеството на странски претставници во решавањето на проблемите на Косово гласале 94,73 отсто.
1999.- На триесеттиот ден од воздушните напади на НАТО врз Сојузна Република Југославија, беше погодена зградата на државната телевизија РТС. Загинаа 16 вработени, а 18 се повредени. Уништени се и неколку репетитори на РТС во Србија.
2003.- Првите директни преговори меѓу САД и Северна Кореја беа одржани во Пекинг, откако Северна Кореја призна дека тајно работела на подобрување на нуклеарното оружје, со што ги прекршила меѓународните обврски.
2005.- Умре Едуардо Паолоци, еден од најистакнатите британски уметници и основач на поп-арт движењето во Велика Британија. Меѓу неговите позначајни дела се шарениот мозаик на станицата Тотенхем Корт Роуд на лондонското метро и монументалната бронзена статуа на Исак Њутн пред Британската библиотека.
2005.- Умре британскиот актер Сер Џон Милс, кој доби Оскар во 1971 година за улогата на селски нем во „Ќерката на Рајан“ на Дејвид Лин.
2007.- Умре Борис Елцин, првиот претседател на Русија и клучна фигура во посткомунистичка Русија. Тој беше претседател во два мандати, од јуни 1991 година до 31 декември 1999 година, кога поднесе оставка и го назначи Владимир Путин за вршител на должноста претседател. Тој одигра клучна улога во спречувањето на државниот удар во август 1991 година. Таа година, тој потпиша и декрет за забрана на Комунистичката партија.
2009.- Умре британскиот фотограф и двократен оскаровец Џек Кардиф, еден од првите мајстори на фотографијата кој снимаше во Техниколор.
2009.- Со одлуката на Управниот комитет за укинување на дневниците на пратениците во српскиот парламент беше укинат „надоместокот за оброк“, кој се плаќаше 16 години, од јуни 1993 година.
2013.- Горниот дом на британскиот парламент усвои закон со кој ќе се стави крај на вековната практика да се дава приоритет на момчињата пред девојчињата при наследувањето на тронот.
2018 – Ерменскиот премиер Серж Саркисјан поднесе оставка по неколкудневните антивладини протести во земјата. Тој беше претседател 10 години во два мандати (2008 – 2018), по што помина само седум дена како премиер.
2022.- Во земјотресот со јачина од 5,9 степени според Рихтеровата скала што ја погоди југоисточна Босна и Херцеговина загина едно лице, а најголема штета е причинета на Столац и Љубиње.
2023.- Во четири општини на Косово (Северна Митровица, Лепосавиќ, Звечан и Зубин Поток) се одржаа предвремени локални избори на кои учествуваа околу 3,5% од гласачите. На изборите не учествуваа претставниците на Српската листа, водечката политичка партија на Србите на Косово.
/b92.net
На денешен ден
1-ви април – На денешен ден

1815.- Роден е германскиот државник и политичар Ото фон Бизмарк, првиот канцелар на обединетата германска империја, познат како „железен канцелар“. Тој претседаваше со Конгресот во Берлин во 1878 година, на кој европските сили воспоставија нова рамнотежа на силите во југоисточна Европа – намерата на Русија да создаде голема Бугарија беше спречена, а Србија и Црна Гора добија меѓународно признавање.
1868.- Роден е францускиот поет и драматург Едмонд Ростан, кој во екот на натурализмот со голем успех го оживеа романтичниот театар. Неговиот „Сирано де Бержерак“ ја освои публиката и остана на репертоарите на светските театри до денес.
1918.- Во Велика Британија се основани Кралските воздухопловни сили (РАФ).
1920.- Роден е јапонскиот актер Тоширо Мифуне (Тоширо), кој светската слава ја стекна со толкувањето на улогите на самурајите, особено во филмовите на режисерот Акира Куросава. Се прослави со филмовите „Рашомон“, „Седум самураи“, „Крвав трон“, „Шогун“.
1924.- Германскиот суд го осудил Адолф Хитлер на пет години затвор за обидот за државен удар во ноември 1923 година, но тој бил амнестиран на 20 декември. Додека бил во затвор, Хитлер ја напишал книгата „Mein Kampf“ (Мојата борба), во која го опишал својот концепт за „нов поредок“ и расната надмоќ на Германците.
1933.- Во Германија започна прогонството на Евреите со бојкот на нивните бизниси и блокирање на нивните банкарски сметки.
1939.- Заврши тригодишната граѓанска војна во Шпанија, во која загинаа повеќе од милион луѓе, а повеќе од половина милион ја напуштија земјата. Шпанија беше под диктатура на генералот Франциско Франко во следните 36 години.
1945.- Слетувањето на американските трупи на јапонскиот остров Окинава ја започна последната фаза во навлегувањето на сојузничките сили во Јапонија во Втората светска војна. Во оваа најголема амфибиска операција на Пацификот учествуваа 183.000 војници, 1.727 авиони и 1.321 воени бродови. Борбите, во кои загинаа 7.000 американски и 100.000 јапонски војници, завршија на 2 јули.
1946.- Со изградбата на пругата Брчко-Бановиќи започна првата кампања за младинска работа во повоена комунистичка Југославија. Во изградбата на 90-те километри пруга учествуваа 60.000 млади луѓе од цела тогашна Југославија.
1948.- Започна советската блокада на Берлин.
1970.- Од зградата на весникот „Борба“ почна да емитува белградското радио „Студио Б“.
1975 – Камбоџанскиот претседател Лон Нол побегна во Индонезија откако Црвените Кмери го опколија главниот град Пном Пен.
1976.- Во Париз умре германскиот сликар и скулптор Макс Ернст (Макс), еден од основачите на движењето Дада во Келн. Во 1924 година во Париз се приклучува на надреалистите и станува еден од најистакнатите претставници на тоа движење. Тој воведе нови техники во современото сликарство – колаж-фотографија и техниката фротаж. Роден е во 1891 година. 1983 година – Во катастрофалниот земјотрес во Колумбија загинаа повеќе од 500 луѓе, а повеќе од 1.500 беа повредени.
1996 – Со спојувањето на „Mitsubishi Bank“ и „Bank of Tokyo“ во Јапонија се создаде најголемата банка во светот.
1999.- Во воздушните напади на НАТО врз Сојузна Република Југославија, уништен е Варадинскиот мост на Дунав во Нови Сад.
2001.- Поранешниот претседател на Србија и Сојузна Република Југославија, Слободан Милошевиќ, беше уапсен во Белград под обвинение дека за време на неговото десетгодишно владеење (1990-2000) ја злоупотребил својата положба и со тоа остварил лична корист и корист за Социјалистичката партија на Србија. Во јуни истата година, српските власти го предадоа Милошевиќ на Меѓународниот трибунал за воени злосторства во Хаг.
2001.- Американски шпионски авион се судри со кинески борбен авион над Јужното Кинеско Море, по што американскиот авион принудно слета во кинеската воена база Хаинан. По извинување од американската влада, Кинезите ослободија 24 членови на екипажот на 13 април. 2003 година – Британскиот суд осуди двајца Алжирци на 11 години затвор за собирање пари за терористичката мрежа Ал Каеда. Тоа беше прва пресуда за врски со Ал Каеда во ОК.
2003.- Умре Мајкл Џетер, американски сценски и филмски актер кој ја толкуваше улогата на господинот Нудл во познатата детска серија „Улица сусам“.
2005.- Умре Харалд Јунке (Јунке), една од најомилените германски телевизиски, филмски и театарски ѕвезди, кого многумина го нарекуваа Германецот Франк Синатра.
2009.- Со свеченото поднесување на документите за ратификација во Стејт департментот, Хрватска и Албанија станаа полноправни членки на НАТО.
2010.- На 92-годишна возраст почина американскиот филмски и ТВ актер Џон Форсајт. Тој се здоби со светска популарност со улогата на Блејк Карингтон во серијата „Династија“.
2014 – Ер Србија го изврши својот прв лет од Белград до Будимпешта, означувајќи го повторното воспоставување на авиопревозот меѓу двата града по 22-годишен прекин.
2016 – Белградскиот муфтија Хамдија Јусуфспахиќ, кој почина на 31 март, беше погребан до мавзолејот на Шеик Мустафа, недалеку од Бајракли џамијата. За муфтија на Исламската заедница на Србија е избран во 1994 година, а во 2006 година станал првиот реису-л-улема на ИЗС.
2017 – Рускиот поет, романсиер, режисер и сценарист Евгениј Евтушенко, симбол на една ера на Советскиот Сојуз, почина на 85-годишна возраст во Соединетите Американски Држави.
2021 – Словачка има нова влада предводена од Едуард Хегер, ставајќи крај на политичката криза по оставката на поранешниот премиер (Игор Матовиќ) поради жестоките критики на целокупното управување на владејачката коалиција со пандемијата на коронавирус.
2022.- Осуммина рудари загинаа во несреќа во рудникот за јаглен „Соко“ кај Сокобања.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за среда (30 април)
-
Спорт2 дена
(ФОТО) Денес кичевските ривали „ФК Кичево“ и „ФК Напредок“ одиграа одличен меч од регионалната лига
-
Хороскоп15 часа
Месечен Хороскоп (мај 2025)
-
Спорт2 дена
Македонската гордост блесна на USA Open
-
Кичево5 часа
(ФОТО) Автошоп „Delta“ – Кичево прославува 25 години постоење, верификуван бренд „број 1“ за вашиот автомобил, сѐ на едно место!
-
Магазин1 ден
Elden Ring ја надмина бројката од 30 милиони продадени копии
-
Спорт21 час
Првиот човек на ФФМ оствари средба со раководствата на финалистите кои ќе се соочат за „Купот на Македонија“, со негова заложба на мечот ќе има ВАР технологија
-
Скопје16 часа
Утре во Скопје посебен режим на сообраќај поради најавен протест, следните улици треба да се одбегнуваат