Следете не

На денешен ден

На денешен ден (23 септември)

Објавено пред

на

3 п.н.е. – се родил Цезар Октавијан Август, посвоен син на Јулиј Цезар, првиот римски император. Откако ја победи војската на Маркус Аурелиј и Клеопатра на акции во 31 година п.н.е., тој ја презеде целата моќ и воспостави нова форма на влада – кнежевството и воспостави Пакс Романа – мир низ Римската империја. Неговото владеење се смета за најсветлиот период во историјата на Рим и се нарекува августовско или златно доба.

1687 година – Во борбата со Турците, за време на нападот врз Дувно, бил убиен војскиот војвода Стојан Јанковиќ, воениот офицер на Равни Котар во венецијанската служба. За неговите подвизи во борбите против Турците, венецијанските власти му ја доделија титулата „кавалер“ и му дадоа имот во Котари. Се пееше во народната песна „Ропство на Јанковиќ Стојан“.

1719 – Лихтенштајн стана независно кнежество во рамките на Светото Римско Царство.

1817.- Шпанија и Велика Британија потпишаа договор за забрана на трговијата со робови.

1819.- Роден е францускиот физичар Арман Физо, кој во 1849 година за првпат ја пресмета брзината на светлината без употреба на астрономски пресметки.

1840.- Црногорците убиле 80 турски војници и Мусели Смаил -агу Шенгиќ на Мlетичка, на Дурмитор, кои тргнале да соберат данок. Хрватскиот поет Иван Мажураниќ ја отпеа херојската епопеја „Смртта на насмевката-ага Шенгиќ“ за тој настан.

1846.- Германскиот астроном Јохан Готфрид Гале ја откри планетата Нептун.

1866.- Српскиот принц Михаило Обреновиќ и црногорскиот принц Никола I Петровиќ склучија договор за заедничка борба за ослободување од Турците и обединување на српските земји. Принцот Никола се обврза да се откаже од престолот во корист на принцот Михаило во случај на обединување на двете држави.

1870.- Умре францускиот писател Проспер Мериме. Како голем ерудит, познавач на историјата, археологијата и архитектурата, стана инспектор во Управата за историски споменици во 1834 година, а од 1844 година е член на Француската академија. Неговата новела „Кармен“ го инспирираше францускиот композитор orорж Бизе да ја напише истоимената опера. („Гусле“, „Хроника на времето на Чарлс IX“, „Таманго“, „Ертрур вазна“).

1893.- Во Белград беше пуштена во употреба првата јавна електрана во Србија.

1914 година – Во првиот воздушен напад врз Германија, британското воздухопловство го бомбардираше градот Дизелдорф во Првата светска војна.

1916.- Роден е италијанскиот политичар Алдо Моро, премиер на Италија (1963-68 и 1974-76), водач на Христијанско-демократската партија. Терористичката група „Црвена бригада“ го киднапираше во март 1978 година, а тој беше убиен во мај.

1932 година – Саудиската династија беше припоена кон државата Саудиска Арабија од страна на Најд, Хејаз и неколку други области, приложени од Обединетото Кралство на Арапскиот Полуостров.

1939.- Умре австрискиот психијатар Сигмунд Фројд, основач на психоанализата, особено заслужен за истражување на потсвесната психа и нејзината поврзаност со сексуалниот нагон („Толкување на соништата“, „За психоанализа“, „Психопатологија на секојдневниот живот“).

1956.- Велика Британија и Франција го упатија проблемот со Суецкиот канал до Советот за безбедност на ОН.

1957 година – Грција го отфрли барањето на Букурешт Романија да се приклучи на Балканската алијанса, потпишана од Југославија, Грција и Турција во 1953 година во Анкара и во 1954 година во Блед. Балканската алијанса беше формирана како одговор на воениот притисок на земјите од Источниот блок врз Југославија.

1973.- Хуан Перон по трет пат е избран за претседател на Аргентина. Неговата сопруга Изабела стана потпретседател.

1973.- Умре чилеанскиот писател и дипломат Пабло Неруда (70), еден од најголемите поети на Латинска Америка и шпанскиот јазик, добитник на Нобеловата награда за литература во 1971 година.).

1987.- Во Белград се одржа 8 -та седница на Централниот комитет на Сојузот на комунистите на Србија, на која беше постигнат пресвртница во идеологијата и политиката на српските комунисти. Во конфликтот меѓу двете фракции, тврдата струја на тогашниот претседател на Централниот комитет на Спортската конфедерација на Србија, Слободан Милошевиќ, ја победи умерената политика на претседателот на Претседателството на Србија, Иван Стамболиќ. Милошевиќ потоа изврши чистки во партијата и медиумите и ја обезбеди основата за неговата националистичка политика.

1991 – Ерменија прогласи независност од СССР.

1997.- На мировните преговори во Северна Ирска, протестантските синдикалци разговараа директно со водачите на Шин Фејн, политичкото крило на Ирската републиканска армија, за прв пат по 75 години.

1998.- Резолуцијата 1199 на Советот за безбедност на ОН бара прекин на огнот меѓу српските безбедносни сили и косовските Албанци, мерки за спречување на хуманитарна катастрофа и продолжување на преговорите за ставање крај на кризата во Косово. Најавени се дополнителни активности и дополнителни мерки доколку резолуцијата не се почитува.

2001.- Левичарската партија, која потекнува од поранешниот полски комунистички режим, освои мнозинство на парламентарните избори во Полска.

2004.- Тропскиот ураган Гин, кој го погоди Хаити, однесе 1.147 животи, а околу 1.250 исчезнаа.

2008.- Почина Соња Савиќ (47), филмска и ТВ актерка препознатлива по нејзиниот рапав глас и слика на урбана девојка. Има постигнато значајни улоги во филмовите „isивотот е прекрасен“, „Likeивеење како нормален свет“, „Шеќерна вода“, „Балкански шпион“, „Странец против странец“, „Како не успеа рокенролот“, „Ние не сме Ангели “..

2010.- Во Шпанија е пронајдена непозната слика од 16 век на фламанскиот мајстор Питер Бругел. Сликата „Виното на Свети Мартин“, изработена во техника на темпера на платно, датира од периодот помеѓу 1565 и 1568 година. На неа е прикажана група од стотици луѓе кои се туркаат околу буре за да го пробаат првото вино на Денот на Свети Мартин.

2011.- Претставници на повеќе од 100 земји апелираа до сите членки на ОН да ја ратификуваат Повелбата за забрана на нуклеарни тестови, 15 години откако беше презентирана. За да стапи во сила, потребно е Повелбата да биде ратификувана од уште 44 држави потписнички за кои се верува дека имаат нуклеарна технологија, вклучувајќи ги САД, Кина, Северна Кореја, Египет, Индија, Индонезија, Иран, Израел и Пакистан На

2016 година – 148 тела беа извлечени од Средоземното Море, откако брод со околу 600 мигранти се преврте крај брегот на Египет. Несреќата ја преживеаја 150 луѓе.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (9 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

На денешен ден 9 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред:

1824

  • Во Перуанската војна за независност, силите на Симон Боливар ја победија шпанската војска во битката кај Ајакучо – клучна за независноста на Перу.

1825

  • Константин стана нов цар на Русија; веднаш беа ковани монети со неговиот лик – познатата Константинова рубља.

1890

  • Започна третото официјално светско првенство во шах (1890/91) помеѓу Штајниц и Гунсберг.

1905

  • Премиера на едночинката „Салома“ од Рихард Штраус во Дрезден, шокирана публика.
  • Франција донесе декрет за одвојување на црквата од државата.

1917

  • Турските трупи го предадоа Ерусалим на Британците во Првата светска војна.

1935

  • Во Загреб е основана Федерацијата за лизгање на мраз и хокеј.

1941

  • Кина им објавува војна на Јапонија, Германија и Италија во Втората светска војна.

1944

  • Даниловград е ослободен по неколкудневни борби од фашистичкиот окупатор.

1961

  • Тангањика добива независност во рамките на Британскиот Комонвелт со Јулиус Њерере за премиер.
    (1962 – станува република, ист ден)

1967

  • Николае Чаушеску станува претседател на Романија.

1978

  • Се игра првиот натпревар од Женската професионална кошаркарска лига (WBL) – Чикаго Хасл vs. Милвоки Доус.

1985

  • Поранешните аргентински лидери Хорхе Видела и Емилио Масера осудени на доживотен затвор.
  • ГС на ОН едногласно усвојува резолуција за осуда на сите терористички акти.

1987

  • Протестите во Појасот Газа ја започнаа Првата Интифада; потоа се прошири во Западен Брег и Ерусалим.

1990

  • Лех Валенса победува на претседателските избори во Полска.
  • На првите повеќепартиски избори во Србија победи Социјалистичката партија; Милошевиќ станува претседател.

1991

  • Касарните на Трсат и командата на Риечкиот корпус предадени на хрватската армија; последниот војник на ЈНА ја напушта Риека.

1992

  • ФИФА ѝ забранува на Југославија да учествува во квалификациите за СП 1994, согласно санкциите на ОН.

1994

  • Шин Фејн започнува мировни преговори со британската влада по повеќе од 70 години.

1995

  • Врховниот суд на Полска ја потврдува победата на Квашњевски и ја отфрла жалбата за Валенса.

1996

  • ОН го одобрува договорот „нафта за храна“ – Ирак се враќа на светскиот нафтен пазар по 1990.

1999

  • Српските власти ја осудуваат Флора Бровина на 12 години затвор; ослободена во 2000 по заминувањето на Милошевиќ.

2000

  • Југославија и Словенија воспоставуваат дипломатски односи.

2002

  • „Јунајтед ерлајнс“ поднесува барање за банкрот – најголем во историјата на авиоиндустријата.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (1 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

  • 1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.

  • 1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.

  • 1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.

  • 1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.

  • 1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.

  • 1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.

  • 1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.

  • 1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.

  • 1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.

  • 1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.

  • 1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.

  • 1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.

  • 1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.

  • 1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.

  • 1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.

  • 1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.

  • 1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.

  • 1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.

  • 1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.

  • 1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.

  • 2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.

  • 2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.

  • 2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 ноември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Lucian Alexe

На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

19. век

1879

  • Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.

1895

  • Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.


20. век

1910-1930

1912

  • Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.

1919

  • Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:

    • Добруџа ѝ припаднала на Романија,

    • Источна Тракија на Грција,

    • Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.

1926

  • Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.


1930-1950

1940

  • Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.

  • Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.

1941

  • Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.

1942

  • Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.

1945

  • Норвешка станала членка на Обединетите нации.


1950-1970

1953

  • Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.

1968

  • Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.


1970-1990

1970

  • Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.

1974

  • На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.

1978

  • Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.

1983

  • Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.

1989

  • Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.

1990

  • Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.


1990-2000

1991

  • Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.

  • Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.

1996

  • Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.

  • Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.

1997

  • Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.


21. век

2000

  • Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).

  • Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.

2001

  • НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.

  • Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.

2004

  • Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.

2005

  • Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.

2006

  • Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.

  • Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Македонија4 часа

Ново намалување на дизелот од ноќеска, бензините остануваат непроменети

Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1), не се...

Фото: Windows @ unsplash Фото: Windows @ unsplash
Магазин5 часа

Доаѓа ново големо ажурирање за Windows 11 — еве ги сите новости

• Мајкрософт ја продолжува стратегијата за 2025 година, која ја нарече „година на освежување на компјутерите со Windows 11“. Целта...

Магазин5 часа

Водич за купување ChatGPT со вештачка интелигенција

• OpenAI ја претстави новата функција „истражување на пазарување“, создадена за да им помогне на корисниците при празничното пазарување. Функцијата...

Фото: Mariia Shalabaieva @ unsplash Фото: Mariia Shalabaieva @ unsplash
Магазин5 часа

Nvidia ја прогласи Huawei за најсилна технолошка компанија во историјата

• Јенсен Хуанг истакна дека Huawei е најмоќната технолошка компанија досега, со исклучителни можности во вештачка интелигенција и хардвер. И...

ФОТО: Unsplash.com @ Anh Nhat ФОТО: Unsplash.com @ Anh Nhat
Магазин5 часа

Телефоните на Samsung добиваат голема реконструкција: Започна бета-програмата One UI 8.5

Samsung ја претстави бета-програмата One UI 8.5, која им овозможува на корисниците да ја тестираат новата верзија на интерфејсот пред...

Кичево6 часа

Ноќеска во Кичево европско-медитеранскиот сеизмолошки центар регистрираше слаб земјотрес на длабочина од околу 15 километри

Европско-медитеранскиот сеизмолошки центар (ЕМСЦ) соопшти дека ноќеска, во 01:23 часот, во Македонија е забележан земјотрес со јачина од 2 степени...

Временска прогноза7 часа

За вистинската зима и снежна идила ќе почекаме, следуваат пролетни температури над просекот за месец декември

Под влијание на висок воздушен притисок (Антициклон) и на потопла воздушна маса од југ, во Македонија продолжува периодот на стабилно...

На денешен ден8 часа

Времеплов: На денешен ден (9 декември)

На денешен ден 9 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед...

Кичево9 часа

Кнежинскиот манастир денес го слави својот патрон „Св. Ѓорѓија – Победоносец“, за многу години „Св. Ѓорѓија“, Христовиот војник, заштитник на сиромашните

Свети Ѓорѓија, еден од најпочитуваните светители на православната црква, се слави како посен празник од сите верници со православна вероисповед....

Свет18 часа

Тлото на Јапонија не престанува да се тресе, регистриран нов силен земјотрес од 6,3 степени според Рихтер, првиот беше со јачина од 7,6 степени

Денес, во 22:52 часот, беше забележан нов земјотрес со јачина од 6,3 степени според Рихтерова скала на јапонскиот остров Хокаидо....

НАЈЧИТАНИ