На денешен ден
На денешен ден – 24 јуни

79.- Умре римскиот император Тит Флавиј Веспасијан, основач на династијата Флавијан. За време на неговото владеење, во Рим бил изграден амфитеатарот Колосеум, најголемата зграда од ваков вид во Римската империја.
1497 година – Англискиот навигатор Johnон Кабот ја откри Канада и ја прогласи Северна Америка за британска.
1509 година – Хенри VIII, втор монарх од династијата Тудор, беше крунисан за крал на Англија. За време на неговото владеење, тој раскинал со Ватикан и во 1534 година ја основал Англиканската црква.
1519 година – Умре Лукреција Боргија, војвотката од Ферара, ќерка на папата Александар Шести, покровител на уметници и научници за време на италијанската ренесанса.
1529 година – Војна е склучена во Капел, со што заврши војната меѓу протестантите и католиците во Швајцарија.
1793 година – Франција го усвои првиот републикански устав, кој ја потчинува извршната власт на собранието.
1798 година – Грчки писател и патриот, Фереос Константинос Ригас, познат како Рига од Фере, и седум негови следбеници биле погубени од Турците на Белградската тврдина. Ригас бил основач и водач на тајно друштво кое се борело за ослободување на Грција од турското владеење.
1812 година – Војниците на Наполеон Бонапарта (611.000 војници) ја преминале реката Неман и влегле на руска територија.
1821 година – Со 8.000 јужноамерикански патриоти, Симон Боливар порази 4.000 шпански ројалисти во битката кај Карабобо и ја ослободи Венецуела од шпанското владеење.
1822 година – Формирано е првото белградско општество (општина). Причеста го избра градскиот принц, а кнезот Милош Обреновиќ назначи полицајци и кметови.
1859 година – Наполеон III ги порази Австријците во битката кај Солферино во Ломбардија. Швајцарецот Jeanан Анри Данан, кој тогаш организираше помош за илјадници ранети, го основаше Црвениот крст во 1864 година.
1886 година – Умре рускиот писател Александар Николаевич Островски. Неговото дело (околу 50 претстави) претставува цела ера во развојот на рускиот театар и претставува основа на класичниот руски драмски репертоар („Шума“, „Бура“, „Таленти и навивачи“, „Лукративно место“, „Виновен без Вина “,„ Девојче без мираз “,„ Сиромаштијата не е порок “).
1894 година – Италијанскиот анархист Санто Касерио изврши атентат врз францускиот претседател Мари Франсоа Сади Карно во Лион.
1901 година – Во Париз беше отворена првата изложба на 19-годишниот шпански сликар Пабло Пикасо, воодушевувајќи ги уметничките критичари.
1908.- Умре американскиот државник Стивен Гровер Кливленд (Стивен, Кливленд), претседател на САД двапати (1885-89 и 1893-97). Со неговиот избор во 1885 година, Демократската партија дојде на власт за прв пат по граѓанската војна.
1911 година – Роден е аргентинскиот автомобилски ас Хуан Фангио, петкратен светски шампион во Формула 1.
1912 година – Првиот српски олимписки тим – спортистите Душан Милошевиќ и Драгутин Томашевиќ – отпатува на Олимписките игри во Стокхолм. Така, беше официјализирано членството на Србија во Меѓународниот олимписки комитет, чиј член стана Светомир ukукиќ.
1916 година – Битката кај реката Сома започнува во Првата светска војна. По пет месеци, колку што траеја борбите, силите на Антанта освоија околу 200 квадратни километри територија со загуба на над милион луѓе од обете страни.
1930 година – Роден е францускиот филмски режисер Клод Шаброл, претставник на „новиот бран“ на францускиот филм („Наивни девојки“, „Двоен пресврт“, „Распад“).
1947. година – Еден американски пилот изјавил дека видел необичен предмет на небото, што го опишал како „чинија што лета низ вода“. По овој настан, терминот „летечка чинија“ започна да се користи.
1948 година – во обид да спречат обновување на германската држава во областа што ја држат западните сојузници, советските трупи започнаа блокада на Западен Берлин со запирање на патниот и железничкиот сообраќај кон градот. За време на 300 дена што траеше блокадата, градот се снабдуваше преку воздушен мост.
1960 година – Југославија, Грција и Турција го распуштија Балканскиот сојуз, врз основа на Договорот за алијанса, политичка соработка и взаемна помош склучен во Блед на 8 август 1954 година.
1973 година – Најстариот државник на светот, Имон де Валера, поднесе оставка на функцијата претседател на Ирска во 90-тите години на минатиот век, позиција што ја извршуваше од 1959 година.
1975 година – Боинг 727 на Американ ерлајнс се урна во близина на аеродромот Кенеди во ујорк. Во авионот загинаа 113 лица од вкупно 124 лица.
1986 година – почина српскиот писател Мирослав Антиќ, автор на „Синиот туфт“, една од најпопуларните збирки детски песни во современата српска литература.
1989 година – Генералниот секретар на Кинеската комунистичка партија haао Кјанг е симнат од власта заради спротивставување на употребата на сила врз студентите на плоштадот Тјенанмен на 4 јуни. На негово место беше избран Jианг Земин.
2001 година – Југословенската ватерполо репрезентација стана европски шампион.
2001 година – Чеченскиот бунтовнички водач Арби Барајев е убиен во операциите на руските безбедносни сили во Чеченија.
2002 година – Претседателот на СР Југославија Воислав Коштуница го замени началникот на Генералштабот на Југословенската армија генерал Небојша Павковиќ, кој остана на функцијата скоро две години по падот на српскиот режим во октомври 2000 година.
2002 година – Во железничка несреќа во Танзанија на линија Дар ес Салам-Кигома загинаа 281 лице.
2003 година – Рускиот претседател Владимир Путин пристигна во четиридневна посета на Велика Британија, каде што беше официјален гостин во Бакингемската палата. Путин беше првиот руски лидер што го посети кралството по 1874 година, кога рускиот цар Александар Втори беше на суд. Британскиот суд ги одржуваше замрзнатите односи со Москва во знак на протест против фактот дека болшевиците го убија рускиот цар Николај Втори во 1918 година.
2004 година – Востаничките напади врз локалните безбедносни сили во пет градови во Ирак убија повеќе од 100 и ранија повеќе од 320.
2005 година – Големи поплави го погодија индустрискиот центар во јужна Кина, при што загинаа најмалку 536 лица.
2009 година – почина српската сликарка Оjaа Ивањички (79), единствената жена меѓу основачите на познатата група „Медијала“ (1959), во која се собраа млади сликари, писатели, филозофи, архитекти, композитори. Има реализирано 99 самостојни изложби во земјата и странство.
2010 година – Julулија Гилард стана првата жена премиер во Австралија.
2012 година – Кандидатот на исламистичкото муслиманско братство, Мохамед Морси, е избран за претседател на Египет, и тој е првиот претседател на републиката избран од народот.
2016 година – Британскиот премиер Дејвид Камерон поднесе оставка по одлуката на граѓаните на референдум за напуштање на Европската унија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај
📜 Среден и нов век
- 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик, еден од најважните правни документи во српската историја.
- 1498 – Васко де Гама пристигнува во Индија (Каликут), отворајќи нов морски пат околу Африка.
- 1506 – Почина Кристофоро Колумбо, откривачот на Америка.
✍️ Култура и филозофија
- 1799 – Роден е Оноре де Балзак, автор на Човечката комедија.
- 1806 – Роден е Џон Стјуарт Мил, филозоф, економист и застапник на утилитаризмот.
- 2005 – Почина Пол Рикер, француски филозоф и хуманист.
⚔️ Војни и политика
- 1834 – Почина Маркиз Ла Фајет, херој од Американската револуција.
- 1882 – Потпишан е Тројниот сојуз меѓу Германија, Австро-Унгарија и Италија.
- 1941 – Италија ја анектира Бока Которска за време на Втората светска војна.
- 1956 – САД изведуваат прва воздушна експлозија на хидрогенска бомба.
- 1999 – НАТО напад врз болница во Белград, при што загинаа пациенти.
🌍 Независности и државни промени
- 1902 – Куба станува република; САД ги повлекуваат трупите.
- 1927 – Велика Британија ја признава независноста на Саудиска Арабија.
- 2002 – Источен Тимор прогласува независност.
- 2000 – Тајван инаугурира прв демократски избран претседател од опозицијата.
🧑🤝🧑 Друштвени и економски настани
- 1980 – Референдумот во Квебек – 60% против независност од Канада.
- 1989 – Србија издава заем за економско заживување – никогаш не е вратен.
- 1995 – Ебола карантин во Заир.
- 2015 – Големите банки признаваат вина за валутни манипулации, казна од 5,7 милијарди долари.
🎨 Кражби и културни загуби
- 2010 – Во Париз одземени, односно украдени 5 слики вредни 100 милиони евра, меѓу нив дела од Пикасо, Матис, Модиљани и други.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Култура и уметност
-
1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и „Фигаровата свадба“ (Моцарт).
-
1911 – Почина Густав Малер, влијателен австриски композитор и диригент.
-
1995 – Почина Александар Годунов, познат балетски танчер кој доживеа успех и на запад по бегството од СССР.
Политика и конфликти
-
1803 – Велика Британија ѝ објави војна на Франција, со што се заострија Наполеонските војни.
-
1804 – Наполеон е прогласен за император.
-
1944 – Протерување на Татарите од Крим од страна на СССР, што останува едно од најконтроверзните етнички чистки во историјата на регионот.
-
1996 – Радован Караџиќ се повлекува од функцијата претседател на РС поради меѓународен притисок.
-
2000 – СБ на ОН воведува ембарго за оружје за Етиопија и Еритреја, поради нивната гранична војна.
Наука и технологија
-
1974 – Индија го извршува својот прв нуклеарен тест, станувајќи шеста нуклеарна сила.
-
1998 – Тужба против Мајкрософт за монополско однесување, значајна пресвртница во правната историја на технолошките гиганти.
Човекови права и меѓународна правда
-
1954 – Стапува во сила Европската конвенција за човекови права.
-
2010 – Обама го потпишува Законот за слобода на печатот, именуван по новинарот Даниел Перл.
-
2011 – Пресуда против Аугустин Бизмунг, поврзана со геноцидот во Руанда.
Родени
-
1836 – Вилхелм Штајниц, првиот официјален светски шампион во шах.
-
1868 – Николај II, последниот руски цар.
-
1872 – Бертран Расел, добитник на Нобелова награда и познат филозоф.
-
1883 – Валтер Гропиус, основач на Баухаус и визионер во архитектурата.
-
1919 – Марго Фонтејн, легендарна балерина.
-
1920 – Карол Војтила, идниот папа Јован Павле II.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (17 мај)

Светот виден во рубриката „На денешен ден“ за 17-ти мај
🎨 Култура и уметност
-
1510 – Смртта на Сандро Ботичели, еден од најголемите ренесансни сликари. Неговите дела, особено Раѓањето на Венера, се симболи на хуманизмот и естетиката на Ренесансата.
-
1866 – Роден е Ерик Сати, француски композитор чие дело има големо влијание врз модерната музика.
-
2012 – Почина Дона Самер, диско икона со глобално влијание во поп културата.
⚕️ Медицина и наука
-
1749 – Роден е Едвард Џенер, пионер на имунизацијата, чиј изум – вакцината против сипаници – го променил текот на медицинската историја.
⚔️ Политика и воени настани
-
1814 – Норвешка прогласува независност и усвојува устав – значаен момент во историјата на скандинавските земји.
-
1838 – Смртта на Талеран, еден од највештите дипломати на Франција, со улога во реставрацијата по Наполеон.
-
1940 – Германските трупи влегуваат во Брисел – дел од брзото напредување на нацистичка Германија во Втората светска војна.
-
1949 – Обединетото Кралство ја признава независноста на Република Ирска.
-
1997 – Лоран Кабила ја презема власта во Заир, кој се преименува во Демократска Република Конго.
📺 Технологија и медиуми
-
1965 – Првото емитување во боја од Велика Британија до САД – голем чекор во глобалната телевизиска технологија.
-
2000 – Српската влада ја презема РТВ „Студио Б“, симболичен настан за медиумската слобода во Србија.
⚖️ Човекови права и општествени промени
-
1954 – Пресудата Brown v. Board of Education од Врховниот суд на САД ја укинува расната сегрегација во училиштата – историски момент во движењето за граѓански права.
-
2004 – Масачусетс стана првата американска држава што легализира истополови бракови.
-
2009 – За прв пат, жени се избрани во парламентот на Кувајт – голем напредок во правата на жените на Блискиот Исток.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за понеделник (19 мај)
-
Хороскоп18 часа
Хороскоп за вторник (20 мај)
-
Македонија1 ден
Во автобус со турски државјани во Охрид починал турист кој бил дел од групата
-
Македонија1 ден
МВР: Со „БМВ“ возел 111 км/ч на место каде е дозволено 50 км/ч
-
Македонија1 ден
Од вечерва бензин 95 и дизел поскапуваат, ова е новата цена за литар
-
Здравје и убавина2 дена
Положбата на спиењето кај луѓето е многу важна за здравјето и метаболизмот
-
Скопје1 ден
Универзитетската клиника за урологија стана лиценциран центар за поставување на уринарен сфинктер
-
Lifestyle1 ден
Дали рчите во сон? Причина може да биде оваа секојдневна навика