На денешен ден
На денешен ден: 24 ноември

1572.- Почина шкотскиот протестантски реформатор Џон Нокс, следбеник на Калвин, основач на шкотската презвитеријанска црква и автор на „Историјата на реформацијата во Шкотска“.
1632.- Роден е холандскиот филозоф од еврејско потекло Барух де Спиноза (Барух), еден од најважните и најдоследни претставници на рационалистичката и монистичката филозофија. Неговата мисла, претставена во главниот дел „Етика“, имаше многу значајно влијание врз европската филозофија. Критичкиот однос кон Библијата и Талмудот предизвика гнев во теолошките кругови, а еврејската заедница го анатемираше и го избрка од своите редови.
1642.- Холандскиот морепловец Абел Јансун открил остров јужно од Австралија и го именувал како земја на Ван Димен, која подоцна била наречена Тасманија во негова чест.
1729.- Роден е рускиот генерал Александар Василевич Суворов, еден од најголемите војсководци во 18 век. Успешно се борел против Турците (1787-91), под негова команда австриско-руските трупи ги потиснале Французите од северна Италија во 1799 година, кога се прославил со преминувањето на Алпите при враќањето во Русија. Тој го задушил Пугачевското востание во Русија во 1774 година и востанието во Полска во 1794 година. Во 1942 година во СССР бил воведен Орденот Суворов за високи воени заслуги.
1848.- Умре британскиот државник Лорд Мелбурн, премиер и повереник на кралицата Викторија, по кого го добил името австралискиот град Мелбурн.
1859.- Објавена е книгата на Чарлс Дарвин „Потеклото на видовите“. Неговата револуционерна теорија за еволуцијата предизвика големи контроверзии во научните кругови, а посетителите на црквата изразија стравувања дека книгата ќе ги поткопа религиозните верувања за потеклото на светот.
1864.- Роден е францускиот сликар и графичар Анри Тулуз Лотрек, мајстор на литографијата, сликар на боемскиот Монмартр, атмосферата и ликовите на парискиот ноќен живот кон крајот на 19 век.
1883.- Роден е српскиот писател Јован Јовановиќ Змај, еден од најистакнатите личности на српското општество во втората половина на 19 век. Борец за национално и политичко ослободување, член на Српската кралска академија и драматург на Народниот театар во Белград (1890-98), уредник на повеќе списанија, попознат е како детски поет и автор на елегични лични исповеди (“ Ѓулиќи“, „Џулиќи увеоци“).
1916.- Умре британскиот конструктор на оружје од американско потекло Хирам Стивенс Максим, пронаоѓач на митралезот (1884) именуван по него.
1929.- Умре францускиот државник Жорж Бенжамин Клемансо, премиер од 1906 до 1909 година и од 1917 до 1920 година, кога се повлече од политичкиот живот. Поради ревноста со која настапуваше во парламентот како опозиција, го доби прекарот „Тигар“. За време на аферата Драјфус, во 1898 година, тој го објави познатото писмо на Зола до претседателот на Републиката „Јас обвинувам“ во неговиот весник „Л’Ауроре“. Тој е еден од креаторите на Антантата и претседавач на мировната конференција во Версај во 1919 година.
1941.- Во Втората светска војна започна германската офанзива на градот Ужице. Повлекувањето на главниот дел од партизанските сили беше Работничкиот баталјон. Германците го зазеле градот на крајот на ноември, а за време на борбите на Кадињача, 14 километри западно од Ужице, биле убиени 180 бранители на градот.
1957.- Во Мексико Сити умре Диего Ривера, познат мексикански сликар и комунистички активист. Се прослави со монументалните мурали во јавните институции во Мексико (124 фрески во палатата на Министерството за образование) и во САД.
1963.- Два дена по атентатот на американскиот претседател Џон Кенеди во Далас, Џек Руби во полициска станица го уби Ли Харви Освалд, осомничен за атентатот.
1974.- Американскиот претседател Џералд и советскиот лидер Леонид Брежњев постигнаа привремен договор во Владивосток за ограничување на офанзивното стратешко нуклеарно оружје.
1976.- Во земјотресот што го опустоши градот Мурадија и стотици села во источна Турција загинаа околу 5.300 луѓе, а 50.000 останаа без покрив над главата.
1989.- Под притисок на масовните демонстрации во Прага, целото раководство на Комунистичката партија на Чехословачка поднесе оставка, вклучително и генералниот секретар Милош Џејкс. Карол Урбанек дојде на позицијата генерален секретар на партијата.
1992.- Се урна Боинг 737 во јужна Кина. Во најтешката несреќа во историјата на кинеското воздухопловство загинаа 141 лице – сите патници и членови на екипажот.
1995.- На референдум Ирците со тесно мнозинство (50,28 отсто) гласаа за легализирање на разводот.
1998.- Претседателот на СР Југославија, Слободан Милошевиќ, го замени началникот на Генералштабот на Југословенската армија, генерал-полковник Момчило Перишиќ.
1998.- Генералот Емил Лахуд, првиот претседател на Либан по завршувањето на 15-годишната граѓанска војна на Блискиот Исток, ја презеде функцијата.
2000.- Југословенскиот претседател Воислав Коштуница пристигнува во Загреб на самитот на лидерите на Југоисточна Европа и ЕУ. Ова е прва посета на српски функционер на Хрватска по распадот на поранешна Југославија.
2003 – Врховниот суд во Глазгов, Шкотска, го осуди либискиот разузнавач Абдел Басет Али ал-Меграхи на 27 години затвор, бидејќи беше прогласен за виновен во 2001 година за уривање на авионот Pan Am на летот 103 над езерото Локерби во Шкотска во 1998 година.
2004.- Францускиот претседател Жак Ширак пристигнува во својата прва официјална посета на Либија откако земјата стекна независност во 1951 година.
2005.- Умре Пет Морита, јапонско-американски актер познат по улогата во филмот „Karate Kid“.
2006.- Умре американската актерка, театарска и филмска сценаристка Бети Комден, легенда на Бродвеј која напиша бројни хит театарски и филмски мјузикли („Пеење на дождот“).
2011.- Почина познатиот фотограф Иво Етеровиќ, добитник на околу 200 награди, меѓу кои и специјална награда за врвен придонес во националната култура на Србија. Тој беше и личен фотограф на Јосип Броз Тито.
2013.- Во селото Шајкаш започна изградбата на делот од гасоводот Јужен тек во Србија, долг 421 километар и вреден 1,9 милијарди евра.
2015.- Поради инцидентот на турско-сириската граница кога руски авион Су-24 собори турски авион Ф-16, настанаа тензични руско-турски односи. Турција тврдеше дека рускиот авион влегол во нејзиниот воздушен простор, а руското Министерство за одбрана тврдеше дека соборениот авион летал исклучиво во сирискиот воздушен простор.
2017 – Во екстремистички напад на џамија во северната провинција на египетскиот полуостров Синај загинаа 305 луѓе.
2018 – На протестите на движењето „Жолти елеци“ во Париз, кои поставија барикади на авенијата Шанзелизе и се судрија со полицијата, поради насилство беа приведени 130 лица. Членовите на ова движење протестираат против најавеното зголемување на даноците за гориво.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
19 век
- 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
- 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
- 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
- 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
- 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
- 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
- 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
- 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
- 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.
20 век
- 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
- 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
- 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
- 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
- 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
- 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
- 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
- 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.
Кон крајот на 20 век и 21 век
- 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
- 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
- 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
- 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
- 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
- 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
- 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
- 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
- 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
- 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
- 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
- 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ
- 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
- 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.
⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ
- 1876 – Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
- 1950 – Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
- 1991 – Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
- 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.
🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ
- 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
- 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
- 2024 – Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.
🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ
- 1993 – Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
- 2005 – Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
- 2023 – Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.
🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ
- 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
- 1975 – Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.
🎤 ПОП КУЛТУРА
- 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за четврток (3 јуни)
-
Кичево15 часа
(ФОТО) ТППЕ Кичево: Нов случај со запалена дива депонија во кичевско
-
Автомобили2 дена
Најдобрите и најлошите автомобили за 2025 според корисниците
-
Хороскоп5 часа
Хороскоп за петок (4 јули)
-
Автомобили2 дена
Дали би направиле место за резервно тркало?
-
Магазин2 дена
Експертите ја откриваат вистината за навиките што влијаат на траењето на батеријата на мобилниот телефон
-
Македонија4 часа
Времена измена на сообраќај со пренасочување на делница „Пресека-Песочан“ на автопат А2 Кичево-Охрид
-
Скопје9 часа
МВР за пофалба, експресно го пронајдоа мотоциклистот кој усмрти пешак