На денешен ден
На денешен ден: 24 октомври
1360.- Англискиот крал Едвард III од Франција и францускиот крал Жан II Бон потпишаа договор во Кале за завршување на првата фаза од Стогодишната војна. Англичаните добија дел од француската територија, а Едвард III пак се откажа од своето барање за францускиот престол.
1601.- Умрел данскиот астроном Тихо Брачо, кој на островот Хвен ја изградил познатата опсерваторија Ураниенбург и речиси две децении ги набљудувал планетите, особено Марс. Тој откри нова ѕвезда во соѕвездието Касиопеја.
1618.- Роден е императорот Могал Ауранџеб, големиот индиски магнат (1658-1707), кој дојде на власт откако го собори својот татко и ги погуби неговите браќа. Тој ја проширил империјата на Могулите, ја охрабрил уметноста и науката, но фанатично го ширел исламот и го прогонувал хиндуизмот.
1648.- Триесетгодишната војна заврши со Вестфалскиот мир, склучен од германскиот император и владетелите на Франција и Шведска. Мировниот договор ги потврди принципите на Аугсбуршкиот верски мир (1555) за еднаквост на римокатолиците и протестантите и ја спречи намерата на Римско-германската империја и Папата за хегемонија во Европа.
1725.- Умре Алесандро Гаспаре Скарлати, најважниот италијански композитор на високиот барок, автор на бројни опери и религиозни композиции.
1795.- Прусија, Австрија и Русија ја направија третата поделба на Полска, која престана да постои како независна држава.
1882.- Германскиот бактериолог Роберт Кох ја открил бактеријата што предизвикува туберкулоза, подоцна наречена „Кох бацил“.
1907.- Умре српскиот новинар, писател и политичар Пера Тодоровиќ, еден од основачите на Народната радикална партија, автор на програмата и статутот на партијата (1881). Кон крајот на 1886 година бил исклучен од партијата откако го обновил весникот „Самуправа“ и почнал да ги напаѓа радикалите. Започнува и до 1903 година го објавува „Мале новине“, првиот сензационалистички труд во Србија.
1912.- Со победата на Првата српска војска под команда на регентот Александар Караѓорѓевиќ над турската Вардарска војска на Зеки Паша, завршила Кумановската битка во Првата балканска војна.
1917.- Во Првата светска војна започна битката кај Капорето (словенечко име Кобарид), во која Германците и Австријците и нанесоа тежок пораз на италијанската војска и ја принудија да побегне.
1922.- Ирскиот парламент го усвои уставот со кој на државата и беше дадена слободна ирска држава. Уставот официјално стапи на сила во декември.
1939.- Нацистите им наредиле на Евреите во Германија да ја носат Давидовата ѕвезда.
1944.- Американски авиони го потопија јапонскиот носач на авиони Мусаши, еден од најголемите во светот, за време на Втората светска војна во Филипинскиот залив Лејт.
1945.- Стапи на сила Повелбата на ОН, потпишана во јуни 1945 година во Сан Франциско од 51 земја основач на светската организација, вклучително и Југославија.
1948.- Умрел австрискиот композитор со унгарско потекло Франц Лехар, најважниот претставник на виенската оперета во првата половина на 20 век („Веселата вдовица“, „Земјата на насмевките“, „Грофот Луксембург“).
1957.- По Втората светска војна умре францускиот моден дизајнер Кристијан Диор, еден од водечките светски модни дизајнери.
1964.- Британската африканска колонија Северна Родезија стекна независност како Република Замбија, со претседателот Кенет.
1970.- Левичарскиот кандидат Салвадор Аљенде е избран за претседател на Чиле. Тој беше убиен во септември 1973 година во државен удар од страна на офицерската хунта предводена од Аугусто Пиноче.
1980.- Полските власти го легализираа независниот синдикат „Солидарност“.
1991.- Во Сараево е конституирано првото Собрание на српскиот народ во БиХ, а за прв претседател е избран Момчило Краишник. Собранието ја усвои Декларацијата за правото на српскиот народ на самоопределување.
1997.- Во Белград беше убиен Зоран Тодоровиќ Кундак, секретар на Југословенската управа за левица, директор на „Беопетрол“, близок пријател на семејството на претседателот на СР Југославија, Слободан Милошевиќ. Убиецот не е идентификуван.
2000.- Српскиот парламент ја избра привремената техничка влада на Србија, која ќе обезбеди функционирање на земјата до предвремените парламентарни избори на 23 декември. Владата ја формираа Демократската опозиција на Србија, Српското движење за обнова и Социјалистичката партија на Србија.
2003.- По 27 години летање, суперсоничниот патнички авион „Бритиш ервејс Конкорд“ на „Бритиш ерлајнс“ слета за последен пат на лондонскиот аеродром Хитроу и на тој начин го заврши едно од најгламурозните поглавја во историјата на авијацијата.
2005.- Советот за безбедност на Обединетите нации го одобри почетокот на преговорите за идниот статус на Косово, а генералниот секретар на ОН Кофи Анан го назначи поранешниот фински претседател Марти Ахтисари за специјален пратеник на ОН за разговорите за статусот на Косово.
2005.- Умре Роза Паркс, основач на американското движење за правата на црнците. Нејзиното одбивање на белиот човек да му даде место во автобусот, поради што заврши во затвор, започна движење за заштита на човековите права во таа држава.
2007.- Јужнокорејската разузнавачка служба призна дека го извршила најголемото киднапирање во историјата на земјата во 1973 година, кога во Токио го киднапираше опозицискиот лидер Ким Де Јунг, кој беше избран за претседател на Јужна Кореја во 1997 година. Тој ја доби Нобеловата награда за мир во 2000 година бидејќи организираше историски самит со Северна Кореја.
2010.- Умре сценаристот Џозеф Стајн, познат по својот хит на Бродвеј „Виолинист на покривот“ за кој ја доби наградата Тони. Соработувал и на уште десетина успешни мјузикли, меѓу кои и „Грчки Зорба“.
2011.- Разорен земјотрес ја погоди источна Турција, при што загинаа 523 лица, а 1.650 беа повредени.
2019 година – Актуелниот претседател на Боливија, Ево Моралес, освои доволно гласови за да обезбеди нов шестгодишен мандат, на претседателските избори, проследени со контроверзни изборни резултати и наводи за кражба на гласови.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
На денешен ден
Светот „На денешен ден“ – 30 октомври
1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.
1817 – Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.
1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.
1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.
1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.
1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.
1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).
1918 – Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.
1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.
1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.
1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.
1974 – Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.
1975 – Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.
1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.
1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.
1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.
2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.
2001 – Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.
2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.
2006 – Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.
2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.
2011 – Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.
2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.
2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.
2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.
2022 – Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.
-
Кичево2 дена„ЕВН КЕЦ Кичево“ најави прекин на електрична енергија на овие локации, работите на терен се планирани за вторник и четврток
-
Кичево17 часа(ФОТО) Кичево: Се работи во населба „Иванидол“, чекор по чекор до реализација на сите ветувања за подобар по квалитетен живот за сите граѓани
-
Хороскоп1 денХороскоп за вторник (18 ноември)
-
Македонија2 денаПоскапи нафтени деривати од ноќеска, ова е новата цена за источен литар
-
Спорт2 денаВажен натпревар, врвен судиски тим. Макеле ќе биде главен судија на Македонија – Велс во Кардиф
-
Временска прогноза20 часаВо овој момент се формира влажен бран кој носи обилен дожд и невреме!
-
Македонија2 денаНелегално ја преминал границата „Ќафасан“, потоа превезувал огревно дрво без таблици и без документација
-
Култура2 дена(ФОТО) Празничната убавина во чест на Христовиот војвода во славниот манастир на свети Георгиј во Рајчица
