На денешен ден
На денешен ден – 25 април

1595 година – Умре италијанскиот поет Торквато Тасо, автор на епот „Ослободениот Ерусалим“. Тој и посвети голем број песни на Цвиета Зузориќ од Дубровник, која во својот салон во Фиренца собра писатели и уметници.
1599 година – Роден е Оливер Кромвел, водач на Англиската револуција, кој станува заштитник на Англија, Шкотска и Ирска во 1653 година. Две години по неговата смрт во 1658 година, монархијата е обновена.
1744 година – Умре шведскиот физичар и астроном Андерс Целзиус, пронаоѓач на една од скалите за мерење на топлина.
1765 година – Роден е српскиот поет-гуслар Филип Вишњиќ, кој ги отпеа сите важни настани од Првото српско востание. Неговите песни ги сними Вук Стефановиќ Караџиќ.
1792 година – за првпат се користи гилотина при егзекуцијата на арамијата по патишта Jacак Пелетие во Плас де Грев во Париз, Франција.
1859 година – започна копањето на Суецкиот канал според проектот на францускиот конзул во Александрија, Фердинанд Лешепс. Каналот долг 161 километар ги поврза Средоземното и Црвеното Море во ноември 1869 година, создавајќи го најкраткиот воден пат од Европа до Блискиот и Далечниот Исток.
1874 година – роден е италијанскиот инженер Гугелјемо Маркони. Работел на усовршување на безжична телеграфија и прв испратил радио сигнал преку Атлантикот (1901). Тој ја сподели Нобеловата награда во 1909 година со германскиот физичар Браун.
1915 година – Почнува битката кај Галиполи, една од најголемите битки во Првата светска војна, во која Турција ги поразува сојузничките трупи под британска команда. Тоа беше единствената победа на турската армија во таа војна. Во осуммесечната битка загинаа околу 7.000 Австралијци и околу 2.000 Новозеланѓани.
1918 година – Родена е американската пејачка Ела Фицџералд, не крунисаната „кралица на џезот“.
1920 година – Полските трупи ја нападнаа Украина, а потоа напредуваа брзо и го освоија Киев на 6 мај. Со мирот во Рига, на 12 март 1921 година, Полска доби од Советска Русија територија со милиони Украинци и Белоруси.
1938 година – почина српскиот генерал и воен писател ivивко Павловиќ, член на Српската кралска академија, учесник и во Балканските војни и во Првата светска војна („Битка кај Колубара“, „Белградска операција“).
1945 година – Советските и американските трупи се состанаа за прв пат во Втората светска војна во близина на Торгау, Германија.
1945 година – Во Сан Франциско, 45 земји од антихитлеровската коалиција, вклучително и Југославија, започна основачката конференција на ООН.
1974 година – Пуч го собори автократскиот режим на Марсело Каетано во Португалија. Истиот ден, една година подоцна, на првите слободни избори во половина век, победи Социјалистичката партија на Марио Соарес.
1980 година – Мисијата на американските командоси да спаси 53 заложници членови на американската амбасада во Техеран се сруши во иранската пустина, при што загинаа осуммина Американци при пад на хеликоптер.
1980 година – се урна данскиот Боинг 727, чартер лет со британски туристи на релација Манчестер-Тенерифе. Загинаа сите 146 патници и членови на екипажот.
1982 година – Последните израелски трупи го напуштија Синај, ставајќи крај на 15-годишната окупација на египетскиот полуостров.
1993 година – На референдум во Русија, 62 проценти од гласачите ги поддржуваат реформите на претседателот Борис Елцин.
1993 година – Во присуство на мировниот посредник на лордот Овен, претседателите на СРЈ, Србија и Црна Гора, Добрица Cosосиќ, Слободан Милошевиќ и Момир Булатовиќ, се обидоа да го убедат водачот на босанските Срби, Радован Караџиќ, да потпише ревидиран мировен план на Венс-Овен. Следниот ден, Собранието на РС го отфрли планот, војната во Босна продолжи, а меѓународните санкции на СРЈ беа засилени.
1994 година – Во Лондон е формирана Контактната група за координација на дипломатските активности на САД, Русија и ЕУ во Босанската војна.
1995 година – Умре американската театарска и филмска актерка Gинџер Роџерс, која се здоби со светска слава во мјузикли како партнер на Фред Астер. Доби Оскар за филмот „Кити фолија“.
1999 година – НАТО авијацијата ја урна патната пруга „Чешеjeев мост“, веќе оштетена во три напади претходните денови. Така, Нови Сад остана без последниот од трите моста на Дунав.
2000 година – Во Белград беше убиен директорот на југословенскиот воздушен транспорт (ЈАТ), ikaика Петровиќ.
2002 година – Русија соопшти дека руските трупи убиле еден од најбараните луѓе во земјата, Хатаб, чеченски лидер со арапско потекло, осомничен за блиски врски со терористичката мрежа на Осама бин Ладен, Ал Каеда.
2005 година – Како дел од турнејата на Блискиот исток, рускиот претседател Владимир Путин ги посети Египет и Израел. Тој е првиот и единствен руски или советски лидер што го посетил Египет во последните 40 години и првиот руски функционер што го посетил Израел.
2008 година – Умре филозофот Милан Кангрга, основач и повеќедецениски раководител и професор на Катедрата за етика на Филозофскиот факултет во Загреб. Тој беше еден од основачите на Хрватското филозофско друштво (1957), списанието Праксис и Летната школа Корчула (1963).
2009 година – Светската здравствена организација соопшти дека нова форма на грип AH1N1, во која загинаа 68 лица во Мексико, може да се претвори во пандемија.
2010 година – Умре британскиот писател Алан Силито, познат по портретот на семејните проблеми и повоената реалност на сиромашните Британци, на 83-годишна возраст. Припаѓал на литературната група „Лути млади“ и неговите најпознати дела се романот „Сабота вечер, недела наутро“ од 1958 година и расказот „Осаменоста на тркачот на долги растојанија“ од 1959 година, и двајцата подоцна преведени во филмови.
2015 година – Повеќе од 8.000 луѓе загинаа во разорниот земјотрес со јачина од 7,9 степени според Рихтеровата скала што го погоди Непал. Тоа беше најсилниот земјотрес во оваа земја во последните 80 години.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (29 август)

На денешен ден 29 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот.
1189 – Дубровник склучил договор со босанскиот бан Кулин, со кој жителите на Дубровник добиле слобода да тргуваат во Босна без ограничувања или давачки. Договорот е еден од најстарите зачувани документи во регионот.
1521 – Турците, под команда на султанот Сулејман II Величествениот, го освоиле Белград и го прогласиле за седиште на Смедеревскиот санџак.
1526 – Во Мохачката битка, турската војска предводена од Сулејман II Величествениот ги победила трупите на унгарскиот крал Лудвиг II, кој загинал при повлекувањето.
1619 – Роден е Жан Батист Колбер, француски државник и министер за финансии на Луј XIV.
1632 – Роден е Џон Лок, англиски филозоф, основач на емпиризмот и либералната филозофија.
1756 – Прускиот крал Фридрих II ја започнал Седумгодишната војна со напад врз Саксонија.
1820 – Во Порто, Португалија, започнала граѓанска револуција, со која кралот Жоао VI бил принуден да донесе либерален устав.
1825 – Португалија ја признала независноста на Бразил под водство на царот Педро I.
1842 – Завршила Првата опиумска војна со Нанкинскиот договор, со кој Кина морала да отвори пристаништа и да го предаде Хонг Конг на Британија.
1944 – Кралот Петар II Караѓорѓевиќ, со декрет, ја отстранил командата на генерал Дража Михајловиќ и ја ставил југословенската армија под команда на Јосип Броз Тито.
1945 – Американските трупи под команда на генерал Џорџ Маршал започнале со искрцување во Јапонија.
1949 – СССР тајно ја детонирал својата прва атомска бомба.
1960 – Јорданскиот премиер Хаза ал-Маџали бил убиен во експлозија на бомба.
1965 – Американскиот вселенски брод „Џемини V“ се вратил на Земјата по рекордни осум дена во орбитата.
1975 – Починал ирскиот државник Емон де Валера, еден од водачите на Шин Фејн.
1978 – Хуа Куо-фенг, претседател на КПК, ги посетил Романија, Југославија и Иран, што означило крај на кинеската изолација.
1991 – Советскиот парламент ја суспендирал Комунистичката партија и ги замрзнал нејзините сметки.
1995 – Милошевиќ бил овластен да преговара во име на заедничката делегација на СР Југославија и Република Српска во мировниот процес за Босна.
1996 – Руски авион Туполев 154 се урнал во Норвешка, загинале 141 лице.
1997 – Убиени биле 300 луѓе во алжирско село, едно од најлошите масакри од страна на исламисти во земјата.
1999 – Во Источен Тимор, 99% од гласачите се изјасниле за независност од Индонезија.
2001 – Врховниот суд на САД осудил тројца раководители на компанија за нелегална продажба на опрема што може да се користи за нуклеарно оружје.
2003 – Автомобил-бомба во Наџаф уби најмалку 80 луѓе, вклучувајќи го и ајатолахот Мохамед Бакир ал-Хаким.
2005 – Ураганот Катрина ја погодил јужна САД, загинале околу 1.330 луѓе, најмногу во Њу Орлеанс.
2008 – Грузија ги прекинала дипломатските односи со Русија поради признавањето на Јужна Осетија и Абхазија.
2010 – Еруптирал вулканот Синабунг на Суматра, прва ерупција по 400 години, со масовна евакуација.
2015 – Унгарија поставила бодликава жица на границата со Србија за да го спречи приливот на бегалци.
2019 – Починал српскиот сликар и академик Владимир Величковиќ.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за четврток (4 септември)
-
Хороскоп13 часа
Хороскоп за петок (5 септември)
-
Свет1 ден
(ВИДЕО) „Ден на жалост“ во Португалија по страшната трагедија каде од шините излета жичара и одзеде најмалце 15 животи, неофицијално има и странци
-
Македонија2 дена
МВР: Целосна забрана во шуми до крај на месец септември
-
Македонија1 ден
МВР: Кривична пријава против петмина вработени во Агенцијата за храна и ветеринарство за „злоупотреба на службена положба и овластување“
-
Кичево1 час
Поради одржување на атлетска трка во Кичево, во недела следните улици и делови на градот ќе бидат затворени за сообраќај
-
Временска прогноза1 ден
Најавената промена на времето се оствари, во текот на ноќта наврнаа 23 л/м2 дожд
-
Македонија2 дена
„Wizz Air“ со шести авион во својата база во Скопје и 13 нови рути