Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 25 април

Објавено пред

на

1595 година – Умре италијанскиот поет Торквато Тасо, автор на епот „Ослободениот Ерусалим“. Тој и посвети голем број песни на Цвиета Зузориќ од Дубровник, која во својот салон во Фиренца собра писатели и уметници.

1599 година – Роден е Оливер Кромвел, водач на Англиската револуција, кој станува заштитник на Англија, Шкотска и Ирска во 1653 година. Две години по неговата смрт во 1658 година, монархијата е обновена.

1744 година – Умре шведскиот физичар и астроном Андерс Целзиус, пронаоѓач на една од скалите за мерење на топлина.

1765 година – Роден е српскиот поет-гуслар Филип Вишњиќ, кој ги отпеа сите важни настани од Првото српско востание. Неговите песни ги сними Вук Стефановиќ Караџиќ.

1792 година – за првпат се користи гилотина при егзекуцијата на арамијата по патишта Jacак Пелетие во Плас де Грев во Париз, Франција.

1859 година – започна копањето на Суецкиот канал според проектот на францускиот конзул во Александрија, Фердинанд Лешепс. Каналот долг 161 километар ги поврза Средоземното и Црвеното Море во ноември 1869 година, создавајќи го најкраткиот воден пат од Европа до Блискиот и Далечниот Исток.

1874 година – роден е италијанскиот инженер Гугелјемо Маркони. Работел на усовршување на безжична телеграфија и прв испратил радио сигнал преку Атлантикот (1901). Тој ја сподели Нобеловата награда во 1909 година со германскиот физичар Браун.

1915 година – Почнува битката кај Галиполи, една од најголемите битки во Првата светска војна, во која Турција ги поразува сојузничките трупи под британска команда. Тоа беше единствената победа на турската армија во таа војна. Во осуммесечната битка загинаа околу 7.000 Австралијци и околу 2.000 Новозеланѓани.

1918 година – Родена е американската пејачка Ела Фицџералд, не крунисаната „кралица на џезот“.

1920 година – Полските трупи ја нападнаа Украина, а потоа напредуваа брзо и го освоија Киев на 6 мај. Со мирот во Рига, на 12 март 1921 година, Полска доби од Советска Русија територија со милиони Украинци и Белоруси.

1938 година – почина српскиот генерал и воен писател ivивко Павловиќ, член на Српската кралска академија, учесник и во Балканските војни и во Првата светска војна („Битка кај Колубара“, „Белградска операција“).

1945 година – Советските и американските трупи се состанаа за прв пат во Втората светска војна во близина на Торгау, Германија.

1945 година – Во Сан Франциско, 45 земји од антихитлеровската коалиција, вклучително и Југославија, започна основачката конференција на ООН.

1974 година – Пуч го собори автократскиот режим на Марсело Каетано во Португалија. Истиот ден, една година подоцна, на првите слободни избори во половина век, победи Социјалистичката партија на Марио Соарес.

1980 година – Мисијата на американските командоси да спаси 53 заложници членови на американската амбасада во Техеран се сруши во иранската пустина, при што загинаа осуммина Американци при пад на хеликоптер.

1980 година – се урна данскиот Боинг 727, чартер лет со британски туристи на релација Манчестер-Тенерифе. Загинаа сите 146 патници и членови на екипажот.

1982 година – Последните израелски трупи го напуштија Синај, ставајќи крај на 15-годишната окупација на египетскиот полуостров.

1993 година – На референдум во Русија, 62 проценти од гласачите ги поддржуваат реформите на претседателот Борис Елцин.

1993 година – Во присуство на мировниот посредник на лордот Овен, претседателите на СРЈ, Србија и Црна Гора, Добрица Cosосиќ, Слободан Милошевиќ и Момир Булатовиќ, се обидоа да го убедат водачот на босанските Срби, Радован Караџиќ, да потпише ревидиран мировен план на Венс-Овен. Следниот ден, Собранието на РС го отфрли планот, војната во Босна продолжи, а меѓународните санкции на СРЈ беа засилени.

1994 година – Во Лондон е формирана Контактната група за координација на дипломатските активности на САД, Русија и ЕУ во Босанската војна.

1995 година – Умре американската театарска и филмска актерка Gинџер Роџерс, која се здоби со светска слава во мјузикли како партнер на Фред Астер. Доби Оскар за филмот „Кити фолија“.

1999 година – НАТО авијацијата ја урна патната пруга „Чешеjeев мост“, веќе оштетена во три напади претходните денови. Така, Нови Сад остана без последниот од трите моста на Дунав.

2000 година – Во Белград беше убиен директорот на југословенскиот воздушен транспорт (ЈАТ), ikaика Петровиќ.

2002 година – Русија соопшти дека руските трупи убиле еден од најбараните луѓе во земјата, Хатаб, чеченски лидер со арапско потекло, осомничен за блиски врски со терористичката мрежа на Осама бин Ладен, Ал Каеда.

2005 година – Како дел од турнејата на Блискиот исток, рускиот претседател Владимир Путин ги посети Египет и Израел. Тој е првиот и единствен руски или советски лидер што го посетил Египет во последните 40 години и првиот руски функционер што го посетил Израел.

2008 година – Умре филозофот Милан Кангрга, основач и повеќедецениски раководител и професор на Катедрата за етика на Филозофскиот факултет во Загреб. Тој беше еден од основачите на Хрватското филозофско друштво (1957), списанието Праксис и Летната школа Корчула (1963).

2009 година – Светската здравствена организација соопшти дека нова форма на грип AH1N1, во која загинаа 68 лица во Мексико, може да се претвори во пандемија.

2010 година – Умре британскиот писател Алан Силито, познат по портретот на семејните проблеми и повоената реалност на сиромашните Британци, на 83-годишна возраст. Припаѓал на литературната група „Лути млади“ и неговите најпознати дела се романот „Сабота вечер, недела наутро“ од 1958 година и расказот „Осаменоста на тркачот на долги растојанија“ од 1959 година, и двајцата подоцна преведени во филмови.

2015 година – Повеќе од 8.000 луѓе загинаа во разорниот земјотрес со јачина од 7,9 степени според Рихтеровата скала што го погоди Непал. Тоа беше најсилниот земјотрес во оваа земја во последните 80 години.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (22 мај)

Објавено пред

на

На денешен ден 22 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

📜 Историски личности и настани:

  • 337 – Смртта на Константин I Велики, првиот римски император што го прифатил христијанството.

  • 1455Битката кај Сент Албанс – почеток на „Војната на розите“.

  • 1833 – Уставот во Чиле ја зајакнува власта на претседателот и ја прогласува римокатоличката религија за државна.


🎵 Култура и уметност:

  • 1813 – Роден е Рихард Вагнер, германски композитор и реформатор на операта.

  • 1859 – Роден е Артур Конан Дојл, креаторот на Шерлок Холмс.

  • 1873 – Почина Алесандро Манцони, италијански писател влијателен во Ризорџименто.

  • 1885 – Смрт на Виктор Иго, автор на „Клетници“ и „Ѕвонарот“.

  • 1907 – Роден е Лоренс Оливие, голем англиски глумец и режисер.

  • 1970 – Почина Бојан Ступица, значаен југословенски театарски режисер.

  • 2016 – Смрт на Бата Живојиновиќ, иконска фигура на југословенскиот филм.


⚔️ Воени и политички настани:

  • 1939 – Потпишан е Челичниот пакт меѓу Хитлер и Мусолини.

  • 1943 – Распуштање на Коминтерната од страна на СССР.

  • 1972Никсон го посетува Советскиот Сојуз – прва ваква посета од американски претседател.

  • 1992Словенија, Хрватска и БиХ примени во ОН.

  • 1994 – Бунтовниците во Руанда преземаат клучни позиции.

  • 2014 – Воен удар во Тајланд предводен од генерал Прајут.


🌍 Современи настани и социјални промени:

  • 1998 – Мировен договор за Северна Ирска добива поддршка од гласачите.

  • 2000 – Израелски суд укинува забрана за жени кај Западниот ѕид.

  • 2012 – Првата жена командант на британски воен брод – Сара Вест.

  • 2012 – SpaceX го лансира првото приватно вселенско летало до МВС.

  • 2024Шпанија, Норвешка и Ирска ја признаваат Палестина како независна држава.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај

📜 Среден и нов век

  • 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик, еден од најважните правни документи во српската историја.
  • 1498Васко де Гама пристигнува во Индија (Каликут), отворајќи нов морски пат околу Африка.
  • 1506 – Почина Кристофоро Колумбо, откривачот на Америка.

✍️ Култура и филозофија

  • 1799 – Роден е Оноре де Балзак, автор на Човечката комедија.
  • 1806 – Роден е Џон Стјуарт Мил, филозоф, економист и застапник на утилитаризмот.
  • 2005 – Почина Пол Рикер, француски филозоф и хуманист.

⚔️ Војни и политика

  • 1834 – Почина Маркиз Ла Фајет, херој од Американската револуција.
  • 1882 – Потпишан е Тројниот сојуз меѓу Германија, Австро-Унгарија и Италија.
  • 1941 – Италија ја анектира Бока Которска за време на Втората светска војна.
  • 1956 – САД изведуваат прва воздушна експлозија на хидрогенска бомба.
  • 1999 – НАТО напад врз болница во Белград, при што загинаа пациенти.

🌍 Независности и државни промени

  • 1902 – Куба станува република; САД ги повлекуваат трупите.
  • 1927 – Велика Британија ја признава независноста на Саудиска Арабија.
  • 2002Источен Тимор прогласува независност.
  • 2000Тајван инаугурира прв демократски избран претседател од опозицијата.

🧑‍🤝‍🧑 Друштвени и економски настани

  • 1980 – Референдумот во Квебек – 60% против независност од Канада.
  • 1989 – Србија издава заем за економско заживување – никогаш не е вратен.
  • 1995Ебола карантин во Заир.
  • 2015 – Големите банки признаваат вина за валутни манипулации, казна од 5,7 милијарди долари.

🎨 Кражби и културни загуби

  • 2010 – Во Париз одземени, односно украдени 5 слики вредни 100 милиони евра, меѓу нив дела од Пикасо, Матис, Модиљани и други.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Jakob Braun

Култура и уметност

  • 1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и „Фигаровата свадба“ (Моцарт).

  • 1911 – Почина Густав Малер, влијателен австриски композитор и диригент.

  • 1995 – Почина Александар Годунов, познат балетски танчер кој доживеа успех и на запад по бегството од СССР.


Политика и конфликти

  • 1803 – Велика Британија ѝ објави војна на Франција, со што се заострија Наполеонските војни.

  • 1804Наполеон е прогласен за император.

  • 1944 – Протерување на Татарите од Крим од страна на СССР, што останува едно од најконтроверзните етнички чистки во историјата на регионот.

  • 1996Радован Караџиќ се повлекува од функцијата претседател на РС поради меѓународен притисок.

  • 2000 – СБ на ОН воведува ембарго за оружје за Етиопија и Еритреја, поради нивната гранична војна.


Наука и технологија

  • 1974Индија го извршува својот прв нуклеарен тест, станувајќи шеста нуклеарна сила.

  • 1998 – Тужба против Мајкрософт за монополско однесување, значајна пресвртница во правната историја на технолошките гиганти.


Човекови права и меѓународна правда

  • 1954 – Стапува во сила Европската конвенција за човекови права.

  • 2010 – Обама го потпишува Законот за слобода на печатот, именуван по новинарот Даниел Перл.

  • 2011 – Пресуда против Аугустин Бизмунг, поврзана со геноцидот во Руанда.


Родени

  • 1836Вилхелм Штајниц, првиот официјален светски шампион во шах.

  • 1868Николај II, последниот руски цар.

  • 1872Бертран Расел, добитник на Нобелова награда и познат филозоф.

  • 1883Валтер Гропиус, основач на Баухаус и визионер во архитектурата.

  • 1919Марго Фонтејн, легендарна балерина.

  • 1920Карол Војтила, идниот папа Јован Павле II.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Спорт56 минути

Пионерите на ФК „Македонија Ѓ.П.“ се новите освојувачи на „Купот на Македонија“, во денешното финале беа поуспешни од ФК „Работнички“

Помладите пионери на фудбалскиот клуб „Македонија Ѓорче Петров“ се новите освојувачи на „Купот на Македонија“. Тие денеска славеа победа од...

Технологија1 час

„Google“ за во лето најавува ексклузивни новости во Gmail преку платформата „Gemini“

На последната конференција за програмери, Google најави нови интелигентни функции во Gmail, базирани на нивната платформа за вештачка интелигенција –...

Спорт4 часа

(ВИДЕО) „Кралевите“ и навивачите по 13 години и освоени сите титули се простуваат од Лука Модриќ, кој најави заминување од Реал Мадрид

Готово! Лука Модриќ после 13 години поминати во кралскиот клуб ќе се збогува од тимот, откако не му беше продолжен...

Македонија5 часа

Во Охрид приведен 70-годишник од Скопје, бил баран по потерница за во затвор

На 21.05.2025 во 15.10 часот на булевар „Македонски просветители“ во Охрид, полициски службеници од СВР Охрид го лишија од слобода...

Занимливости10 часа

5 уреди што трошат струја дури и кога не ги користите

Иако може да изгледа безопасно да оставите полначот од мобилниот телефон во приклучокот, постои уште една причина зошто треба да...

Lifestyle10 часа

Како да откриете дали јаболката се прскани и како безбедно да ги исчистите

Јаболката се едно од најчесто консумираните овошја, но кога се купуваат од продавници, често доаѓаат со сјаен слој кој може...

На денешен ден15 часа

Времеплов: На денешен ден (22 мај)

На денешен ден 22 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве...

Хороскоп22 часа

Хороскоп за четврток (22 мај)

Овен На работа, и покрај лошите аспекти успевате работите да ги завршите на време. Не очајувајте, доаѓаат подобри времиња. Денес,...

Спорт1 ден

Флик останува во Барса до 2027 година

Официјално Барселона потврди, Флик останува до 2027-ма година! Имено, продолжувањето на договорот на Ханси Флик е јасен показател дека клубот...

Временска прогноза1 ден

Попоски истакна дека најмалку до првата седмица од јуни месец ќе имаме слично време, можеби и со пониски температури

Најновиот излез на прогностичките материјали истакнува најмалку до 6 јуни на повидок нема да има никакви температурни покачувања на воздухот....

НАЈЧИТАНИ