Следете не

На денешен ден

На денешен ден: 25 јануари

Објавено пред

на

* 1981. – Роден е Тоше Проески, македонската и балканска ѕвезда. Уметникот кој докажа дека музиката нема граници и човекот кој ни покажа дека хуманоста треба да биде задолжителна особина. Нашиот Тоше позади себе остави вечни подароци од ноти кои никогаш нема да се заборават, ни подари љубов и не научи на убавината во секој ден и секој човек. И овој 25 јануари ќе биде во знакот на многупати повторуваната реченица: „Тоше има само ден на раѓање”.

1579.- Северните холандски провинции Холандија, Зеланд, Утрехт, Гелдерланд, Фрисланд, Гронинген и Оверисел ја прогласија Унијата на Утрехт.

1759.- Роден е шкотскиот поет Роберт Барнс, последниот голем поет кој пишувал на шкотски дијалект. Ја продолжи и ја усоврши традицијата на шкотската народна поезија („Там О’Шантер“, „И покрај сè“).

1831.- Полскиот Сејм ја прогласи независноста на Полска и го собори рускиот цар Николај I. Голем дел од Војводството Варшава, наречено Кралство Полска, било припоено кон Русија во 1815 година, а рускиот цар исто така станал крал на Полска. Во септември Русите го задушија полското востание, уставот беше укинат и Сејмот беше распуштен.

1878.- Турски брод е потопен во Руско-турската војна, откако Русите го погодиле со торпедо. Тоа беше првиот брод погоден и потопен од овие подводни оружја.

1882.- Родена е англиската писателка Аделин Вирџинија Вулф, авторка на психолошки романи во кои ја користи техниката на внатрешен монолог и „тек на свеста“. Тој е еден од најдобрите англиски романсиери на 20 век. Во почетокот на депресијата предизвикана од Втората светска војна, таа изврши самоубиство во 1941 година („Патување во светилник“, „Госпоѓа Деловеј“, „Бранови“).

1899.- Во затворот Пожаревац умре српскиот револуционер и публицист Васа Пелагиќ, еден од првите поддржувачи на идејата за социјализам во Србија и на Балканот. Тој беше плоден и популарен писател, а делата објавени за време на неговиот живот беа отпечатени во 250.000 примероци.

1904.- Во Белград почнал да излегува дневникот „Политика“, чиј основач и прв уредник бил Владислав Рибникар.

1919.- Основана е Лигата на народите, претходник на Обединетите нации.

1924.- Во францускиот град Шамони беа отворени првите Зимски олимписки игри.

1942.- Тајланд им објави војна на Велика Британија и на САД за време на Втората светска војна.

1947.- Умре најпознатиот американски гангстер Ал Капоне. Организаторот на подземјето на Чикаго и шеф на една од најголемите гангстерски банди, тој бил во затвор (1931-39) поради затајување данок.

1961.- Американскиот претседател Џон Ф. Кенеди ја одржа првата прес-конференција во живо во Стејт департментот во Вашингтон. Кенеди одговори на 31 прашање.

1971.- Воен удар го собори претседателот на Уганда Милтон Оботе и го прогласи за претседател.

1978.- Умре српскиот писател Скендер Куленовиќ, член на Српската академија на науките и уметностите, автор на поемата „Стојанка мајка Кнежпољка“. По Втората светска војна бил директор на драма во Сараевскиот театар и уредник на белградската издавачка куќа „Просвета“.

1983.- Кинеските власти ја замениле смртната казна изречена истиот ден во 1981 година на вдовицата на Мао Це Тунг, Џианг Кинг.

1987.- Умре истакнатиот српски сликар Предраг Пеѓа Милосављевиќ, член на Српската академија на науките и уметностите. Тој се здоби со меѓународна репутација во 1937 година на изложба во Париз кога победи на Гран при. Ги напишал есеите „Помеѓу трубата и тишината“ и драмата „Зопир“.

1991.- Собранието на Македонија, една од републиките на СФР Југославија, усвои декларација за независност и платформа за преговори за иднината на Југославија.

1996.- Парламентарното собрание на Советот на Европа ја прифати Русија како членка на организацијата, и покрај острите критики за военото учество на Русија во Чеченија.

1997.- Српскиот писател и поранешен потпретседател на Република Српска, Никола Кољевиќ, умре на Воено-медицинската академија во Белград од тешките повреди здобиени при обид за самоубиство на 16 јануари.

1999.- Серијата земјотреси во Колумбија што го погодија регион каде се одгледува кафе убиле околу 2.000 луѓе, а стотици илјади останале без покрив над главата.

2002.- Умре Дороти Карингтон, британска историчарка, антрополог и писателка позната по своите книги за Корзика.

2005 – Стампедо за време на аџилак во храмот на божицата Манда Деви во западна Индија уби најмалку 258 хинду аџии, вклучувајќи жени и деца.

2006.- На првите парламентарни избори на териториите под палестинска управа победи Исламското радикално движење Хамас, кое формираше нова влада предводена од истакнатиот лидер Исмаил Ханије.

2010.- Сите 89 патници загинаа кога авион на Ethiopian Airlines се урна во Медитеранот само неколку минути по полетувањето од аеродромот во Бејрут.

2011.- Антивладините демонстрации во Египет, кои започнаа мирно, прераснаа во судир меѓу демонстрантите и полицијата, со фрлање остриги и употреба на солзавец и водени топови. Тие го означуваат почетокот на првиот бран на египетската револуција, што на крајот доведе до смена на Хосни Мубарак по речиси 30 години на власт.

2015.- Почина Демис Русос, грчки поп и рок пејач, кој светската слава ја стекна во седумдесеттите со хитовите „Засекогаш и секогаш“, „Збогум љубов моја, збогум“, „Кадифено утро“, „Некогаш некаде“, „Quand je t’ aime“ Беше член на рок групата „Aphrodite’s Child“, како и на познатиот грчки композитор и музичар Вангелис.

2019 – Почина режисерот Душан Макавејев, еден од основачите на филмот black wave. Негови најпознати филмови се „Невиност без заштита“, „Љубовна врска или трагедија на вработен во ПТТ“, „Мистерија на организмот“, „Детето од Кока Кола“, „Манифест“, „Горила се капе напладне“. Бил писател и уредник на Студент, Књижевни новини и Данас.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (1 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

  • 1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.

  • 1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.

  • 1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.

  • 1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.

  • 1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.

  • 1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.

  • 1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.

  • 1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.

  • 1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.

  • 1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.

  • 1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.

  • 1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.

  • 1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.

  • 1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.

  • 1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.

  • 1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.

  • 1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.

  • 1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.

  • 1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.

  • 1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.

  • 2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.

  • 2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.

  • 2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 ноември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Lucian Alexe

На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

19. век

1879

  • Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.

1895

  • Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.


20. век

1910-1930

1912

  • Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.

1919

  • Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:

    • Добруџа ѝ припаднала на Романија,

    • Источна Тракија на Грција,

    • Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.

1926

  • Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.


1930-1950

1940

  • Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.

  • Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.

1941

  • Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.

1942

  • Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.

1945

  • Норвешка станала членка на Обединетите нации.


1950-1970

1953

  • Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.

1968

  • Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.


1970-1990

1970

  • Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.

1974

  • На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.

1978

  • Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.

1983

  • Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.

1989

  • Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.

1990

  • Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.


1990-2000

1991

  • Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.

  • Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.

1996

  • Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.

  • Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.

1997

  • Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.


21. век

2000

  • Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).

  • Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.

2001

  • НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.

  • Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.

2004

  • Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.

2005

  • Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.

2006

  • Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.

  • Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (20 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.

1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.

1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.

1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.

1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.

1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.

1917 – Украина беше прогласена за република.

1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.

1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.

1924 – Задушено курдското востание во Турција.

1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.

1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.

1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.

2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.

2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Кичево3 часа

„ЕВН КЕЦ Кичево“ во вторник ќе работи на терен, дел од „Ужичка“, „Мечкин Камен“ и дел од месноста „Под Крушино“ времено ќе бидат без електрична енергија

Како што информираат од ЕВН, поради зафати на електродистрибутивната мрежа 09.12.2025 г. – вторник „ЕВН КЕЦ Кичево“ ќе работи на...

Фото: Jonas Kakaroto @ unsplash Фото: Jonas Kakaroto @ unsplash
Здравје и убавина4 часа

Дајте им одмор на цревата во организмот со ова овошје

Многу луѓе се соочуваат со проблеми во дигестивниот систем кога патуваат на одмор. Промената на климата и новата околина често...

Хороскоп23 часа

Хороскоп за недела (7 декември)

ОВЕН Вдишете длабоко и одвојте малку повеќе време за себе. На овој начин ќе сфатите дека ништо нема да се...

Здравје и убавина1 ден

Како полесно да ја издржите диетата за слабеење

Според една понова анализа спроведена од научници од Холандија и Португалија, ако за време на држење диета си дозволиме еден...

Временска прогноза1 ден

Се менува ли климата? Најава за невообичаено топло време од следната седмица во месец декември – ова се информациите

Температури за околу па и за повеќе од 10 степени повисоки од просечните за месец декември следната седмица ќе го...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за сабота (6 декември)

ОВЕН Треба да се ослободите од дополнителни обврски, но немате доволно енергија да се вклучите на повеќе страни истовремено. Прифатете...

Македонија2 дена

„ЛУКОИЛ Македонија“ продолжува да функционира во нормални рамки

Претседателот на Регулаторната комисија за енергетика, Марко Бислимоски, денеска изјави дека е позитивно тоа што бензинските станици на „Лукоил“ можат...

Спорт2 дена

Кичевскиот фудбалски судија Лика во среда ќе биде прв помошен судија на „play-off“ дуелот меѓу Нант и Макаби Хаифа

Искусниот судиски арбитар од Кичево, Куштрим Лика официјално беше назначен за главен помошен арбитар на престижниот европски „play-off“ натпревар меѓу...

Lifestyle2 дена

(ВИДЕО) Анатоли фитнес момчето кое стана вистинска сензација на „ТикТок“ конечно препознат од неговата публика

Анатоли е младо момче кое за кратко време стана вистинска сензација на TikTok. Познат е по тоа што крева неверојатно...

Магазин3 дена

Ивана од Кичево оваа година по петти пат изработува новогодишни честитки за да помогне на лица и здруженија каде е најпотребно

Кичевчанката Ивана Маркоска не престанува да плени со своите хумани гестови, имено како претходните години, продолжува и оваа година по...

НАЈЧИТАНИ