На денешен ден
На денешен ден (25 октомври)
732 – Францускиот владетел Чарлс Мартел сериозно го поразил калифатот на Омајадите во битката кај Поатје и на тој начин дефинитивно го запрел нивното понатамошно продирање во Западна Европа.
1400.- Починал англискиот писател Џефри Чосер, основачот на современата англиска литература. Неговите „Кентербери приказни“ се сметаат за најзначајниот дел од англиската средновековна литература.
1415.- Во Стогодишната војна, Англичаните, под команда на кралот Хенри V (Хенри), им нанесоа тежок пораз на Французите во битката кај Ажинкур на северот на Франција.
1495.- Кралот Мануел I Велики или Среќен (Маноел) дојде на тронот во Португалија. Ги финансирал истражувачките потфати на морепловците Васко де Гама (Васко), Педро Алварез Кабрал (Алварез Кабрал) и други, чии откритија подоцна станале португалски колонии, а Португалија светска поморска и колонијална сила. За време на неговото владеење, Евреите и Маори беа протерани од земјата.
1616.- Холандскиот морепловец Дирк Хартог на пат кон Јава го открил западниот брег на Австралија.
1647.- Умрел италијанскиот математичар и физичар Евангелиста Торичели (Торичели), современик и наследник на делото на Галилео, пронаоѓач на живиот барометар (1643 или 1644).
1806.- Германскиот филозоф Каспар Шмит (Шмит), познат како Макс Штирнер (Макс Штирнер), идеолог на анархизмот, чие дело „Еден и неговиот имот“ (1845) предизвика бурни реакции од граѓанската интелигенција, беше забранет за време.
1815.- Српскиот кнез Милош Обреновиќ постигнал договор со везирот на белградскиот пашалука Марашли Али Паша за мешана српско-турска управа, со што завршил вооружениот дел од Второто српско востание.
1825 – Австрискиот композитор, виолинист и диригент Јохан Штраус Помладиот (Јохан Штраус), прославениот „крал на валцерот“ и еден од главните претставници на класичната виенска оперета („Лилјакот“, „Циганскиот барон“, „Ноќ во Венеција“ , „На прекрасниот син Дунав“, „Приказни од виенската шума“).
1838.- Роден е францускиот композитор Жорж Бизе, автор на операта „Кармен“, едно од ремек-делата на француската и светската оперска сцена, чија прва изведба во 1875 година била слабо прифатена од публиката и критиката.
1881.- Роден е шпанскиот сликар и скулптор Пабло Пикасо, еден од најголемите и највлијателните уметници на 20 век, кој заедно со Џорџ Брак направија пресврт во европското сликарство, создавајќи нова концепција за формата и просторот („Дами од Авињон“, „Герника“, „Војна и мир“).
1918.- Во близина на Виторио Венето започна една од последните битки од Првата светска војна, која заврши на 3 ноември со победа на Италијанците над веќе неорганизираната австроунгарска армија.
1936.- Владите на Германија и Италија потпишаа таен протокол за взаемна помош, со кој беше формирана оската Рим-Берлин.
1938.- Либија стана составен дел на Италија.
1949 – Спроведувајќи ја блокадата на Југославија по Резолуцијата на Информбирото, СССР го откажа гостопримството на југословенскиот амбасадор во Москва, што потоа беше проследено и од другите земји од комунистичкиот блок. Блокадата на Југославија траеше до 1955 година.
1956.- Египет, Јордан и Сирија воспоставија обединета воена команда за координирање на одбраната од израелски напад.
1971.- Генералното собрание на ОН одлучи да ја прими Кина во светската организација и да го исклучи Тајван.
1983.- Американските трупи ја окупираа карипската островска држава Гренада, откако левичарските сили извршија државен удар.
1995.- Врз основа на договорот меѓу Израел и ПЛО за палестинска самоуправа, израелските трупи почнаа да се повлекуваат од градот Џенин, на окупираниот Западен Брег.
2001 – На донаторската конференција на Пактот за стабилност на Југоисточна Европа во Букурешт, СР Југославија доби помош од 430 милиони евра.
2003 – Милијардерот Михаил Ходорковски, кој беше на чело на нафтениот гигант Јукос, беше уапсен во Русија. Тој е осуден на девет години затвор за финансиска измама и затајување данок.
2004.- Умре Џон Пил, ветеран британски диск џокеј кој ги популаризираше новите музички трендови како панкот, регето и хип-хопот.
2009.- Во две експлозии на паркинг во центарот на ирачката престолнина Багдад загинаа 106 лица, а неколку стотици луѓе беа повредени.
2010 – Писателката Весна Парун, поетеса за деца и возрасни, чија стихозбирка „Зоре и вихори“ претставува пресвртница во хрватската поезија по Втората светска војна („Црна Маслина“, „Сто сонети“, „Оловен гулаб“ , „Салто мортале“) почина“, „Стативот што оди“, „Бев момче“, „Верен на видрите“).
2011.- Во експлозија во резервоар за гориво во либискиот град Сирт загинаа повеќе од 100 луѓе, а 50 беа повредени додека стоеја во ред за купување гориво.
2015.- Југословенската писателка Дубравка Угрешиќ е добитничка на престижната меѓународна награда за литература „Нојштад“, позната и како американски Нобел.
2015.- На парламентарните избори во Полска, Партијата на правото и правдата (ПиС), предводена од евроскептикот Јарослав Качински, освои апсолутно мнозинство во Долниот дом на Парламентот.
2015.- Југословенската писателка Дубравка Угрешиќ е добитничка на престижната меѓународна награда за литература „Нојштад“, позната и како американски Нобел.
2015.- На парламентарните избори во Полска, Партијата на правото и правдата (ПиС), предводена од евроскептикот Јарослав Качински, освои апсолутно мнозинство во Долниот дом на Парламентот.
2016.- Претседателството на владејачката Црногорска Демократска партија на социјалистите (ДПС) го предложи заменик-претседателот на таа партија, Душко Марковиќ, за мандатар на десеттата црногорска влада од воведувањето на повеќепартискиот систем.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Магазин15 часаПорака од возач на Брза Помош, почит за сите возачи, наши спасители!
-
Хороскоп2 денаХороскоп за среда (19 ноември)
-
Кичево2 часаЦУК со известување за изминатото деноноќие, во Кичево побарана била општинска интервенција во делот на ул. „Прилепска“
-
Хороскоп14 часаХороскоп за четврток (20 ноември)
-
Кичево19 часа„Македонски Завет“ организира хуманитарен концерт во НУЦК „Кочо Рацин“ со културно уметнички друштва и естрадни уметници од Кичево
-
Спорт2 денаМакедонија во четврток го дознава новиот ривал, по катастрофалниот пораз тргнуваме по потешкиот пат за мундијалот! Глава горе момци!
-
Македонија1 денМВР: Откриена група на крадци и помагачи кои краделе предмети во рудникот Бучим
-
Временска прогноза1 денДожд секаде, повремено ќе засилува југоисточен ветер, поради состојбата ќе растат условите за зголемување на нивоата на реките и на езерата
