На денешен ден
На денешен ден – 26 април
121 година – Роден е римскиот филозоф и император Маркус Аврелиј Антониј. За време на воените кампањи во Европа и Азија, тој водеше белешки што беа објавени по неговата смрт под наслов „До самиот себе“.
1452 година – Роден е италијанскиот сликар, вајар, пронаоѓач и научник Леонардо да Винчи. Неговата најпозната слика, познатата „Мона Лиза“ е изложена во Лувр во Париз, а цртежи и ракописи се чуваат во библиотеката Амброзиана во Милано, Британскиот музеј во Лондон и Виндзор. Најзначајните од неговите научни дела се „Трактат за сликарството“.
1532 година – За време на походот во Виена, турската армија, под команда на султанот Сулејман Втори, влезе во Унгарија.
1607 година – Капетанот Johnон Смит ги донесе во Кејп Хенри, Вирџинија, првите колонисти кои ја основаа првата постојана британска населба во Америка.
1711 година – Роден е Дејвид Хјум, британски филозоф со шкотско потекло, претходник на класичните англиски економисти и автор на квантитативната теорија на парите („Дискурс за човечката природа“, „Филозофски преглед на човечката разум“).
1798 година – Роден е францускиот сликар Јуџин Делакроа, претставник на романтизмот во француското сликарство. Тој го илустрираше „Фауст“ на Гете и го напиша „Дневникот“ во кој изложуваше наб observудувања на уметноста („Ковчегот на Данте“, „Влегувањето на крстоносците во Цариград“, „На барикадите на 28 јули 1830 година“).
1812 година – Роден е германскиот индустријалец Алфред Круп, кој прв направи леани челични топови и многу брзо се стекна со монопол во снабдувањето со оружје на голем број европски земји. Концернот „Круп“ беше главниот снабдувач на оружје на Германија во Првата и Втората светска војна. Во 1948 година, Меѓународниот воен суд во Нирнберг го осуди потомството на Круп на 12 години затвор и одземање на имотот.
1828 година – Русија и објави војна на Турција како поддршка на грчката борба за независност.
1894 година – во Александрија, Египет, е роден Рудолф Хес, нацистички водач и заменик на Хитлер. На судењето во Нирнберг во 1946 година, тој беше осуден на доживотен затвор за воени злосторства. Во август 1987 година, тој изврши самоубиство во затворот Спандау.
1904 година – почина српскиот математичар Димитрија Нешиќ, професор на Големото училиште во Белград, член на Српската кралска академија и министер за образование во 1894 година. Тој го воведе законот за метрички мерки во Србија.
1910 година – Роден е писателот Меша Селимовиќ, член на Српската академија на науките и уметностите. Пишувал романи („Дервиш и смрт“, „Тишина“, „Тврдина“), раскази, есеи и филмски сценарија.
1915 година – Италија тајно го потпишува Договорот од Лондон со Велика Британија, Русија и Франција и се приклучува на Антантата во Првата светска војна, ветувајќи им Тирол, Трст, Гориција, Истра, делови од Далмација и Албанија.
1931 година – Умре српскиот актер и режисер Милорад Гавриловиќ, управител на Националниот театар во Белград, еден од најталентираните и најобразовани актери во тоа време.
1937 година – За да му помогнат на генералот Франко за време на Шпанската граѓанска војна, авионите на Хитлер го бомбардираа шпанскиот град Герница. Уништувањето на овој град го инспирирало Пикасо да ја наслика познатата „Герника“, апокалиптична слика на граѓанската војна.
1942 година – Голема несреќа во рударската историја уби најмалку 1,540 луѓе во кинески рудник за јаглен во Бенкси, тогаш под јапонска окупација.
1945.- Во Втората светска војна беше уапсен маршалот Хенри Филип Петаин, шеф на францускиот колаборационистички режим со седиште во Виши. Тој беше осуден на смрт за предавство, но поради претходните заслуги и староста, казната беше изменета во доживотен затвор.
1954 година – Во vaенева започна конференција за Индокина, со што заврши француската доминација во тој дел од светот. Соединетите држави не ги прифатија резултатите од состанокот, па во јуни 1954 година диктаторот Нго Динх, со поддршка на САД, стана премиер на Јужен Виетнам.
1962 година – Велика Британија го лансираше првиот сателит Ариел I.
1964 година – Тангањика, Занзибар и Пемба ја основаа Обединетата Република Тангањика и Занзибар, која го смени името во Танзанија на 29 октомври 1964 година.
1984 година – Умре американскиот џез музичар и водач на оркестар Вилијам Гроф Беси. Членови на неговиот оркестар (1937) исто така беа и трубачот Бак Клејтон и пејачката Били Холидеј.
1986 година – Експлодира четвртиот блок на нуклеарната централа Чернобил во Украина. Радиоактивните облаци ја опфатија скоро цела Европа, а последиците од оваа најголема нуклеарна катастрофа досега се уште се испитуваат. Нуклеарната централа беше трајно затворена на 15 декември 2000 година.
1994 година – Јужна Африка ги одржа своите први избори, на кои присуствуваа и црнци и белци, со што се означи крајот на режимот на апартхејдот.
1999 година – За време на воздушните напади на НАТО врз СР Југославија, Европската унија забранува претседател на СРЈ Слободан Милошевиќ, членови на неговото семејство, високи функционери на СРЈ и Србија и воведува ембарго за увоз на нафта.
2003 година – На седницата на Комисијата за човекови права на ООН, официјализиран е мандатот на Специјалниот пратеник за човекови права во Србија и Црна Гора.
2005 година – Сирија ги повлече своите трупи од Либан, по скоро три децении воено присуство.
2005 година – Парагвајскиот писател Роа Бастос, еден од централните фигури во латиноамериканската литература, почина на 88-годишна возраст. Тој ја доби наградата Сервантес (1989) за книгата „Јас, врховниот“ (1974).
2011 година – Чилеанскиот поет Гонзало Рохас почина на 94-годишна возраст во Сантијаго. Меѓу неговите најпознати дела се книгите со поезија „Несреќата на човекот“ (1948), „Против смртта“ (1964) и „Црнила“ (1967). Добитник е на повеќе книжевни награди, вклучувајќи ги Наградите Сервантес, Чилеанската национална книжевна награда, Кралицата Софија за Ибериско-американска поезија и Мексиканската награда Октавио Паз.
2012 година – Поранешниот либериски претседател Чарлс Тејлор беше прогласен за виновен за воени злосторства и злосторства против човештвото за време на граѓанската војна во Сиера Леоне од 1991 до 2002 година. Тејлор е првиот поранешен шеф на државата осуден пред Меѓународниот суд на правдата. Тој беше уапсен во 2006 година, а судењето заврши во 2011 година.
2015 година – Претседателот на Казахстан Нурсултан Назарбаев беше реизбран за шеф на државата откако доби поддршка од 97,7 проценти од гласачите на претседателските избори, на кои присуствуваа 95,22 проценти од гласачите.
2020 година – Кралот Салман од Саудиска Арабија ја укина смртната казна за малолетници. Одлуката следеше откако Врховниот суд на Саудиска Арабија претходно ја укина казната со камшикување.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Хороскоп2 денаХороскоп за петок (21 ноември)
-
Без категорија2 денаЖолта предупредувачка фаза поради најавените обилни врнежи од дожд и силниот ветер, локално процесите ќе бидат во форма на невреме
-
Хороскоп15 часаХороскоп за сабота (22 ноември)
-
Македонија2 денаДржавниот пазарен инспекторат изврши инспекциски надзори во пет градови, затекнати биле низа неправилности кај 16 правни субјекти кои продавале тутунски производи
-
Спорт19 часаУтре во Кичево, „ФК Напредок“ го дочекува „ФК Џепчиште“ во третата македонска фудбалска лига запад во претпоследното коло од есенскиот дел
-
Култура2 денаДенес се празнува Св.Архангел Михаил, домаќини нека Ви е на помош празникот на војводата на сите ангели!
-
Македонија1 денАМСМ: Една коловозна лента во правец Охрид-Св.Наум има вода, сообраќајот се пренасочува по лева коловозна лента
-
Македонија1 денЦУК: Истакна соопштение за состојбата на водостоите на реките, излевања, поплавени објекти и одрони по региони ширум Македонија
