Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 26 април

Објавено пред

на

121 година – Роден е римскиот филозоф и император Маркус Аврелиј Антониј. За време на воените кампањи во Европа и Азија, тој водеше белешки што беа објавени по неговата смрт под наслов „До самиот себе“.

1452 година – Роден е италијанскиот сликар, вајар, пронаоѓач и научник Леонардо да Винчи. Неговата најпозната слика, познатата „Мона Лиза“ е изложена во Лувр во Париз, а цртежи и ракописи се чуваат во библиотеката Амброзиана во Милано, Британскиот музеј во Лондон и Виндзор. Најзначајните од неговите научни дела се „Трактат за сликарството“.

1532 година – За време на походот во Виена, турската армија, под команда на султанот Сулејман Втори, влезе во Унгарија.

1607 година – Капетанот Johnон Смит ги донесе во Кејп Хенри, Вирџинија, првите колонисти кои ја основаа првата постојана британска населба во Америка.

1711 година – Роден е Дејвид Хјум, британски филозоф со шкотско потекло, претходник на класичните англиски економисти и автор на квантитативната теорија на парите („Дискурс за човечката природа“, „Филозофски преглед на човечката разум“).

1798 година – Роден е францускиот сликар Јуџин Делакроа, претставник на романтизмот во француското сликарство. Тој го илустрираше „Фауст“ на Гете и го напиша „Дневникот“ во кој изложуваше наб observудувања на уметноста („Ковчегот на Данте“, „Влегувањето на крстоносците во Цариград“, „На барикадите на 28 јули 1830 година“).

1812 година – Роден е германскиот индустријалец Алфред Круп, кој прв направи леани челични топови и многу брзо се стекна со монопол во снабдувањето со оружје на голем број европски земји. Концернот „Круп“ беше главниот снабдувач на оружје на Германија во Првата и Втората светска војна. Во 1948 година, Меѓународниот воен суд во Нирнберг го осуди потомството на Круп на 12 години затвор и одземање на имотот.

1828 година – Русија и објави војна на Турција како поддршка на грчката борба за независност.

1894 година – во Александрија, Египет, е роден Рудолф Хес, нацистички водач и заменик на Хитлер. На судењето во Нирнберг во 1946 година, тој беше осуден на доживотен затвор за воени злосторства. Во август 1987 година, тој изврши самоубиство во затворот Спандау.

1904 година – почина српскиот математичар Димитрија Нешиќ, професор на Големото училиште во Белград, член на Српската кралска академија и министер за образование во 1894 година. Тој го воведе законот за метрички мерки во Србија.

1910 година – Роден е писателот Меша Селимовиќ, член на Српската академија на науките и уметностите. Пишувал романи („Дервиш и смрт“, „Тишина“, „Тврдина“), раскази, есеи и филмски сценарија.

1915 година – Италија тајно го потпишува Договорот од Лондон со Велика Британија, Русија и Франција и се приклучува на Антантата во Првата светска војна, ветувајќи им Тирол, Трст, Гориција, Истра, делови од Далмација и Албанија.

1931 година – Умре српскиот актер и режисер Милорад Гавриловиќ, управител на Националниот театар во Белград, еден од најталентираните и најобразовани актери во тоа време.

1937 година – За да му помогнат на генералот Франко за време на Шпанската граѓанска војна, авионите на Хитлер го бомбардираа шпанскиот град Герница. Уништувањето на овој град го инспирирало Пикасо да ја наслика познатата „Герника“, апокалиптична слика на граѓанската војна.

1942 година – Голема несреќа во рударската историја уби најмалку 1,540 луѓе во кинески рудник за јаглен во Бенкси, тогаш под јапонска окупација.

1945.- Во Втората светска војна беше уапсен маршалот Хенри Филип Петаин, шеф на францускиот колаборационистички режим со седиште во Виши. Тој беше осуден на смрт за предавство, но поради претходните заслуги и староста, казната беше изменета во доживотен затвор.

1954 година – Во vaенева започна конференција за Индокина, со што заврши француската доминација во тој дел од светот. Соединетите држави не ги прифатија резултатите од состанокот, па во јуни 1954 година диктаторот Нго Динх, со поддршка на САД, стана премиер на Јужен Виетнам.

1962 година – Велика Британија го лансираше првиот сателит Ариел I.

1964 година – Тангањика, Занзибар и Пемба ја основаа Обединетата Република Тангањика и Занзибар, која го смени името во Танзанија на 29 октомври 1964 година.

1984 година – Умре американскиот џез музичар и водач на оркестар Вилијам Гроф Беси. Членови на неговиот оркестар (1937) исто така беа и трубачот Бак Клејтон и пејачката Били Холидеј.

1986 година – Експлодира четвртиот блок на нуклеарната централа Чернобил во Украина. Радиоактивните облаци ја опфатија скоро цела Европа, а последиците од оваа најголема нуклеарна катастрофа досега се уште се испитуваат. Нуклеарната централа беше трајно затворена на 15 декември 2000 година.

1994 година – Јужна Африка ги одржа своите први избори, на кои присуствуваа и црнци и белци, со што се означи крајот на режимот на апартхејдот.

1999 година – За време на воздушните напади на НАТО врз СР Југославија, Европската унија забранува претседател на СРЈ Слободан Милошевиќ, членови на неговото семејство, високи функционери на СРЈ и Србија и воведува ембарго за увоз на нафта.

2003 година – На седницата на Комисијата за човекови права на ООН, официјализиран е мандатот на Специјалниот пратеник за човекови права во Србија и Црна Гора.

2005 година – Сирија ги повлече своите трупи од Либан, по скоро три децении воено присуство.

2005 година – Парагвајскиот писател Роа Бастос, еден од централните фигури во латиноамериканската литература, почина на 88-годишна возраст. Тој ја доби наградата Сервантес (1989) за книгата „Јас, врховниот“ (1974).

2011 година – Чилеанскиот поет Гонзало Рохас почина на 94-годишна возраст во Сантијаго. Меѓу неговите најпознати дела се книгите со поезија „Несреќата на човекот“ (1948), „Против смртта“ (1964) и „Црнила“ (1967). Добитник е на повеќе книжевни награди, вклучувајќи ги Наградите Сервантес, Чилеанската национална книжевна награда, Кралицата Софија за Ибериско-американска поезија и Мексиканската награда Октавио Паз.

2012 година – Поранешниот либериски претседател Чарлс Тејлор беше прогласен за виновен за воени злосторства и злосторства против човештвото за време на граѓанската војна во Сиера Леоне од 1991 до 2002 година. Тејлор е првиот поранешен шеф на државата осуден пред Меѓународниот суд на правдата. Тој беше уапсен во 2006 година, а судењето заврши во 2011 година.

2015 година – Претседателот на Казахстан Нурсултан Назарбаев беше реизбран за шеф на државата откако доби поддршка од 97,7 проценти од гласачите на претседателските избори, на кои присуствуваа 95,22 проценти од гласачите.

2020 година – Кралот Салман од Саудиска Арабија ја укина смртната казна за малолетници. Одлуката следеше откако Врховниот суд на Саудиска Арабија претходно ја укина казната со камшикување.

На денешен ден

Светот на денешен ден (8 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.

1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.

1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.

1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.

1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.

1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.

1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.

1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).

1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.

1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.

1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.

1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.

1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.

1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.

1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.

1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.

1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.

1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.

1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.

1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.

1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.

1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.

2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.

2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.

2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.

2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.

2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот „На денешен ден“ – 30 октомври

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.

1817Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.

1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.

1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.

1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.

1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.

1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).

1918Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.

1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.

1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.

1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.

1974Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.

1975Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.

1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.

1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.

1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.

2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.

2001Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.

2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.

2006Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.

2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.

2011Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.

2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.

2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.

2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.

2022Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (28 октомври)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

1492 – Кристофер Колумбо ја открил Куба за време на своето прво патување преку Атлантскиот океан и ја прогласил за посед на Шпанија.

1628 – Кралските трупи, предводени од кардиналот Ришелје, го зазеле хугенотското (протестантско) упориште Ла Рошел по неколкумесечна опсада.

1636 – Во Кембриџ, Масачусетс, бил основан Харвард колеџ – најстарата високообразовна институција во Соединетите Американски Држави.

1704 – Починал англискиот филозоф Џон Лок, еден од основоположниците на емпиризмот и либералната филозофија. Неговите дела, меѓу кои „Преглед на човечкиот разум“, „Писма за толеранцијата“ и „Два трактати за владата“, извршиле силно влијание врз понатамошниот развој на европската мисла.

1746 – Катастрофален земјотрес во Перу ги уништил градовите Лима и Каљао, при што загинале најмалку 18.000 лица.

1836 – Била прогласена федерацијата меѓу Перу и Боливија.

1884 – Роден е Милоје Милојевиќ, српски композитор, музиколог, педагог и критичар, професор на Музичката академија во Белград и еден од основачите на српската музикологија. Тој го основал белградскиот оркестар „Collegium musicum“ и е автор на дела како „Четири дела за пијано“, „Мелодии и ритми од Балканот“ и „Пред величеството на природата“.

1886 – Американскиот претседател Гровер Кливленд ја открил Статуата на слободата во њујоршкото пристаниште. Статуата е подарок од Франција, дело на скулпторот Фредерик Огист Бартолди.

1891 – Силен земјотрес на јапонскиот остров Хоншу (Нипон) усмртил околу 10.000 лица и оставил повеќе од 300.000 луѓе без домови.

1914 – Роден е американскиот микробиолог Џонас Едвард Салк, кој во 1953 година ја развил првата ефикасна вакцина против детска парализа.

1918 – По распадот на Австро-Унгарија, Националниот комитет ја презел власта во Прага. Република Чехословачка официјално била прогласена во ноември 1918 година со Томас Гариг Масарик како прв претседател.

1919 – Во САД стапила во сила забрана за продажба на пијалаци со повеќе од половина процент алкохол.

1922 – Околу 40.000 фашисти, т.н. „црнокошулаши“, предводени од Бенито Мусолини, тргнале од Неапол во „Маршот кон Рим“. Два дена подоцна, кралот Виторио Емануеле III му го доверил мандатот на Мусолини да формира влада, со што започнал фашистичкиот режим што траел до 1943 година.

1923 – Починал Стојан Протиќ, српски политичар и публицист, еден од основачите на Радикалната партија и прв премиер на Кралството на Срби, Хрвати и Словенци. Бил уредник на весниците „Самоуправа“ и „Оџек“.

1932 – Роден е Спирос Кипријану, кипарски државник и прв министер за надворешни работи по стекнувањето на независноста на Кипар во 1960 година. Во 1977 година станал претседател на државата по смртта на архиепископот Макариос III.

1940 – Италијанските трупи ја нападнале Грција од Албанија, откако Атина го одбила ултиматумот со кој Италија барала воени бази на грчка територија. Со помош на Германија, Грција била окупирана во април 1941 година.

1962 – Официјално завршила Кубанската ракетна криза: советскиот лидер Никита Хрушчов наредил повлекување на ракетите од Куба, а американскиот претседател Џон Ф. Кенеди ја укинал поморската блокада.

1974 – Арапските лидери, меѓу кои и јорданскиот крал Хусеин, усвоиле декларација со која се повикува на создавање независна палестинска држава.

1982 – Социјалистичката работничка партија на Шпанија, предводена од Фелипе Гонзалес, извојувала убедлива победа на општите избори.

1995 – Во пожар во метрото во главниот град на Азербејџан, Баку, загинале 289 лица, а 270 биле повредени.

2000 – Во Косово се одржале локални избори под покровителство на ОН. Демократската лига на Косово, предводена од Ибрахим Ругова, извојувала убедлива победа. Србите ги бојкотирале изборите, а југословенските власти не ги признале резултатите.

2001 – Американскиот претседател Џорџ В. Буш формирал Група за следење на странски терористи, предводена од државниот обвинител Џон Ешкрофт, со задача да идентификува и депортира странски државјани кои нелегално престојуваат во САД.

2002 – Високиот американски дипломат Лоренс Фоли бил убиен во Аман, Јордан. Тој ја раководел канцеларијата на УСАИД во американската амбасада и бил првиот западен дипломат убиен во таа земја.

2005 – Починал големиот актер Љуба Тадиќ, член на Белградскиот драмски театар, Народниот театар, Ателје 212 и Југословенскиот драмски театар. Настапувал во повеќе од 60 филмови и бројни радио и телевизиски драми.

2008 – На претседателските избори на Малдивите, Маумун Абдула Гајум ја изгубил власта по 30 години. Опозицискиот кандидат Мохамед Нашид, кој повеќепати бил затворан за време на неговото владеење, ја однел победата.

2011 – Починал писателот и филозоф Радомир Константиновиќ, автор на влијателниот есеј „Филозофија на Паланка“.

2013 – Починале Тадеуш Мазовиецки, првиот некомунистички премиер во Источна Европа по Втората светска војна и активист на движењето „Солидарност“, и Александар Тијаниќ, новинар и директор на Радио-телевизија Србија.

2018 – Жаир Болсонаро победил на претседателските избори во Бразил и станал 38-ми претседател на земјата.

2020 – Србија добила нова влада со 21 министерство и двајца министри без ресор, предводена од премиерката Ана Брнабиќ во нејзиниот втор мандат.

2022 – Европскиот парламент и земјите-членки на Европската Унија се договориле да ја забранат продажбата на нови возила со мотори на фосилни горива од 2035 година, во рамки на климатскиот пакет „Подготвени за 55“.
Истата година, Елон Маск ја купил социјалната мрежа „Твитер“ за 44 милијарди долари.

2023 – Починал актерот Метју Пери, познат по улогата на Чендлер Бинг во серијата „Пријатели“. Причината за смртта била предозирање со кетамин; пет лица се обвинети во врска со неговата смрт, меѓу кои и неговиот асистент и неколку лекари.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Кичево21 минута

Фрлено шише со запалива течност во кичевски двор, ОВР Кичево презема мерки за пронаоѓање на сторителот

На 07.11.2025 во 23:01 часот во ОВР Кичево е пријавено дека едно лице фрлило шише со запалива течност во куќен...

На денешен ден14 часа

Светот на денешен ден (8 ноември)

1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници...

Хороскоп15 часа

Хороскоп за сабота (8 ноември)

ОВЕН Обрнете внимание на новите професионални можности за да го проширите вашето знаење и да ја подобрите вашата севкупна позиција....

Македонија23 часа

СВР Охрид: Зачестија лажни телефонски јавувања за изнуда на пари за наводно случени сообраќајни незгоди, апел до граѓаните да не наседнуваат на такви телефонски повици

СВР Охрид ја известува јавноста дека деновиве, повторно зачестија случаи кога, засега непознати лица, преку телефонски јавувања на нивните фиксни...

Култура24 часа

Утре е „Митровден“, се вели дека од денот започнува зимата. Честита домашна слава и именден до сите домаќини!

Овој празник меѓу народот е познат како Митровден (Митроен) и се празнува на утрешен ден 8 ноември според новиот (или...

Македонија24 часа

Од 15-ти ноември започнува законската одредба за поседување зимска опрема и зимски пневматици

Од следниот викенд, односно сабота – 15 ноември до 15 март задолжително треба да поседувате пропишана зимска опрема, согласно одредбите...

Македонија24 часа

Лишени од слобода пет лица поради сторени кривични дела за поткуп

Вчера (06.11.2025) во попладневните часови полициски службеници од Одделот за сузбивање на организиран и сериозен криминал при МВР под раководство...

Временска прогноза1 ден

Од денес до вторник нашиот регион ќе биде застапен со повремени локални врнежи

Под влијание на серија на влажни воздушни бранови од Медитеранот, од денес па се до вторник (11 ноември) во Република...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за петок (7 ноември)

ОВЕН Не се опуштајте премногу, особено ако имате впечаток дека имате целосна контрола врз вашиот живот и настаните што ве...

Технологија2 дена

Кичевската корпорација во развој „CvetanskiFootage“со ексклузивен „прашалник“ и мало истражување – Дали работиш или би сакал/а да работиш од дома?

Корпорацијата која потекнува од Кичево, „CvetanskiFootage“ под закрила на „Vangardo Creations“ направи прашалник кое ќе помогне за истражувањето. Одговорете точно...

НАЈЧИТАНИ