На денешен ден
На денешен ден: 26 февруари
1531.- Во земјотрес во Португалија загинаа десетици илјади луѓе и уништи голем дел од главниот град Лисабон и неколку други градови.
1777.- Роден е српскиот војвода и дипломат протоереј Матеја Ненадовиќ, кој заедно со својот вујко Јаков го крена Првото српско востание во Ваљевската и Шабачката област. Преговарал со Турците и со Русија и со тоа ги воспоставил првите дипломатски контакти на востаниците со странски земји. Тој беше претседател на Управниот совет – првата српска влада. Неговите „Спомени“, покрај книжевната вредност, претставуваат вреден документ за тоа време.
1815.- Наполеон Бонапарта избега од заробеништво на островот Елба и ја врати власта во Франција со помош на група следбеници. Неговото второ владеење, наречено „Сто дена“, заврши во јуни по воениот пораз кај Ватерло.
1852.- Британскиот воен транспортен брод „Биркенхед“ потона во заливот Сајмон кај брегот на Јужна Африка, при што загинаа 485 луѓе.
1885.- Претставниците на 15 земји на конгресот во Берлин (Африканска конференција), организиран од германскиот канцелар Ото фон Бизмарк, договорија поделба на Централна и Источна Африка.
1901.- Водачите на кинеското боксерско востание Чи Хсуи и Хсу Ченг Ју беа јавно погубени со обезглавување.
1909.- Турција ја призна австроунгарската анексија на Босна и Херцеговина.
1915.- За прв пат во историјата на војната, Германците употребија пламенофрлачи во Првата светска војна за да се борат со Французите во Маланкур.
1916.- Францускиот товарен брод „Прованса II“ е потопен од Германците во Првата светска војна. Загинаа 930 луѓе.
1935.- Шкотскиот физичар Роберт Вотсон Ват го покажа првиот целосен и практичен радар.
1936.- Адолф Хитлер ја отвори првата фабрика на Фолксваген во Германија.
1952.- Британскиот премиер Винстон Черчил објави дека Британија произвела атомска бомба и дека ќе ја тестира во Австралија.
1960.- Умре српскиот лингвист Александар Белиќ, професор на Универзитетот во Белград, претседател на Српската кралска академија, односно Српската академија на науките и уметностите, од 1937 до 1960 година и член на сите словенски академии. Тој е основач на српската модерна дијалектологија и еден од креаторите на научната синтакса.
1980.- Египет и Израел воспоставија дипломатски односи, со што заврши 30-годишната воена состојба меѓу двете земји.
1986.- Советскиот Сојуз го лансираше првиот блок на вселенската станица Мир во орбитата на Земјата, кој беше уништен со согорување по 15 години, а неизгорените делови паднаа во Тихиот Океан (23 март 2001 година).
1990.- Под водство на Виолета Бариос, Чаморо, комбинираната листа од 14 опозициски партии во Никарагва победи на изборите, победувајќи го претседателот Сандинист, Даниел Ортега.
1993.- Во силната експлозија на арапските исламски терористи во Светскиот трговски центар во Њујорк, загинаа шест лица, а околу 1.000 беа повредени. Осум години подоцна, на 11 септември, двете кули на Центар беа уништени во самоубиствен напад со киднапирани патнички авиони. Во нападот загинаа околу 3.000 луѓе.
1995.- По загубата од околу 1 милијарда долари предизвикана од дилерот Ник Лисон на берзата во Сингапур, лондонската Беринг банка, една од најстарите и најреномирани британски банки, банкротираше.
2001.- Умре Драгослав Аврамовиќ, поранешен гувернер на Народната банка на Југославија, автор на програмата за економска стабилизација во 1994 година за борба против хиперинфлацијата во СР Југославија.
2001.- Собранието на СР Југославија го укина декретот за одземање на државјанството на династијата Караѓорѓевиќ, кој во 1947 година го донесе тогашната комунистичка влада.
2002.- Српскиот парламент ги усвои измените на Кривичниот законик со кои се укина смртната казна.
2004.- Во авионска несреќа во близина на Мостар (БиХ) загинаа македонскиот претседател Борис Трајковски и членовите на делегацијата што патуваше со него на меѓународна конференција за инвестирање во БиХ.
2009.- Хашкиот трибунал го ослободи поранешниот српски претседател Милан Милутиновиќ за злосторствата врз Албанците на Косово во 1999 година.
2012 – Мнозинството сириски граѓани на референдум ги поддржаа измените на уставот кои предвидуваа политички плурализам, помала моќ за претседателот и ограничување на неговата моќ на два мандата. Референдумот се одржа речиси една година по бунтот што режимот на претседателот Асад се обиде да го задуши.
2016.- Пратениците во Собранието на Косово во третиот круг на гласање го избраа Хашим Тачи, лидер на Демократската партија на Косово и вицепремиер, за претседател на Косово. Изборот на Тачи помина со несогласување на пратениците од опозицијата и со активирање на солзавец во собраниската сала.
2017 – Во Германија, во 2016 година беа пријавени 3.500 напади врз бегалци и баратели на азил, при што беа повредени 560 луѓе, меѓу кои 43 деца.
2020 година – Повеќе од 20 луѓе се убиени во тридневен меѓуверски конфликт во Њу Делхи поради спорниот закон за државјанство за немуслиманските бегалци од соседна Индија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
-
Кичево1 денПредмалку се случила тешка сообраќајна несреќа на магистралниот пат кај с. Трапчин Дол кичевско
-
Хороскоп2 денаМесечен Хороскоп (декември 2025)
-
Кичево7 часа(ФОТО) Конечно „ATVA Residence Hotel & Spa“ официјално отворен, уникатен модерен хотелски комплекс, уреден според највисоки светски стандарди
-
Хороскоп18 часаХороскоп за вторник (2 декември)
-
Здравје и убавина2 денаШто значи топла или превриена вода за човечкиот организам, еве неколку здравствени проблеми кои топлата вода може да ги реши
-
Кичево23 часаКК „Баскет Кичево“ започнува со тренинзи по термини во спортска сала, стани и ти дел од вистинска спортска приказна со искусни тренери
-
Здравје и убавина2 денаПробајте врз утринското кафе да му додадете парче чоколадо
-
Македонија1 денЈП за Државни патишта со санација на потпорниот ѕид и заштита кај Бигорскиот Манастир
