Следете не

На денешен ден

На денешен ден: 26 февруари

Објавено пред

на

1531.- Во земјотрес во Португалија загинаа десетици илјади луѓе и уништи голем дел од главниот град Лисабон и неколку други градови.

1777.- Роден е српскиот војвода и дипломат протоереј Матеја Ненадовиќ, кој заедно со својот вујко Јаков го крена Првото српско востание во Ваљевската и Шабачката област. Преговарал со Турците и со Русија и со тоа ги воспоставил првите дипломатски контакти на востаниците со странски земји. Тој беше претседател на Управниот совет – првата српска влада. Неговите „Спомени“, покрај книжевната вредност, претставуваат вреден документ за тоа време.

1815.- Наполеон Бонапарта избега од заробеништво на островот Елба и ја врати власта во Франција со помош на група следбеници. Неговото второ владеење, наречено „Сто дена“, заврши во јуни по воениот пораз кај Ватерло.

1852.- Британскиот воен транспортен брод „Биркенхед“ потона во заливот Сајмон кај брегот на Јужна Африка, при што загинаа 485 луѓе.

1885.- Претставниците на 15 земји на конгресот во Берлин (Африканска конференција), организиран од германскиот канцелар Ото фон Бизмарк, договорија поделба на Централна и Источна Африка.

1901.- Водачите на кинеското боксерско востание Чи Хсуи и Хсу Ченг Ју беа јавно погубени со обезглавување.

1909.- Турција ја призна австроунгарската анексија на Босна и Херцеговина.

1915.- За прв пат во историјата на војната, Германците употребија пламенофрлачи во Првата светска војна за да се борат со Французите во Маланкур.

1916.- Францускиот товарен брод „Прованса II“ е потопен од Германците во Првата светска војна. Загинаа 930 луѓе.

1935.- Шкотскиот физичар Роберт Вотсон Ват го покажа првиот целосен и практичен радар.

1936.- Адолф Хитлер ја отвори првата фабрика на Фолксваген во Германија.

1952.- Британскиот премиер Винстон Черчил објави дека Британија произвела атомска бомба и дека ќе ја тестира во Австралија.

1960.- Умре српскиот лингвист Александар Белиќ, професор на Универзитетот во Белград, претседател на Српската кралска академија, односно Српската академија на науките и уметностите, од 1937 до 1960 година и член на сите словенски академии. Тој е основач на српската модерна дијалектологија и еден од креаторите на научната синтакса.

1980.- Египет и Израел воспоставија дипломатски односи, со што заврши 30-годишната воена состојба меѓу двете земји.

1986.- Советскиот Сојуз го лансираше првиот блок на вселенската станица Мир во орбитата на Земјата, кој беше уништен со согорување по 15 години, а неизгорените делови паднаа во Тихиот Океан (23 март 2001 година).

1990.- Под водство на Виолета Бариос, Чаморо, комбинираната листа од 14 опозициски партии во Никарагва победи на изборите, победувајќи го претседателот Сандинист, Даниел Ортега.

1993.- Во силната експлозија на арапските исламски терористи во Светскиот трговски центар во Њујорк, загинаа шест лица, а околу 1.000 беа повредени. Осум години подоцна, на 11 септември, двете кули на Центар беа уништени во самоубиствен напад со киднапирани патнички авиони. Во нападот загинаа околу 3.000 луѓе.

1995.- По загубата од околу 1 милијарда долари предизвикана од дилерот Ник Лисон на берзата во Сингапур, лондонската Беринг банка, една од најстарите и најреномирани британски банки, банкротираше.

2001.- Умре Драгослав Аврамовиќ, поранешен гувернер на Народната банка на Југославија, автор на програмата за економска стабилизација во 1994 година за борба против хиперинфлацијата во СР Југославија.

2001.- Собранието на СР Југославија го укина декретот за одземање на државјанството на династијата Караѓорѓевиќ, кој во 1947 година го донесе тогашната комунистичка влада.

2002.- Српскиот парламент ги усвои измените на Кривичниот законик со кои се укина смртната казна.

2004.- Во авионска несреќа во близина на Мостар (БиХ) загинаа македонскиот претседател Борис Трајковски и членовите на делегацијата што патуваше со него на меѓународна конференција за инвестирање во БиХ.

2009.- Хашкиот трибунал го ослободи поранешниот српски претседател Милан Милутиновиќ за злосторствата врз Албанците на Косово во 1999 година.

2012 – Мнозинството сириски граѓани на референдум ги поддржаа измените на уставот кои предвидуваа политички плурализам, помала моќ за претседателот и ограничување на неговата моќ на два мандата. Референдумот се одржа речиси една година по бунтот што режимот на претседателот Асад се обиде да го задуши.

2016.- Пратениците во Собранието на Косово во третиот круг на гласање го избраа Хашим Тачи, лидер на Демократската партија на Косово и вицепремиер, за претседател на Косово. Изборот на Тачи помина со несогласување на пратениците од опозицијата и со активирање на солзавец во собраниската сала.

2017 – Во Германија, во 2016 година беа пријавени 3.500 напади врз бегалци и баратели на азил, при што беа повредени 560 луѓе, меѓу кои 43 деца.

2020 година – Повеќе од 20 луѓе се убиени во тридневен меѓуверски конфликт во Њу Делхи поради спорниот закон за државјанство за немуслиманските бегалци од соседна Индија.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Фото: Michael Fousert @ unsplash Фото: Michael Fousert @ unsplash
Автомобили55 минути

Колку се задоволни возачите од реалниот домет на електричните автомобили?

Колку навистина може да издржи едно електрично возило со едно полнење во споредба со бројките што производителите ги ветуваат? Тоа...

Фото: William Hook @ unsplash Фото: William Hook @ unsplash
Магазин60 минути

Осум iOS 26 промени што мора да ги пробате

iOS 26 носи свежи можности и визуелни подобрувања за iPhone, но голем дел од нив не се активираат автоматски –...

ФОТО: Unsplash.com @ Amanz ФОТО: Unsplash.com @ Amanz
Магазин1 час

Samsung го претстави One UI 8 – еве кога Galaxy уредите ќе го добијат ажурирањето

Samsung Electronics официјално го претстави One UI 8, новата верзија на својот кориснички интерфејс која носи напредни мултимодални можности со...

Фото: Leon Bublitz @ unsplash Фото: Leon Bublitz @ unsplash
Магазин1 час

YouTube ја воведе повеќејазичната аудио функција – креаторите добиваат глобален досег

По двегодишна пилот-програма, YouTube официјално ја лансира повеќејазичната аудио функција, овозможувајќи им на милиони креатори да додаваат синхронизација на своите...

Музика4 часа

Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ во петок и сабота преку „аудиција“ врши упис на нови членови за источно пеење

Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ со голема радост Ве известува дека отворена е сесија за упис на нови...

Временска прогноза4 часа

Брз продор на ладен воздух од север, додека само утре услови за слаб локален дожд

Поради брз продор на ладен воздух од север, утре и задутре (среда и четврток 17/18 септември) во Македонија ќе дува...

Хороскоп13 часа

Хороскоп за среда (17 септември)

ОВЕН Слушајте ги другите повеќе од себе. Луѓето околу вас и оние со кои деловно соработувате сега повеќе гледаат од...

Македонија23 часа

„СОЗР“ стави крај на злоупотребите на службените возила и зголемување на транспарентноста од денес граѓаните можат да пријавуваат случаи на незаконита употреба на службени возила

Граѓаните од денеска можат да пријавуваат случаи на незаконита, партиска или приватна употреба на службени возила, на 070 399 050...

Македонија23 часа

Министерството за одбрана, петта година по ред ги задржа максималните 100 % активна транспарентност и е практично најтранспарентна институција во државата

Центарот за граѓански комуникации го објави најновото годишно рангирање според Индексот на активна транспарентност – мерка која ја оценува отвореноста...

Фото: William Hook @ unsplash Фото: William Hook @ unsplash
Магазин1 ден

iOS 26 е тука! 10 големи нови функции и три модели на iPhone без поддршка

Apple го објави iOS 26, првиот оперативен систем чиј број во името е усогласен со годината на издавање. Најновата верзија...

НАЈЧИТАНИ