На денешен ден
На денешен ден (27 јануари)
1235.- Во Трново, Бугарија, почина Сава Немањиќ (Свети Сава), основач на Српската православна црква, држава и училиште. Во 1219 година ја постигнал автокефалноста на Српската православна црква, а неговите дела „Номоканон“ (1220) и „Синод на православието“ (1221) станале правни и духовни столбови на српската државност. Благодарение на него се основани литературни и училишни центри во манастирите. Моштите на Свети Сава биле погребани во мај 1237 година во манастирот Милешева, а османлиските власти ги ископале и ги запалиле во 1594 година во Врачар, Белград.
1822.- На собранието во Епидаурус, грчките востаници прогласија грчка независност, признаена од Турција во 1829 година.
1859.- Роден е германскиот император и пруски крал Фридрих Вилхелм II. На тронот се искачи во 1888 година, а во 1918 година, по поразот на Германија во Првата светска војна, беше принуден да абдицира. Тој побегна во Холандија, која одби да го екстрадира на сојузниците за судење за воени злосторства. Починал во 1941 година во Холандија.
1865 – Шпанија ја призна независноста на Перу.
1885.- Роден е американскиот композитор Џером, татко на модерниот мјузикл. Неговата оперета „Floating Theatre“ се смета за една од најдобрите во историјата на американскиот театар. Компонирал и филмска музика.
1901.- Умре италијанскиот композитор Џузепе, еден од најголемите музички композитори во 19 век. Светската слава ја стекна со оперите „Аида“, „Отело“, „Травијата“, „Риголето“, „Набуко“, кои се уште се клучни на репертоарите на оперските куќи ширум светот. На неговиот погреб во Милано присуствуваа 200.000 луѓе.
1924.- Владата на Кралството Срби, Хрвати и Словенци потпиша во Рим пакт за пријателство и соработка со Италија и договор за предавање на Риека на Италија.
1926.- Англискиот пронаоѓач Џон Логи Берд за прв пат ја демонстрираше телевизијата јавно во Лондон.
1943.- Воздухопловните сили на САД ја бомбардираа Германија за прв пат во Втората светска војна, бомбардирајќи го Вилхелмсхавен.
1945.- Аушвиц, нацистички концентрационен логор во Втората светска војна, уби еден и пол милион луѓе, меѓу кои и повеќе од еден милион Евреи. Тој датум во Европа се слави како Ден на холокаустот.
1964.- Франција воспостави дипломатски односи со Народна Република Кина.
1967.- Тројца американски астронаути загинаа во пожар на вселенското летало Аполо 1 за време на проба за лет на Месечината на Кејп Кеневерал.
1967.- Претставници на 60 земји потпишаа договор со кој се забранува употреба на оружје за масовно уништување во вселената.
1973.- Во Париз беше потпишан мировен договор со кој се стави крај на Виетнамската војна и крај на американскиот воен ангажман. Главните преговарачи, американскиот државен секретар Хенри Кисинџер и северно виетнамскиот министер Ле Дук То, ја добија Нобеловата награда за мир таа година.
1981.- Најмалку 500 луѓе загинаа на индонезискиот ферибот „Тампомас II“, кој потона во Јаванското Море по пожар.
1991.- Воздухопловните сили на Соединетите Американски Држави го започнаа второто по големина бомбардирање на заливот Басра, Ирак.
1991.- Пратениците на Собранието ја избраа Кира Глигорова за претседател на Сојузна Република Македонија.
1996.- Во Нигер со пуч беше соборен првиот демократски избран претседател Махаман Осман.
1997.- Во пресрет на Светосавската литија, во која таа година учествуваа повеќе од 100.000 луѓе, полицискиот кордон на улицата Коларчева во центарот на Белград се повлече. Полицијата и студентите постојано седум дена стојат еден за друг за време на протестите за фалсификување на локалните избори во Србија во ноември 1996 година. Студентите беа бучно прославени од акцијата „Кордон, и се упатија кон протестната поворка во Белград.
1998.- Европската унија и НАТО изразија загриженост поради ескалацијата на ситуацијата на Косово, каде што се интензивираа судирите меѓу вооружените Албанци и српските безбедносни сили.
1999.- Канцеларијата на Високиот комесаријат на ОН за бегалци во Белград соопшти дека нема повеќе Срби во 98 села во централно и западно Косово.
2002.- Во серија експлозии и пожари во воен магацин во Лагос загинаа повеќе од 1.000 луѓе.
2003.- Српскиот парламент ја усвои Уставната повелба на новата државна заедница наречена Србија и Црна Гора.
2004.- Во Варшава умре доајенот на полскиот парламентаризам и демократија, писател и политичар Александар Малачовски.
2006.- Умре поранешниот германски претседател Јоханес Рау, истакната политичка личност во повоена Германија.
2007.- Смртта на поранешниот индонезиски претседател генерал Сухарто, чие авторитарно владеење траеше 32 години и беше обележано со корупција, непотизам и кршење на човековите права.
2010.- Умре американскиот романсиер и наратор Џером Дејвид Селинџер, автор на познатиот роман „Ловец на ржта“. Неговите дела ги вклучуваат „Френи и Зуи“, „За Есме“, „Подигнете ја гредата на покривот високо, столари“ и „Сејмур: вовед“.
2012 – Норвешка се извини за апсењето и депортирањето на Евреите за време на Втората светска војна.
2013.- Српскиот тенисер Новак Ѓоковиќ трет пат по ред го освои Австралија опен.
2015 – Се одбележува 70-годишнината од ослободувањето на затворениците од нацистичкиот концентрационен логор Аушвиц, Полска. Преживеаниот од кампот Роман Кент на церемонијата рече: „Ние преживеаните не сакаме иднината на нашите деца да биде иста како и нашето минато“.
2018 – Во вториот круг од директните избори за претседател на Чешката Република победи Милош Земан и доби нов петгодишен претседателски мандат.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Кичево1 денОВР Кичево поднесе кривична пријава против поранешниот градоначалник, постапувал спротивно на законот за пожарникарство
-
Кичево5 часаОВР Кичево го пронајде возачот кој предизвика сообраќајна несреќа во Кичево и го напушти местото на настанот
-
Кичево1 ден„Венаки“ Кичево: Пристигнува гооолемиот „Black Friday“ со неверојатен попуст до -70% на цени на одредени производи од светски производители за санитарија и останата покуќнина
-
Хороскоп2 денаХороскоп за вторник (25 ноември)
-
Хороскоп18 часаХороскоп за среда (26 ноември)
-
Хроника1 денМлад затвореник од струшко починал, откако во тешка здравствена состојба бил донесен во Општата болница во Охрид
-
Временска прогноза1 денОд утре повторно нови обилни врнежи од дожд и засилен ветер, снегот ќе биде застапен на повисоките места од државата
-
Магазин1 денРецепт за најсочните мини пици: Брзи, меки и едноставно неодоливи
