На денешен ден
На денешен ден – 27 јуни
1693 година – Johnон Дантон го издаде првото женско списание во Лондон, Лејди Меркјури.
1743 година – Во „Војната на австриското наследство“, британскиот крал Georgeорџ Втори ги порази Французите кај Детинген, последниот британски владетел кој лично водеше војска во битка.
1801 година – Британските и турските трупи ги поразија Французите и го окупираа Каиро.
1838 година – Роден е индискиот писател Банким Чандра Чатерџи, првиот голем автор што напишал на бенгалски јазик („Капалкундала“, „Мриналини“, „Раџани“).
1844 година – Josephозеф Смит, американски религиозен реформатор и основач на мормонската црква, беше линчуван во затвор во Илиноис.
1846 година – Роден е ирскиот политичар Чарлс Стјуарт Парнел, водач на националното движење и еден од основачите на Ирската лига за земјата.
1905 година – Востанички руски морнари го презедоа крстосувачот Потемкин во Црното Море. Тоа беше првиот масовен излив на незадоволство во руската царска армија за време на револуцијата во 1905-07 година.
1908 година – Во Црна Гора заврши процесот на заговорници против принцот Никола Први Петровиќ („афера со бомбардирање“). Од 52 обвинети, четворица беа осудени на смрт, а останатите на три до 20 години затвор.
1932 година – Прогласен е устав и се воспостави уставна монархија во Сијам, Тајланд.
1943 година – Американски авиони ја бомбардираа грчката престолнина Атина за време на Втората светска војна.
1944 година – Сојузничките сили го окупираа францускиот град Шербур, важно пристаниште на Ла Манш, за време на Втората светска војна.
1946 година – Министрите за надворешни работи на СССР, САД, Велика Британија и Франција одлучија дека Грција припаѓа на Додеканските острови, вклучително и на Родос, кои беа под италијанска власт до капитулацијата на Италија во 1943 година, а потоа под германска окупација до 1945 година потврдено со мировен договор.во Париз на 10 февруари 1947 година.
1950 година – Во Сојузна народна Република Југославија беше донесен Закон за работничко управување со економијата, кој се смета за почеток на „моделот на самоуправување“, според кој југословенскиот социјализам се разликуваше од советскиот.
1954 година – Првата нуклеарна централа во светот е пуштена во употреба во Обнинск, близу Москва.
1976 година – Палестинските терористи киднапираа авион на Ер Франс со 246 патници и 12 члена на екипажот во Грција и го принудија екипажот да го однесе до Ентебе, Уганда. Заложниците беа ослободени со акцијата на израелските командоси на 4 јули.
1976 година – Генералот Антонио Рамаhoо Еанес е избран за претседател на Португалија на првите претседателски избори по половина век фашистичка диктатура од Антонио де Оливеира Салазар.
1986 година – Меѓународниот суд на правдата во Хаг донесе одлука дека Соединетите држави го прекршиле меѓународното право помагајќи им на бунтовниците во Никарагва.
1989 година – Умре Juил, Ајер, еден од најпознатите и највлијателни англиски филозофи во модерното време („Јазик, вистина и логика“, „Проблемот на познанието“, „Концептот на личноста“).
1990 година – Граѓанската војна во Никарагва заврши со свечено предавање на оружјето од страна на контрареволуционерното движење Контрас на претседателката Виолета Бариос, Чаморо.
1991 година – Два дена откако Словенија прогласи независност, Југословенската народна армија ги окупираше граничните премини со Италија, Унгарија и Австрија, по што следуваше шестдневна војна со словенечките единици за територијална одбрана. Според Југословенскиот црвен крст, биле убиени 49 лица, повеќето регрути на ЈНА.
1993 година – Соединетите држави го бомбардираа ирачкиот разузнавачки штаб во Багдад со 23 крстосувачки ракети „Томахавк“.
1997 година – Таџикистанскиот претседател Имомали Рахмонов и исламистичкиот лидер Саид Абдулло Нури потпишаа мировен договор за ставање крај на четиригодишната граѓанска војна во поранешната советска република.
1997 година – На конференција во Брисел, претставници на 95 земји се согласија да забранат употреба на нагазни мини.
1999 година – На иницијатива на претседателот Абделазиз Бутефлик, алжирската влада го одобри нацрт законот за амнестија на муслиманските екстремисти со цел да се стави крај на седумгодишното насилство во кое загинаа околу 100.000 луѓе.
1999.- Почина поранешниот водач на грчката воена хунта, Јоргос Пападопулос, на 80-годишна возраст. За време на владеењето на хунтата 1967-74 г. илјадници Грци беа уапсени и измачувани.
2000 година – На состанокот во полската престолнина, претставници на 106 земји ја усвоија Варшавската декларација за изгледите за развој на демократскиот поредок во светот. Конференцијата се одржа на иницијатива на Полска и САД, а поканата не беше испратена до Кина, Бурма, Ирак, СРЈ и некои други земји, каде што според организаторите, не се почитуваат човековите права. СРЈ пристапи кон Варшавската декларација во 2001 година по падот на режимот на Слободан Милошевиќ.
2000 година – Обединетите нации објавија дека СИДА-та убила 19 милиони луѓе ширум светот и проценува дека половина од тинејџерите во најсиромашните земји во Африка ќе умрат од оваа болест.
2001 година – Повеќе од еден милион луѓе се собраа да го слушнат говорот на папата Јован Павле Втори на крајот од неговата петдневна посета на Украина.
2002 година – Умре Johnон Ендвистл, басист на легендарната британска рок-група „The Who“.
2004 година – Лидерот на Демократската партија (ДС) Борис Тадиќ е избран за претседател на Србија. Повторно освои нов претседателски мандат на 3 февруари 2008 година.
2007 година – Гордон Браун го замени Тони Блер на местото премиер на Велика Британија.
2008 година – Мирко Цветковиќ, економист и член на Демократската партија, е назначен за мандатар на новата српска влада.
2011 година – Меѓународниот кривичен суд издаде налог за апсење на либискиот лидер Моамер Гадафи, неговиот син Саиф ал Ислам и шефот на разузнавањето Абдулах ал-Сенуси, под обвинение за злосторства против човештвото
2013 година – Кевин Рад повторно стана премиер на Австралија, на местото на улија Гилард, која ја презеде премиерската функција од Рад три години порано.
2014 година – Советот на Европската унија го номинира поранешниот премиер на Луксембург Jeanан-Клод Јункер за нов претседател на Европската комисија; Договорот за пристапување на Украина, Грузија и Молдавија кон Европската унија беше потпишан во Брисел.
2017 година – Холандскиот апелационен суд донесе одлука дека холандската влада е делумно одговорна за смртта на околу 300 мажи Бошњаци, убиени од силите на босанските Срби во 1995 година во Сребреница.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
На денешен ден
Светот „На денешен ден“ – 30 октомври
1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.
1817 – Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.
1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.
1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.
1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.
1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.
1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).
1918 – Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.
1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.
1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.
1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.
1974 – Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.
1975 – Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.
1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.
1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.
1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.
2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.
2001 – Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.
2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.
2006 – Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.
2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.
2011 – Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.
2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.
2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.
2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.
2022 – Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.
На денешен ден
Светот на денешен ден (28 октомври)
1492 – Кристофер Колумбо ја открил Куба за време на своето прво патување преку Атлантскиот океан и ја прогласил за посед на Шпанија.
1628 – Кралските трупи, предводени од кардиналот Ришелје, го зазеле хугенотското (протестантско) упориште Ла Рошел по неколкумесечна опсада.
1636 – Во Кембриџ, Масачусетс, бил основан Харвард колеџ – најстарата високообразовна институција во Соединетите Американски Држави.
1704 – Починал англискиот филозоф Џон Лок, еден од основоположниците на емпиризмот и либералната филозофија. Неговите дела, меѓу кои „Преглед на човечкиот разум“, „Писма за толеранцијата“ и „Два трактати за владата“, извршиле силно влијание врз понатамошниот развој на европската мисла.
1746 – Катастрофален земјотрес во Перу ги уништил градовите Лима и Каљао, при што загинале најмалку 18.000 лица.
1836 – Била прогласена федерацијата меѓу Перу и Боливија.
1884 – Роден е Милоје Милојевиќ, српски композитор, музиколог, педагог и критичар, професор на Музичката академија во Белград и еден од основачите на српската музикологија. Тој го основал белградскиот оркестар „Collegium musicum“ и е автор на дела како „Четири дела за пијано“, „Мелодии и ритми од Балканот“ и „Пред величеството на природата“.
1886 – Американскиот претседател Гровер Кливленд ја открил Статуата на слободата во њујоршкото пристаниште. Статуата е подарок од Франција, дело на скулпторот Фредерик Огист Бартолди.
1891 – Силен земјотрес на јапонскиот остров Хоншу (Нипон) усмртил околу 10.000 лица и оставил повеќе од 300.000 луѓе без домови.
1914 – Роден е американскиот микробиолог Џонас Едвард Салк, кој во 1953 година ја развил првата ефикасна вакцина против детска парализа.
1918 – По распадот на Австро-Унгарија, Националниот комитет ја презел власта во Прага. Република Чехословачка официјално била прогласена во ноември 1918 година со Томас Гариг Масарик како прв претседател.
1919 – Во САД стапила во сила забрана за продажба на пијалаци со повеќе од половина процент алкохол.
1922 – Околу 40.000 фашисти, т.н. „црнокошулаши“, предводени од Бенито Мусолини, тргнале од Неапол во „Маршот кон Рим“. Два дена подоцна, кралот Виторио Емануеле III му го доверил мандатот на Мусолини да формира влада, со што започнал фашистичкиот режим што траел до 1943 година.
1923 – Починал Стојан Протиќ, српски политичар и публицист, еден од основачите на Радикалната партија и прв премиер на Кралството на Срби, Хрвати и Словенци. Бил уредник на весниците „Самоуправа“ и „Оџек“.
1932 – Роден е Спирос Кипријану, кипарски државник и прв министер за надворешни работи по стекнувањето на независноста на Кипар во 1960 година. Во 1977 година станал претседател на државата по смртта на архиепископот Макариос III.
1940 – Италијанските трупи ја нападнале Грција од Албанија, откако Атина го одбила ултиматумот со кој Италија барала воени бази на грчка територија. Со помош на Германија, Грција била окупирана во април 1941 година.
1962 – Официјално завршила Кубанската ракетна криза: советскиот лидер Никита Хрушчов наредил повлекување на ракетите од Куба, а американскиот претседател Џон Ф. Кенеди ја укинал поморската блокада.
1974 – Арапските лидери, меѓу кои и јорданскиот крал Хусеин, усвоиле декларација со која се повикува на создавање независна палестинска држава.
1982 – Социјалистичката работничка партија на Шпанија, предводена од Фелипе Гонзалес, извојувала убедлива победа на општите избори.
1995 – Во пожар во метрото во главниот град на Азербејџан, Баку, загинале 289 лица, а 270 биле повредени.
2000 – Во Косово се одржале локални избори под покровителство на ОН. Демократската лига на Косово, предводена од Ибрахим Ругова, извојувала убедлива победа. Србите ги бојкотирале изборите, а југословенските власти не ги признале резултатите.
2001 – Американскиот претседател Џорџ В. Буш формирал Група за следење на странски терористи, предводена од државниот обвинител Џон Ешкрофт, со задача да идентификува и депортира странски државјани кои нелегално престојуваат во САД.
2002 – Високиот американски дипломат Лоренс Фоли бил убиен во Аман, Јордан. Тој ја раководел канцеларијата на УСАИД во американската амбасада и бил првиот западен дипломат убиен во таа земја.
2005 – Починал големиот актер Љуба Тадиќ, член на Белградскиот драмски театар, Народниот театар, Ателје 212 и Југословенскиот драмски театар. Настапувал во повеќе од 60 филмови и бројни радио и телевизиски драми.
2008 – На претседателските избори на Малдивите, Маумун Абдула Гајум ја изгубил власта по 30 години. Опозицискиот кандидат Мохамед Нашид, кој повеќепати бил затворан за време на неговото владеење, ја однел победата.
2011 – Починал писателот и филозоф Радомир Константиновиќ, автор на влијателниот есеј „Филозофија на Паланка“.
2013 – Починале Тадеуш Мазовиецки, првиот некомунистички премиер во Источна Европа по Втората светска војна и активист на движењето „Солидарност“, и Александар Тијаниќ, новинар и директор на Радио-телевизија Србија.
2018 – Жаир Болсонаро победил на претседателските избори во Бразил и станал 38-ми претседател на земјата.
2020 – Србија добила нова влада со 21 министерство и двајца министри без ресор, предводена од премиерката Ана Брнабиќ во нејзиниот втор мандат.
2022 – Европскиот парламент и земјите-членки на Европската Унија се договориле да ја забранат продажбата на нови возила со мотори на фосилни горива од 2035 година, во рамки на климатскиот пакет „Подготвени за 55“.
Истата година, Елон Маск ја купил социјалната мрежа „Твитер“ за 44 милијарди долари.
2023 – Починал актерот Метју Пери, познат по улогата на Чендлер Бинг во серијата „Пријатели“. Причината за смртта била предозирање со кетамин; пет лица се обвинети во врска со неговата смрт, меѓу кои и неговиот асистент и неколку лекари.
-
Хороскоп2 денаХороскоп за петок (14 ноември)
-
Хороскоп14 часаХороскоп за сабота (15 ноември)
-
Балкан2 денаАвион од типот „AT-802“ попладнево се срушил во близина на Сењ, Хрватска
-
Свет24 часаАмериканската корпорација „Карлајл“ разгледува можност за купување на нафтениот гигант „Лукоил“ надвор од својата матична земја
-
Спорт1 денМакедонија ремизираше на пријателскиот натпревар против Летонија на „Тодор Проески“
-
Спорт21 часФФМ истакна важни информации за македонските навивачи кои го проследат мечот помеѓу Велс – Македонија
-
Спорт25 минутиДриблинг атракции, фудбалски надигрувања и фер плеј. Фудбалски викенд во Кичево, дечињата на „ФК Кичево“ активни во сите генерации
