На денешен ден
На денешен ден: 27 ноември

8. п.н.е. – Почина Флак Квинт Хорас, еден од најголемите поети на антички Рим. Неговата поезија влијаеше на европската поезија, а делото „De arte poetika“ беше модел за поетиката на Болео, кој се смета за естетски канон на класицизмот. 1570.- Умре италијанскиот архитект и скулптор Јакопо, градител на библиотеката Свети Марко и Ложета во Венеција, статуа на Нептун и Марс на скалите на Дуждовата палата и мермерен релјеф во чардак на црквата Свети Марко.
1701.- Роден е шведскиот физичар и астроном Андерс Целзиус, креаторот на скалата за мерење на топлина именувана по него. Бил професор по астрономија во Упсала и директор на првата шведска опсерваторија.
1879.- Француското собрание е преместено од Версај во Париз.
1895.- Умре францускиот писател Александар Дима Филс. Се прослави со романот „Дамата со камелии“, според кој е напишано либретото за операта на Верди „Травијата“.
1919.- Како дел од Версајската мировна конференција по Првата светска војна, Бугарија потпиша документ со кој Доброгеја и припаѓа на Романија, источна Тракија на Грција, а градовите Кариброд (Димитровград), Босилеград и Струмица на Кралството Срби, Хрвати. и Словенците.
1926.- Ахмед Бен Зогу потпишал договор со Италија во Тирана, со кој Албанија била ставена под нејзин протекторат.
1940.- Во Романија, профашистичката Железна гарда убила повеќе од 60 соработници на бегалецот Керол Втори, меѓу кои и поранешниот премиер Николае.
1940.- Германија во Втората светска војна ја анектирала француската провинција Лорен.
1941.- Последните италијански трупи во Етиопија им се предадоа на сојузничките сили во тврдината Гондер. Сојузниците заробиле 23.000 италијански војници.
1942.- Французите го потопија најголемиот дел од својата морнарица во пристаништето Тулон за време на Втората светска војна за да спречат да бидат заробени од Германците кои штотуку влегле во градот.
1942.- Роден е американскиот рок пејач, гитарист и текстописец Џими Хендрикс, еден од најпопуларните музичари во светот во 1960-тите. Починал во 1970 година, од предозирање со дрога.
1943.- Во Втората светска војна, на аеродромот во Гламочко поле бил убиен генералниот секретар на СКОЈ Иво Лола Рибар, кога заминал за Каиро како шеф на воената мисија на Врховниот штаб на НОВ и ПОЈ.
1953 – Американскиот писател Јуџин Гледстон О’Нил, творец на модерната американска драма и прв американски добитник на Нобеловата награда за литература (1936 година), „Долго патување во ноќта“, „Копнеж под брестовите“, „Електричната енергија доликува на црнилото“) .
1968.- Припадниците на југословенската војска и полиција ги задушиле масовните демонстрации на Албанците на Косово со барање покраината Србија да добие републички статус. Демонстрациите се одржаа на Денот на знамето, национален празник на Народна Република Албанија.
1989.- Во експлозија на колумбиски Боинг 727 на линијата Богота-Кали загинаа сите 107 патници и членови на екипажот. Се претпоставува дека причина за експлозијата била поставена бомба.
1991.- Советот за безбедност на ОН го одобри распоредувањето мировници во Југославија.
1996.- Во екот на протестите за поништување на изборната волја на граѓаните на локалните избори во Србија, властите ги затворија Индекс и Б-92, две од најслушаните белградски радио станици, кои постојано и детално известуваа за граѓанските протест. Под притисок на јавноста, радиостаниците продолжија со работа на 5 декември.
1996.- Во експлозија на гас во рудник за јаглен во кинеската провинција Шанкси загинаа повеќе од 90 рудари.
1997.- Во судирите меѓу српските безбедносни сили и косовските Албанци кај Србица и во селото Резнице загинаа двајца полицајци и еден Албанец, а четворица полицајци беа повредени.
2000 – Агенцијата на ОН за СИДА објави дека повеќе од 21 милион луѓе ширум светот починале од почетокот на пандемијата на СИДА дваесет години порано.
2000 – Норвешкиот крал Херолд го отвори најдолгиот патен тунел во светот во западна Норвешка. Тунелот долг 16.900 метри го собори рекордот во Санкт Петербург. Тунелот Готард во Швајцарија од 16.300 метри, отворен во 1980 година.
2001 – НАСА објави дека вселенскиот телескоп Хабл ја открил атмосферата на планета оддалечена 150 светлосни години од Земјата. Ова е прв пат атмосферата на планета надвор од Сончевиот систем да биде директно откриена.
2003.- Парламентот на Тајван, и покрај предупредувањата од Пекинг, одобри референдум за независност на островот од Кина по Втората светска војна.
2010.- Во Париз умре црногорскиот сликар Миодраг Дадо Ѓуриќ, еден од најистакнатите претставници на фигуративната уметност, чии дела се наоѓаат во многу музеи, галерии и приватни колекции низ светот.
2011.- Умре британскиот филмски режисер Хенри Кенет Расел, познат по своите филмови во кои музиката играше централна улога („Томи“, „Чајковски“). Тој, исто така, ги режираше филмовите наградени со Оскар „Вљубени жени“, кои ги донесоа актерката Гленди Џексон, „Ѓаволите“ и „Алфред држави“.
2014.- Украинскиот премиер Арсениј Јацењук, прозападен политичар со углед во меѓународните финансиски кругови и бранител на независноста на земјата од „руската воена инвазија“, е реизбран во парламентот.
2019 – Членовите на Европскиот парламент гласаа за нова Европска комисија на чело со Урсула фон дер Лајен, првата жена на таа позиција од создавањето на ЕУ.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за петок (6 јуни)
-
Хороскоп15 часа
Хороскоп за сабота (7 јуни)
-
Кичево2 дена
(ФОТО) ТППЕ Кичево: Се гаси дива депонија зад „Стара централа“
-
Кичево1 ден
Кичевското архиерејско намесништво истакна соопштение по повод „Духовденска задушница“
-
Македонија1 ден
СВР Охрид: Армијата на Република Македонија ќе реализира тактичко-технички активности
-
Култура16 часа
(ВИДЕО) Краток фрагмент на отец Партениј за „Македонија и Патриотизмот“ од новиот филм посветен на неговиот триесет годишен монашки пат
-
Македонија2 дена
На граница кај бугарин во возило пронајдени биле електрошок и солзавец, бил веднаш лишен од слобода
-
Спорт1 ден
Македонија има потенцијал кој претходно го докажала. Милевски верува дека вечер играчите ќе го дадат својот максимум!