Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 28 март

Објавено пред

на

1749 година – Роден е францускиот астроном, математичар и физичар Пјер Симон Лаплас. Тој се истакна со дела од областа на небесната механика и ја објави својата позната хипотеза за потеклото на Сончевиот систем, позната како теорија на Кант-Лаплас, во 1796 година.

1776 година – Во Москва е основан театарот „Боshшој“, голем театар за опера и балет, по примерот на Санкт Петербург, каде што се играат опери од 1840-тите.

1800 година – Ирскиот парламент го донесе законот за обединување на Ирска со Англија.

1811 година – Умре српскиот просветител, писател, филозоф и педагог Доситеј Обрадовиќ, првиот српски министер за образование (1811), една од најзначајните и највлијателните личности во Србија на крајот на 18 и почетокот на 19 век. Со своите дела, тој проповедаше и бранеше европски граѓански идеи засновани на современи рационалистички и просветителски филозофски насоки („Lifeивот и врски“, „Басни“, „Христоит“, „Совети на здравиот разум“, „Собрание“).

1868 година – Роден е Максим Горки, руски писател, кој се смета за основач на социјалистичкиот реализам во руската литература. Тој одигра значајна улога во политичкиот и културниот живот на Советска Русија, а во 1934 година стана првиот претседател на Советската асоцијација на писатели. Умре во 1936 година („Макар Шудра“, „Мати“, „На дну“).

1881 година – Во Виена е потпишана „Conventionелезничката конвенција“ за изградба на пругата Белград-Ниш. Пругата долга 243,5 километри е изградена во 1884 година, а со финансиска помош на странски конзорциуми во Србија, до 1890 година биле изградени 1.060 километри железница до границите на Австро-Унгарија, Бугарија и Турција.

1930 година – Двата најголеми турски града, Константинопол и Ангора, беа преименувани во Истанбул и Анкара.

1939 година – Републиканската армија го предаде Мадрид на силите на генералот Франко, со што заврши Шпанската граѓанска војна. На 1 април, генералот Франко објави крај на војната, која траеше 986 дена и однесе над милион животи.

1941 година – Британските поморски сили и нанесоа големи загуби на италијанската морнарица во битката кај Кејп Матапан во Втората светска војна.

1941 година – Англиската писателка Вирџинија Вулф изврши самоубиство за време на депресијата во Втората светска војна. Авторот на романите „Пат до светилникот“ и „Госпоѓа Деловеј“ е еден од најважните англиски романсиери на 20 век.

1942 година – Британски поморски, авијациски и копнен напад го уништи француското пристаниште Сен Назер, каде се закотвени германските воени бродови.

1943.- Умре рускиот композитор и пијанист виртуоз Сергеј Рахмањинов, автор на познатите концерти на пијано и „Рапсодии на темата Паганини“, во Беверли Хилс, Калифорнија Роден е во Русија на 1 април 1873 година, а емигрира во САД во 1918 година.

1945 година – Владата ја признава владата на Демократска Федеративна Југославија.

1969.- Умре американскиот генерал и државник Двајт Дејвид Ајзенхауер, врховен командант на сојузничките сили во Втората светска војна во Европа, командант на НАТО 1950-52 година. и претседател на Соединетите држави 1953-61 година.

1970 година – Земјотрес ги уништи турскиот град Гедиз и околните села во западна Анадолија, при што загинаа најмалку 1100 лица.

1973 година – Американскиот актер Марлон Брандо одби да добие Оскар за главната улога во „Кум“ и ја испрати индиската актерка Сашин Литлфидер на доделувањето на наградите за да ги опише страдањата на американските Индијанци.

1985.- Умре Марк Шагал, француски сликар со руско-еврејско потекло, кој и покрај сите уметнички форми и експерименти што го одбележаа 20 век, успеа да изгради оригинален индивидуален уметнички израз („Виолинист“, „Свршеници“). Тој ги илустрираше басните на Ла Фонтејн, „Мртвите души“ на Гогоol, Библијата, го наслика сводот на Париската опера, синагогата во Ерусалим, зградата на ООН и направи витражи во катедралата во Мец.

1989 година – Во Белград се објавени измени и дополнувања на српскиот Устав, лишувајќи ги покраините можноста за ставање вето на уставните измени во Србија и дел од законодавната, административната и судската функција. Ревизијата на републичкиот устав на Косово беше придружена со масовни демонстрации од страна на Албанците. Во судирот со полицијата загинаа 22 демонстранти и двајца полицајци.

1994.- Умре францускиот драматург со романско потекло Јуџин Јонеско, творец на „анти-театар“ и еден од најважните автори на „театарот на апсурдот“ („dелав пејач“, „Jacак или покорност“).

2002 година – Умре познатиот холивудски режисер и сценарист Били Вајлдер, добитник на шест Оскари од 20 номинации.

2003 година – Телото на поранешниот претседател на српското претседателство Иван Стамболиќ (киднапиран кон крајот на август 2000 година) беше пронајдено на Фрушка Гора (Војводина). Стамболиќ беше убиен од припадници на Единицата за специјални операции (ЈСО) на Министерството за внатрешни работи на Србија, кои беа осудени на максимални затворски казни.

2003 година – Од островот Танега Шима, Јапонија ги лансираше своите први шпионски сателити во вселената, што ќе и овозможи на земјата независност при собирање податоци, вклучително и движење на севернокорејската војска. Јапонија претходно се потпираше на разузнавачките служби на САД.

2004 година – Умре познатиот британски актер, сценарист, писател, режисер и продуцент Питер Јустинов. Доби Оскар за епизодна улога во филмовите „Спартак“ и „Топкапи“.

2005 година – Силен земјотрес го тресе западниот брег на индонезискиот остров Суматра, при што загинаа повеќе од 1.000 луѓе.

2006 година – Умре Александар Саша Ненадовиќ, новинар, главен уредник и дописник на Политика од САД и Велика Британија. Тој помина повеќе од половина век во новинарството, беше специјален репортер од многу земји и соработник на НИН, Борба, Наша борба, Данас и Република. Тој беше еден од основачите на новинската агенција Бета и Форумот за меѓународни односи, во Европското движење во Србија.

2009 година – Умре истакнатиот филмски критичар, теоретичар и историчар Ранко Мунитиќ. Тој исто така беше филмски сценарист, публицист и еден од најдобрите познавачи на стрипови и анимации во поранешна Југославија. Автор е на голем број книги и публикации, меѓу кои „Филмски непријатели“ и „Филмски пријатели“, „Половина век филмска анимација во Србија“, „За анимацијата“, „За документарен филм“.

2013 година – Поглаварот на Римокатоличката црква, папата Фрањо, на Велики четврток пред Велигден им ги изми нозете на малолетните затвореници во Рим, како што тоа го правеше во Аргентина пред неколку години. На церемонијата во затворот Казал дел Мармо присуствуваа и две малолетнички, што е прва папска прослава на Велики четврток со учество на жени.

2017 година – Сенатот на САД го ратификуваше протоколот за пристап на Црна Гора во НАТО.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (1 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

  • 1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.

  • 1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.

  • 1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.

  • 1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.

  • 1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.

  • 1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.

  • 1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.

  • 1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.

  • 1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.

  • 1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.

  • 1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.

  • 1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.

  • 1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.

  • 1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.

  • 1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.

  • 1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.

  • 1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.

  • 1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.

  • 1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.

  • 1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.

  • 2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.

  • 2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.

  • 2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 ноември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Lucian Alexe

На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

19. век

1879

  • Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.

1895

  • Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.


20. век

1910-1930

1912

  • Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.

1919

  • Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:

    • Добруџа ѝ припаднала на Романија,

    • Источна Тракија на Грција,

    • Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.

1926

  • Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.


1930-1950

1940

  • Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.

  • Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.

1941

  • Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.

1942

  • Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.

1945

  • Норвешка станала членка на Обединетите нации.


1950-1970

1953

  • Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.

1968

  • Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.


1970-1990

1970

  • Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.

1974

  • На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.

1978

  • Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.

1983

  • Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.

1989

  • Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.

1990

  • Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.


1990-2000

1991

  • Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.

  • Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.

1996

  • Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.

  • Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.

1997

  • Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.


21. век

2000

  • Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).

  • Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.

2001

  • НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.

  • Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.

2004

  • Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.

2005

  • Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.

2006

  • Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.

  • Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (20 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.

1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.

1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.

1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.

1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.

1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.

1917 – Украина беше прогласена за република.

1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.

1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.

1924 – Задушено курдското востание во Турција.

1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.

1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.

1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.

2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.

2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Македонија5 часа

„ЛУКОИЛ Македонија“ продолжува да функционира во нормални рамки

Претседателот на Регулаторната комисија за енергетика, Марко Бислимоски, денеска изјави дека е позитивно тоа што бензинските станици на „Лукоил“ можат...

Спорт5 часа

Кичевскиот фудбалски судија Лика во среда ќе биде прв помошен судија на „play-off“ дуелот меѓу Нант и Макаби Хаифа

Искусниот судиски арбитар од Кичево, Куштрим Лика, е официјално назначен за главен помошен арбитар на престижниот европски „play-off“ натпревар меѓу...

Lifestyle8 часа

(ВИДЕО) Анатоли фитнес момчето кое стана вистинска сензација на „ТикТок“ конечно препознат од неговата публика

Анатоли е младо момче кое за кратко време стана вистинска сензација на TikTok. Познат е по тоа што крева неверојатно...

Магазин10 часа

Ивана од Кичево оваа година по петти пат изработува новогодишни честитки за да помогне на лица и здруженија каде е најпотребно

Кичевчанката Ивана Маркоска не престанува да плени со своите хумани гестови, имено како претходните години, продолжува и оваа година по...

Автомобили10 часа

„Tesla“ постави нов рекорд во продажба на електрични автомобили во Норвешка

Според најновите податоци објавени од Yahoo! Finance, Tesla постави нов рекорд на норвешкиот пазар на електрични автомобили. Американскиот гигант во...

Временска прогноза11 часа

Врнежите од дожд продолжуваат, Попоски апелира за зголемување на нивоата од реките и езерата

Под влијание на голем влажен бран од југ денес (петок 5 декември) времето во Македонија ќе биде облачно со врнежи...

Хороскоп20 часа

Хороскоп за петок (5 декември)

ОВЕН Денот на работното место тече во добра комуникација со соработниците и воспоставување на нови договори. Ве очекува финансиска добивка....

Македонија22 часа

Сообраќај по наместа влажни коловози, намалена видливост поради магла има на превоите „Стража, Ѓавато, Плетвар и Крушево “

АМСМ и Македонија Пат известуваат дека сообраќајот на државните патишта се одвива непречено, по наместа влажни коловози. Намалена видливост поради...

Свет22 часа

Поради злоупотреба, Русија ги блокира „Snapchat“ и „FaceTime“

Русија го забрани пристапот до „Snapchat“, популарната социјална мрежа за споделување фотографии и видеа кои се автоматски бришат по краток...

Здравје и убавина1 ден

Само со неколку нови навики, стартот на денот ќе ви биде полн со енергија

Доколку секоја утрина се борите со алармот и без силно кафе не можете да ја започнете дневната рутина, постои брз...

НАЈЧИТАНИ