На денешен ден
На денешен ден: 29 декември

170.- Надбискупот Томас Бекет е убиен по наредба на англискиот крал Хенри II пред олтарот на катедралата во Кентербери. Порано бил близок пријател на кралот и канцелар до неговиот избор за архиепископ во 1162 година, тој се спротивставил на намерата на Хенри II да го ограничи црковниот авторитет и одбил да се заколне на кралските „Кларендон правила“ за односите црква-држава. Папата Александар III го прогласил за светец во 1173 година.
1721.- Французите го окупираа островот Маурициус во Индискиот Океан. Островот потпаднал под британска власт во 1810 година, а независноста добил во 1968 година.
1800.- Роден е американскиот пронаоѓач Чарлс Гудјер, кој во 1839 година го открил процесот на вулканизација на гума. Неговиот изум придонесе за брзиот развој на индустријата за гуми, особено производството на автомобилски гуми.
1809.- Роден е Вилијам Еварт Гладстон, четирикратен премиер на Велика Британија меѓу 1868 и 1894 година. Познат по своите политички и општествени реформи, тој се смета за еден од најголемите британски државници. Ги легализирал синдикатите во 1871 година и во 1884 година го спроведува т.н трета парламентарна реформа.
1825.- Умрел францускиот сликар Жак Луј, основач и главен претставник на класицизмот, член на Конвенцијата и дворски сликар на Наполеон I „Заклетва на Хорас“, „Крунисување на Наполеон“, „Крунисување на Наполеон“, „Семејство Жерар“, „Убиена Мара“. , „Госпоѓа велам“).
1835.- Умре Филип Вишњиќ, слеп поет-гуслар, Србин од Босна, кој ги испеал сите значајни настани од Првото српско востание. Во 1815 година, Вук Караџиќ напишал многу свои песни, меѓу кои најпознати се „Почетокот на бунтот на здив“ и „Битката кај Мишара“.
1876 - Роден е каталонскиот виолончелист и диригент Пабло Касал, кој воведе нова ера во свирењето виолончело. Тој ја напушти Шпанија кога Франко дојде на власт и живееше во Франција и Порторико до неговата смрт во 1973 година.
1890.- Американските трупи масакрираа повеќе од 200 Сиукс Индијци на рането колено во Јужна Дакота, меѓу кои и голем број жени и деца.
1911.- Револуционерното привремено собрание го избра Сун Јат Сен за прв претседател на Кина, ставајќи крај на монархијата по повеќе од три милениуми.
1914.- Започна битката кај Сарикамис во Првата светска војна, во која многу послаба руска армија ѝ нанесе тежок пораз на отоманската војска, која загуби 77.000 од своите 95.000 војници.
1921.- Роден е Добросав (Добрица) Ќосиќ, кој се смета за еден од најголемите српски писатели од втората половина на 20 век („Деобе“, „Корени“, „Време на смртта“, „Отпадник“, „Отпадник“, „Верник“, „Реално и можно“). Тој беше првиот претседател на Сојузна Република Југославија од јуни 1992 до јуни 1993 година, кога беше сменет на иницијатива на Српската радикална партија. Беше истакнат член на Сојузот на комунистите на Србија до мај 1968 година, кога влезе во судир со политиката на СКЈ бидејќи сметаше дека Србите се загрозени во југословенската федерација.
1940.- Германското воздухопловство го изврши најтешкото бомбардирање на Лондон во Втората светска војна, предизвикувајќи на британскиот главен град најголема штета од „Големиот пожар“ во 1666 година, кога беа уништени четири петтини од градот.
1944.- Советските трупи влегле во Будимпешта за време на Втората светска војна.
1973.- Филипинскиот диктатор Фердинанд Маркос продолжи да владее по завршувањето на неговиот втор мандат, иако според Уставот не можеше да биде реизбран. Врз основа на вонредната состојба што ја воведе во 1972 година, тој владееше со декрети се додека не беше соборен во востанието во 1986 година.
1981.- Умре хрватскиот писател Мирослав Крлежа, еден од најзначајните личности во културните и книжевните настани во 20 век во Југославија. Од 1950 година бил раководител на Југословенскиот лексикографски институт и главен уредник на Енциклопедијата на Југославија. Неговиот обемен литературен опус опфаќа поезија, романи, раскази, драми и есеи („Хрватскиот бог Марс“, „Враќањето на Филип Латиновиќ“, „Господин Глембаев“, „Во агонија“).
1989.- Чешкиот писател Вацлав Хавел, долгогодишен дисидент под комунистичкиот режим, помина пет години во затвор како „државен непријател“. Хавел го наследи Густав Хусак, кој поднесе оставка под притисок на јавноста.
1992.- Сојузното собрание и изгласа недоверба на првата влада на СР Југославија и го отстрани српскиот бизнисмен од Соединетите Држави Милан Паниќ од функцијата премиер. Вицепремиерот Радоје Контиќ е назначен за в.д. Паниката беше отстранета поради конфликтот со српскиот претседател Слободан Милошевиќ околу спроведувањето на мировната политика кон поранешните југословенски републики.
1996.- Владата на Гватемала и лидерите на герилците потпишаа договор за ставање крај на последната и најдолга граѓанска војна во Централна Америка по 36 години.
1999.- Во невремето во неколку европски земји загинаа околу 130 луѓе.
2001.- Авганистанските и британските војници првпат патролираат во Кабул на проба за мировни операции.
2001.- Околу 300 луѓе загинаа, а најмалку 120 се повредени во пожар што избувна во трговски центар во Лима, главниот град на Перу.
2004.- Умре Џери Орбах, американски актер кој се прослави со улогите на Бродвеј, во филмовите и во ТВ серијата „Ред и закон“.
2008.- Умре Владислав Лалички, југословенски сценограф и костимограф, сликар чие дело е познато ширум светот. Лалички е илустратор на повеќе од 500 книги, сценограф и костимограф за над 200 филмови и 500 театарски претстави, вклучувајќи ги и култните изведби на Ателје 2012 „Драг мој лажго“, „Арсен и стара чипка“, „Кралот Иби“, „Кабица, судница, лудница“, „Коса“, „Чудо во Шарган“.
2010 – Владан Батиќ, правник и политичар, претседател на Христијанско-демократската партија на Србија, еден од лидерите на поранешната ДОС, пратеник на повеќе свикувања на српскиот парламент и министер за правда во Владата на Србија (2001-2003). умрел.
2013 – 18 луѓе загинаа, а повеќе од 40 се повредени во самоубиствен напад на железничка станица во Волгоград, на југот на Русија, во близина на нестабилниот регион на рускиот Кавказ.
2016.- Американскиот претседател во заминување Барак Обама потпиша декрет за воведување нови санкции кон Русија поради мешање во претседателските избори во САД и нареди протерување на 35 руски дипломати.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за петок (6 јуни)
-
Хороскоп16 часа
Хороскоп за сабота (7 јуни)
-
Кичево2 дена
(ФОТО) ТППЕ Кичево: Се гаси дива депонија зад „Стара централа“
-
Кичево1 ден
Кичевското архиерејско намесништво истакна соопштение по повод „Духовденска задушница“
-
Македонија1 ден
СВР Охрид: Армијата на Република Македонија ќе реализира тактичко-технички активности
-
Култура17 часа
(ВИДЕО) Краток фрагмент на отец Партениј за „Македонија и Патриотизмот“ од новиот филм посветен на неговиот триесет годишен монашки пат
-
Македонија2 дена
На граница кај бугарин во возило пронајдени биле електрошок и солзавец, бил веднаш лишен од слобода
-
Спорт1 ден
Македонија има потенцијал кој претходно го докажала. Милевски верува дека вечер играчите ќе го дадат својот максимум!