На денешен ден
На денешен ден – 29 јуни
1613 година – Театарот Глоуб во Лондон изгоре во пожар за време на првата претстава на Шекспировиот Хенри VIII. 1798 година – Роден е италијанскиот писател iaакомо, најголемиот лирски поет на италијанскиот романтизам и еден од најважните во европската поезија од 19 век („Силвија“, „Loveубов и смрт“, „Зибалдон“, дневникот „Мисли“).
1855 година – Во Лондон излезе првиот број на „Дејли телеграф“.
1864 година – Самуел Кроутер стана епископ на Нигерија, првиот црн бискуп на Англиската црква.
1869 година – Прогласен е Уставот на гувернерот, со кој Кнежевството Србија се воведува во уставната ера. За прв пат во историјата на Србија, Собранието стана законодавно тело, иако со ограничени права.
1873 година – Писателот Петар Кочиќ е роден во Стришичи во босанската Краина, автор на сатирите „Јазавац пред судом“ и „Суданија“.
1880 година – Франција го анексира пацифичкиот остров Отахеит, кој е француски протекторат од 1842 година.
1882 година – беше пуштен во употреба првиот современ систем за водоснабдување во Белград, според проектот на германскиот инженер Оскар Смрекар. Од пет длабоки бунари, градот добиваше околу 65 литри вода во секунда.
1886 година – Роден е Роберт Шуман, француски државник и премиер (1947-48). На негов предлог („Планот на Шуман“), Европската заедница за јаглен и челик е основана во 1952 година, од која подоцна се појави Европската унија.
1900 година – Роден е францускиот писател Антоан Мари Роџер, Сент Егзипери, автор на бестселерот Малиот принц, еден од најубавите романи за деца во светската литература. Исчезна во јули 1944 година над Медитеранот како пилот на сојузнички авион во Втората светска војна.
1914 година – Роден е чешкиот композитор Рафаел Кубелик, диригент на Чешката филхармонија. Емигрирал во 1948 година и ја продолжил својата кариера во САД како диригент на Симфонискиот оркестар во Чикаго (1950), потоа во Лондон како директор на Ковент Гарден.
1939 година – Првиот комерцијален лет од Соединетите држави кон Европа се случи кога Дикси Клипер слетува на аеродромот во Лисабон.
1941.- Во Швајцарија почина полски државник, пијанист и композитор Игнација Јан Падеревски, учесник во акциите за независност на Полска за време на Првата светска војна, премиер и шеф на дипломатијата (1919-21).
1949 година – Јужна Африка го прогласи апартхејдот за државна доктрина.
1974 година – Изабел Перон го заменува својот болен сопруг Хуан Перон како претседател на Аргентина.
1980 година – Вигдис Финбогадотир е избран за претседател на Исланд. Тоа беше првпат жена да биде избрана за шеф на државата во Европа на непосредни избори.
1992 година – Силите на босанските Срби го напуштија аеродромот Бутмир во Сараево по двомесечна опсада и предавање на мировните трупи на ООН (УНПРОФОР). Ова овозможи достава на хуманитарна помош до населението во Сараево.
1995 година – Повеќе од 500 луѓе загинаа во Сеул, Јужна Кореја, кога се урна петкатна стоковна куќа.
1995 година – Умре американската филмска актерка Лана Тарнер, холивудска starвезда од 50-тите години на минатиот век („Монсун дождови“, „Loveубовта стана Енди Харди“, „Имитација на животот“).
1998 година – Поранешниот градоначалник на Вуковар, Славко Докмановиќ, осомничен за воени злосторства во Хрватска во 1992 година, изврши самоубиство во затворот во Шевенинген, во близина на Хаг.
1999 година – На митинг во Чачак се собраа околу 10.000 луѓе, а опозицискиот блок Алијанса за промена започна протести против режимот на претседателот на СР Југославија, Слободан Милошевиќ. Протести се одржуваа секојдневно во следните месеци во голем број места во Србија, вклучително и во Белград.
1999 година – Турција го осуди на смрт курдскиот бунтовнички водач Абдула Оџалан.
2000 година – Умре Виторио Гасман, еден од најголемите филмски и театарски италијански актери. Тој работел на филмот со најпознатите режисери како Дино Риси, Еторе Скола и Марио Моничели („Срамота“, „Горчлив ориз“, „Мирисот на жената“, „isивотот е роман“).
2001 година – Во Брисел се одржа првата донаторска конференција за СРЈ, на која на Југославија и се ветува помош од една милијарда и 280 милиони долари.
2001 година – Во Виена, министрите за надворешни работи на СРЈ и четирите поранешни југословенски републики потпишаа договор за сукцесија, ставајќи крај на долготрајниот спор за наследството на поранешна СФРЈ.
2001 година – Премиерот на СРЈ Зоран izизиќ поднесе оставка следниот ден откако Слободан Милошевиќ е екстрадиран во Хаг.
2001 година – Генералниот секретар на ООН, Кофи Анан, 63, е реизбран за нов петгодишен мандат во светската организација.
2002 година – Лека I, син на кралот Зог, кој владееше со Албанија од 1928 до 1939 година, се врати во земјата по 63 години егзил.
2003 година – Беатрис Мерино, истакната адвокатка без политичко искуство, положи заклетва како прва жена премиер во историјата на Перу.
2003 година – Позната холивудска актерка Кетрин Хепберн, која глумеше во над 50 филмови и освои четири Оскари за своите улоги во филмовите: „Утринска слава“, „Погодете кој доаѓа на вечера“, „Зима на лав“ и „На златното езеро“ .
2004 година – Хашкиот трибунал го осуди поранешниот водач на хрватските Срби Милан Бабиќ на 13 години затвор за злосторства против човештвото против хрватски цивили во поранешна Република Српска Краина (РСК) во периодот 1991-92 година. години. На 5 март 2006 година, Бабиќ изврши самоубиство во притворската ќелија во Шевенинген.
2004 година – почина Стипе Шувар, професор на Филозофскиот факултет во Загреб, политичар и државник, претседател на Централниот комитет на Сојузот на комунистите на Југославија и член на Претседателството на СФРЈ.
2006 година – Врховниот суд на САД донесе одлука дека претседателот Georgeорџ В. Буш ги пречекори своите овластувања со наредување на воени судења за воени злосторства за затворениците во Гвантанамо во Куба, каде што осомничените за тероризам и врски биле тајно пренесени од 2002 г.
2007 година – Apple го претстави iOS, затворен оперативен систем дизајниран исклучиво за нивните производи. Првично беше наменет за првата генерација на iPhone и го имаше името iPhone OS, подоцна неговата намена беше проширена на уште неколку уреди на Apple и името беше сменето во iOS.
2009 година – Американскиот финансиски шпекулант Бернард Медоф, мозокот на проневера од 65 милијарди долари, е осуден на 150 години затвор. Тој беше уапсен во декември 2008 година за децении измама, во која ги користеше парите на новите инвеститори за да ги исплати старите.
2011 година – Франција соопшти дека испратила оружје на либиските цивили под опсада од силите лојални на либискиот лидер Моамер Гадафи. Оружјето беше испратено на планините Нафуса во западна Либија на почетокот на јуни, кога цивилите беа опколени од силите на Гадафи, а либиската влада одби да отвори коридор за испраќање хуманитарна помош.
2012 година – Европската унија ги започна преговорите за пристапување со Црна Гора во Брисел.
2017 година – Собранието на Србија избра нова влада составена од 21 член и предводена од премиерката Ана Брнабиќ.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
На денешен ден
Светот „На денешен ден“ – 30 октомври
1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.
1817 – Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.
1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.
1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.
1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.
1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.
1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).
1918 – Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.
1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.
1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.
1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.
1974 – Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.
1975 – Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.
1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.
1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.
1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.
2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.
2001 – Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.
2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.
2006 – Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.
2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.
2011 – Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.
2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.
2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.
2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.
2022 – Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.
-
Кичево2 дена„ЕВН КЕЦ Кичево“ најави прекин на електрична енергија на овие локации, работите на терен се планирани за вторник и четврток
-
Кичево16 часа(ФОТО) Кичево: Се работи во населба „Иванидол“, чекор по чекор до реализација на сите ветувања за подобар по квалитетен живот за сите граѓани
-
Хороскоп1 денХороскоп за вторник (18 ноември)
-
Македонија2 денаПоскапи нафтени деривати од ноќеска, ова е новата цена за источен литар
-
Спорт2 денаВажен натпревар, врвен судиски тим. Макеле ќе биде главен судија на Македонија – Велс во Кардиф
-
Македонија2 денаНелегално ја преминал границата „Ќафасан“, потоа превезувал огревно дрво без таблици и без документација
-
Временска прогноза19 часаВо овој момент се формира влажен бран кој носи обилен дожд и невреме!
-
Култура2 дена(ФОТО) Празничната убавина во чест на Христовиот војвода во славниот манастир на свети Георгиј во Рајчица
